توجه شما را به استفتائات زیر جلب می کنیم: دفتر حضرت آیت الله العظمی خامنه ای (مد ظله العالی): اگر واحدهای ساخته شده را برای استفاده مسکونی خود ساخته باشند و ساکن در آن شوند خمس ندارد و اما اگر برای مثلاً اجاره دادن ساختهاند اگر با پولی که متعلق خمس بوده ساخته شده، لازم است خمس مبلغی که در ساخت بکار رفته است داده شود و اگر برای فروختن و تجارت با فروش آن ساخته شده، لازم است سر سال خمسی ارزش واحدها داده شود. دفتر حضرت آیت الله العظمی سیستانی (مد ظله العالی): بله در صورتی که مازاد بر نیازشان باشد و یا به قصد تجارت آن را ساخته باشند خمس دارد. دفتر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (مد ظله العالی): آری، به افزایش قیمت آنها خمس تعلق می گیرد. پاسخ حضرت آیت الله هادوی تهرانی (دامت برکاته) به این شرح است: 1. اگر مالی به ارث برسد، خمس به آن تعلق نمی گیرد، هرچند احتیاط اقتضا می کند، اگر وارث می داند که موّرث خمس آن مال را به صورت خاص نپرداخته است، خمس آن پرداخت شود. 2. اگر آپارتمان های مزبور جزء ارث باشد، حکم آن در بند 1 بیان شد و اگر این آپارتمان ها یا بخشی از آن، مانند ساختمان، ارث نباشد، از آنجا که افزون بر هزینه های سالیانه است، خمس آن واجب می باشد.
خانه ای از پدر بزرگ به پدرم رسید. پس از مدتی بازسازی و دو طبقه در آن ساخته شد. در زمان حیات پدر با افزایش بنا توسط فرزاندان ایشان به چهار واحد تبدیل شد با توجه به این که خمس زمین حسب اعلام پدر پرداخت شده بود و ارث محسوب می شود، آیا به هر یک از این واحد ها در صورتی که مالکین فعلی آنها دارای آپارتمان دیگری باشند خمس تعلق می گیرد؟
توجه شما را به استفتائات زیر جلب می کنیم: دفتر حضرت آیت الله العظمی خامنه ای (مد ظله العالی): اگر واحدهای ساخته شده را برای استفاده مسکونی خود ساخته باشند و ساکن در آن شوند خمس ندارد و اما اگر برای مثلاً اجاره دادن ساختهاند اگر با پولی که متعلق خمس بوده ساخته شده، لازم است خمس مبلغی که در ساخت بکار رفته است داده شود و اگر برای فروختن و تجارت با فروش آن ساخته شده، لازم است سر سال خمسی ارزش واحدها داده شود. دفتر حضرت آیت الله العظمی سیستانی (مد ظله العالی): بله در صورتی که مازاد بر نیازشان باشد و یا به قصد تجارت آن را ساخته باشند خمس دارد. دفتر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (مد ظله العالی): آری، به افزایش قیمت آنها خمس تعلق می گیرد. پاسخ حضرت آیت الله هادوی تهرانی (دامت برکاته) به این شرح است: 1. اگر مالی به ارث برسد، خمس به آن تعلق نمی گیرد، هرچند احتیاط اقتضا می کند، اگر وارث می داند که موّرث خمس آن مال را به صورت خاص نپرداخته است، خمس آن پرداخت شود. 2. اگر آپارتمان های مزبور جزء ارث باشد، حکم آن در بند 1 بیان شد و اگر این آپارتمان ها یا بخشی از آن، مانند ساختمان، ارث نباشد، از آنجا که افزون بر هزینه های سالیانه است، خمس آن واجب می باشد.
- [آیت الله مکارم شیرازی] زن در زمین ارث نمی برد، حال حکم این قضیه در آپارتمان مسکونی (با توجه به اینکه زمین آپارتمان به صورت مشاع بین مالکین می باشد و هیچکدام از مالکین واحد های آپارتمانی نمیتوانند ادعای مالکیت بر روی قسمت مشخصی از زمین را داشته باشند چیست؟
- [سایر] پدر شوهرم در زمان حیات خود، سه دنگ از خانه خود را به نام برادر شوهرم کرده است و متاسفانه چندماه بعد سکته کرد و زمین گیر شد. برادر شوهرم نیز خانه را خراب و با پول پدرشوهرم 6 واحد آپارتمان ساخت . یک واحد را به ما،و یک واحد را به مادر شوهرم داد. البته با وام بانکی 10 میلیون تومانی و مابقی را خودش گرفت. من هر وقت به شوهرم حرف می زنم که اون حق ما رو ضایع کرد در جواب می گوید که مال پدرم بوده و پدرم خواسته به او ببخشد و به من ندهد. نظر شما در این رابطه چیست؟ آیا دینی به گردن برادر شوهرم هست؟ آیا اون حق ما را ضایع کرده است؟ یا پدرشوهرم حق ما را ضایع کرده است؟ مگر نه اینکه باید پدر بین فرزندانش به مساوات برخورد کند؟
- [آیت الله خامنه ای] چند سال پیش ماشینی خریدم که در حال حاضر فروش آن به چندین برابر قیمت ممکن است، با توجه به اینکه پول خرید آن، مخمّس نبوده است، و در صورت فروش و گرفتن قیمت فعلی آن، می خواهم خانه ای برای سکونت بخرم، آیا به مجرد دریافت پول، همه آن خمس دارد یا فقط به پولی که با آن ماشین را خریده ام، خمس تعلّق می گیرد و مقدار باقی مانده که همان مقدار افزایش قیمت ماشین است، جزء درآمد سال فروش ماشین محسوب می شود که اگر تا پایان سال فروش در مخارج زندگی مصرف نشود، خمس به آن تعلّق می گیرد؟
- [سایر] lبا سلام و خسته نباشید <br />اینجانب پنج سال پیش زندگی مشترکی را در یک واحد آپارتمان (متعلق به همسرم) تهران آغاز نمودم . این واحد آپارتمانی در ساختمانی سه واحدی می باشد که طبقه بالایی پدر شوهرم و طبقه همکف (مستأجر) واقع شده است.از همان ابتدای زندگی عدم احساس آزادی و استقلال اینجانب را آزار میداد.دخالتی از سوی خانواده شوهرم در زندگی ندارم لیکن در برخی رفت و آمد بستگانم در صورتیکه از خانواده همسرم دعوت ننمایم باعث کدورت می گردد . از سویی دیگر چنانچه آشنایان خانواده همسرم در خانه پدر شوهرم دعوت باشند حضور ما در آن مهمانی الزامی است . در هنگام مأموریت چند روزه همسرم تمایل دارم به خانه پدری بروم که پدرشوهرم از من میخواهد در خانه بمانم .بسیار ناراحت و معذب هستم و تمام تلاشم این است که باعث رنجش آنها نگردم .بصورت مکرر از همسرم درخواست تعویض خانه را نموده ام لیکن ایشان با این توجیه که خانه فعلی از لحاظ امنیت (هنگام مأموریت / مسافرت) , آرامش (عدم وجود همسایه مزاحم) و موقعیت (همسایه خانه پدر شوهر و فاصله تقریباً نزدیک به خانه پدری و دسترسی به امکانات شهری) در وضعیت مطلوب می باشد و از سوی دیگر سرمایه کافی جهت تبدیل به احسن وجود ندارد سر باز می زند.<br />دیگر خسته شده ام لطفاً مرا راهنمایی نمایید چگونه با این شرایط کنار بیایم یا چگونه همسرم را به تعویض خانه متقاعد نمایم.
- [آیت الله مکارم شیرازی] در صورتی که مردی زوجه اش را عمداً به قتل برساند و ورّاث مقتوله منحصر به مادر و یک دختر باشد و با عنایت به عدم امکان قصاص پدر توسط دختر و تقاضای قصاص قاتل توسّط مادر مقتوله: الف) با عنایت به لزوم پرداخت نصف دیه توسط متقاضیّه قصاص به قاتل، آیا نسبت به سهم دختر باید دیه پرداخت کند یا خیر و با توجّه به این که قاتل دارای پدر می باشد که جدّ صغیره محسوب می شود، آیا رعایت غبطه صغیر، و تقاضای دیه یا عفو به عهده جد می باشد یا خیر؟ ب) در صورت امتناع و یا عدم توانایی مالی متقاضی قصاص نسبت به پرداخت دیات متعلّقه، آیا حقّ قصاص ساقط یا تبدیل به دیه می گردد یا اجرای آن به تأخیر می افتد و در صورت اخیر، آیا محکوم از زندان آزاد می گردد یا خیر؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] در صورتی که مردی زوجه اش را عمداً به قتل برساند و ورّاث مقتوله منحصر به مادر و یک دختر باشد و با عنایت به عدم امکان قصاص پدر توسط دختر و تقاضای قصاص قاتل توسّط مادر مقتوله: الف) با عنایت به لزوم پرداخت نصف دیه توسط متقاضیّه قصاص به قاتل، آیا نسبت به سهم دختر باید دیه پرداخت کند یا خیر و با توجّه به این که قاتل دارای پدر می باشد که جدّ صغیره محسوب می شود، آیا رعایت غبطه صغیر، و تقاضای دیه یا عفو به عهده جد می باشد یا خیر؟ ب) در صورت امتناع و یا عدم توانایی مالی متقاضی قصاص نسبت به پرداخت دیات متعلّقه، آیا حقّ قصاص ساقط یا تبدیل به دیه می گردد یا اجرای آن به تأخیر می افتد و در صورت اخیر، آیا محکوم از زندان آزاد می گردد یا خیر؟
- [سایر] عذر می خواهم. لطفا مرا رهنمای فرمایید در مورد تقسیم ارث بر اساس فقه اهل البیت تا ما از ظلم و ستم به دور باشیم. من فرزند ارشد از 6 برادر از همسر دوم پدرم هستم و دارای 2 برادر از همسر اول و از همسر سوم پدرم هیچ برادر ندارم. داستان از این قرار است: پدر من دارای دو فرزند از همسر اول خود (که سه سال با او زندگی کرده و او را طلاق داده است.) دارد. این دو فرزند توسط مادر خود (همسر اول پدرم) بزرگ شده اند بدون اینکه ازپدرم نفقه دریافت کرده باشند. هنگام طلاق همسر اول،پدرم هیچ پولی برای آنان قرار نداده است.! (چون آن موقع وضع اقتصادی خانواده پدرم این اقتضا را نداشته که مال را تقسیم کند.). پدرم بعد از دو سال زندگی مجردی با مادرمن (همسر دوم) ازدواج کرده و و در مدت 26 سال زندگی مشترک از او صاحب 6پسر می شود . در این مدت روز بروز وضع اقتصاد خانواده پدرم (وضع مالی مادرم) بهتر و بهتر می شد تا مادرم از دنیا رفته بود. مالی که مادرم به ارث گذشته دوران زندگی با پدرم تقریبا 5 میلیارد روپیه (زمین و ساختمان) و کالای تجارت 700 میلون روپیه (واحد پول اندونزی) و قرض بانکی 250 میلیون روپیه بود. بعد از 1 سال پدرم که عمری از او گذشته یک بار دیگر با زنی جوان ازدواج کرده (همسر سوم) و تا به حال دارای فرزندی نشده است. به علت این که خود ما دارای کار کاسبی هستیم اعم از کارمند دولت و غیر دولتی از کار کاسبی پدر جدا شده ایم. در حال حاضر مال و کار کاسبی که مال ماردم بود در دست پدر من و همسر سوم او باقی مانده است. در این مدت خانواده پدرم (پیر مرد) با همسر سومش (که خیلی جوان) کم کم مشکلات زیاد پیدا شد و برادران کوچک من تحت تأثیر قرار گرفته و این مطلب را به پدرم انتقال دادم و عرض کردم. وی به من که فرزند بزرگ خود و اعتماد کامل دارد تا این همه مال و ثروت را تقسیم کنم. در این میان از استاد محترم تقاضا دارم که مارا راهنمای کند تا می توانیم عادلانه مال را بین برادر مادری و پدری و پدر و همسر سوم تقسیم کنم. سؤال من این است که:1. سهم پدر از همسر دومش چند است؟ 2. آیا دو فرزند از همسر اول سهمی دارند یا این که از پدر دریافت کنند؟ 3. آیا کار و کاسبی نیز تقسیم بشود یا این که به برادری که توانا ی در اداره کار بسپریم و بعد در آمدش تقسیم کنیم؟ و چنانچه تقسیم بشود تقسیم آن چگونه است؟ یا به پدر و همسر سومش سپرده بشود تا خود آن اداره کنند؟ لطفاً ما را راهنمایی فرمایید.
- [سایر] سلام درمورد تعلق خمس برای پول جهیزیه سوال داشتم.کارمند موسسه خصوصی هستم که به دلایل پیش امده ثبات کاری هم ندارد و هرلحظه امکان اخراج هست ازبیشتر هزینه ها چشم پوشی کردم تا باتوجه به عدم توانایی پدرم پولی برای خرید جهیزیه پس انداز کنم که باتوجه به قدیمی شدن وسایل و نبود جایی برای نگهداری به صورت پول نگه دهری میشود البته در نظر دارم با توجه با اینکه شهرستان و دور از خانواده هستم اگر تا چند سال دیگر موفق به ازدواج نشدم با وام و استفاده از این پول خانه ای جهت سکونت تهیه کنم ایا با این شرایط خمس تعلق میگیرد شنیده ام اگر در حدی که شان و عرف دختر باشد خمس تعلق نمی گیرید و مازاد بر عرف خانوادگی تعلق میگیرد با توجه با تورم و مشخص نبودن زمان ازدواج و یا حتی عدم ثبات کارکاربنده و این که خانه یا وسایل خانه برای ادامه زندگی ندارم ایا پرداخت خمس برای من واجب است سوال دیگر اگربه نیت فرار از خمس اگر مرجع تقلیدم را عوض کنم حکمش چیست ممنون میشم اگر پاسخگو باشی مرجع تقلید ایت الله مکارم شیرازی
- [آیت الله خامنه ای] من در خلال پنج سال مبلغی را به بنیاد مسکن جهت گرفتن زمینی به امید تأمین مسکن پرداخت کردم، ولی تاکنون تصمیمی برای واگذاری زمین گرفته نشده است، لذا تصمیم دارم، آن مبالغ را از بنیاد مسکن باز پس بگیرم، با توجه به اینکه قسمتی از آن را قرض گرفته ام و قسمتی را هم از فروش فرش خانه ام و باقی مانده آن را هم از حقوق همسرم که معلّم است، تهیه کرده ام، امیدوارم به دو سؤال ذیل پاسخ فرمایید. 1 اگر بتوانم مبلغ مزبور را پس بگیرم و آن را فقط برای تهیه مسکن (زمین یا خانه) مصرف کنم، آیا خمس به آن تعلّق می گیرد؟ 2 چه مقدار خمس به آن تعلّق می گیرد؟
- [آیت الله خامنه ای] شخصی برای احیای زمین موات جهت کاشت درختان میوه به امید استفاده از حاصل آن اقدام به حفر چاه عمیق نموده است، با توجه به اینکه این درختان بعد از چند سال دیگر ثمر می دهند و هزینه زیادی هم دارند، این شخص مبلغی بیش از یک میلیون تومان صرف آن نموده است. وی تاکنون حساب سال نداشته، ولی در حال حاضر که تصمیم گرفته برای ادای خمس، اموالش را حساب کند، می بیند که قیمت چاه و زمین و باغ بر اثر تورم، معادل چندین برابر هزینه اولیه شده است، بنا بر این اگر مکلّف به پرداخت خمس قیمت فعلی آنها شود، توانایی آن را ندارد و اگر مکلّف به دادن خمس از عین زمین و باغ و غیر آن شود، در مضیقه و سختی می افتد، زیرا خود را به زحمت انداخته و به امید استفاده از ثمرات آن برای تأمین مخارج زندگی خود و خانواده اش متحمل هزینه ها و مشکلاتی شده است، تکلیف او نسبت به خمس اموالش چیست؟ چگونه خمس خود را حساب کند تا به راحتی بتواند آن را بپردازد؟