اولاً: طبق نظر اکثر مراجع نماز جمعه واجب تخییری است و طبیعی است که وقتی نظرشان بر این نوع از وجوب بود، آنان و مقلدانشان مخیرند که نماز جمعه بخوانند یا نماز ظهر. ثانیاً: روایت مورد نظر این است: " صَلَاةُ الْجُمُعَةِ فَرِیضَةٌ وَ الِاجْتِمَاعُ إِلَیْهَا فَرِیضَةٌ مَعَ الْإِمَامِ فَإِنْ تَرَکَ رَجُلٌ مِنْ غَیْرِ عِلَّةٍ ثَلَاثَ جُمَعٍ فَقَدْ تَرَکَ ثَلَاثَ فَرَائِضَ وَ لَا یَدَعُ ثَلَاثَ فَرَائِضَ مِنْ غَیْرِ عِلَّةٍ إِلَّا مُنَافِقٌ"؛[1] امام باقر (ع) فرموده است، نماز جمعه واجب است و جمع شدن برای آن هم همراه امام عادل واجب است. اگر کسی بدون علت سه نماز جمعه را ترک کند، سه فریضه را ترک کرده است و هیچ کس جز منافق سه فریضه را ترک نمی‏کند . این روایت ناظر به زمان امام معصوم است؛ یعنی زمانی که امام معصوم حضور دارد و نماز جمعه به امامت وی برگزار می شود که در این صورت، واجب عینی است، و اگر کسی بدون عذر، در نماز جمعه حاضر نشود، مشمول این روایت قرار می گیرد و عنوان منافق بر او جاری می شود. اما این روایت به زمان غیبت نظر ندارد. این پرسش، پاسخ تفصیلی ندارد. [1] کلینی، کافی، ج 7، ص 297، موسسه آل البیت، قم، 1409ق.
سلام علیکم؛ چرا مراجع در نماز جمعه شرکت نمی کنند؟ با توجه به روایت هر کس در ماه 3 بار بدون عذر شرعی نماز جمعه نیاید منافق است!
اولاً: طبق نظر اکثر مراجع نماز جمعه واجب تخییری است و طبیعی است که وقتی نظرشان بر این نوع از وجوب بود، آنان و مقلدانشان مخیرند که نماز جمعه بخوانند یا نماز ظهر. ثانیاً: روایت مورد نظر این است: " صَلَاةُ الْجُمُعَةِ فَرِیضَةٌ وَ الِاجْتِمَاعُ إِلَیْهَا فَرِیضَةٌ مَعَ الْإِمَامِ فَإِنْ تَرَکَ رَجُلٌ مِنْ غَیْرِ عِلَّةٍ ثَلَاثَ جُمَعٍ فَقَدْ تَرَکَ ثَلَاثَ فَرَائِضَ وَ لَا یَدَعُ ثَلَاثَ فَرَائِضَ مِنْ غَیْرِ عِلَّةٍ إِلَّا مُنَافِقٌ"؛[1] امام باقر (ع) فرموده است، نماز جمعه واجب است و جمع شدن برای آن هم همراه امام عادل واجب است. اگر کسی بدون علت سه نماز جمعه را ترک کند، سه فریضه را ترک کرده است و هیچ کس جز منافق سه فریضه را ترک نمیکند . این روایت ناظر به زمان امام معصوم است؛ یعنی زمانی که امام معصوم حضور دارد و نماز جمعه به امامت وی برگزار می شود که در این صورت، واجب عینی است، و اگر کسی بدون عذر، در نماز جمعه حاضر نشود، مشمول این روایت قرار می گیرد و عنوان منافق بر او جاری می شود. اما این روایت به زمان غیبت نظر ندارد. این پرسش، پاسخ تفصیلی ندارد.
[1] کلینی، کافی، ج 7، ص 297، موسسه آل البیت، قم، 1409ق.
- [آیت الله بهجت] وجوب تخییری نماز جمعه، چگونه با روایت (هر کسی سه بار در نماز جمعه شرکت نکند، منافق است) قابل تطبیق است؟
- [سایر] این فرموده امیرالمومنین (ع) که هر کس بدون عذر، 3 نماز جمعه متوالی را ترک کند منافق است، آیا در زمان غیبت امام معصوم که نماز جمعه واجب تخییری است نیز صدق می کند؟
- [آیت الله بهجت] حداقل چند نفر باید در نماز جمعه شرکت کنند، تا بتوان نماز جمعه خواند؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] شرکت مسافرین در نماز جمعه، و اقتدای به امام جمعه، صحیح است یا باید نماز ظهر خود را جداگانه بخوانند؟
- [سایر] شرکت در نماز جمعه چه ثوابی دارد؟
- [آیت الله خامنه ای] نظر جنابعالی درباره شرکت در نماز جمعه با توجه به اینکه در عصر غیبت حضرت حجت(عجل الله تعالی فرجه الشریف) به سر می بریم، چیست؟ اگر افرادی اعتقاد به عدالت امام جمعه نداشته باشند، آیا تکلیف شرکت در نماز جمعه از آنان ساقط می شود؟
- [سایر] آیا کسی که در نماز جمعه نتوانست شرکت کند و در خانه بود، بهتر است نماز ظهر روز جمعه را حدوداً نیم ساعت بعد از وقت شرعی آن به جا آورد؟
- [آیت الله خامنه ای] شرکت نکردن در نماز جمعه که برای مکلّف دروغگویی امام جمعه آن ثابت شده است، چه حکمی دارد؟
- [آیت الله بهجت] آیا زنان می توانند در نماز جمعه شرکت نمایند؟
- [آیت الله سیستانی] حکم جناب عالی در مورد شرکت در نماز جمعه چیست ؟
- [آیت الله مظاهری] مسافر گرچه قصد ده روز نکرده باشد چنانکه میتواند در نماز جمعه شرکت کند میتواند امام جمعه نیز باشد.
- [آیت الله مظاهری] کسی که در نماز جمعه شرکت نمیکند میتواند در اوّل وقت و در حین نماز جمعه نماز ظهر را به جماعت یا فرادی بخواند.
- [آیت الله نوری همدانی] اگر در جائی نماز جمعه برگزار شد نباید در فاصله ای کمتر از یک فرسخی آن نماز جمعة دیگری منعقد شود ، پس اکر با فاصلة یک فرسخ دو نماز جمعه اقامه شود هر دو صحیح است ، لازم به تذکّر است میزان در مسافت مَحلِّ نماز جمعه است نه شهری که در آن نماز جمعه تشکیل شده است . بنابراین در شهرهای بزرگی که طول آن چند فرسخ است می توان چند نماز جمعه تشکیل داد.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر در جایی نماز جمعه برگزار شد نباید در فاصله ای کمتر از یک فرسخی آن نماز جمعه دیگری منعقد شود. پس اگر با فاصله یک فرسخ دو نماز جمعه اقامه شود هر دو صحیح است. لازم به تذکر است که میزان در مسافت، محل نماز جمعه است نه شهری که نماز جمعه در ان تشکیل شده است بنابراین در شهرهای بزرگی که طول آن چند فرسخ است می توان چند نماز جمعه تشکیل داد.
- [آیت الله نوری همدانی] زنان می توانند در نماز جمعه شرکت کنند و نمازشان صحیح است و مُجْزی ازنماز ظهراست اَمّا به تنهائی ( بدون شرکت مردان ) نمی توانند نماز جمعه تشکیل دهند ، چنانچه نمی توانند مکمّل عدد لازم -5 نفر – باشند ، زیرا نماز جمعه تنها با شرکت مردان منعقد می شود .
- [آیت الله نوری همدانی] خُنْثی مُشْکله می تواند در نماز جمعه شرکت کند ، ولی نمی تواند مُکَمِّلِ عدد لازم – 5 نفر – یا امام جمعه باشد ، پس اگر غیر از او فقط چهار نفر جمع شده باشند ، نماز جمعه برگزار نمی شود و باید نماز ظهر بخوانند . وقت نماز جمعه
- [آیت الله نوری همدانی] کمترین فاصله لازم بین دو نماز جمعه ، یک فرسخ است .
- [آیت الله سبحانی] در یک نقطه نمی توان دو نماز جمعه خواند بلکه باید بین دو نماز جمعه یک فرسخ یا بیشتر فاصله باشد.
- [آیت الله مکارم شیرازی] ه : فاصله دو نماز جمعه باید کمتر از یک فرسخ نباشد که اگر در کمتر از یک فرسخ دو نماز جمعه خوانده شود نماز اولی صحیح و دومی باطل است.
- [آیت الله بهجت] در روز جمعه انسان میتواند بنابر اظهر به جای نماز ظهر دو رکعت نماز جمعه بخواند؛ و در عصر غیبت وجوب آن تخییری است؛ یعنی نماز جمعه کفایت از نماز ظهر میکند. شرایط و احکام نماز جمعه در بخش مربوط به آن بیان خواهد شد.