مراجع محترم تقلید خواندن صیغۀ عقد را توسط تلفن جایز دانسته اند. [1] اما نظر آیت الله مکارم شیرازی در این زمینه چنین است: "صیغه عقد ازدواج (دائم یا موقت) باید حضوری باشد و نیاز به شاهد ندارد و در هر حال برای ازدواج با دختر، اذن پدر لازم است." [2] در هر حال پاسخ حضرت آیت الله مهدی هادوی تهرانی (دامت برکاته) به شرح زیر می باشد: 1- خواندن صیغه عقد ازدواج چه موقت و چه دایم از طریق تلفن مانعی ندارد. 2- در ازدواج دختر باکره اگر رشیده نباشد و تحت تاثیر احساسات قرار گیرد و مصلحت خود را تشخیص ندهد, إذن پدر یا جد پدری لازم است. 3- خواندن عقد به هر زبانی از جمله فارسی، صحیح است. لینک به سایت استفتائات [1] . امام خمینی، آیت الله نوری و آیت الله فاضل، تعلیقات علی العروه، باب العقد و احکامه، م 10 آیت الله مکارم، استفتاءات، ج 2، س 898 آیت الله تبریزی، صراط النجاة، ج 1، س 844 آیت الله خامنه‏ای، استفتاء، س 30 آیت الله صافی، جامع الاحکام، ج 2، م 1258 آیت الله سیستانی، سایت، ازدواج، س 45 دفتر: آیت الله وحید و آیت الله بهجت. (به نقل از نرم افزار پرسمان)، با استفاده از سؤال 3264 (سایت: 3531). [2] . سایت آیت الله مکارم شیرازی، بخش استفتائات.
باسلام و عرض خسته نباشید بنده از مقلدان آیت الله مکارم شیرازی هستم سؤالی داشتم: می خواستم بدانم ازدواج موقت از طریق تلفن با شرایط مورد نیاز و پیش نیاز ازدواج موقت مانند رضایت طرفین تعیین مهریه و مدت ازدواج، خواندن صیغه از طریق تلفن صحیح است یا خیر؟ اگر دختر باکره باشد چطور؟
مراجع محترم تقلید خواندن صیغۀ عقد را توسط تلفن جایز دانسته اند. [1]
اما نظر آیت الله مکارم شیرازی در این زمینه چنین است: "صیغه عقد ازدواج (دائم یا موقت) باید حضوری باشد و نیاز به شاهد ندارد و در هر حال برای ازدواج با دختر، اذن پدر لازم است." [2]
در هر حال پاسخ حضرت آیت الله مهدی هادوی تهرانی (دامت برکاته) به شرح زیر می باشد:
1- خواندن صیغه عقد ازدواج چه موقت و چه دایم از طریق تلفن مانعی ندارد.
2- در ازدواج دختر باکره اگر رشیده نباشد و تحت تاثیر احساسات قرار گیرد و مصلحت خود را تشخیص ندهد, إذن پدر یا جد پدری لازم است.
3- خواندن عقد به هر زبانی از جمله فارسی، صحیح است. لینک به سایت استفتائات [1] . امام خمینی، آیت الله نوری و آیت الله فاضل، تعلیقات علی العروه، باب العقد و احکامه، م 10 آیت الله مکارم، استفتاءات، ج 2، س 898 آیت الله تبریزی، صراط النجاة، ج 1، س 844 آیت الله خامنهای، استفتاء، س 30 آیت الله صافی، جامع الاحکام، ج 2، م 1258 آیت الله سیستانی، سایت، ازدواج، س 45 دفتر: آیت الله وحید و آیت الله بهجت. (به نقل از نرم افزار پرسمان)، با استفاده از سؤال 3264 (سایت: 3531). [2] . سایت آیت الله مکارم شیرازی، بخش استفتائات.
- [سایر] سلام خسه نباشید ببخشید آیادر قنوت نماز مستحبی خواندن سوره ای مثل سوره توحید اشکالی ندارد؟مرجع تقلید ایت الله مکارم شیرازی
- [آیت الله مکارم شیرازی] آیا از نظر آیت الله مکارم شیرازی، حرام بودن ازدواج موقت با زن فاحشه بنابر احتیاط مستحب است یا احتیاط واجب؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] عده ای از دختران و پسران نامحرم با اعتقاد به اینکه رضایت قلبی جهت ازدواج دائم یا موقت کافی است و نیازی به خطبه عقد نمی باشد اقدام به زندگی مشترک در کنار هم و برقراری روابط زن و شوهری بدون عقد شرعی می نمایند؛ لطفا نظر مبارکتان را در مورد این کار که در اصطلاح برخی به ازدواج سفید نام گرفته است در سوالات ذیل مرقوم فرمایید؛ با تشکر و احترام. 1- آیا صرف رضایت دختر و پسر نامحرم برای زندگی در کنار هم به معنای محرمیت بوده و کفایت از صیغه عقد دائم و یا موقت می کند؟ 2- آیا ازدواج دختر باکره بدون اذن ولی او صحیح است؟ و مراد از دختر باکره چیست؟ 3- در صورتی که دختر و پسری قبلا با جهل به لزوم خواندن عقد ازدواج و بدون اطلاع پدر دختر رابطه جنسی داشته اند برای حفظ آبرو می توانند بدون اطلاع پدر دختر در حال حاضر خودشان عقد شرعی بخوانند؟
- [سایر] سلام دوست عزیز سوالی دارم و توقع راهنمایی با در نظر گرفته شدن شرایط سنی و موقعیتم. من 26 سال دارم و مقیم امریکا هستم تا به حال هم ازدواج نکردم و شرایط ازدواج هم ندارم مدتی است که نیاز به داشتن دوستی از جنس مخلف در کنار خودم احساس می کنم با دختر خانمی مسیحی از یکی از خانواده های مذهبی امریکایی آشنا شدم که از همه لحاظ فوق العاده است اما شرایط ازدواج برایمان فراهم نیست آیا اگر من از ایشان درخواست کنم که با هم صیغه عقد موقت بخوانیم این ازدواج صحیح است یا نه ؟ ... با تشکر سهیل
- [سایر] با عرض سلام و خسته نباشید سوالی درمورد شکسته نماز های قضا داشتم چندی پیش به کشوری خارجی سفر داشتیم و به مدت 7 روز اقامت داشتیم ولی شرایط اتاق در هتل طوری بود که نه قبله مشخص بود و نه جایی تمیز برای نماز خواندن . برای همین نماز مان قضا شد و البته شکسته .. میخواستم بدانم الان که میخواهم قضای ان نماز ها را بخوانم باید چگونه نیت کنم و اینکه نماز های قضا شده را که شکسته هم هستند باید شکسته بخوانم ؟ اگر مرا در این مورد راهنمایی کنید ممنون میشم.
- [سایر] با عرض سلام و خسته نباشید: جناب حاج آقای مرادی, ... آقای جوانی هستند ... تصمیم به ازدواج دارند ولی با وجود داشتن همه شرایط با مخالفت خانواده خود مواجه شده اند.من دختر مورد نظر این آقا هستم که با احترام به خانواده ایشان, با این ازدواج مخالف هستم.اما ایشان ممرا موظف به صبر می کنند و حتی با خانواده خود صحبتی نمی کنند زیرا هیچ اهمیتی به حرفشان در خانواده داده نمی شود و میگوید نمی توانم بیشتر با خانواده صحبت کنم.با وجود علاقه فراوان ایشان و وابستگی به بنده, من نمی توانم ایشان را ترک و ازدواج کنم زیرا به شدت مریض می شود. لطفاً مرا راهنمایی بفرمایید.
- [سایر] با عرض سلام وتحیت به محضر حضرتعالی با توجه به مطلب زیر لطفا به سوالات بنده حقیر پاسخ دهید : بنده مقلد مقام معظم رهبری هستم ، ایشان بنابر احتیاط واجب ، رجوع به مرجع مساوی را جایز نمی دانند ، همچنین اطلاع دارم که حضرت آیت الله سیستانی ، صریحا فتوا داده اند که رجوع به مرجع مساوی جایز است ، با توجه به اینکه مقام معظم رهبری احتیاط واجب دارند و آیت الله سیستانی فتوای صریح داده اند ، پس بنده می توانم که در این مسئله به آیت الله سیستانی مراجعه کنم ، حال سوالات بنده به شرح زیر می باشد : 1- وقتی بنده در این مسئله به نظر آقای سیستانی مراجعه کردم ، آیا باید در مباحث فقهی مورد نظرم از خود ایشان حتما تقلید کنم یا اینکه طبق نظر ایشان که گفته اند رجوع به مرجع مساوی جایز است ، می توانم به مراجع مساوی دیگر ، مثلا آیت الله صافی گلپایگانی یا آیت الله مکارم شیرازی مراجعه کنم ؟ 2- اگر بنده طبق موارد گفته شده فوق ، خواستم در مباحث مربوط به روزه از آیت الله خامنه ای تقلید نکرده بلکه رجوع به مرجع دیگر کنم ، آن مرجع جدید ، در کل مباحث فقهی مرجع من خواهد شد ؟ ( یعنی دیگر مقام معظم رهبری مرجع من نخواهد بود ) ، یا اینکه فقط در مباحث روزه از ایشان تقلید می کنم و در سایر مباحث از مقام معظم رهبری ؟ ( در واقع می خواهم بدانم که مسئله رجوع به مرجع مساوی ، فقط مربوط به یک یا چند مسئله است یا اینکه همان عدول از یک مرجع به طور کامل به مرجع دیگر می باشد ) ؟ 3- اگر در یک مسئله از مقام معظم رهبری به مرجع مساوی دیگر رجوع کردم ، آیا بعد از مدتی می توانم دوباره از رهبری تقلید کنم یا اینکه دیگر برای همیشه باید از مرجع جدید در آن مسئله تقلید نمایم ؟ 4- آیا در کل ، در خصوص مسئله رجوع به مرجع مساوی ، فقط در یک مسئله می توان به مرجع جدید رجوع کرد یا اینکه در یک مبحث کلی ( مثلا کل مبحث روزه ، یا کل مبحث نماز )هم می توان رجوع و تقلید کرد ؟ 5- در سوال پایانی از شما تقاضا دارم که نظر تمامی مراجع اعلام شده توسط جامعه مدرسین حوزه علمیه قم را در خصوص رجوع به مرجع مساوی بیان کنید. با تشکر فراوان، و من الله التوفیق
- [سایر] با سلام. همانطور که می دانیم یکی از امورمهم در زندگی هر فردی ازدواج است.و اسلام نیز در این زمینه بسیار تاکید کرده و نوعی از ازدواج را نیز به عنوان ازدواج موقت تعریف کرده است.احادیث و روایاتی در این زمینه وجود دارد .از جمله :((امام باقر (ع) فرمودند : زنی که مالک نفس خود ( آزاد) باشد و سفیه ، مجنون و کودک نباشد . در چنین حالی شوهر کردن او بدون اجازه ولی جائز است.امام صادق (ع) فرمودند : هر زنی که بخواهد اگر مالک نفس خود باشد ( یعنی کنیز یا دیوانه نباشد ) می تواند ازدواج کند و اگر آن زن بخواهد می تواند وکیل بگیرد.امام صادق (ع) فرمودند : بکر و غیر بکر مساوی است که باید نکاح به اذن آنها باشد و هیچ زنی را نکاح نمی توان کرد مگر به امر و رخصت او .ابو عبد الله (ع) فرمودند : باکره می تواند بدون اجازه پدرش ازدواج کند.امام صادق (ع) فرمودند : اگر دختر راضی شود بدون رضایت پدرش ازدواج موقت نماید اشکالی ندارد.امام صادق (ع) فرمودند :ازدواج موقت با دختر اشکالی ندارد . تا زمانی که دختر از باکره بودن خارج نشود . به خاطر آنکه ممکن است باکره نبودن دختر برای خانواده دختر یک عیب حساب شود.و روایتی را در این زمینه شنیده ام که ائمه صیغه های موقتی که شرط عدم مقاربت در آنها باشد را بدون اذن ولی برای دیگران می خواندند. ازدواج موقت بین دختر و پسر از نظر اسلامی مانند ازدواج دائم است ولی اسلام شناسان و مراجع تقلید از زمان کهن تا به حال درباره اینکه دختر بتواند بدون اذن ولی ازدواج نماید اختلاف نظر داشته اند و بسیاری از آنان به خاطر دوری از هرج و مرج و فساد اذن ولی را شرط عقد می دانسته اند و می دانند . ولی بسیاری بر این عقیده اند که در اسلام بنابر حکم اولیه اذن ولی در عقد دختر بالغ و رشیده شرط نیست چرا که ائمه اطهار (ع) در بسیاری از اخبار رسیده اذن ولی را در ازدواج باکره رشیده شرط نمی دانند و حتی در برخی از روایات ازدواج موقت دختران را بدون اذن ولی و در صورت عدم ازاله بکارت جایز می دانند.حال بسیاری از مراجع به علت مسائل اجتماعی ازدواج موقت را با اذن پدر احتیاط واجب یا واجب و لازم دانسته اند.که به حق می توان گفت صحیح است.با وجوداینکه حکم مراجع تقلید سند است و باید به آن عمل شود از حضرت عالی می خواستم بپرسم آیا گفته های مرا تایید می کنید یا در برخی جملات آن ایراداتی مشاهده می کنید.لطفا آنها را ذکر کنید. من مشغول به تحقیق در این زمینه هستم. سوال دوم من این است.من و دختر خانومی که به هم علاقه داشتیم،از طریق تلفن و پیام کوتاه و گاهی نیز به شکل حضوری ارتباط داشتیم. ارتباط ما فقط در حد صحبت کردن با یکدیگر بود.اما مرجع تقلیدم این ارتباط را جایز نمی دانستند.من در آن زمان حکم دقیق مرجع تقلیدم را در مورد ازدواج موقت نمی دانستم و بی اذن ولی دختر او را به عقد موقت خود در آوردم. شرط عقد ما این بود که ارتباط ما به احترام پدر دختر با وجود محرم بودن در همان حد صحبت کردن باقی بماند واز آن حد تجاوز نکند. (آیا تا اینجا به دلیل اینکه که عالم نبودیم گناهی مرتکب شدیم؟) اما بعدا فهمیدم که ما می بایست تکلیفا از پدر دختر اجازه می گرفتیم.و عقد ما صحیح است اما دختر مرتکب گناه شده است. ولی ما عقدمان را به هم نزدیم و ارتباط خودمان را به همان شکل حفظ کردیم.و از حد صحبت تجاوز نکرد.به یکدیگرجملات عاشقانه می گفتیم اما از گفتن خیلی از جملات نیز خودداری می کردیم.آیا با بر هم نزدن عقد بعد از آگاه شدن از حکم صحیح آن،مرتکب گناه شدیم؟آیا با گفتن جملات عاشقانه به یکدیگرمرتکب گناه شدیم؟لازم به ذکر است که بعدا به لطف خداوند خانواده های خود را از علاقه مان به یکدیگر آگاه ساختیم و الان نیز با هم زن و شوهر هستیم.
- [سایر] ضمن عرض سلام و تسلیت ایام سوگواری امام حسین (ع). من و دختر خانمی به هم علاقه مند بودیم.اما امکان ازدواج در آن زمان برای ما فراهم نبود و طبق فتوای آیت الله بهجت(مرجع تقلیدم) ارتباط مستمر ما جایز نبود.با توجه به فتوایی که هم در رساله و هم در استفتائات ایشان آمده است:( با فرض آن که دختر رشیده و عاقله است و زوجی را که برای خود در نظر گرفته کفو او باشد و با اجتماع تمام شرایط، پدر از اذن امتناع نماید، اعتبار اذن پدر ساقط میشود و در هر حال رعایت احترام پدر انجام شود واللّه العالم.)بر طبق همین فتوا ما صیغه ی عقد موقت را جاری کردیم اما ارتباط ما تا همین آلان که با شما صحبت می کنم تنها در سطح صحبت مستقیم و یا تلفنی بوده است و هیچ تماس بدنی با هم نداشتیم و حتی به خاطر احترام به پدر دختر این را به عنوان شرط در ازدواج مطرح کرده بودیم.به لطف خداوند الان خانواده هایمای از علاقه ی ما به هم آگاه هستند و قرار است چند وقت آینده مراسم خواستگاری و عقد انجام شود.سوال من از شما این است که ما در هنگام خواندن صیغه تمام شرایط ذکر شده در بالا را داشتیم. فقط چون هر دو نسبت به امتناع پدر دختر از دادن اجازه برای عقد،یقین داشتیم و نمی خواستیم که این کار ما باعث ایجاد عناد و دشمنی پدر شود، از مطرح کردن موضوع با پدر دختر خودداری کردیم و صیغه را خواندیم. آیا عقد ما تا الان صحیح بوده است؟با توجه به اینکه ما با هم حرف های عاشقانه زدیم آیا گناهی مرتکب شده ایم؟در ضمن از شما تقاضای دعای فراوان جهت خوشبختی ما چه در این دنیا و چه در آخرت را خواستارم.
- [سایر] بسم الله الرحمن الرحیم ***نیاز فوری به جواب*** سلام علیکم و رحمة الله بنده فارغ التحصیل کارشناسی حقوق و کارمند هستم. پدر و مادرم مرحوم شده و فقط یک برادر دارم. ضمن عرض احترام و خداقوت،بنده به خواستگاری دختر خانمی مذهبی رفتهام ایشان به رغم پایبندی به مسایل شرعی بعلت اعتیاد پدر و طلاق گرفتن مادرشان سالهاست که با پدرشان قطع رحم کردهاند و با مادر خود زندگی میکنند و به دیگران هم میگویند که پدر فوت شده است اما او زنده است. با در نظر گرفتن شرایط خاصشان که تحت فشار روحی بودهاند آیا این عملشان شرعا جایز است؟ آیا راه حلی سراغ دارید یا گزینههای دیگری را برای ازدواج بررسی کنم؟ خواهش میکنم مرا در انتخاب همسر راهنمایی فرمایید چون ملاک اصلی بنده ایمان و پایبندی به احکام شرع است. ایشان تا الان راضی به برقراری ارتباط مجدد با پدر حتی تلفنی هم نشده اند.