1. کسی که نمی داند از سال های قبل (سال های اولیه تکلیف) نماز قضا دارد یا نه و حتی نمی تواند حدس بزند که مثلاً چقدر نماز قضا دارد، تکلیفش چیست؟
3. کسی که روزه قضای خود را تا ماه رمضان آینده نگیرد و وارد ماه رمضان شود و بعد از آن بخواهد قضای آن را بگیرد، آیا کفاره نیز شاملش می شود؟

1. اگر کسی نمی داند که آیا نماز قضایی بر عهده اش است یا خیر، چون یقین به قضا شدن ندارد، چیزی بر عهده او نبوده و بجا آوردن نماز قضا بر او واجب نیست. [1]  پس، بر شما چیزی واجب نیست.اما اگر یقین به داشتن نماز قضا داشته، ولی مقدار آن را نمی دانید (و نمی توانید حدس بزنید) اگر مقدار کمتر را بخوانید کافی است. [2]   2. اگر یقین ندارید که روزه ای قضا شده یا نه، مانند نماز چیزی بر عهده شما نیست. اما اگر نمی توانید مقدار قضا شده را حدس بزنید، فتوای مراجع عظام تقلید به شرح ذیل است:   خامنه ای: جایز است که به قضای آن مقدار از روزه‏هایش که یقین به فوت آنها دارد، اکتفا نماید. [3]   فاضل (ره): اگر در تعداد روزهایی که نگرفته و باید قضا کند شک دارد، باید به مقداری که یقین دارد روزه نگرفته قضا کند. مثلًا اگر شک کند که پنج روزه قضا بر عهده او است یا هفت روزه باید پنج روز را قضا کند. [4]   زنجانی: بنابر احتیاط واجب باید مقدار بیشتری را که احتمال می‏دهد روزه نگرفته قضا نماید. [5]   مکارم شیرازی:  همان مقدار که یقین دارید روزه نگرفته اید قضا کنید. [6]   بهجت:  به مقدار یقینی باید انجام دهید (قضا کنید). [7]   3. اگر روزه رمضان را عمداً (بدون عذر شرعی مانند مریضی) نگیرد، باید قضای آن را بجا آورد و برای هر روز دو ماه روزه بگیرد یا به شصت فقیر طعام بدهد، یا یک بنده آزاد کند و چنانچه تا رمضان آینده قضای آن روزه را بجا نیاورد برای هر روز نیز دادن یک مد طعام لازم است. [8] ‏   خلاصه: اگر به واسطه مرضی روزه رمضان را نگیرد و مرض او تا رمضان سال بعد طول بکشد، قضای روزه‏هایی را که نگرفته بر او واجب نیست و باید برای هر روز یک مد که تقریباً ده سیر(750 گرم) است، طعام یعنی گندم یا جو و مانند اینها به فقیر بدهد...، اما اگر به واسطه سفر روزه را نگیرد پس باید هر روزی را که نگرفته قضا کند و برای هر روز یک مد که تقریباً ده سیر(750 گرم) است، طعام یعنی گندم یا جو و مانند اینها به فقیر بدهد...، ولی اگر عمداً روزه را نگیرد، باید هم قضا کند و هم کفاره بدهد و هم برای هر روز یک مد که تقریباً ده سیر(750 گرم) است طعام یعنی گندم یا جو و مانند اینها به فقیر بدهد. [9]   نمایه های مرتبط:   قضای روزه ماه مبارک رمضان، 9150  (سایت: 9132) .   ادای کفاره روزه تا رمضان سال بعد، 5847  (سایت: 6065) .   کفاره روزه، 1965  (سایت: 1990) .     [1] حسینی خامنئی، سید علی، أجوبة الاستفتاءات (بالفارسیة)، ص 106، س 526 و 527. [2]  توضیح المسائل (المحشی للإمام الخمینی)، ج‏1، ص 754، مسئله 1383: (مکارم): مثلًا نمی‏داند دو نماز بوده یا سه نماز، کافی است مقدار کمتر را بخواند، امّا اگر قبلًا شماره آنها را می‏دانسته، ولی به واسطه سهل انگاری فراموش کرده، احتیاط واجب آن است که مقدار بیشتر را بخواند. (فاضل): لکن احتیاط واجب آن است، چنانچه شماره آنها را قبلًا می‏دانسته و بعد فراموش نموده مقدار زیادتر را بخواند. (بهجت): چنانچه برای او مشکل نیست و عسر و حرج در کار نباشد، لازم است آن قدر نماز بخواند تا علم پیدا کند به مقدار نمازهای قضا شده یا این که بیشتر نماز قضا خوانده است، و اگر تحصیل علم ممکن نیست، به مقداری که اطمینان پیدا کند، نماز بخواند؛ و اگر آن هم نشد، به قدری که گمان پیدا کند؛ و این احتیاطات، در صورتی است که می‏داند یا احتمال می‏دهد که سابقاً مقدار آنها را می‏دانسته و الّا فقط به قدری که یقین دارد نماز بخواند و در مورد مقدار بیشتر، احتیاط کردن خوب است، ولی ظاهر این است که لازم نیست. (گلپایگانی، خوئی، تبریزی، سیستانی، زنجانی، صافی): مسأله کسی که مثلًا چند نماز صبح یا چند نماز ظهر از او قضا شده و شماره آنها را نمی‏داند مثلًا نمی‏داند که سه یا چهار یا پنج نماز بوده، چنانچه مقدار کمتر را بخواند کافی است. ولی بهتر آن است که به قدری نماز بخواند که یقین کند تمام آنها را خوانده است؛ مثلًا اگر فراموش کرده که چند نماز صبح از او قضا شده است و یقین دارد که بیشتر از ده نماز نبوده (خوئی، تبریزی، سیستانی): احتیاطاً ده نماز صبح بخواند. (خوئی، تبریزی، سیستانی): یا فراموش کرده، .. (زنجانی): و احتیاط مستحب آن است که مقدار بیشتر را بخواند؛ بخصوص اگر شماره آنها را می‏دانسته و فراموش کرده، مثلًا اگر فراموش کرده که چند نماز صبح از او قضا شده و یقین دارد که بیشتر از ده نبوده، به احتیاط مستحب ده نماز صبح بخواند. (گلپایگانی، صافی): ولی اگر شماره آنها را می‏دانسته و فراموش کرده ... . اقتباس از پاسخ  4848 (سایت: 5127) . [3]  أجوبة الاستفتاءات (بالفارسیة)، ص 170، س 819. [4]  توضیح المسائل (المحشی للإمام الخمینی)، ج1، ص 945. [5]  توضیح المسائل (المحشی للإمام الخمینی)، ج1، ص 945. [6]  سایت معظم له، استفتائات، احکام روزه قضا:   http://persian.makarem.ir/estefta/?mit=477 . [7]  سایت معظم له، استفتائات، احکام روزه قضا:   http://bahjat.org/fa/content/view/883/45 . [8]  توضیح المسائل (المحشی للإمام الخمینی)، ج1، ص 949، م 1710. [9]  اقتباس از پاسخ  9150 (سایت: 9132) .