دجال و سفیانی کیستند و چرا خروج آنها از علایم حتمی ظهور شمرده شده است؟ آیا آنان واقعاً به جنگ با حضرت مهدی(عج) خواهند پرداخت؟

دجال و سفیانی کیستند و چرا خروج آنها از علایم حتمی ظهور شمرده شده است؟ آیا آنان واقعاً به جنگ با حضرت مهدی(عج) خواهند پرداخت؟

البته خروج سفیانی از علایم حتمی ظهور است اما خروج دجال از نشانه‌های حتمی نیست. اینک درباره هر یک به اختصار توضیح می‌دهیم.

الف. خروج سفیانی‌
امام صادق(ع) می‌فرماید: (السفیانی من المحتوم و خروجه فی رجب...)؛ الغیبة نعمانی، ص 202.؛ (سفیانی از نشانه‌های حتمی است و (آغاز) شورش او در ماه رجب خواهد بود...).
وی از اولاد ابوسفیان و نامش براساس بعضی از روایات عثمان بن عتبه است. سفیانی با تظاهر به دینداری، گروه زیادی از مسلمانان را می‌فریبد و به گرد خود می‌آورد و بخش گسترده‌ای از سرزمین‌های اسلامی را به تصرف خویش در می‌آورد و بر مناطق شام، دمشق، حمص، فلسطین سیطره و تسلط می‌یابد اما مناطق شیعه‌نشین تسلیم او نمی‌شوند و به همین جهت در کوفه و نجف به قتل عام شیعیان می‌پردازد و برای کشتن و یافتن آنها جایزه تعیین می‌کند.
در روایات توصیفات زیادی از او شده و تا حدودی شخصیت او به تصویر درآمده است: (پسر خورنده جگرها از بیابان خشک بیرون می‌آید و او مردی است میانه بالا و بزرگ‌سر و آبله‌رو. زمانی که او را می‌بینی، گمانت که او اعور است. نامش عثمان و نام پدرش عتبه است او از فرزندان ابوسفیان است. هر گاه به سرزمینی می‌رسد که همواره دارای آب صاف است، آنجا مستقر می‌شود) کمال الدین، ج 2، ص 651، ح 9 ؛ اثبات الهداة، ج 3، ص 721، ج 26، از امام علی(ع)..
سفیانی شورش خود را از خارج دمشق (منطقه وادی یابس) شروع می‌کند و آن مصادف با سالی است که امام زمان قیام خواهد کرد.
امام باقر(ع) می‌فرماید: (خروج سفیانی و قیام قائم، در یک سال است) بحارالانوار، ج 52، ص 204، ح 34..
او در شهرهای اسلامی (به خصوص عراق) به کشتار می‌پردازد و براساس روایات با سپاه یمانی و سید خراسانی درگیر می‌شود. آن گاه به سمت جزیرة العرب (عربستان) نیز بر می‌دارد و پس از فتح مکه سه روز به غارت و کشتار مردم مدینه و تخریب مسجد النبی مشغول می‌شود. وی آن گاه که از ظهور مهدی(عج) با خبر می‌گردد، با سپاهی عظیم به جنگ آن حضرت می‌رود و در منطقه بیدا (بین مکه و مدینه)، سپاه امام(عج) برخورد می‌کند و به امر خدا، همه لشکریان وی به جز چند نفر در زمین فرو می‌روند و هلاک می‌شوند ر.ک: تاریخ غیبت کبری، ص 520-518؛ الملاحم و الفتن، ص 57..
براساس پیش‌بینی برخی روایات، قیام حضرت مهدی(عج) حدود نه ماه بعد از خروج سفیانی، خواهد بود.
هشام بن سالم می‌گوید: امام صادق(ع) فرمود: (وقتی سفیانی به پنج شهر مسلط شد، نه ماه بشمارید...) بحارالانوار، ج 52، ص 253.. در واقع مدت فعالیت سفیانی پانزده ماه خواهد بود که شش ماه آن به تصرف مناطق و جنگ‌های مختلف می‌گذرد.
امام صادق(ع) می‌فرمایند: (چون سفیانی به مناطق پنج گانه سیطره یافت، برایش نه ماه بشمارید (فعدّوا له تسعه اشهر)) الغیبة نعمانی، ص 432، ح 13..
بدون تردید در حکومت حضرت مهدی(عج)، کسانی همانند سفیانی، مجالی برای تحرک و فعالیت نخواهند داشت. از آنجایی که سفیانی خصومت شدیدی با حضرت مهدی(عج) خواهند داشت و ندای دعوت او را اجابت نخواهد کرد، با اقدامات قاطع آن حضرت رو به رو خواهد بود. برخی روایات بر کشته شدن او به دست امام مهدی(عج) دلالت می‌کنند. از جمله امام علی(ع) می‌فرماید: (خداوند سپاه سفیانی را نابود می‌کند و هیچ کس از آنها جز سفیانی روی زمین باقی نمی‌ماند؛ در این حال مهدی(عج) او را می‌گیرد و گردن می‌زند...) التشریف بالمنن، ص 296، ح 417..

ب. ظهور دجال‌
یکی از نشانه‌هایی که درباره آن، مطالب زیادی مطرح شده و جزو علایم غیرحتمی است، ظهور دجال است. آنچه در توصیف دجال معروف است، این است که وی مردی است کافر (برعکس سفیانی که ادعای مسلمانی می‌کند و ذکر یارب یارب می‌گوید و...) یک چشم بیش ندارد، آن هم در پیشانی‌اش واقع شده و مانند ستاره‌ای می‌درخشد.
حال منظور از این دجال کیست؟ آیا در جامعه کنونی ما مصداق دارد؟
دجال از ریشه دجل به معنای دروغ گوی حیله کار است. اصل داستان دجال در کتاب‌های مسیحیان است. در انجیل این واژه بارها به کار رفته است و از کسانی که منکر حضرت مسیح باشند، به عنوان دجال یاد شده است. در ترجمه انگلیسی کتاب‌های مقدس مسیحی واژه (آنتی کِراسْت) Antichrist. (دجال، ضدمسیح) به کار رفته است.
در روایات زیادی از اهل سنت، خروج دجال از نشانه‌های برپایی قیامت دانسته شده است. در کتاب‌های روایی شیعه، تنها چند روایت در مورد خروج دجال به عنوان یکی از علایم ظهور حضرت مهدی(عج) آمده است که از نظر سند، معتبر و قابل قبولی نیستند ر.ک: بحارالانوار، ج 52، ص 193..
در حدیثی آمده است: (هنگامی که غنایم قسطنطنیه را تقسیم می‌کنند، خبر خروج دجال به حضرت و یارانش می‌رسد) معجم احادیث امام مهدی، ج 2، ص 50..
با توجه به معنای لغوی (دجال)، مقصود از آن، چه بسا نام شخص معینی نباشد؛ بلکه هر کس که با ادعای پوچ و بی‌اساس و با تمسک به انواع و اسباب حیله‌گری و نیرنگ در صدد فریب مردم باشد، دجال است. بر این اساس دجال‌ها متعدد خواهند بود. بنابراین احتمال، قضیه دجال بیانگر این مطلب است که در آستانه انقلاب مهدی(عج)، افراد حیله گری برای نگه داشتن فرهنگ و نظام جاهلی همه تلاش خود را به کار می‌گیرند تا با تزویر و حیله‌گری مردم را نسبت به اصالت و تحقق آن انقلاب و استواری رهبری دچار تردید سازند!!
چه بسا (دجال) کنایه از کفر جهانی و سیطره فرهنگ مادی بر ضد جهان باشد. استکبار با ظاهری فریبنده و با قدرت مادی، صنعتی و فنی عظیمی که در اختیار دارد، سعی می‌کند مردم را فریب دهد و مرعوب قدرت و ظاهر فریبنده خود کند. براین اساس است که پیامبران، امت‌های خود را از فتنه دجال بیم داده‌اند: (ما بعث الله نبیا الا و قد انذر قومه الدجال)؛ بحارالانوار، ج 52، ص 205؛ ر.ک: دادگستر جهان، ص 223، چشم به راه مهدی، ص 289.؛ (هیچ پیامبری مبعوث نشد، مگر آنکه قومش را از فتنه دجال بر حذر داشت).
به نظر نگارنده، ظهور شخصی به نام دجال و دشمنی‌های شدید او با امام مهدی و فتنه‌های فراوان او، قرین صحت است و براساس روایات گروه‌های فراوانی (چون یهودیان، زنا زادگان، شراب خواران، آوازه خوانان، افراد سفیه و...) از او حمایت خواهند و فرجام کار او نیز کشته شدن به دست امام مهدی(عج) است.
امام صادق(ع) می‌فرماید: (قائم بعد از غیبت ظهور می‌کند و دجال را می‌کشد و زمین را از هر ظلم و ستمی پاک می‌سازد) معجم احادیث الامام مهدی(عج)، ج 2، ص 134..
البته در منابع اهل سنت آمده که دجال به دست عیسی(ع) کشته می‌شود که منافاتی با این دیدگاه شیعه ندارد؛ زیرا عیسی(ع) تابع حضرت مهدی(عج) بوده و به دستور او دجال را می‌کشد. (مهدویت2، رحیم کارگر، کد: 5/500028)