الف. در باره مقدار مسافت شرعی فقها چند نظریه دارند: برخی مقدار مسافت را تقریباً 5/22 کیلومتر می دانند.[1] بعضی می گویند مسافت شرعی تقریباً 5/21 کیلومتر است.[2] عده ای هم برآنند که مسافت شرعی تقریباً 22 کیلومتر است.[3] ب. در جواب بخش دوم سؤال، مراجع معظم تقلید چنین فرموده اند: حضرت آیت الله العظمی خامنه ای (مدظله العالی): 1. چنانچه بخواهید از راهی که هشت فرسخ* است به آنجا بروید، باید نماز را شکسته بخوانید و اگر از راهی که هشت فرسخ نیست بروید باید تمام بخوانید. 2. ابتدای هشت فرسخ را باید از خانه‌های آخر شهر حساب نمایید. * هشت فرسخ یعنی 45 کیلومتر هر چند به صورت رفت و برگشت باشد. حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (مدظله العالی): 1. معیار مسیری است که از آن مسیر می رود. 2. آخرین خانه های شهر ملاک است. حضرت آیت الله العظمی صافی گلپایگانی (مدظله العالی): 1. اگر از راهی رود که از شهر خارج می شود و فاصله اش تا مقصد حدوداً 45 کیلومتر اگر نخواهد برگردد و یا 5/22 کیلومتر اگر بنای بازگشت دارد مسافر است و نمازش شکسته می شود و خانه های آخر شهر ابتدای سفر او محسوب می گردد، اما اگر از راهی که تماماً شهر است تا مقصد می رود و اتصال خانه ها تا مقصد ادامه دارد مسافر نیست و نمازش تمام است. والله العالم 2. خانه های مسکونی آخر شهر در حکم دیوار شهر است و انتهای شهر و ابتدای سفر حساب می شود. والله العالم حضرت آیت الله هادوی تهرانی (دامت برکاته): معیار سفر شرعی که موجب شکسته شدن نماز یا سقوط وجوب روزه می شود «یک روز راه» است. مراد از «روز» در مقابل «شب» است و برکوتاه ترین روز نیز صادق است، و مقصود از «یک روز راه» مسافتی است که وسائط نقلیه عمومی در مدت یک روز به صورت متعارف طی می کنند. با این وصف، اگر شخصی سفری انجام دهد که رفت و برگشت وی معادل این مقدار مسافت باشد، نماز وی شکسته می شود و روزه بر او واجب نیست. مسافت سفر از انتهای شهر – یعنی دیوار آخرین خانه ها یا تأسیسات شهر- محاسبه می شود. [1] امام خمینی، بهجت، خامنه ای، فاضل، صافی و نوری. توضیح المسائل مراجع، ج1، م 1272. [2] مکارم شیرازی، توضیح المسائل مراجع، ج1، ص 684. [3] تبریزی، سیستانی و وحید خراسانی، منهاج الصالحین، م 884.
