شب و روز جمعه در بین ایام هفته از یک امتیاز و شرافت خاصی برخوردار است که یکی از آنها این است که اگر انسان مؤمنی در این وقت از دنیا رفت به برکت و شرافت آن برخی از مشکلات و حوادث عالم قبر و برزخ از او برداشته می شود. از پیامبر اکرم (ص) روایت شده است که جمعه سرور ایام است و خداوند در آن حسنات را مضاعف و گناهان و معاصی را محو می کند، درجات مؤمنان را بالا می برد، دعاها را مستجاب می کند، حوایج را بر می آورد و ...[1] در این باره روایاتی در منابع دینی آمده است که به عنوان نمونه به چند مورد اشاره می شود:
پیامبر اکرم (ص) فرمود: "کسی که در شب یا روز جمعه بمیرد، عذاب قبر از او برداشته می شود".[2]
همین طور از امام صادق (ع) روایت شده است: "کسی که بین ظهر روز پنج شنبه تا روز جمعه از دنیا برود، از فشار قبر در امان خواهد بود".[3] به همین مضمون نیز روایاتی وارد شده است؛ مانند این که کسی که در روز جمعه از دنیا برود عذاب قبر از او برداشته و از عذاب جهنم آزاد می شود.[4]
لازم به یاد آوری است که این روایات جهت یاد آوری افراد، به حرمت نگه داشتن این ایام و بهره گیری هرچه بیشتر از برکات و فیوضات این ایام است و این که اگر انسان مؤمنی در این ایام از دنیا رفت از آن جهت که در طول زندگی به شرافت و فضیلت روزهای مبارک توجه و حرمت این روزها را نگه داشته، بدین جهت خداوند از سر تفضل برخی از عذاب های شب اول قبر و عالم برزخ را از وی برمی دارد.
اگرچه در موضوع ولادت در روز جمعه روایت خاصی وارد نشده است، اما از مجموع روایات مشابه در این مسئله، می‌توان استنباط کرد که تولد در آن روز را نیز می‌توان به فال نیک گرفت.
امام باقر(ع) فرمود: «شب جمعه شبی است نورانی و روز جمعه روزی منوّر است و بر روی زمین روزی نیست که آفتاب در آن غروب کند و بیش از جمعه آزاد شده از آتش دوزخ داشته باشد».[5]
همچنین امام صادق(ع) می‌فرماید: «همانا بنده مؤمن گاه از خدای متعال حاجتی می‌طلبد، و خداوند برآوردن حاجتش را که درخواست نموده تا روز جمعه به تأخیر می‌اندازد تا او را به زیادتی‌هایی که در روز جمعه کرامت می‌فرماید مخصوص گرداند. و کسی که در روز جمعه از دنیا برود خداوند فشار قبر را از او برمی دارد».[6]
لازم به یاد آوری است که این موضوع نباید موجب خودپسندی و غفلت انسان از انجام وظایف شرعی شود. [1] الکافی، ج 3، ص 414، "عَلِیُّ بْنُ مُحَمَّدٍ عَنْ سَهْلِ بْنِ زِیَادٍ عَنِ ابْنِ أَبِی نَصْرٍ عَنْ أَبِی الْحَسَنِ الرِّضَا ع قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص إِنَّ یَوْمَ الْجُمُعَةِ سَیِّدُ الْأَیَّامِ یُضَاعِفُ اللَّهَ فِیهِ الْحَسَنَاتِ وَ یَمْحُو فِیهِ السَّیِّئَاتِ وَ یَرْفَعُ فِیهِ الدَّرَجَاتِ وَ یَسْتَجِیبُ فِیهِ الدَّعَوَاتِ وَ یَکْشِفُ فِیهِ الْکُرُبَاتِ وَ یَقْضِی فِیهِ الْحَوَائِجَ الْعِظَامَ وَ هُوَ یَوْمُ الْمَزِیدِ لِلَّهِ فِیهِ عُتَقَاءُ وَ طُلَقَاءُ مِنَ النَّارِ مَا دَعَا بِهِ أَحَدٌ مِنَ النَّاسِ وَ قَدْ عَرَفَ حَقَّهُ وَ حُرْمَتَهُ إِلَّا کَانَ حَقّاً عَلَی اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ أَنْ یَجْعَلَهُ مِنْ عُتَقَائِهِ وَ طُلَقَائِهِ مِنَ النَّارِ فَإِنْ مَاتَ فِی یَوْمِهِ وَ لَیْلَتِهِ مَاتَ شَهِیداً وَ بُعِثَ آمِناً وَ مَا اسْتَخَفَّ أَحَدٌ بِحُرْمَتِهِ وَ ضَیَّعَ حَقَّهُ إِلَّا کَانَ حَقّاً عَلَی اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ أَنْ یُصْلِیَهُ نَارَ جَهَنَّمَ إِلَّا أَنْ یَتُوبَ". [2] منلایحضرهالفقیه، ج 1، ص 138، ح 371، "وَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص مَنْ مَاتَ یَوْمَ الْجُمُعَةِ أَوْ لَیْلَةَ الْجُمُعَةِ رَفَعَ اللَّهُ عَنْهُ عَذَابَ الْقَبْرِ". [3] همان، ح 372، "وَ قَالَ الصَّادِقُ ع مَنْ مَاتَ مَا بَیْنَ زَوَالِ الشَّمْسِ مِنْ یَوْمِ الْخَمِیسِ إِلَی زَوَالِ الشَّمْسِ مِنْ یَوْمِ الْجُمُعَةِ أَمِنَ مِنْ ضَغْطَةِ الْقَبْرِ". [4] همان، ح 373. "وَ قَالَ أَبُو جَعْفَرٍ ع لَیْلَةُ الْجُمُعَةِ لَیْلَةٌ غَرَّاءُ وَ یَوْمُهَا یَوْمٌ أَزْهَرُ وَ لَیْسَ عَلَی وَجْهِ الْأَرْضِ یَوْمٌ تَغْرُبُ فِیهِ الشَّمْسُ أَکْثَرَ مُعْتَقاً مِنَ النَّارِ مِنْ یَوْمِ الْجُمُعَةِ وَ مَنْ مَاتَ یَوْمَ الْجُمُعَةِ کَتَبَ اللَّهُ لَهُ بَرَاءَةً مِنْ عَذَابِ الْقَبْرِ وَ مَنْ مَاتَ یَوْمَ الْجُمُعَةِ أُعْتِقَ مِنَ النَّار"ِ. [5] . برقی، احمد بن محمد بن خالد المحاسن، ج1، ص 58، دار الکتب الإسلامیة، قم، چاپ دوم، 1371 ق. «عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِیٍّ قَالَ: لَیْلَةُ الْجُمُعَةِ لَیْلَةٌ غَرَّاءُ وَ یَوْمُهَا یَوْمٌ أَزْهَرُ وَ لَیْسَ عَلَی الْأَرْضِ یَوْمٌ تَغْرُبُ فِیهِ الشَّمْسُ أَکْثَرَ مُعْتَقاً فِیهِ مِنَ النَّارِ مِنْ یَوْمِ الْجُمُعَةِ». [6] . همان، «قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ (ع) إِنَّ الْمُؤْمِنَ لَیَدْعُو فَیُؤَخِّرُ اللَّهُ حَاجَتَهُ الَّتِی سَأَلَ إِلَی یَوْمِ الْجُمُعَةِ لِیَخُصَّهُ بِفَضْلِ یَوْمِ الْجُمُعَةِ وَ قَالَ مَنْ مَاتَ یَوْمَ الْجُمُعَةِ کَتَبَ اللَّهُ لَهُ بَرَاءَةً مِنْ ضَغْطَةِ الْقَبْرِ».
