دفتر حضرت آیت الله العظمی خامنه ای (مد ظله العالی): عدالت عبارت از: حالت نفسانی است که باعث میشود انسان همیشه تقوایی داشته باشد که مانع از ترک واجبات یا انجام محرمات شرعی است، و برای احراز آن، حُسن ظاهر، کافی است؛ و بنابر اقوا کسی که خودش را میشناسد که عدالت ندارد، ولی مأمومین به عادل بودن او اعتقاد دارند جایز است که برای آنها نماز اقامه کند، اگر چه احتیاط آن است که نخواند و این نماز جماعت صحیح است و احکام جماعت بر این نماز مترتب میشود. و در حکم مذکور فرقی بین نماز جماعت و جمعه نیست. دفتر حضرت آیت الله العظمی سیستانی (مد ظله العالی): فرقی ندارد. دفتر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (مد ظله العالی): عدالت امام جمعه و جماعت و حاکم شرع و مرجع تقلید شرط است، منتها اثبات عدالت از طرق مختلف امکان پذیر است. مثلاً امام جماعتی در مسجد معروف شهر ایستاده و افراد ظاهرالصلاحی به او اقتدا کرده اند، این مقدار کافی است. و در مورد امام جمعه ها می دانیم تا تحقیق کامل درباره آنها نشود، به این مقام منصوب نمی شوند و در مورد عدالت هم توجه کنید (عدالت) یک حالت خداترسی باطنی است که انسان را از انجام گناه کبیره و تکرار گناه صغیره باز می دارد و همین اندازه که با کسی معاشرت داشته باشیم و گناهی از او نبینیم نشانه وجود عدالت است و این را حسن ظاهر که حاکی از ملکه باطن است می گویند. دفتر حضرت آیت الله العظمی صافی گلپایگانی (مد ظله العالی): فرقی بینشان نیست. این سؤال، پاسخ تفصیلی ندارد.
فرق عدالت امام جمعه و جماعت را بیان نمایید. منبع مسئله زیر را بیان نمایید. امام جمعه باید علاوه بر مأمومین که او را عادل می دانند، خود نیز خود را عادل بداند بر خلاف امام جماعت؟
دفتر حضرت آیت الله العظمی خامنه ای (مد ظله العالی): عدالت عبارت از: حالت نفسانی است که باعث میشود انسان همیشه تقوایی داشته باشد که مانع از ترک واجبات یا انجام محرمات شرعی است، و برای احراز آن، حُسن ظاهر، کافی است؛ و بنابر اقوا کسی که خودش را میشناسد که عدالت ندارد، ولی مأمومین به عادل بودن او اعتقاد دارند جایز است که برای آنها نماز اقامه کند، اگر چه احتیاط آن است که نخواند و این نماز جماعت صحیح است و احکام جماعت بر این نماز مترتب میشود. و در حکم مذکور فرقی بین نماز جماعت و جمعه نیست. دفتر حضرت آیت الله العظمی سیستانی (مد ظله العالی): فرقی ندارد. دفتر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (مد ظله العالی): عدالت امام جمعه و جماعت و حاکم شرع و مرجع تقلید شرط است، منتها اثبات عدالت از طرق مختلف امکان پذیر است. مثلاً امام جماعتی در مسجد معروف شهر ایستاده و افراد ظاهرالصلاحی به او اقتدا کرده اند، این مقدار کافی است. و در مورد امام جمعه ها می دانیم تا تحقیق کامل درباره آنها نشود، به این مقام منصوب نمی شوند و در مورد عدالت هم توجه کنید (عدالت) یک حالت خداترسی باطنی است که انسان را از انجام گناه کبیره و تکرار گناه صغیره باز می دارد و همین اندازه که با کسی معاشرت داشته باشیم و گناهی از او نبینیم نشانه وجود عدالت است و این را حسن ظاهر که حاکی از ملکه باطن است می گویند. دفتر حضرت آیت الله العظمی صافی گلپایگانی (مد ظله العالی): فرقی بینشان نیست. این سؤال، پاسخ تفصیلی ندارد.
- [آیت الله بهجت] آیا امام و مأمومین می توانند پس از نماز جمعه، نماز ظهر را به جماعت بخوانند؟
- [آیت الله بهجت] راه تشخیص عدالت امام جمعه چیست؟ و اگر افراد معتمد او را عادل نمی دانند، تکلیف چیست؟
- [آیت الله خامنه ای] آیا تشخیص و احراز عدالت امام جمعه منصوب از طرف امام راحل یا ولی فقیه عادل، بر مأموم واجب است، یا اینکه انتصاب او به امامت جمعه برای اثبات عدالت وی کافی است؟
- [آیت الله بهجت] اگر مأموم به عدالت امام جمعه شکّ داشته باشد، آیا می تواند به او اقتدا کند؟
- [آیت الله بهجت] اگر عده ای امام جمعه یا جماعت را عادل ندانند، می توانند بی عدالتی او را در بین مردم منتشر کنند؟
- [آیت الله خامنه ای] آیا تعیین امام جماعت برای مساجد از طرف علمای مورد اطمینان، یا تعیین ائمه جمعه از طرف ولیّ امر مسلمین، نوعی شهادت بر عدالت آنان محسوب می شود یا اینکه باید درباره عدالت آنان تحقیق شود؟
- [آیت الله بهجت] کسی که خودش را عادل نمی داند در صورتی که مأمومین وی را عادل بدانند، آیا می تواند برای جماعت امامت کند یا خیر؟
- [آیت الله اردبیلی] آیا برای امام جمعه، فحص از فتاوای مراجع مأمومین و یا بالعکس لازم است و یا این که هر یک از امام جمعه و مأمومین، موظف به انجام دادن تکلیف خود هستند؟
- [آیت الله علوی گرگانی] در تصدّی منصب قضا، آیا قاضی لازم است خود را عادل بداند یا قضاوت نیز مثل امامت جماعت است که اگر مأموم، امام را عادل بداند بتواند امامت کند؟
- [آیت الله خامنه ای] در صورت شک در عدالت امام جمعه و یا خدای نکرده یقین به عدم آن، آیا اعاده نمازهایی که پشت سر او خوانده ایم، واجب است؟
- [آیت الله نوری همدانی] همة شرائطی که در امام جماعت لازم است باید در امام جمعه هم باشد مانند عقل ، ایمان حلال زادگی و عدالت . ولی امامت کودکان و زنان در نماز جمعه جائز نیست اگر چه در نمازهای دیگر برای خودشان جائز است .
- [آیت الله اردبیلی] در نماز جمعه علاوه بر شرایطی که برای صحّت نماز گفته شده است، پنج شرط دیگر نیز وجود دارد: 1 نماز جمعه باید به جماعت خوانده شود. 2 حداقل تعداد نمازگزاران با امام جمعه باید پنج نفر مرد عاقل و بالغ و بنابر احتیاط غیر مسافر باشند. 3 امام جمعه قبل از نماز دو خطبه بخواند. 4 بین دو محلّی که نماز جمعه برگزار میشود، حداقل یک فرسخ شرعی فاصله باشد. 5 امام جمعه واجد شرایط باشد.
- [آیت الله مکارم شیرازی] د: نماز جمعه باید به جماعت خوانده شود و حداقل جمعیت برای انعقاد جمعه، پنج نفر است (امام جمعه و چهار نفر دیگر).
- [آیت الله اردبیلی] عدالت امام جماعت از چند راه ثابت میشود: اوّل: انسان به عدالت امام جماعت وثوق و اطمینان پیدا کند و فرقی نمیکند که اطمینان از چه راهی حاصل شود، به شرط این که انسان از افراد آشنا به مسائل باشد و از افرادی نباشد که با کمترین چیز به امری اطمینان کند. دوم: شهادت دو مرد عادل به شرط آن که دو مرد عادل دیگر برخلاف آن شهادت ندهند و حتّی اگر یک مرد عادل که گفته او موجب وثوق است، بر خلاف آن شهادت دهد، نمیتوان به شهادت آنها اکتفا کرد. سوم: حسن ظاهر امام جماعت که از رفتار او در اجتماع حاصل میشود.
- [آیت الله سبحانی] کلیه شرایطی که در امام جماعت معتبر است در امام جمعه نیز معتبر می باشد.
- [آیت الله شبیری زنجانی] در زمان حضور امام علیهالسلام واجب است انسان در روز جمعه به جای نماز ظهر دو رکعت نماز جمعه بخواند؛ ولی در زمان غیبت حضرت، خواندن نماز ظهر در وقت امکان حضور در نماز جمعه با شرایط معتبر خلاف احتیاط است، همچنان که اگر نماز جمعه خواند بنا بر احتیاط به آن اکتفا نکرده بلکه باید نماز ظهر را هم بخواند.
- [آیت الله مکارم شیرازی] کسی که سابقاً عادل بوده هرگاه شک شود که بر عدالت باقی مانده است یا نه باید گفت عادل است، مگر این که یقین به خلاف پیدا شود.
- [آیت الله اردبیلی] بنابر احتیاط واجب امام جمعه باید حمد و سوره نماز جمعه را بلند بخواند.
- [آیت الله مکارم شیرازی] ح: باید قبل از نماز جمعه دو خطبه به وسیله امام جمعه خوانده شود.
- [آیت الله نوری همدانی] نماز جمعه دارای دو خُطْبه است که مانند اصل نماز واجب بوده و باید توسّط امام جمعه ایراد شود ، بدون این دو خطبه نماز جمعه محقق نمی شود .