در روایات ما ویژگی های زیادی در باره علائم ظهور حضرت مهدی(ع) بیان نشده است و تنها اشاراتی به بعضی از مشخصات آنها شده است که به چند مورد از آنها اشاره می کنیم :
1. خروج سفیانی، یکی از علامات ظهور حضرت مهدی(عج) خروج سفیانی است.[1]در روایات آمده است که سفیانی از اولاد عُتْبَةَ بْنِ أَبِی سُفْیَانَ است و فرد پلیدی است.[2] وی که از معاندین است به قصد مقابله با حضرت مهدی (عج) بر می خیزد و در سرزمینی به نام "بیداء" (در یمن یا مابین مکه و مدینه) – به امر خدا – با لشگریانش به زمین فرو خواهند رفت.[3]
2. یمانی ، در رابطه با ظهور یمانی قبل از ظهور حضرت مهدی(عج) روایات فروانی رسیده است. امام صادق(ع) فرمود: «علامات ظهور قائم ما پنج چیز است،ظهور سفیانی و یمانی، صیحه آسمانی ،کشته شدن نفس زکیه و فرو بردن سرزمین بیداء (گروهی از انسانها).»[4] امام باقر(ع) در ضمن یک حدیث طولانی می فرماید: «خروج سفیانی و یمانی و خراسانی در یک سال و یک ماه و یک روز واقع خواهد شد، با نظام و ترتیبی همچون نظام یک رشته که به بند کشیده شده، هر یک از پی دیگری...، در میان پرچمها، راهنماتر از پرچم یمانی نیست، که آن پرچم هدایت است، زیرا دعوت به صاحب شما می کند، و هنگامی که یمانی خروج نماید، خرید و فروش سلاح، برای مردم و هر مسلمانی ممنوع است، و چون یمانی خروج کرد، به سوی او بشتاب، که همانا پرچم او پرچم هدایت است و هیچ مسلمانی را روا نباشد که با آن پرچم مقابله نماید، پس هر کس چنین کند، از اهل آتش خواهد بود، زیرا او به سوی حق و راه مستقیم فرامی خواند.»[5]
بنابراین با توجه به روایات معصومین علیهم السلام، حرکت یمانی، سمبلی از یک قیام بر حق در مقابل انحراف و گمراهی موجود در دوران غیبت خواهد بود.[6]
3. خراسانی، یکی از علائم ظهور امام زمان(عج) خروج پرچمهای سیاه از سوی خراسان است.
امیرالمومنین(ع) فرمودند:« منتظر فرج باشید از سه چیز. گفته شد: یا امیرالمؤمنین! آنها چیست؟ فرمود: ... و پرچمهای سیاه از خراسان.»[7]
امام محمد باقر(ع) در حدیثی فرموده است: « پرچمهای سیاهی از خراسان بیرون آمده و در کوفه فرود می آیند، وقتی مهدی(ع) ظاهر گردید، برای بیعت گرفتن به سوی آن می فرستد.»[8]
این روایت دلالت دارد بر اینکه خروج پرچمهای سیاه، نزدیک ظهور حضرت خواهد بود.
همچنین نقل شده است که خراسانی از نسل امام حسین(ع) می باشد.[9]
4.شعیب بن صالح، در روایات آمده است که شعیب بن صالح فردی است که از سمرقند خروج می کند.[10] وی فرد صالحی است که او و یارانش اشتیاق زیادی به جهاد در راه خدا دارند. [11]در هنگام ظهور حضرت مهدی (عج) در پیشاپیش سپاهیان و یاران آن حضرت حرکت می کند و از پیش آهنگان و فدائیان آن حضرت است .[12]اما هیچ نامی از زرقاوی در روایات ما نیامده است؛ نه به عنوان یکی از علائم ظهور یا به هر عنوان دیگر.
نکته مهمی که در اینجا باید مورد توجه و تذکر قرار گیرد این است؛ با توجه به اینکه ویژگی ها و علامات این اشخاص به طور دقیق و کامل در روایات بیان نشده است تطبیق این اسامی و عناوین بر افراد خارجی کار ساده ای نیست و نمی توان به مجرد اینکه فرد صالحی در یمن قیام کرد و اقداماتی در مبارزه با کفر و ظلم انجام داد گفت این همان یمانی مورد نظر روایات است ،همچنین خراسانی یا سفیانی یا شعیب بن صالح....
وآنچه افراد را به اشتباه می اندازد همین است که عده ای خیلی زود این اسامی و عناوین را بر اشخاص یا جریاناتی که پیرامون شان هستند تطبیق می کنند و بعد از مدتی که خطایشان روشن می شود سرخورده می شوند.
برای آگاهی بیشتر به نمایه "علایم ظهور امام زمان (عج)، سؤال 219 (سایت: 2032)" و "کتاب با گامهای سبز انتظار" مراجعه فرمائید.
[1]. الکافی ج : 8 ص : 310، روایت 483
[2] . بحارالأنوار ج : 52 ص : 213،حدیث 65،65- غط، [الغیبة للشیخ الطوسی] رَوَی حَذْلَمُ بْنُ بَشِیرٍ قَالَ قُلْتُ لِعَلِیِّ بْنِ الْحُسَیْنِ صِفْ لِی خُرُوجَ الْمَهْدِیِّ وَ عَرِّفْنِی دَلَائِلَهُ وَ عَلَامَاتِهِ فَقَالَ یَکُونُ قَبْلَ خُرُوجِهِ خُرُوجُ رَجُلٍ یُقَالُ لَهُ عَوْفٌ السُّلَمِیُّ بِأَرْضِ الْجَزِیرَةِ وَ یَکُونُ مَأْوَاهُ تَکْرِیتَ وَ قَتْلُهُ بِمَسْجِدِ دِمَشْقَ ثُمَّ یَکُونُ خُرُوجُ شُعَیْبِ بْنِ صَالِحٍ مِنْ سَمَرْقَنْدَ ثُمَّ یَخْرُجُ السُّفْیَانِیُّ الْمَلْعُونُ مِنَ الْوَادِی الْیَابِس وَ هُوَ مِنْ وُلْدِ عُتْبَةَ بْنِ أَبِی سُفْیَانَ فَإِذَا ظَهَرَ السُّفْیَانِیُّ اخْتَفَی الْمَهْدِیُّ ثُمَّ یَخْرُجُ بَعْدَ ذَلِکَ
[3] بحارالأنوار ج : 52 ص : 252،حدیث 142؛ رضوانی، علی اصغر، موعود شناسی، ص 524، نشر جمکران. بر گرفته از سؤال 219 (سایت: 2032): نمایه: علایم ظهور امام زمان (عج)
[4] . غیبت نعمانی، باب 14، ص352، 9- أخبرنا محمد بن همام قال حدثنا جعفر بن محمد بن مالک الفزاری قال حدثنی عبد الله بن خالد التمیمی قال حدثنی بعض أصحابنا عن محمد بن أبی عمیر عن أبی أیوب الخزاز عن عمر بن حنظلة عن أبی عبد الله ع أنه قال للقائم خمس علامات ظهور السفیانی و الیمانی و الصیحة من السماء و قتل النفس الزکیة و الخسف بالبیداء
[5]. نعمانی ،محمد ابراهیم ،غیبت نعمانی، باب14، ص369،انتشارات مکتب صدوق،تهران،1397ه-ق
[6]. مفید ،محمد بن نعمان ،الإرشاد ج : 2 ص : 375،نشر کنگره بزرگداشت شیخ مفید،قم،1413ه-ق،(2جلد در یک مجلد)، سیف بن عمیرة عن بکر بن محمد عن أبی عبد الله ع قال:" خروج الثلاثة السفیانی و الخراسانی و الیمانی فی سنة واحدة فی شهر واحد فی یوم واحد و لیس فیها رایة أهدی من رایة الیمانی لأنه یدعو إلی الحق ".
[7]. غیبت نعمانی، باب14، ص363
[8]. طوسی ،الغیبة، شیخ طوسی، ص 274 ،انتشارات مؤسسه معارف اسلامی ،قم،1411ه-ق (یک جلدی)
[9] شهیدی، سید اسدالله ، زمینه سازان انقلاب جهانی مهدی، صص 439و445
[10]. بحارالأنوار ج : 52 ص : 213،حدیث 65 ؛ بحارالأنوار ج : 52 ص : 233،حدیث99،[الغیبة للنعمانی] مُحَمَّدُ بْنُ هَمَّامٍ عَنِ الْفَزَارِیِّ عَنْ عَلِیِّ بْنِ عَاصِمٍ عَنِ الْبَزَنْطِیِّ عَنْ أَبِی الْحَسَنِ الرِّضَا ع أَنَّهُ قَالَ قَبْلَ هَذَا الْأَمْرِ السُّفْیَانِیُّ وَ الْیَمَانِیُّ وَ الْمَرْوَانِیُّ وَ شُعَیْبُ بْنُ صَالِحٍ فَکَیْفَ یَقُولُ هَذَا هَذَا ( بیان أی کیف یقول هذا الذی خرج إنی القائم یعنی محمد بن إبراهیم أو غیره)
[11]. بحارالأنوار ج : 53 ص : 35، باب 28- ما یکون عند ظهوره (ع) بروایة المفضل بن عمر ،در ضمن حدیثی طولانی:"... لَکَأَنِّی أَنْظُرُ إِلَیْهِمْ عَلَی الْبَرَاذِینِ الشُّهْبِ بِأَیْدِیهِمُ الْحِرَابُ یَتَعَاوَوْنَ شَوْقاً إِلَی الْحَرْبِ کَمَا تَتَعَاوَی الذِّئَابُ أَمِیرُهُمْ رَجُلٌ مِنْ بَنِی تَمِیمٍ یُقَالُ لَهُ شُعَیْبُ بْنُ صَالِحٍ فَیُقْبِلُ الْحُسَیْنُ ع فِیهِمْ وَجْهُهُ کَدَائِرَةِ الْقَمَرِ یَرُوعُ النَّاسَ جَمَالًا فَیَبْقَی عَلَی أَثَرِ الظُّلْمَةِ فَیَأْخُذُ سَیْفَهُ الصَّغِیرَ وَ الْکَبِیرَ وَ الْعَظِیمَ وَ الْوَضِیعَ ثُمَّ ....؛ الخرائجوالجرائح ج : 2 ص : 551:"... إذا حان وقت خروجه اقتلع من غمده فناداه السیف اخرج یا ولی الله فلا یحل لک أن تقعد عن أعداء الله یخرج و جبرئیل عن یمینه و میکائیل عن یساره و شعیب بن صالح علی مقدمته إن الله انزل علی اثنتی عشرة صحیفة باثنی عشر خاتما اسم کل إمام علی خاتمه و صفته فی صحیفته..."؛ راوندی،قطب الدین ،الخرائج و الجرائح ج : 3 ص : 1167،انتشارات موسسه امام مهدی عج،قم ،3جلدی،1409ق
[12]. راوندی،قطب الدین ،الخرائج و الجرائح ج : 3 ص : 1167،:" إذا حان وقت خروجه اقتلع من غمده فناداه السیف اخرج یا ولی الله فلا یحل لک أن تقعد عن أعداء الله فیخرج و جبرئیل عن یمینه و میکائیل عن شماله و شعیب بن صالح علی مقدمته إن شاء الله تعالی إن الله تعالی.."انتشارات موسسه امام مهدی عج،قم ،3جلدی،1409ق؛ نباتی بیاضی،علی بن یونس، الصراطالمستقیم ج : 2 ص : 155؛انتشارات کتابخانه حیدری،نجف،1384 ه-ق
