تقسیم
تقسیم (بلاغت)، استیفای اقسام موجود برای یک شیء و بیان وضع آنها است.
اگر وارث میّت فقط یک عمو یا یک عمّه است، چه پدر و مادری باشد (یعنی با پدر میّت از یک پدر و مادر باشد) یا پدری باشد یا مادری، همه مال به او می‌رسد و اگر چند عمو یا چند عمّه باشد و همه پدر و مادری یا همه پدر یا همه مادری باشند مال به طور مساوی بین آنها قسمت می‌شود و اگر برخی پدری و برخی مادری و برخی پدر و مادری باشند، با وجود عمو یا عمّه پدر و مادری، عمو و عمّه پدری ارث نمی‌برند و سهم عمو یا عمّه مادری اگر یکی باشد 16 و اگر متعدّد باشد 13 است که به طور مساوی تقسیم می‌کنند و بقیّه مال را عمو یا عمه پدر و مادری می‌برد که اگر متعدد باشند آن را به طور مساوی تقسیم می‌کنند.
عنوان مسئله:
اگر وارث میّت فقط یک عمو یا یک عمّه است، چه پدر و مادری باشد (یعنی با پدر میّت از یک پدر و مادر باشد) یا پدری باشد یا مادری، همه مال به او می‌رسد و اگر چند عمو یا چند عمّه باشد و همه پدر و مادری یا همه پدر یا همه مادری باشند مال به طور مساوی بین آنها قسمت می‌شود و اگر برخی پدری و برخی مادری و برخی پدر و مادری باشند، با وجود عمو یا عمّه پدر و مادری، عمو و عمّه پدری ارث نمی‌برند و سهم عمو یا عمّه مادری اگر یکی باشد 16 و اگر متعدّد باشد 13 است که به طور مساوی تقسیم می‌کنند و بقیّه مال را عمو یا عمه پدر و مادری می‌برد که اگر متعدد باشند آن را به طور مساوی تقسیم می‌کنند.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
سوال مرتبط یافت نشد
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر وارث فقط چند عمو یا چند عمه پدری یا پدر و مادری باشند ارث چگونه تقسیم می شود؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر وارث فقط چند عمو یا چند عمه پدری یا پدر و مادری باشند ارث چگونه تقسیم می شود؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر وارث چند عمو و چند عمه پدری یا پدر و مادری باشند ارث چگونه تقسیم می شود؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر وارث چند عمو و چند عمه پدری یا پدر و مادری باشند ارث چگونه تقسیم می شود؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر از ورثه میت(یک دایی یا یک خاله) و (یک عمو یا یک عمه مادری) و (عمو و عمه پدر و مادری یا پدری) موجود باشند ارث چگونه تقسیم می شود؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر از ورثه میت (یک دایی یا یک خاله) و (عمو و عمه مادری) و (عمو و عمه پدر و مادری یا پدری) موجود باشند ارث چگونه تقسیم می شود؟
- [آیت الله بروجردی] دختری فوت نموده و وارث او منحصر است به یک عمو و یک عمّه پدر و مادری و دو دایی و یک خاله پدری تنها و دو دایی مادری تنها، آیا ارث بین آنها به چه نحو تقسیم می‌شود؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر از ورثه میت (دایی و خاله مادری) و (چند دایی و خاله پدر و مادری) و (عمو و عمه) موجود باشند ارث چگونه تقسیم می شود؟
- [آیت الله نوری همدانی] شخصی که از دنیا رفته و وارث میّت، عمو و عمّه پدر و مادری و دائی هستند چگونه ارث میبرند و اگر ورثه عمو باشد با دائی زاده و یا عمو یا خاله زاده چگونه ارث میبرند؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر وارث، جد یا جدّه پدری یا پدر و مادری با برادران پدری یا پدر و مادری باشد، ارث چگونه تقسیم می شود؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر وارث میّت یک یا چند عمو و یک یا چند عمّه باشند و بعضی از آنها پدر و مادری و بعضی پدری و بعضی مادری باشند، با بودن عمو یا عمّه پدر و مادری، عمو و عمّه پدری ارث نمی‌برند، پس اگر میّت علاوه بر عمو و عمّه پدر و مادری، تنها یک عمو یا یک عمّه مادری دارد، 16 را به عمو یا عمّه مادری و بقیّه را به عمو و عمّه پدر و مادری میدهند و عمو دو برابر عمّه می‌برد و اگر میّت علاوه بر عمو یا عمّه پدر و مادری، عمو و عمّه مادری متعدّد دارد (همه عمو، یا همه عمّه، یا مختلف باشند) 13 را به عمو و عمّه مادری میدهند که به طور مساوی بین خودشان قسمت می‌کنند و بقیّه را به عمو و عمّه پدر و مادری میدهند و عمو دو برابر عمّه می‌برد و احتیاط مستحبّ آن است که در تقسیم با یکدیگر مصالحه کنند. در توضیح مصالحه میگوییم که برخی از علماء معتقدند که عمو و عمّه مادری و عمو و عمّه پدر و مادری همه به طور مساوی ارث میبرند، بنابراین اگر میّت - مثلاً - یک عموی مادری و یک عموی پدر و مادری و دو عمّه پدر و مادری داشته باشد، بر طبق نظر صحیح، سهم عموی مادری 848 و سهم عموی پدری و مادری 2048 و سهم هر یک از دو عمّه پدر و مادری 1048 (مجموعاً: 2048) میباشد، ولی طبق نظر برخی از علماء سهم هر یک از این چهار نفر 1248 است، بنابراین سهم قطعی عموی مادری 848 (طبق نظر برخی از علماء: 1248) و سهم قطعی عموی پدر و مادری 1248 (طبق نظر صحیح: 2048) و سهم قطعی هر یک از دو عمّه پدر و مادری 1048 (طبق نظر برخی از علماء: 1248) است و اگر مقدار مردّد را در هر مورد به طور مساوی مصالحه کنند، سهم نهایی عموی مادری 1048 و سهم عموی پدر و مادری 1648 و سهم هر عمّه پدر و مادری 1148 (مجموعاً: 2248) خواهد بود.
- اگر وارث میّت چند دایی و چند خاله باشد و همگی پدر و مادری یا پدری یا مادری باشد و عمو و عمّه هم داشته باشد 13 مال سهم داییها و خالهها است، پس اگر همگی مادری بودند آن را به طور مساوی تقسیم می‌کنند و اگر پدری یا پدر و مادری بودند دایی دو برابر خاله می‌برد و 23 باقی مانده را عمو و عمّه به دستوری که در مسائل سابق گذشت بین خود قسمت می‌کنند.
- اگر وارث میّت فقط یک دایی یا یک خاله باشد، همه مال به او می‌رسد و اگر چند دایی یا چند خاله باشند و همه پدر و مادری (یعنی با مادر میّت از یک پدر و مادر باشند) یا همه پدری یا همه مادری باشند، مال به طور مساوی بین آنان تقسیم می‌شود و چنانچه داییها و خالههای متعدّد برخی مادری و برخی پدری و برخی پدر و مادری باشند، دایی یا خاله پدری ارث نمیبرد و دایی یا خاله مادری اگر یکی باشد 16 می‌برد و اگر بیش از یکی باشد، 13 مال را به طور مساوی بین خود تقسیم می‌کنند و بقیّه مال را دایی یا خاله پدر و مادری می‌برد که اگر متعدّد باشند آنها هم سهم خود را به طور مساوی تقسیم می‌کنند.
- اگر وارث میّت یک دایی یا یک خاله و یک یا چند عمو و عمّه باشند، 13 مال را دایی یا خاله و بقیّه را عمو و عمّه میبرند، پس چنانچه عمو و عمّه همگی مادری باشند، سهم آنها به طور مساوی بینشان تقسیم می‌شود و اگر همه پدر و مادری یا پدری باشند، به گونهای تقسیم می‌کنند که به عمو دو برابر عمّه برسد، بنابراین اگر وارث یک دایی یا خاله و یک عمو و یک عمّه پدر و مادری باشند، سهم دایی یا خاله39 و سهم عمو 49 و سهم عمّه 29 خواهد بود.
- اگر وارث میّت یک یا چند دایی یا خاله مادری و یک یا چند دایی یا خاله پدر و مادری یا پدری به همراه یک یا چند عمو یا عمّه باشند، 13 مال سهم داییها و خالههاست و 23 باقی مانده سهم عمو و عمّه است که به دستوری که سابقاً گفته شد بین خودشان قسمت می‌کنند. 13 سهم داییها و خالهها نیز به این شکل تقسیم می‌شود که اگر میّت یک دایی یا یک خاله مادری دارد 16 از این13 (یعنی 118 کلّ مال) به وی می‌رسد و بقیّه (یعنی 518 کلّ مال) را به دایی و خاله پدر و مادری یا پدری میدهند که دایی پدر و مادری یا پدری دو برابر خاله پدر و مادری یا پدری می‌برد و اگر میّت چند دایی مادری یا چند خاله مادری یا هم دایی مادری و هم خاله مادری دارد 13 از آن 13 (یعنی 19 کلّ مال) سهم داییها و خالههای مادریست که به طور مساوی بین خودشان تقسیم می‌کنند و بقیّه (یعنی 29 کلّ مال) را به دایی و خاله پدر و مادری یا پدری میدهند که دایی پدر و مادری یا پدری دو برابر خاله پدر و مادری یا پدری می‌برد. در این مسأله هم چون برخی از علماء سهم دایی و خاله پدر و مادری یا پدری را یکی میدانند، بنا بر احتیاط مستحبّ در مقدار مردّد مصالحه کنند، شیوه طبیعی مصالحه در مسائل پیشین توضیح داده شد.
- اگر وارث میّت یک دایی یا یک خاله و یک عمو یا یک عمّه مادری به همراه یک عمو یک عمّه پدر و مادری یا پدری باشد، 13 مال را به دایی یا خاله میدهند و 16 باقی مانده را به یک عمو یا یک عمّه مادری و بقیّه را به عمو و عمّههای پدر و مادری یا پدری میدهند و عمو دو برابر عمّه می‌برد، بنابراین سهم دایی یا خاله927 و سهم عمو یا عمّه مادری 327 و سهم عموی پدر و مادری یا پدری 1027 و سهم عمّه پدر و مادری یا پدری527 خواهد بود. البتّه از آنجا که برخی از علماء، سهم عمو و عمّه را یکسان دانسته و بین عمو یا عمّه پدر و مادری یا پدری با عمو یا عمّه مادری فرقی نگذاشتهاند، احتیاط مستحبّ آن است که مقدار مردّد را مصالحه کنند، بنابراین سهم قطعی عمو یا عمّه مادری 654 (طبق نظر برخی علماء: 1254) و سهم قطعی عموی پدر و مادری یا پدر 1254 (طبق نظر صحیح: 2054) و سهم قطعی عمّه پدر و مادری یا پدری 1054 (طبق نظر برخی علماء: 1254) میباشد و اگر مقدار مردّد بین دو نظریه را با مصالحه به طور مساوی قسمت کنند، سهم عمو یا عمّه مادری 954، سهم عموی پدر و مادری یا پدری 1654 و سهم عمّه پدر و مادری یا پدری 1154 میباشد و سهم دایی یا خاله هم بنا بر هر دو نظریه 1854 است.
- اگر وارث میّت یک دایی یا یک خاله به همراه یک عمو و یک عمه مادری و یک عمو و یک عمّه پدر و مادری یا پدری باشد، 13 مال را دایی یا خاله می‌برد و از 23 باقی مانده هم 13 آن به عمو و عمّه مادری می‌رسد که به طور مساوی بین آنها قسمت می‌شود و 23 آن هم به عمو و عمّه پدر و مادری یا پدری می‌رسد که عمو دو برابر عمّه می‌برد، بنابراین سهم دایی یا خاله 927، سهم عموی مادری و عمّه مادری هر یک 327، سهم عموی پدر و مادری 827 و سهم عمّه پدر و مادری 427 میباشد. (در این مسأله اگر به جای عمو و عمّه مادری، چند عمو یا چند عمّه باشد، حکم مسأله به همین شکل است). در این مسأله هم برخی از علماء سهم عمو و عمّه را در هر حال یکسان میدانند، لذا احتیاط مستحبّ در این است که مقدار مردّد را مصالحه کنند، بنابراین سهم قطعی عموی مادری و عمّه مادری هر یک 12108 (طبق نظر برخی علماء: 18108) و سهم قطعی عموی پدر و مادری 18108 (طبق نظر صحیح: 32108) و سهم قطعی عمّه پدر و مادری 16108 (طبق نظر برخی علماء: 18108) میباشد و اگر مقدارهای مردّد را با مصالحه به طور مساوی قسمت کنند، سهم عموی مادری و عمّه مادری هر یک15108 و سهم عموی پدر و مادری25108 و سهم عمه پدر و مادری 17108 خواهد بود و سهم دایی یا خاله هم بنا بر هر دو نظریه 36108 میباشد.
- اگر وارث میّت فقط پدر یا مادر و چند دختر باشند، فرض پدر یا مادر 16 و فرض دختران 23 است و 16 باقیمانده را هم به همین نسبت بین خود تقسیم می‌کنند، بنابراین 15 کلّ مال را پدر یا مادر می‌برد و 45 مال به دخترها می‌رسد که به طور مساوی بین خودشان قسمت می‌کنند.
- اگر وارث میّت پدربزرگ و مادربزرگ پدری و پدربزرگ و مادربزرگ مادری باشند، 13 مال را پدربزرگ و مادربزرگ مادری به طور مساوی بین خودشان قسمت می‌کنند و 23 مال را به پدربزرگ و مادربزرگ پدری میدهند و پدربزرگ پدری دو برابر مادربزرگ پدری می‌برد، بنابراین سهم پدربزرگ و مادربزرگ مادری هر یک 318 (مجموعاً: 618) و سهم پدر بزرگ پدری 818 و سهم مادربزرگ پدری 418 خواهد بود.
- اگر وارث میّت فقط یک پدربزرگ یا یک مادربزرگ است (چه پدری باشد و چه مادری)، همه مال به او می‌رسد و با بودن پدربزرگ یا مادربزرگ نزدیک (پدری باشد یا مادری)، پدربزرگ یا مادربزرگ دور (پدری باشد یا مادری) ارث نمیبرد و اگر وارث میّت فقط پدربزرگ پدری به همراه مادربزرگ پدری باشد، 23 مال سهم پدربزرگ و 13 آن سهم مادربزرگ میباشد و اگر پدربزرگ و مادربزرگ مادری باشند، مال را به طور مساوی بین خودشان قسمت می‌کنند.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله اردبیلی] اگر وارث میّت (عمو و عمّه) باشد و بعضی پدری و بعضی مادری و بعضی پدر و مادری باشند، عمو و عمّه پدری ارث نمی‌برند؛ پس اگر میّت (یک عمو) یا (یک عمّه مادری) داشته باشد، مال را شش قسمت می‌کنند، یک قسمت را به عمو یا عمّه مادری و بقیّه را به عمو و عمّه پدر و مادری میدهند و عموی پدر و مادری دو برابر عمّه پدر و مادری ارث می‌برد و اگر هم عمو و هم عمّه مادری داشته باشد، مال را سه قسمت می‌کنند، دو قسمت را به عمو و عمّه پدر و مادری میدهند و عمو دو برابر عمّه می‌برد و یک قسمت را به عمو و عمّه مادری میدهند و احتیاط واجب آن است که عمو و عمه مادری در تقسیم با یکدیگر صلح کنند.
- [آیت الله خوئی] اگر وارث میت دایی یا خالة مادری، و چند دائی و خالة پدر و مادری، یا پدری تنها درصورتی که پدری و مادری نباشد و عمو و عمه باشد مال سه سهم می‌شود دو سهم آن را بهدستوری که سابقاً گفته شد عمو و عمه بین خودشان قسمت می‌کنند و بعید نیست بقیة ورثه در تقسیم یک سهم باقیمانده با هم مساوی باشند.
- [آیت الله خوئی] اگر وارث میت عمو و عمه باشد و بعضی پدری و بعضی مادری و بعضی پدر و مادری باشند، عمو و عمه پدری ارث نمی‌برند، و مشهور این است که اگر میت یک عمو یا یک عمه مادری دارد مال را شش قسمت می‌کنند، یک قسمت را به عمو یا عم مادری و بقیه را به عمو و عمة پدر و مادری میدهند و در فرض نبودن آنها به عمو و عمة پدری میدهند و اگر هم عمو و هم عمة مادری دارد، مال را سه قسمت می‌کنند دو قسمت را به عمو و عمة پدر و مادری و در فرض نبودن آنها به عمو و عمة پدری و یک قسمت را به عمو و عمة مادری میدهند، ولی بعید نیست که در هر دو صورت عمو و عمه مادری مثل عمو و عمههای دیگر باشند و مال بین همة آنها به طور مساوی تقسیم شود.
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر وارث میّت عمو و عمّه باشد و بعضی پدری و بعضی مادری وبعضی پدر ومادری باشند، عمو وعمّه پدری ارث نمی‌برند، پس اگر میّت یک عمو یا یک عمّه مادری دارد، مال را شش قسمت می‌کنند، یک قسمت را به عمو یا عمّه مادری وبقیّه را به عمو وعمّه پدری ومادری میدهند وعموی پدر ومادری دو برابر عمّه پدر ومادری می‌برد و اگر هم عمو وهم عمّه مادری دارد، مال را سه قسمت می‌کنند، دو قسمت را به عمو وعمّه پدر ومادری میدهند وعمو دو برابر عمّه می‌برد ویک قسمت را به عمو وعمّه مادری میدهند که بطور مساوی بین خودشان قسمت می‌کنند و احتیاط واجب آن است که در تقسیم با یکدیگر صلح کنند.
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر وارث میّت فقط یک عمو یا یک عمّه است، چه پدر ومادریباشد یعنی با پدر میّت از یک پدر ومادر باشد یا پدری یا مادری، همه مال به او می‌رسد و اگر چند عمو یا چند عمّه باشند وهمه پدر ومادری یا همه پدری یا همه مادری باشند، مال بطور مساوی بین آنان قسمت می‌شود و اگر عمو و عمّه هردو باشد وهمه پدر ومادری یا همه پدری باشند، عمو دو برابر عمّه می‌برد مثلاً اگر وارث میّت دو عمو ویک عمّه باشد، مال را به پنج قسمت می‌کنند، یک قسمت را به عمّه میدهند وچهار قسمت را عموها بطور مساوی بین خودشان قسمت می‌کنند.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر وارث میت، یک دایی یا یک خاله و عمو و عمه مادری و عمو و عمه پدر و مادری یا پدری باشند، مال را سه قسمت می‌کنند؛ یک قسمت را دایی یا خاله می‌برد، و دو قسمت باقی مانده را سه سهم می‌کنند، یک سهم آن را به طور مساوی بین عمو و عمه مادری قسمت می‌کنند، و دو سهم دیگر را بین عمو و عمه پدر و مادری یا پدری قسمت مینمایند، و عمو دو برابر عمه می‌برد. بنابراین اگر مال را نه قسمت کنند؛ سه قسمت آن سهم خاله یا دایی، و دو قسمت سهم عمو و عمه مادری، و چهار قسمت سهم عمو و عمه پدر و مادری یا پدری میباشد.
- [آیت الله مظاهری] اگر وارث میّت یک عمو یا یک عمه باشد همه مال به او می‌رسد و اگر چند عمو یا چند عمه باشند مال به طور مساوی بین آنان قسمت می‌شود و اگر عمو و عمه هر دو باشند و همه پدر و مادری یا همه پدری باشند عمو دو برابر عمه می‌برد و اگر همه مادری باشند به طور مساوی بین آنان قسمت می‌شود. و با بودن عمو و عمه پدر و مادری و دایی و خاله پدر و مادری عمو و عمه پدری و دایی و خاله پدری ارث نمی‌برند.
- [آیت الله سیستانی] اگر وارث میّت عمو و عمه باشد و بعضی پدری و بعضی مادری و بعضی پدر و مادری باشند ، عمو و عمه پدری ارث نمی‌برند ، پس اگر میّت یک عمو یا یک عمه مادری دارد ، مال را شش قسمت می‌کنند : یک قسمت را به عمو یا عمه مادری ، و بقیه را به عمو و عمه پدر و مادری ، و در فرض نبودن آنها به عمو و عمه پدری میدهند ؛ واگر هم عمو و هم عمه مادری دارد ، مال را سه قسمت می‌کنند : دو قسمت را به عمو وعمه پدر و مادری ، و در فرض نبودن آنها به عمو و عمه پدری ، و یک قسمت را به عمو وعمه مادری میدهند ؛ و عمو در هر حال دو برابر عمه می‌برد .
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر وارث میت، یک دایی یا یک خاله و یک عمو یا یک عمه مادری و عمو و عمه پدر و مادری یا پدری باشند، مال را سه قسمت می‌کنند؛ یک قسمت آن را به دایی یا خاله میدهند، و دو قسمت باقیمانده را شش قسمت می‌کنند، یک قسمت را به عمو یا عمه مادری، و بقیه را به عمو و عمه پدر و مادری یا پدری میدهند، و عمو دو برابر عمه می‌برد. بنابراین، اگر مال را نه قسمت کنند، سه قسمت را به دایی یا خاله، و یک قسمت را به عمو یا عمه مادری، و پنج قسمت دیگر را به عمو و عمه پدر و مادری یا پدری میدهند.
- [آیت الله بروجردی] اگر وارث میت عمو و عمه باشد و بعضی پدری و بعضی مادری و بعضی پدری و مادری باشند، عمو و عمهی پدری ارث نمی‌برند، پس اگر میت یک عمو یا یک عمه مادری دارد، مال را شش قسمت می‌کنند:یک قسمت را به عمو یا عمهی مادری و بقیه را به عمو و عمهی پدر و مادری میدهند و عموی پدر و مادری دو برابر عمهی پدر و مادری می‌برد و اگر هم عمو و هم عمهی مادری دارد، مال را سه قسمت می‌کنند:دو قسمت را به عمو و عمهی پدر و مادری میدهند و عمو دو برابر عمه می‌برد و یک قسمت را به عمو و عمهی مادری میدهند که به طور مساوی بین خودشان قسمت کنند و احتیاط آن است که در تقسیم با یکدیگر صلح کنند.