خبر نماز لیلة الرغائب اولین بار در کتاب در «اقبال الاعمال» و بدون ذکر سند چنین نقل شده است: «عَنِ النَّبِیِّ فِی ذِکْرِ فَضْلِ شَهْرِ رَجَبٍ مَا هَذَا لَفْظُهُ وَ لَکِنْ لَا تَغْفُلُوا عَنْ أَوَّلِ لَیْلَةٍ جُمُعَةٍ فِیهِ [منه‏] فَإِنَّهَا لَیْلَةٌ تُسَمِّیهَا الْمَلَائِکَةُ لَیْلَةَ الرَّغَائِبِ وَ ذَلِک‏... »[1] و علامه نیز آن را با سندی که چندان قابل اعتماد نیست نقل کرده است: «أَقُولُ قَدْ رَوَی الْعَلَّامَةُ ره فِی إِجَازَتِهِ الْکَبِیرَةِ عَنِ الْحَسَنِ بْنِ الدَّرْبِیِّ عَنِ الْحَاجِّ صَالِحٍ مَسْعُودِ بْنِ مُحَمَّدٍ وَ أَبِی الْفَضْلِ الرَّازِیِّ الْمُجَاوِرِ بِمَشْهَدِ مَوْلَانَا أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ ع قَرَأَهَا عَلَیْهِ فِی مُحَرَّمٍ سَنَةَ ثَلَاثٍ وَ سَبْعِینَ وَ خَمْسِمِائَةٍ عَنِ الشَّیْخِ عَلِیِّ بْنِ عَبْدِ الْجَلِیلِ الرَّازِیِّ عَنْ شَرَفِ الدِّینِ الْحَسَنِ بْنِ عَلِیٍّ عَنْ سَدِیدِ الدِّینِ عَلِیِّ بْنِ الْحَسَنِ عَنْ عَبْدِ الرَّحْمَنِ بْنِ أَحْمَدَ النَّیْسَابُورِیِّ عَنِ الْحُسَیْنِ بْنِ عَلِیٍّ عَنِ الْحَاجِّ مسموسم عَنْ أَبِی الْفَتْحِ نُورْخَانَ عَبْدِ الْوَاحِدِ الْأَصْفَهَانِیِّ عَنْ عَبْدِ الْوَاحِدِ بْنِ رَاشِدٍ الشِّیرَازِیِّ عَنْ أَبِی الْحَسَنِ الْهَمْدَانِیِّ عَنْ عَلِیِّ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ سَعِیدٍ الْبَصْرِیِّ عَنْ أَبِیهِ عَنْ خَلَفِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ الصَّنْعَانِیِّ عَنْ حُمَیْدٍ الطُّوسِیِّ عَنْ أَنَسِ بْنِ مَالِکٍ قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ (ص) مَا مَعْنَی قَوْلِکَ رَجَبٌ شَهْرُ اللَّه‏... ُ فَإِنَّهَا لَیْلَةٌ تُسَمِّیهَا الْمَلَائِکَةُ لَیْلَةَ الرَّغَائِب‏...».[2] اما در عین حال نمی‌توان حکم به استحباب شرعی چنین نمازی داد و اگر کسی می‌خواهد آن‌را بجا آورد، به قصد امید ثواب انجام دهد.[3] طبق آنچه را که در روایت نقل شده است، وقت نماز لیلة الرغائب بین نماز مغرب و عشا است. [1] . سید ابن طاووس، رضی الدین علی، الاقبال بالاعمال الحسنة، ج ‏2، ص 632، دار الکتب الإسلامیة، تهران، چاپ دوم، 1409ق. [2] . ر. ک: مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، ج 95، ص 395، دار إحیاء التراث العربی، بیروت، چاپ دوم، 1403ق. [3] . فاضل لنکرانی، محمد، جامع المسائل، ج ‌2، ص 172، انتشارات امیر قلم، قم، چاپ یازدهم، بی‌تا؛ بصری بحرانی، زین الدین محمد امین، کلمة التقوی، ج ‌2، ص 96، نشر سید جواد وداعی، قم، چاپ سوم، 1413ق.
خبر نماز لیلة الرغائب اولین بار در کتاب در «اقبال الاعمال» و بدون ذکر سند چنین نقل شده است: «عَنِ النَّبِیِّ فِی ذِکْرِ فَضْلِ شَهْرِ رَجَبٍ مَا هَذَا لَفْظُهُ وَ لَکِنْ لَا تَغْفُلُوا عَنْ أَوَّلِ لَیْلَةٍ جُمُعَةٍ فِیهِ [منه] فَإِنَّهَا لَیْلَةٌ تُسَمِّیهَا الْمَلَائِکَةُ لَیْلَةَ الرَّغَائِبِ وَ ذَلِک... »[1] و علامه نیز آن را با سندی که چندان قابل اعتماد نیست نقل کرده است: «أَقُولُ قَدْ رَوَی الْعَلَّامَةُ ره فِی إِجَازَتِهِ الْکَبِیرَةِ عَنِ الْحَسَنِ بْنِ الدَّرْبِیِّ عَنِ الْحَاجِّ صَالِحٍ مَسْعُودِ بْنِ مُحَمَّدٍ وَ أَبِی الْفَضْلِ الرَّازِیِّ الْمُجَاوِرِ بِمَشْهَدِ مَوْلَانَا أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ ع قَرَأَهَا عَلَیْهِ فِی مُحَرَّمٍ سَنَةَ ثَلَاثٍ وَ سَبْعِینَ وَ خَمْسِمِائَةٍ عَنِ الشَّیْخِ عَلِیِّ بْنِ عَبْدِ الْجَلِیلِ الرَّازِیِّ عَنْ شَرَفِ الدِّینِ الْحَسَنِ بْنِ عَلِیٍّ عَنْ سَدِیدِ الدِّینِ عَلِیِّ بْنِ الْحَسَنِ عَنْ عَبْدِ الرَّحْمَنِ بْنِ أَحْمَدَ النَّیْسَابُورِیِّ عَنِ الْحُسَیْنِ بْنِ عَلِیٍّ عَنِ الْحَاجِّ مسموسم عَنْ أَبِی الْفَتْحِ نُورْخَانَ عَبْدِ الْوَاحِدِ الْأَصْفَهَانِیِّ عَنْ عَبْدِ الْوَاحِدِ بْنِ رَاشِدٍ الشِّیرَازِیِّ عَنْ أَبِی الْحَسَنِ الْهَمْدَانِیِّ عَنْ عَلِیِّ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ سَعِیدٍ الْبَصْرِیِّ عَنْ أَبِیهِ عَنْ خَلَفِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ الصَّنْعَانِیِّ عَنْ حُمَیْدٍ الطُّوسِیِّ عَنْ أَنَسِ بْنِ مَالِکٍ قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ (ص) مَا مَعْنَی قَوْلِکَ رَجَبٌ شَهْرُ اللَّه... ُ فَإِنَّهَا لَیْلَةٌ تُسَمِّیهَا الْمَلَائِکَةُ لَیْلَةَ الرَّغَائِب...».[2]
اما در عین حال نمیتوان حکم به استحباب شرعی چنین نمازی داد و اگر کسی میخواهد آنرا بجا آورد، به قصد امید ثواب انجام دهد.[3] طبق آنچه را که در روایت نقل شده است، وقت نماز لیلة الرغائب بین نماز مغرب و عشا است. [1] . سید ابن طاووس، رضی الدین علی، الاقبال بالاعمال الحسنة، ج 2، ص 632، دار الکتب الإسلامیة، تهران، چاپ دوم، 1409ق. [2] . ر. ک: مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، ج 95، ص 395، دار إحیاء التراث العربی، بیروت، چاپ دوم، 1403ق. [3] . فاضل لنکرانی، محمد، جامع المسائل، ج 2، ص 172، انتشارات امیر قلم، قم، چاپ یازدهم، بیتا؛ بصری بحرانی، زین الدین محمد امین، کلمة التقوی، ج 2، ص 96، نشر سید جواد وداعی، قم، چاپ سوم، 1413ق.
- [سایر] کسی که گناهان زیادی را مرتکب شده، چگونه با انجام نماز لیلة الرغائب در ماه رجب آن همه ثواب برای او قرار داده می شود؟
- [آیت الله اردبیلی] کسی که مدتی طولانی نماز عشا را قبل از نماز مغرب خوانده است، وظیفهاش چیست؟
- [سایر] در استحاضه قلیله اگر نماز ظهر و عصر و نیز مغرب و عشا با هم خوانده شود، آیا برای نماز عصر یا عشا باید وضو گرفته شود؟
- [سایر] با توجه به این که وقت تعدادی از نمازهای مستحب مابین فریضتین مغرب و عشا می باشد و البته در مساجد به دلیل مراعات وقت مامومین فرصت نمازهای مستحبی وجود ندارد لذا خواهشمند است مشخص فرمائید آیا در ایام مخصوص مثلا" لیله الرغائب و یا جمعه های ماه رجب المرجب شرکت در نمازهای جماعت و جمعه افضل است یا ادای نماز به صورت فرادی و استفاده از وقت فضیلت نمازهای مستحب و در صورت برتری نماز جماعت چگونه می توان از برکات نمازهای مستحب بهره برد؟ خصوصا" در ایام ماه رمضان المبارک معمولا" نمازهای غفیله در مساجد خوانده نمی شود در این خصوص نظرتان را بفرمائید.
- [آیت الله خامنه ای] آیا نماز کسی که نماز دوم را بر اوّلی مقدّم داشته، مثلاً نماز عشا را جلوتر از مغرب خوانده، صحیح است؟
- [آیت الله خامنه ای] آیا باید نماز ظهر بعد از اذان ظهر و نماز عصر بعد از دخول وقت آن خوانده شود؟ و همچنین آیا نماز مغرب و عشا هم باید هر کدام در وقت خود خوانده شوند؟
- [سایر] هنگام اذان مغرب، افطار کردن بهتر است، یا خواندن نماز مغرب و عشا؟
- [آیت الله خامنه ای] هنگام اذان مغرب، افطار کردن بهتر است، یا خواندن نماز مغرب و عشا؟
- [آیت الله سیستانی] نماز مغرب و عشا چه موقع قضا میشود؟
- [آیت الله خامنه ای] در نماز استیجاری اگر مثلاً شش ماه فقط نماز صبح و شش ماه نماز ظهر و عصر و شش ماه نماز مغرب و عشا خوانده شود صحیح است یا باید به ترتیب روزانه باشد؟
- [آیت الله نوری همدانی] اگر بعد از گذشتن وقت نماز مغرب و عشا ء بداند یک نماز خوانده ولی نداند سه رکعتی خوانده یا چهار رکعتی باید قضای نماز مغرب و عشا را بخواند . 4-کثیر الشک(کسی که زیاد شک میکند )
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر بعد از گذشتن وقت نماز مغرب و عشا؛ بداند یک نماز خوانده ولی نداند سه رکعتی خوانده یا چهار رکعتی؛ باید قضای نماز مغرب و عشا را بخواند. 4 - کثیر الشک (کسی که زیاد شک می کند):
- [آیت الله سبحانی] اگر بعد از گذشتن وقت نماز مغرب و عشا، بداند یک نماز خوانده ولی نداند سه رکعتی خوانده یا چهار رکعتی باید قضای نماز مغرب و عشا را بخواند. 4. کثیرالشک (کسی که زیاد شک می کند)
- [آیت الله سیستانی] اگر بعد از گذشتن وقت نماز مغرب و عشا ، بداند یک نماز خوانده ولی نداند سه رکعتی خوانده یا چهار رکعتی ، باید قضای نماز مغرب و عشا را بخواند . 4 کثیر الشک (کسی که زیاد شک میکند) :
- [امام خمینی] اگر بعد از گذشتن وقت نماز مغرب و عشا بداند یک نماز خوانده ولی نداند سه رکعتی خوانده یا چهار رکعتی باید قضای نماز مغرب و عشا را بخواند.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] وقت نماز مغرب و عشا تا نیمه شب امتداد دارد ولی نماز عشا در صورتی که با التفات؛ قبل از نماز مغرب خوانده شود باطل است مگر اینکه از وقت بیش از مقدار اداء نماز عشا نمانده باشد که در این صورت لازم است نماز عشا را قبل از نماز مغرب بخواند.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر در نماز عشا شک کند که نماز مغرب را خوانده یا نه، بعید نیست که بتواند نماز خود را به نیت عشا تمام کند و نیازی به خواندن نماز مغرب نیست، هر چند احتیاط مستحب آن است که اگر در وسعت وقت شک کند، پس از اتمام این نماز، نماز مغرب و عشا را رجاءً به جا آورد.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر در نماز عشا بعد از رسیدن به رکوع رکعت چهارم، شک کند که نماز مغرب را خوانده یا نه، باید نماز را تمام کند، بعد نماز مغرب را بخواند و بعد عشا را نیز اعاده نماید، بنابر احتیاط لازم، مگر این که این شک در وقت مخصوص نماز عشا باشد که در این صورت خواندن نماز مغرب لازم نیست.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر پیش از خواندن نماز مغرب، سهواً مشغول نماز عشا شود و در بین نماز بفهمد که اشتباه کرده، چنان چه تمام آنچه را خوانده یا مقداری از آن را در وقت مشترک خوانده و به رکوع چهارم نرفته است، باید نیت را به نماز مغرب برگرداند و نماز را تمام کند و بعد نماز عشا را بخواند و اگر به رکوع رکعت چهارم رفته باید نماز را تمام کند، بعد نماز مغرب را بخواند و احتیاط لازم آن است که بعد از نماز مغرب نماز عشا را اعاده نماید، اما اگر تمام آنچه را خوانده در وقت مخصوص نماز مغرب خوانده باشد و پیش از رکوع رکعت چهارم یادش بیاید، احتیاطاً نیت را به نماز مغرب برگرداند و نماز را تمام کند و دوباره نماز مغرب و بعد از آن نماز عشا را بخواند.
- [آیت الله بروجردی] اگر بعد از گذشتن وقت نماز مغرب و عشا بداند یک نماز خوانده، ولی نداند سه رکعتی خوانده یا چهار رکعتی، باید قضای نماز مغرب و عشاء را بخواند.