این مسئله از مسایلی است که فقهاء در مورد آن اختلاف نظر دارند،برخی از ایشان مانند محقق حلی[1]، غسل های واجب یا مستحب را در زمان حیض جایز نمی دانند، و برخی دیگر مانند صاحب العروة الوثقی،می گوید:« اقوی؛جواز غسل جمعه برای شخص جنب و حائض است.»[2] در کتاب موسوعه آیت الله خویی چنین آمده است:« آیا جایز است که حائض برخی از غسل های مستحب یا واجب(غیر از غسل حیض) و وضوی مستحبی بگیرد یا نه؟ جواب: بله جایز است، زیرا اطلاق ادله ای که دلالت بر استحباب غسل های مستحب و وضوهای مستحبی و ادله ای که دلالت بر وجوب غسل های واجب دارد،شامل جواز غسل و وضوهای مستحبی و دیگر غسل های واجب در زمان حیض نیز می شود.»[3] تبصره: نظر کسانی که قائل به جواز وضو و غسل در زمان حیض هستند، باعث نمی شود تا با انجام این غسل ها،زن حائض از حیض پاک شود، بلکه تا زمانی که غسل حیض را انجام نداده است، اموری را که در زمان حیض نمی توانست انجام دهد،با انجام این غسل ها و تا زمانی که غسل حیض را انجام نداده است هم چنان نمی تواند انجام دهد، یعنی مثلاً با انجام غسل جنابت، نمی تواند تا زمانی که در حیض است نماز بخواند. آیت الله خویی می گوید:« هیچ اشکالی در جواز انجام وضو و غسل های مستحبی و واجب برای زن حائض نیست، بله! الزام زن حائض به این غسل ها ثابت نیست، چرا که قبلاً بیان کردیم ؛ انجام یک غسل از انجام غسل های دیگر کفایت می کند(اگر چه شخصی که غسل می کند قصد تداخل بین غسل ها را نکرده باشد)،بنابراین مثلاً زن حائض می تواند تا زمانی که غسل حیض را انجام می دهد غسل مسّ میت را ترک کند که در این صورت؛ انجام غسل حیض (پس از پاک شدن از حیض) کفایت از انجام دیگر غسل ها می کند و با همان غسل، همه غسل هایی که بر عهده دارد مرتفع می شود.[4] در پایان نظر مراجع عظام تقلید را در این باره بیان می کنیم: سؤال:آیا می‏توان غسل جنابت را در حال حیض انجام داد؟ جواب: همه مراجع (به جز امام خمینی و آیت الله خامنه‏ای): آری، غسل جنابت در حال حیض، صحیح است و از جنابت پاک می‏شود.[5] امام خمینی و آیت الله خامنه‏ای: بنابر احتیاط واجب غسل جنابت در حال حیض صحیح نیست.[6] [1] نک:« خویی، سید ابوالقاسم،موسوعة السید الخوئی، ج‏7، ص 478، مؤسسه إحیاء آثار آیت الله خویی، قم، 1418ق، به نقل از: المعتبر،ج1، ص221، أحکام الحائض؛ و از کتاب الشرائع، ج 1،ص 36، أحکام الحائض‏. [2] یزدی، سید محمدکاظم،العروة الوثقی (المحشی)، ج‏1، ص 525، دفتر انتشارات اسلامی، قم، 1419؛ خویی،سید ابوالقاسم، منهاج الصالحین، ج‏1، ص 93، نشر مدینه العلم، قم،1410ق. [3] موسوعة آیت الله خوئی، ج‏7،ص 476. [4] همان. [5] آیت الله مکارم، استفتاءات، ج 1، س 87، آیت الله فاضل، جامع المسائل، ج 1، س 163 و آیت الله تبریزی، منهاج الصالحین، ج 1، م 233، احکام الحائض، به نقل از پرسمان. [6] آیت الله خامنه‏ای، اجوبة، س 175 وامام خمینی، تعلیقات علی العروة، ج 1، م 43، احکام الحائض، به نقل از پرسمان.
این مسئله از مسایلی است که فقهاء در مورد آن اختلاف نظر دارند،برخی از ایشان مانند محقق حلی[1]، غسل های واجب یا مستحب را در زمان حیض جایز نمی دانند، و برخی دیگر مانند صاحب العروة الوثقی،می گوید:« اقوی؛جواز غسل جمعه برای شخص جنب و حائض است.»[2]
در کتاب موسوعه آیت الله خویی چنین آمده است:« آیا جایز است که حائض برخی از غسل های مستحب یا واجب(غیر از غسل حیض) و وضوی مستحبی بگیرد یا نه؟
جواب: بله جایز است، زیرا اطلاق ادله ای که دلالت بر استحباب غسل های مستحب و وضوهای مستحبی و ادله ای که دلالت بر وجوب غسل های واجب دارد،شامل جواز غسل و وضوهای مستحبی و دیگر غسل های واجب در زمان حیض نیز می شود.»[3]
تبصره: نظر کسانی که قائل به جواز وضو و غسل در زمان حیض هستند، باعث نمی شود تا با انجام این غسل ها،زن حائض از حیض پاک شود، بلکه تا زمانی که غسل حیض را انجام نداده است، اموری را که در زمان حیض نمی توانست انجام دهد،با انجام این غسل ها و تا زمانی که غسل حیض را انجام نداده است هم چنان نمی تواند انجام دهد، یعنی مثلاً با انجام غسل جنابت، نمی تواند تا زمانی که در حیض است نماز بخواند.
آیت الله خویی می گوید:« هیچ اشکالی در جواز انجام وضو و غسل های مستحبی و واجب برای زن حائض نیست، بله! الزام زن حائض به این غسل ها ثابت نیست، چرا که قبلاً بیان کردیم ؛ انجام یک غسل از انجام غسل های دیگر کفایت می کند(اگر چه شخصی که غسل می کند قصد تداخل بین غسل ها را نکرده باشد)،بنابراین مثلاً زن حائض می تواند تا زمانی که غسل حیض را انجام می دهد غسل مسّ میت را ترک کند که در این صورت؛ انجام غسل حیض (پس از پاک شدن از حیض) کفایت از انجام دیگر غسل ها می کند و با همان غسل، همه غسل هایی که بر عهده دارد مرتفع می شود.[4]
در پایان نظر مراجع عظام تقلید را در این باره بیان می کنیم:
سؤال:آیا میتوان غسل جنابت را در حال حیض انجام داد؟
جواب: همه مراجع (به جز امام خمینی و آیت الله خامنهای): آری، غسل جنابت در حال حیض، صحیح است و از جنابت پاک میشود.[5]
امام خمینی و آیت الله خامنهای: بنابر احتیاط واجب غسل جنابت در حال حیض صحیح نیست.[6]
[1] نک:« خویی، سید ابوالقاسم،موسوعة السید الخوئی، ج7، ص 478، مؤسسه إحیاء آثار آیت الله خویی، قم، 1418ق، به نقل از: المعتبر،ج1، ص221، أحکام الحائض؛ و از کتاب الشرائع، ج 1،ص 36، أحکام الحائض.
[2] یزدی، سید محمدکاظم،العروة الوثقی (المحشی)، ج1، ص 525، دفتر انتشارات اسلامی، قم، 1419؛ خویی،سید ابوالقاسم، منهاج الصالحین، ج1، ص 93، نشر مدینه العلم، قم،1410ق.
[3] موسوعة آیت الله خوئی، ج7،ص 476.
[4] همان.
[5] آیت الله مکارم، استفتاءات، ج 1، س 87، آیت الله فاضل، جامع المسائل، ج 1، س 163 و آیت الله تبریزی، منهاج الصالحین، ج 1، م 233، احکام الحائض، به نقل از پرسمان.
[6] آیت الله خامنهای، اجوبة، س 175 وامام خمینی، تعلیقات علی العروة، ج 1، م 43، احکام الحائض، به نقل از پرسمان.
- [آیت الله خامنه ای] اگر زن در حال حیض، جنب یا در حال جنابت حایض شود، آیا بعد از پاک شدن از حیض هر دو غسل بر او واجب است؟ یا این که با حدوث جنابت در حال حیض، غسل جنابت بر او واجب نیست زیرا در موقع جنابت پاک نبوده است؟
- [آیت الله بهجت] شخصی که در حال جنابت یا در حال حیض بمیرد، غسل حیض یا جنابت بر او واجب است؟
- [آیت الله بهجت] کسی را که در حال حیض یا در حال جنابت مرده،آیا لازم است غسل حیض یا غسل جنابت بدهند؟
- [آیت الله سیستانی] اگر بر من دو غسل واجب باشد (غسل حیض و جنابت) آیا می توانم در یک غسل بگویم نیت می کنم غسل حیض و جنابت انجام دهم و با دو نیت یک غسل انجام دهم؟
- [آیت الله سیستانی] اگر بر من دو غسل واجب باشد (غسل حیض و جنابت) آیا می توانم در یک غسل بگویم نیت می کنم غسل حیض و جنابت انجام دهم و با دو نیت یک غسل انجام دهم؟
- [آیت الله سیستانی] اگر بر من دو غسل واجب باشد (غسل حیض و جنابت) آیا میتوانم در یک غسل بگویم نیت می کنم غسل حیض و جنابت انجام دهم و با دو نیت یک غسل انجام دهم؟
- [آیت الله سیستانی] اگر بر من دو غسل واجب باشد (غسل حیض و جنابت) آیا می توانم در یک غسل بگویم نیت می کنم غسل حیض و جنابت انجام دهم و با دو نیت یک غسل انجام دهم.
- [آیت الله بهجت] زنی جنب بوده و حیض شده است، آیا می تواند در حال حیض غسل جنابت نماید و چنان چه در حال حیض غسل نماید، از جنابت کفایت می کند، یا بعد از پاک شدن باید دوباره غسل کند؟
- [آیت الله اردبیلی] کسی که به جهت تنگی وقت، تیمّم بدل از غسل جنابت یا حیض کرده، آیا کارهایی که بر جنب و حائض حرام است، برای او حلال میشود؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] زنی جنب بوده و قبل از غسل جنابت حیض شده آیا صحیح است که قبل از پاک شدن از حیض غسل جنابت کند و غسلهای دیگر چطور؟
- [آیت الله نوری همدانی] کسی را أه در حال حیض یا در حال جنابت مرده لازم نیست غسل حیض یا غسل جنابت بدهند ، بلکه همان غسل میت برای او کافی است .
- [آیت الله سبحانی] کسی را که در حال حیض یا در حال جنابت مرده، لازم نیست غسل حیض یا غسل جنابت بدهند، بلکه همان غسل میّت برای او کافی است.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] کسی را که در حال حیض یا در حال جنابت مرده؛ لازم نیست غسل حیض یا غسل جنابت بدهند؛ بلکه همان غسل میت برای او کافی است.
- [آیت الله سیستانی] کسی را که در حال حیض یا در حال جنابت مرده ، لازم نیست غسل حیض یا غسل جنابت بدهند ، بلکه همان غسل میّت برای او کافی است .
- [آیت الله بروجردی] کسی را که در حال حیض یا در حال جنابت مرده، لازم نیست غسل حیض یا غسل جنابت بدهند، بلکه همان غسل میت برای او کافی است.
- [آیت الله خوئی] کسی را که در حال حیض یا در حال جنابت مرده، لازم نیست غسل حیض یا غسل جنابت بدهند، بلکه همان غسل میت برای او کافی است.
- [آیت الله علوی گرگانی] کسی را که در حال حیض یا در حال جنابت مرده، لازم نیست غسل حیض یا غسل جنابت بدهند، بلکه همان غسل میّت برای او کافیاست.
- [آیت الله شبیری زنجانی] کسی را که در حال حیض یا در حال جنابت مرده، لازم نیست غسل حیض یا غسل جنابت بدهند، بلکه همان غسل میت برای او کافی است.
- [آیت الله وحید خراسانی] کسی را که در حال حیض یا در حال جنابت مرده لازم نیست غسل حیض یا غسل جنابت بدهند بلکه همان غسل میت برای او کافیست
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . کسی را که در حال حیض یا در حال جنابت مرده، لازم نیست غسل حیض یا غسل جنابت بدهند، بلکه همان غسل میت برای او کافی است.