کلمه جبار یکی از نام های مبارک خداوند متعال است که در قرآن مجید به آن تصریح شده است[1] این واژه که از ماده" جبر" گرفته شده، گاه به معنی قهر و غلبه و نفوذ اراده می‏آید، و گاه به معنی جبران و اصلاح. مجمع البحرین در بیان معنای لفظ جبارآورده است: "جبار یعنی کسی که در پادشاهی و حکومت مقامش بسیار عظیم باشد، این صفت در مورد غیر خداوند متعال به کار نمی رود مگر در جایی که قصد مذمت غیر خدا را داشته باشند."[2] راغب در مفردات می‏گوید: "اصل جبر اصلاح کردن چیزی است با غلبه و قدرت این واژه هنگامی که در مورد خداوند به کار رود بیانگر یکی از صفات بزرگ او است که با نفوذ اراده و کمال قدرت به اصلاح هر فسادی می‏پردازد، و هر گاه در مورد غیر او به کار رود معنی مذمت را دارد[3]، و به گفته "راغب" به کسی گفته می‏شود که می‏خواهد نقصان و کمبود خود را با ادعای مقاماتی که شایسته آن نیست "جبران" کند. این واژه در قرآن مجید در ده مورد به کار رفته که نه مورد آن در باره افراد ظالم و گردنکش و مفسد است، و تنها یک مورد آن در باره خداوند قادر متعال (آیه مذکور) می‏باشد[4]. بنا بر این؛ این اسم هر گاه در مورد خداوند استعمال شود هم به معنای "بسیار چیره و غالب"[5] و هم به معنای "بسیار ترمیم کننده و جبران کننده دلهای شکسته"[6] است. [1] حشر ،23، هُوَ اللَّهُ الَّذی لا إِلهَ إِلاَّ هُوَ الْمَلِکُ الْقُدُّوسُ السَّلامُ الْمُؤْمِنُ الْمُهَیْمِنُ الْعَزیزُ الْجَبَّارُ الْمُتَکَبِّرُ سُبْحانَ اللَّهِ عَمَّا یُشْرِکُونَ [2] مجمع‏البحرین ج : 3 ص : :"239 و قیل‏الجبارالعظیم الشأن فی الملک و السلطان، و لا یطلق هذا الوصف علی غیره تعالی إلا علی وجه الذم." [3] راغب اصفهانی ،مفردات فی غرایب القرآن،ماده جبر [4] تفسیر نمونه، ج‏23، ص: 554 [5] ترجمه منجد الطالب، ص 57. [6] رضایی، محمد، واژه های قرآن، ستون 66.
کلمه جبار یکی از نام های مبارک خداوند متعال است که در قرآن مجید به آن تصریح شده است[1] این واژه که از ماده" جبر" گرفته شده، گاه به معنی قهر و غلبه و نفوذ اراده میآید، و گاه به معنی جبران و اصلاح. مجمع البحرین در بیان معنای لفظ جبارآورده است: "جبار یعنی کسی که در پادشاهی و حکومت مقامش بسیار عظیم باشد، این صفت در مورد غیر خداوند متعال به کار نمی رود مگر در جایی که قصد مذمت غیر خدا را داشته باشند."[2] راغب در مفردات میگوید: "اصل جبر اصلاح کردن چیزی است با غلبه و قدرت این واژه هنگامی که در مورد خداوند به کار رود بیانگر یکی از صفات بزرگ او است که با نفوذ اراده و کمال قدرت به اصلاح هر فسادی میپردازد، و هر گاه در مورد غیر او به کار رود معنی مذمت را دارد[3]، و به گفته "راغب" به کسی گفته میشود که میخواهد نقصان و کمبود خود را با ادعای مقاماتی که شایسته آن نیست "جبران" کند. این واژه در قرآن مجید در ده مورد به کار رفته که نه مورد آن در باره افراد ظالم و گردنکش و مفسد است، و تنها یک مورد آن در باره خداوند قادر متعال (آیه مذکور) میباشد[4]. بنا بر این؛ این اسم هر گاه در مورد خداوند استعمال شود هم به معنای "بسیار چیره و غالب"[5] و هم به معنای "بسیار ترمیم کننده و جبران کننده دلهای شکسته"[6] است. [1] حشر ،23، هُوَ اللَّهُ الَّذی لا إِلهَ إِلاَّ هُوَ الْمَلِکُ الْقُدُّوسُ السَّلامُ الْمُؤْمِنُ الْمُهَیْمِنُ الْعَزیزُ الْجَبَّارُ الْمُتَکَبِّرُ سُبْحانَ اللَّهِ عَمَّا یُشْرِکُونَ [2] مجمعالبحرین ج : 3 ص : :"239 و قیلالجبارالعظیم الشأن فی الملک و السلطان، و لا یطلق هذا الوصف علی غیره تعالی إلا علی وجه الذم." [3] راغب اصفهانی ،مفردات فی غرایب القرآن،ماده جبر [4] تفسیر نمونه، ج23، ص: 554 [5] ترجمه منجد الطالب، ص 57. [6] رضایی، محمد، واژه های قرآن، ستون 66.
- [سایر] معنای اسم مبارک «یا جبار» چیست؟
- [آیت الله مظاهری] لطفاً نظر مبارک خود را درباره نحوه رؤیت هلال بفرمایید؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] احتراما مستدعی است نظر مبارک را در خصوص بجا آوردن نماز در جبل الرحمه بیان بفرمایید.
- [آیت الله بهجت] روی بعضی از سکه ها اسم مبارک امام رضا علیه السّلام ثبت شده است، آیا لمس آن ها بدون طهارت جایز است؟
- [آیت الله خامنه ای] ج: به گردن آویختن آن اشکال ندارد، ولی بنا بر احتیاط واجب است که اسم مبارک پیامبر(صلی الله علیه وآله) با بدن تماس نداشته باشد.
- [آیت الله علوی گرگانی] نظر مبارک را پیرامون علم قاضی از نظر الحاق به اقرار یا بیّنه بیان بفرمائید و اگر علم قاضی طریق سوّمی میباشد حکم عفو چگونه است؟
- [آیت الله خامنه ای] مسجدی حدود بیست سال پیش ساخته شده و به نام مبارک صاحب الزمان(عجّل الله تعالی فرجه الشریف) زینت یافته است، ولی معلوم نیست که این اسم در صیغه وقف مسجد ذکر شده باشد. تغییر اسم مسجد از صاحب الزمان(عجّل الله فرجه الشریف) به مسجد جامع چه حکمی دارد؟
- [آیت الله جوادی آملی] محضر مبارک مرجع عالیقدر حضرت آیت الله جوادی آملی سلام علیکم یه آرزوی سلامتی وطول عمر برای حضرت مستطاب عالی استدعا دارد نظر مبارک دا در خصوص مساله ذیل مرقوم بفرمایید: آیا دراعمال حج حلق با ماشین هایی که مانند تیغ موی سر را می تراشد کفایت میکند یا حتما باید با تیغ باشد
- [آیت الله جوادی آملی] محضر مبارک مرجع عالیقدر حضرت آیت الله سلام علیکم یه آرزوی سلامتی وطول عمر برای حضرت مستطاب عالی استدعا دارد نظر مبارک دا در خصوص مساله ذیل مرقوم بفرمایید: آیا در اعمال حج حلق با ماشینهایی که مانند تیغ موی سر را میتراشد کفایت میکند یا حتما باید با تیغ باشد
- [آیت الله جوادی آملی] محضر مبارک مرجع عالیقدر حضرت آیت الله جوادی آملی سلام علیکم یه آرزوی سلامتی وطول عمر برای حضرت مستطاب عالی استدعا دارد نظر مبارک دا در خصوص مساله ذیل مرقوم بفرمایید: آیا دراعمال حج حلق با ماشین هایی که مانند تیغ موی سر را می تراشد کفایت میکند یا حتما باید با تیغ باشد
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] کسی که وضو ندارد بنا بر احتیاط حرام است اسم خداوند متعال را به هر زبانی نوشته شده باشد؛ مس نماید. و بهتر آن است که اسم مبارک پیغمبر و امام و حضرت زهرا (ع) را هم مس ننماید.
- [امام خمینی] کسی که وضو ندارد، حرام است اسم خداوند متعال را به هر زبانی نوشته شده باشد مس نماید. و همچنین است بنابر احتیاط واجب مس اسم مبارک پیغمبر و امام و حضرت زهرا علیهمالسلام.
- [آیت الله علوی گرگانی] کسی که وضو ندارد، حرام است اسم خداوند متعال را به هر زبانی نوشته شده باشد مسّ نماید و احتیاط وجوبی آن است که اسم مبارک پیغمبر وامام وحضرت زهرا3 را هم مس ننماید.
- [آیت الله سبحانی] کسی که وضو ندارد، حرام است اسم خداوند متعال را به هر زبانی نوشته شده باشد، مس نماید. و مسّ اسم مبارک پیغمبر و امامان و حضرت زهرا(علیهم السلام)هم اگر هتک حرمت و بی احترامی باشد حرام است.
- [آیت الله بروجردی] کسی که وضو ندارد، حرام است اسم خداوند متعال را به هر زبانی نوشته شده باشد مس نماید و احتیاط واجب آن است که اسم مبارک پیغمبر و امام و حضرت زهرا علیهالسلام را هم مس ننماید.
- [آیت الله علوی گرگانی] موقع نوشتن اسم مبارک حضرت رسول مستحبّ است صلوات را هم بنویسد و نیز بهتر است هر وقت آن حضرت را یاد میکند، صلوات بفرستد.
- [آیت الله مظاهری] موقع نوشتن اسم مبارک حضرت رسول(صلیاللهعلیهوآلهوسلم) مستحب است صلوات را هم بنویسد و نیز بهتر است هر وقت آن حضرت را یاد میکند صلوات بفرستد.
- [آیت الله بروجردی] موقع نوشتن اسم مبارک حضرت رسول) ع) مستحب است صلوات را هم بنویسد و نیز بهتر است هر وقت آن حضرت را یاد میکند صلوات بفرستد.
- [آیت الله اردبیلی] هنگام نوشتن اسم مبارک حضرت رسول اکرم صلیاللهعلیهوآلهوسلم ، مستحب است صلوات را نیز بنویسد و همچنین بهتر است هر گاه آن حضرت را یاد میکند، صلوات بفرستد.
- [آیت الله سیستانی] موقع نوشتن اسم مبارک حضرت رسول اللّه صلیاللهعلیهوآلهوسلم مستحب است صلوات را هم بنویسند . و نیز بهتر است هر وقت آن حضرت را یاد میکنند صلوات بفرستند .