جبار
کلمه الجبار یکی از اسمای حسنای الاهی است که یک بار در قرآن کریم آمده است.
معنای اسم مبارک «یا جبار» چیست؟
کلمه جبار یکی از نام های مبارک خداوند متعال است که در قرآن مجید به آن تصریح شده است[1] این واژه که از ماده" جبر" گرفته شده، گاه به معنی قهر و غلبه و نفوذ اراده می ‌آید، و گاه به معنی جبران و اصلاح. مجمع البحرین در بیان معنای لفظ جبارآورده است: "جبار یعنی کسی که در پادشاهی و حکومت مقامش بسیار عظیم باشد، این صفت در مورد غیر خداوند متعال به کار نمی رود مگر در جایی که قصد مذمت غیر خدا را داشته باشند."[2] راغب در مفردات می ‌گوید: "اصل جبر اصلاح کردن چیزی است با غلبه و قدرت این واژه هنگامی که در مورد خداوند به کار رود بیانگر یکی از صفات بزرگ او است که با نفوذ اراده و کمال قدرت به اصلاح هر فسادی می ‌پردازد، و هر گاه در مورد غیر او به کار رود معنی مذمت را دارد[3]، و به گفته "راغب" به کسی گفته می‌ شود که می‌ خواهد نقصان و کمبود خود را با ادعای مقاماتی که شایسته آن نیست "جبران" کند. این واژه در قرآن مجید در ده مورد به کار رفته که نه مورد آن درباره افراد ظالم و گردنکش و مفسد است، و تنها یک مورد آن درباره خداوند قادر متعال (آیه مذکور) می ‌باشد[4]. بنابراین؛ این اسم هر گاه در مورد خداوند استعمال شود هم به معنای "بسیار چیره و غالب"[5] و هم به معنای "بسیار ترمیم کننده و جبران کننده دلهای شکسته"[6] است. پی نوشتها: [1]حشر ،23، هُوَ اللَّهُ الَّذی لا إِلهَ إِلاَّ هُوَ الْمَلِکُ الْقُدُّوسُ السَّلامُ الْمُؤْمِنُ الْمُهَیْمِنُ الْعَزیزُ الْجَبَّارُ الْمُتَکَبِّرُ سُبْحانَ اللَّهِ عَمَّا یُشْرِکُونَ [2] مجمع‌البحرین ج : 3 ص :"239و قیل‌الجبارالعظیم الشأن فی الملک و السلطان، و لا یطلق هذا الوصف علی غیره تعالی إلا علی وجه الذم." [3] راغب اصفهانی ،مفردات فی غرایب القرآن،ماده جبر [4]تفسیر نمونه، ج‌23، ص: 554 [5] ترجمه منجد الطالب، ص 57. [6] رضایی، محمد، واژه های قرآن، ستون 66. منبع: www.islamquest.net
کلمه جبار یکی از نام های مبارک خداوند متعال است که در قرآن مجید به آن تصریح شده است[1] این واژه که از ماده" جبر" گرفته شده، گاه به معنی قهر و غلبه و نفوذ اراده می ‌آید، و گاه به معنی جبران و اصلاح. مجمع البحرین در بیان معنای لفظ جبارآورده است: "جبار یعنی کسی که در پادشاهی و حکومت مقامش بسیار عظیم باشد، این صفت در مورد غیر خداوند متعال به کار نمی رود مگر در جایی که قصد مذمت غیر خدا را داشته باشند."[2] راغب در مفردات می ‌گوید: "اصل جبر اصلاح کردن چیزی است با غلبه و قدرت این واژه هنگامی که در مورد خداوند به کار رود بیانگر یکی از صفات بزرگ او است که با نفوذ اراده و کمال قدرت به اصلاح هر فسادی می ‌پردازد، و هر گاه در مورد غیر او به کار رود معنی مذمت را دارد[3]، و به گفته "راغب" به کسی گفته می‌ شود که می‌ خواهد نقصان و کمبود خود را با ادعای مقاماتی که شایسته آن نیست "جبران" کند. این واژه در قرآن مجید در ده مورد به کار رفته که نه مورد آن درباره افراد ظالم و گردنکش و مفسد است، و تنها یک مورد آن درباره خداوند قادر متعال (آیه مذکور) می ‌باشد[4]. بنابراین؛ این اسم هر گاه در مورد خداوند استعمال شود هم به معنای "بسیار چیره و غالب"[5] و هم به معنای "بسیار ترمیم کننده و جبران کننده دلهای شکسته"[6] است. پی نوشتها: [1]حشر ،23، هُوَ اللَّهُ الَّذی لا إِلهَ إِلاَّ هُوَ الْمَلِکُ الْقُدُّوسُ السَّلامُ الْمُؤْمِنُ الْمُهَیْمِنُ الْعَزیزُ الْجَبَّارُ الْمُتَکَبِّرُ سُبْحانَ اللَّهِ عَمَّا یُشْرِکُونَ [2] مجمع‌البحرین ج : 3 ص :"239و قیل‌الجبارالعظیم الشأن فی الملک و السلطان، و لا یطلق هذا الوصف علی غیره تعالی إلا علی وجه الذم." [3] راغب اصفهانی ،مفردات فی غرایب القرآن،ماده جبر [4]تفسیر نمونه، ج‌23، ص: 554 [5] ترجمه منجد الطالب، ص 57. [6] رضایی، محمد، واژه های قرآن، ستون 66. منبع: www.islamquest.net
پاسخ:
کلمه جبار یکی از نام های مبارک خداوند متعال است که در قرآن مجید به آن تصریح شده است[1] این واژه که از ماده" جبر" گرفته شده، گاه به معنی قهر و غلبه و نفوذ اراده می آید، و گاه به معنی جبران و اصلاح.
مجمع البحرین در بیان معنای لفظ جبارآورده است: "جبار یعنی کسی که در پادشاهی و حکومت مقامش بسیار عظیم باشد، این صفت در مورد غیر خداوند متعال به کار نمی رود مگر در جایی که قصد مذمت غیر خدا را داشته باشند."[2] راغب در مفردات می گوید: "اصل جبر اصلاح کردن چیزی است با غلبه و قدرت این واژه هنگامی که در مورد خداوند به کار رود بیانگر یکی از صفات بزرگ او است که با نفوذ اراده و کمال قدرت به اصلاح هر فسادی می پردازد، و هر گاه در مورد غیر او به کار رود معنی مذمت را دارد[3]، و به گفته "راغب" به کسی گفته می شود که می خواهد نقصان و کمبود خود را با ادعای مقاماتی که شایسته آن نیست "جبران" کند.
این واژه در قرآن مجید در ده مورد به کار رفته که نه مورد آن درباره افراد ظالم و گردنکش و مفسد است، و تنها یک مورد آن درباره خداوند قادر متعال (آیه مذکور) می باشد[4].
بنابراین؛ این اسم هر گاه در مورد خداوند استعمال شود هم به معنای "بسیار چیره و غالب"[5] و هم به معنای "بسیار ترمیم کننده و جبران کننده دلهای شکسته"[6] است.
پی نوشتها:
[1]حشر ،23، هُوَ اللَّهُ الَّذی لا إِلهَ إِلاَّ هُوَ الْمَلِکُ الْقُدُّوسُ السَّلامُ الْمُؤْمِنُ الْمُهَیْمِنُ الْعَزیزُ الْجَبَّارُ الْمُتَکَبِّرُ سُبْحانَ اللَّهِ عَمَّا یُشْرِکُونَ
[2] مجمع‌البحرین ج : 3 ص :"239و قیل‌الجبارالعظیم الشأن فی الملک و السلطان، و لا یطلق هذا الوصف علی غیره تعالی إلا علی وجه الذم."
[3] راغب اصفهانی ،مفردات فی غرایب القرآن،ماده جبر
[4]تفسیر نمونه، ج23، ص: 554
[5] ترجمه منجد الطالب، ص 57.
[6] رضایی، محمد، واژه های قرآن، ستون 66.
منبع: www.islamquest.net
- [سایر] معنای اسم مبارک (یا جبار) را بفرمایید.
- [سایر] معنای اسم «مبدِّل» از اسمای حق تعالی چیست؟
- [سایر] اسم «آتی» در مورد پروردگار به چه معناست؟
- [سایر] چرا پس از نام مبارک امام زمان، عبارت «عجّل الله تعالی فرجه» آورده می‌شود؟
- [سایر] ارتباط «انسان کامل» با اسم اعظم الهی چگونه است؟
- [سایر] آیا گذاشتن اسم «فاطمه زهرا» روی کودک اشکالی دارد؟
- [سایر] تفاوت میان کلمات «خوف»، «خشیت»، «وجل»، «فزع»، «روع»، «شفق»، «حذر» و «رهب» چیست؟
- [سایر] آیا نام بردن امام زمان علیه السلام به اسم «محمد» جایز است؟
- [سایر] از نظر استعمال قرآنی، چه فرقی بین «إنّ» و «أنّ»،«مودّت» و «محبّت»، «مُلک» و «ملکوت» وجود دارد؟
- [سایر] فرق کلمه های «الریف»، «القریة» و «الضیعة» چیست؟
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] کسی که وضو ندارد بنا بر احتیاط حرام است اسم خداوند متعال را به هر زبانی نوشته شده باشد؛ مس نماید. و بهتر آن است که اسم مبارک پیغمبر و امام و حضرت زهرا (ع) را هم مس ننماید.
- [امام خمینی] کسی که وضو ندارد، حرام است اسم خداوند متعال را به هر زبانی نوشته شده باشد مس نماید. و همچنین است بنابر احتیاط واجب مس اسم مبارک پیغمبر و امام و حضرت زهرا علیهمالسلام.
- [آیت الله علوی گرگانی] کسی که وضو ندارد، حرام است اسم خداوند متعال را به هر زبانی نوشته شده باشد مسّ نماید و احتیاط وجوبی آن است که اسم مبارک پیغمبر وامام وحضرت زهرا3 را هم مس ننماید.
- [آیت الله سبحانی] کسی که وضو ندارد، حرام است اسم خداوند متعال را به هر زبانی نوشته شده باشد، مس نماید. و مسّ اسم مبارک پیغمبر و امامان و حضرت زهرا(علیهم السلام)هم اگر هتک حرمت و بی احترامی باشد حرام است.
- [آیت الله بروجردی] کسی که وضو ندارد، حرام است اسم خداوند متعال را به هر زبانی نوشته شده باشد مس نماید و احتیاط واجب آن است که اسم مبارک پیغمبر و امام و حضرت زهرا علیهالسلام را هم مس ننماید.
- [آیت الله علوی گرگانی] موقع نوشتن اسم مبارک حضرت رسول مستحبّ است صلوات را هم بنویسد و نیز بهتر است هر وقت آن حضرت را یاد می‌کند، صلوات بفرستد.
- [آیت الله مظاهری] موقع نوشتن اسم مبارک حضرت رسول(صلیاللهعلیهوآلهوسلم) مستحب است صلوات را هم بنویسد و نیز بهتر است هر وقت آن حضرت را یاد می‌کند صلوات بفرستد.
- [آیت الله بروجردی] موقع نوشتن اسم مبارک حضرت رسول) ع) مستحب است صلوات را هم بنویسد و نیز بهتر است هر وقت آن حضرت را یاد می‌کند صلوات بفرستد.
- [آیت الله اردبیلی] هنگام نوشتن اسم مبارک حضرت رسول اکرم صلیاللهعلیهوآلهوسلم ، مستحب است صلوات را نیز بنویسد و همچنین بهتر است هر گاه آن حضرت را یاد می‌کند، صلوات بفرستد.
- [آیت الله سیستانی] موقع نوشتن اسم مبارک حضرت رسول اللّه صلیاللهعلیهوآلهوسلم مستحب است صلوات را هم بنویسند . و نیز بهتر است هر وقت آن حضرت را یاد میکنند صلوات بفرستند .