بدل از غسل
تيمّمی كه جايگزين غسل میشود.
کسی که به جهت تنگی وقت، تیمّم بدل از غسل جنابت یا حیض کرده، آیا کارهایی که بر جنب و حائض حرام است، برای او حلال میشود؟
بنا بر احتیاط در تیمّم بدل از غسلی که به جهت ضیق وقت انجام شده، فقط آن نمازی که به قصد آن، تیمّم واقع شده، مباح است و سایر کارهایی که مشروط به رفع حدث جنابت یا حیض باشند، مباح نمیشوند و صحیح نیستند.
بنا بر احتیاط در تیمّم بدل از غسلی که به جهت ضیق وقت انجام شده، فقط آن نمازی که به قصد آن، تیمّم واقع شده، مباح است و سایر کارهایی که مشروط به رفع حدث جنابت یا حیض باشند، مباح نمیشوند و صحیح نیستند.
عنوان سوال:
کسی که به جهت تنگی وقت، تیمّم بدل از غسل جنابت یا حیض کرده، آیا کارهایی که بر جنب و حائض حرام است، برای او حلال میشود؟
پاسخ:
بنا بر احتیاط در تیمّم بدل از غسلی که به جهت ضیق وقت انجام شده، فقط آن نمازی که به قصد آن، تیمّم واقع شده، مباح است و سایر کارهایی که مشروط به رفع حدث جنابت یا حیض باشند، مباح نمیشوند و صحیح نیستند.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- زنی جنب شده است و قبل از غسل جنابت، حیض میشود. اگر بعد از پاکی از خون حیض، تنها به نیّت حیض یا تنها به نیّت جنابت غسل کند، چه حکمی دارد؟
- برای حلال شدن کارهایی که به سبب حیض بر زن حرام شده است، آیا تنها غسل حیض کافی است یا باید به همراه آن، وضو نیز گرفته شود؟
- زنی بعد از پاک شدن از حیض، عذری دارد و امکان غسل برایش فراهم نیست. به همین جهت، تیمّم بدل از غسل حیض میکند. حال برای نماز تکلیفش چیست؟
- زنی که در حال جنابت است، اگر قبل از غسل کردن حیض شود، آیا میتواند در حال حیض، غسل جنابت را انجام دهد و بعد از پاک شدن از حیض، فقط نیّت غسل حیض را بنماید یا باید صبر کند و بعد از پاکی از حیض، نیّت هر دو غسل را کند؟
- کسی که به جای غسل و وضو، تیمّم کرده (مثل زن حائضی که از خون حیض پاک شده و آب برای غسل حیض و وضو ندارد) و قبل از خواندن نماز، مقداری آب به دست آورده که برای غسل تنها یا وضوی تنها کافی است، آیا لازم است که اقدام به غسل یا وضو کند یا تیمّم بدل از آنها کافی است؟
- شخصی جنب شده و میخواهد بخوابد و برای رفع کراهت خوابیدن در حالت جنابت، نمیتواند وضو بگیرد. اگر بخواهد تیمّمی برای رفع کراهت خوابیدن انجام دهد، باید بدل از غسل جنابت باشد یا بدل از وضویِ رافعِ کراهت؟
- فردی که در شب ماه رمضان غسل جنابت برعهدهاش میآید، ولی امکان غسل و تیمّم بدل از غسل برایش فراهم نمیشود، چه وظیفهای دارد؟
- با واجب شدن غسل مسّ میّت، چه چیزی بر انسان حرام میشود؟ آیا داخل شدن و توقّف در مسجد و امثال آن که بر جنب و حائض حرام بود، جایز است یا نه؟
- میدانیم که اگر چند غسل بر عهده مکلّف باشد، میتواند با نیّت کردنِ همه آنها فقط یک غسل انجام بدهد و کافی است. آیا این حکم، در تیمّم بدل از غسل هم جاری میشود؟
- روزهداری که در شب ماه رمضان جنب میشود و بعد از چند روز شک میکند که غسل جنابت را به جا آورده یا نه، روزههای پس از جنابتش، حکمش چیست؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله خامنه ای] اگر زن در حال حیض، جنب یا در حال جنابت حایض شود، آیا بعد از پاک شدن از حیض هر دو غسل بر او واجب است؟ یا این که با حدوث جنابت در حال حیض، غسل جنابت بر او واجب نیست زیرا در موقع جنابت پاک نبوده است؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] زنی جنب بوده و قبل از غسل جنابت حیض شده آیا صحیح است که قبل از پاک شدن از حیض غسل جنابت کند و غسلهای دیگر چطور؟
- [آیت الله علوی گرگانی] زنی جنب بوده و قبل از غسل جنابت حیض شده آیا میتواند قبل از پاک شدن از حیض غسل جنابت کند؟
- [آیت الله بهجت] زنی جنب بوده و حیض شده است، آیا می تواند در حال حیض غسل جنابت نماید و چنان چه در حال حیض غسل نماید، از جنابت کفایت می کند، یا بعد از پاک شدن باید دوباره غسل کند؟
- [آیت الله خامنه ای] آیا غسل جنابت در حال حیض صحیح است، به طوری که مسقط تکلیف زن جنب باشد؟
- [سایر] با سلام. آیا با یکبار تیمم بدل از غسل جنابت، می‌توان تمام نمازهای یومیه را خواند؟ آیا بعد از تیمم بدل از غسل جنابت وضو واجب است؟
- [سایر] آیا خانمی که حائض است می تواند غسل های واجب مثل جنابت را در زمان حیض انجام دهد؟
- [سایر] آیا کسی که جنب شده و تیمم بدل از غسل جنابت کرده می تواند وارد مسجد شود؟ یعنی در مسجد برای مدتی بماند؟
- [آیت الله بهجت] خانمی که به جای غسل حیض تیمم کرده آیا پس از کاری که وضو را باطل می کند دو باره باید تیمم بدل از غسل کند؟
- [آیت الله نوری همدانی] آیا زن حائض بعد از تمام شدن عادت و قبل از غسل میتواند با تیمّم بدل از غسل به مسجد برود؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- لازم نیست کسی را که در حال حیض یا در حال جنابت مرده، غسل حیض یا غسل جنابت بدهند، بلکه همان غسل میّت برای او کافی است.
- در هنگام نیّت باید معیّن کند که تیمّم او بدل از غسل است یا بدل از وضو و اگر بدل از غسل باشد، باید آن غسل را و لو اجمالاً معیّن نماید؛ ولی چنانچه اشتباها به جای بدل از وضو، بدل از غسل یا به جای بدل از غسل، بدل از وضو نیّت کند یا مثلاً در تیمّم بدل از غسل جنابت، نیّت بدل از غسل مسّ میّت نماید، تیمّم او صحیح است.
- اگر زنی که از خون حیض پاک شده به اندازه غسل و وضو وقت نداشته باشد، ولی بتواند با تیمّم یک رکعت از نماز را در وقت بخواند، احتیاط مستحب آن است که نماز را با تیمم بخواند و اگر گذشته از تنگی وقت، تکلیفش تیمّم باشد مثل آن که آب برای او ضرر داشته باشد باید تیمّم کند و آن نماز را بخواند.
- اگر بدل از غسل جنابت تیمّم کند، لازم نیست برای نماز وضو بگیرد، ولی اگر بدل از غسلهای دیگر تیمّم کند، احتیاطا برای نماز باید وضو بگیرد و اگر نتواند وضو بگیرد، باید تیمّم دیگری نیز بدل از وضو بنماید.
- اگر حائض، جُنب باشد و هنگامی که پاک میشود غسل جنابت را انجام دهد، لازم نیست برای حیض نیز جداگانه غسل نماید، هر چند خوب است در غسل خود هر دو را نیّت کند و این غسل کفایت از وضو میکند؛ پس برای انجام عباداتی مانند نماز که طهارت در آنها شرط است، لازم نیست وضو بگیرد.
- اگر بدل از غسل جنابت تیمّم کند و بعد کاری که وضو را باطل میکند برای او پیش آید، چنانچه برای نمازهای بعد نتواند غسل کند، باید وضو بگیرد و بنابر احتیاط واجب، تیمّم بدل از غسل نیز بکند و اگر وضو نیز نتواند بگیرد، میتواند یک تیمّم به نیّت ما فی الذمّه (اعم از وضو و غسل جنابت) به جا آورد و کافی است.
- چند چیز بر حائض حرام است: اوّل: عبادتهایی که مانند نماز، باید با وضو، غسل یا تیمّم بجا آورده شوند؛ ولی بجا آوردن عبادتهایی که وضو، غسل و تیمّم برای آنها لازم نیست مانند نماز میّت مانعی ندارد.دوم: تمام چیزهایی که بر جنب حرام است و در احکام جنابت گفته شد. سوم: وطی در قُبُل (جلو) که هم برای مرد و هم برای زن حرام است، اگرچه به مقدار ختنهگاه داخل شود و منی هم بیرون نیاید، بلکه احتیاط واجب آن است که مقدار کمتر از ختنهگاه را نیز داخل نکند و همچنین احتیاط، ترک وطی در دُبُر (عقب) زن در حال حیض است؛ بلکه اگر زن راضی نباشد، در غیر حال حیض نیز وطی در دُبُر زن جایز نیست.
- کسی که در شب ماه رمضان برای هیچکدام از غسل و تیمّم وقت ندارد، اگر خود را جنب کند، روزه او باطل است و قضا و کفّاره بر او واجب میشود؛ امّا اگر برای تیمّم وقت داشته باشد، چنانچه خود را جنب کند گناهکار است و باید تیمم کند و علاوه بر روزه آن روز، احتیاطا قضای آن را نیز بگیرد.
- اگر زنی که عادت وقتیّه دارد در وقت عادت یا دو سه روز جلوتر خون ببیند به گونهای که بگویند حیض را جلو انداخته اگرچه آن خون نشانههای حیض را نداشته باشد، باید به مجرد دیدن خون به احکامی که برای زن حائض گفته شد، عمل کند و چنانچه بعد بفهمد حیض نبوده (مثل این که پیش از سه روز پاک شود) باید عبادتهایی را که بجا نیاورده، قضا نماید و اگر دو سه روز بعد از وقت عادت خون شروع شود، اگر واجد صفات حیض باشد، حیض وگرنه استحاضه است.
- اگر کسی که وظیفه او تیمّم است بداند یا گمان داشته باشد که تا آخر وقت عذر او باقی میماند، در وسعت وقت میتواند با تیمّم نماز بخواند؛ بنابر این با احتمال برطرف شدن عذر نیز تیمم در وسعت وقت جایز است، ولی اگر بداند یا گمان داشته باشد که تا آخر وقت عذر او برطرف میشود، باید صبر کند و با وضو یا غسل نماز بخواند یا در تنگی وقت با تیمّم نماز را بجا آورد.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر بدل از غسل جنابت تیمم کند و بعد کاری که وضو را باطل می کند برای او پیش اید چنانچه برای نمازهای بعد نتواند غسل کند باید بدل از غسل تیمم نماید و احتیاط مستحب ان است که وضو نیز بگیرد و همچنین است حکم تیمم بدل از غسل حدث اکبر غیر از جنابت مانند حیض و نفاس و مس میت بجز این که وضو هم باید بگیرد
- [آیت الله مظاهری] اگر جنب از حرام به واسطه تنگی وقت عوض غسل تیمّم نماید و بعد از تیمّم عرق کند باید از عرق خود در نماز اجتناب نماید ولی اگر به واسطه عذر دیگر تیمّم کند اجتناب لازم نیست.
- [آیت الله سبحانی] اگر زن پیش از اذان صبح از حیض یا نفاس پاک شود و تا اذان غسل نکند،و در تنگی وقت تیمم هم نکند، روزه اش باطل است. ولی اگر تیمم کند، روزه او صحیح است.
- [آیت الله مکارم شیرازی] تمام کارهایی که وضو را باطل می کند تیمم بدل از وضو را هم باطل می کند و تمام کارهایی که غسل را باطل می کند تیمم بدل از غسل را هم باطل می نماید.
- [آیت الله نوری همدانی] در موقع نیت باید معین کند که تیمم او بدل از غسل است یا بدل از وضو و اگر بدل از غسل باشد ، باید آن غسل را معین نماید ، و چنانچه اشتباهاً بجا بدل از وضو ، بدل از غسل یا بجای بدل از غسل ، بدل از وضو نیت کند ، یا مثلاً در تیمم بدل از غسل جنابت ، نیت تیمم بدل از غسل مس میت نماید ، تیمم او باطل است .
- [آیت الله بروجردی] در موقع نیت باید معین کند که تیمّم او بدل از غسل است، یا بدل از وضو و اگر بدل از غسل باشد باید آن غسل را معین نماید و چنانچه اشتباهاً به جای بدل از وضو بدل از غسل، یا به جای بدل از غسل بدل از وضو نیت کند، یا مثلاً در تیمّم بدل از غسل جنابت، نیت تیمّم بدل از غسل مس میت نماید، تیمّم او باطل است.
- [امام خمینی] در موقع نیت باید معین کند که تیمم او بدل از غسل است یا بدل از وضو. و اگر بدل از غسل باشد، باید آن غسل را معین نماید. و چنانچه اشتباها به جای بدل از وضو، بدل از غسل، یا به جای بدل از غسل، بدل از وضو، نیت کند یا مثلا در تیمم بدل از غسل جنابت، نیت تیمم بدل از غسل مس میت نماید، تیمم او باطل است.
- [آیت الله خوئی] عرق جنب از حرام پاک است، و بنابر احتیاط مستحب نماز با آن نخوانند، و نزدیکی با زن در حال حیض حکم جنابت از حرام را دارد.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . در موقع نیت باید معین کند که تیمم او بدل از غسل است، یا بدل از وضو و اگر بدل از غسل باشد، باید آن غسل را معین نماید و چنان چه اشتباهاً به جای بدل از وضو، بدل از غسل یا به جای بدل از غسل، بدل از وضو نیت کند، یا مثلاً در تیمم بدل از غسل جنابت، نیت تیمم بدل از غسل مس میت نماید، تیمم باطل است.
- [آیت الله وحید خراسانی] عرق جنب از حرام پاک است و بنابر احتیاط واجب نماز با ان نخوانند و نزدیکی با زن خود در حال حیض حکم جنابت از حرام را دارد