طلاق باین
طلاق بائن ، طلاقی است كه با وقوع آن، روابط زناشوئی پایان می‌پذیرد و زن و شوهر نسبت به هم بیگانه می‌شوند و در صورت تمایل به زندگی مشترك، نیاز به نکاح و عقد جدید است.
در غیاب همسر باردار، آیا می‌توان او را در یک مجلس سه طلاق داد تا طلاق بائن صدق کند؟
1. مرد می‌تواند در غیاب همسرش وی را طلاق دهد.[1] ولی نفقه آن زن تا موقع وضع حمل بر عهده شوهر است.[2] 2. طلاق زن باردار صحیح است، اما عدّه‌اش وضع حمل [یا سقط جنین] است.[3] 3. انجام سه طلاق در یک مجلس مانعی ندارد، اما اگر بین آنها فاصله نشود (به این معنا که یک مرتبه طلاق بدهد و بعد زن، لفظاً یا عملاً رجوع کند و بعد طلاق بدهد و باز رجوع کند و بعد از رجوع، طلاق سوم را بدهد)، محکوم به یک طلاق است و طلاق بائن به شمار نمی‌آید.[4] در هر حال پاسخ حضرت آیت الله هادوی تهرانی (دامت برکاته) به این سؤال چنین است: امکان سه طلاق در یک مجلس وجود ندارد و اگر شرایط کامل محقق باشد، فقط یک طلاق واقع می شود. البته حضور زن جزء شرایط طلاق نیست. لینک به سایت استفتائات [1] . ر.ک: نمایه «شرایط طلاق»، سؤال 8148. [2] . شیخ بهایی، محمد بن حسین و ساوجی، نظام بن حسین، جامع عباسی و تکمیل آن، ص 650، دفتر انتشارات اسلامی، قم، چاپ اول، 1429ق؛ طاهری، حبیب الله، حقوق مدنی، ج 3، ص 207، دفتر انتشارات اسلامی، قم، چاپ دوم، 1418ق. [3] . گلپایگانی، سید محمد رضا، مجمع المسائل، ج ‌5، ص 12، س 12، دار القرآن الکریم، قم، چاپ دوم، 1409ق؛ بهجت، محمد تقی، استفتاءات، ج 4، ص 233، س 5435، نشر دفتر حضرت آیة الله بهجت، قم، چاپ اول، 1428ق؛ جمعی از پژوهشگران، زیر نظر هاشمی شاهرودی، سید محمود، فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم السلام، ج 1، ص 86، مؤسسه دائرة المعارف فقه اسلامی بر مذهب اهل بیت علیهم السلام، قم، چاپ اول، 1426ق. [4] . مجمع المسائل، ج ‌5، ص 54، س 102.
1. مرد می‌تواند در غیاب همسرش وی را طلاق دهد.[1] ولی نفقه آن زن تا موقع وضع حمل بر عهده شوهر است.[2] 2. طلاق زن باردار صحیح است، اما عدّه‌اش وضع حمل [یا سقط جنین] است.[3] 3. انجام سه طلاق در یک مجلس مانعی ندارد، اما اگر بین آنها فاصله نشود (به این معنا که یک مرتبه طلاق بدهد و بعد زن، لفظاً یا عملاً رجوع کند و بعد طلاق بدهد و باز رجوع کند و بعد از رجوع، طلاق سوم را بدهد)، محکوم به یک طلاق است و طلاق بائن به شمار نمی‌آید.[4] در هر حال پاسخ حضرت آیت الله هادوی تهرانی (دامت برکاته) به این سؤال چنین است: امکان سه طلاق در یک مجلس وجود ندارد و اگر شرایط کامل محقق باشد، فقط یک طلاق واقع می شود. البته حضور زن جزء شرایط طلاق نیست. لینک به سایت استفتائات [1] . ر.ک: نمایه «شرایط طلاق»، سؤال 8148. [2] . شیخ بهایی، محمد بن حسین و ساوجی، نظام بن حسین، جامع عباسی و تکمیل آن، ص 650، دفتر انتشارات اسلامی، قم، چاپ اول، 1429ق؛ طاهری، حبیب الله، حقوق مدنی، ج 3، ص 207، دفتر انتشارات اسلامی، قم، چاپ دوم، 1418ق. [3] . گلپایگانی، سید محمد رضا، مجمع المسائل، ج ‌5، ص 12، س 12، دار القرآن الکریم، قم، چاپ دوم، 1409ق؛ بهجت، محمد تقی، استفتاءات، ج 4، ص 233، س 5435، نشر دفتر حضرت آیة الله بهجت، قم، چاپ اول، 1428ق؛ جمعی از پژوهشگران، زیر نظر هاشمی شاهرودی، سید محمود، فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم السلام، ج 1، ص 86، مؤسسه دائرة المعارف فقه اسلامی بر مذهب اهل بیت علیهم السلام، قم، چاپ اول، 1426ق. [4] . مجمع المسائل، ج ‌5، ص 54، س 102.
پاسخ:
1. مرد می‌تواند در غیاب همسرش وی را طلاق دهد.[1] ولی نفقه آن زن تا موقع وضع حمل بر عهده شوهر است.[2] 2. طلاق زن باردار صحیح است، اما عدّه‌اش وضع حمل [یا سقط جنین] است.[3] 3. انجام سه طلاق در یک مجلس مانعی ندارد، اما اگر بین آنها فاصله نشود (به این معنا که یک مرتبه طلاق بدهد و بعد زن، لفظاً یا عملاً رجوع کند و بعد طلاق بدهد و باز رجوع کند و بعد از رجوع، طلاق سوم را بدهد)، محکوم به یک طلاق است و طلاق بائن به شمار نمی‌آید.[4] در هر حال پاسخ حضرت آیت الله هادوی تهرانی (دامت برکاته) به این سؤال چنین است: امکان سه طلاق در یک مجلس وجود ندارد و اگر شرایط کامل محقق باشد، فقط یک طلاق واقع می شود. البته حضور زن جزء شرایط طلاق نیست. لینک به سایت استفتائات [1] . ر.ک: نمایه «شرایط طلاق»، سؤال 8148. [2] . شیخ بهایی، محمد بن حسین و ساوجی، نظام بن حسین، جامع عباسی و تکمیل آن، ص 650، دفتر انتشارات اسلامی، قم، چاپ اول، 1429ق؛ طاهری، حبیب الله، حقوق مدنی، ج 3، ص 207، دفتر انتشارات اسلامی، قم، چاپ دوم، 1418ق. [3] . گلپایگانی، سید محمد رضا، مجمع المسائل، ج 5، ص 12، س 12، دار القرآن الکریم، قم، چاپ دوم، 1409ق؛ بهجت، محمد تقی، استفتاءات، ج 4، ص 233، س 5435، نشر دفتر حضرت آیة الله بهجت، قم، چاپ اول، 1428ق؛ جمعی از پژوهشگران، زیر نظر هاشمی شاهرودی، سید محمود، فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم السلام، ج 1، ص 86، مؤسسه دائرة المعارف فقه اسلامی بر مذهب اهل بیت علیهم السلام، قم، چاپ اول، 1426ق. [4] . مجمع المسائل، ج 5، ص 54، س 102.
- [سایر] کسی زن خودش را که باردار بود در غیاب زن، طلاق میدهد سپس در همان مجلس رجوع لفظی می‌کند سپس طلاق میدهد و دوباره رجوع می‌کند بار سوم هم طلاق میدهد(سه طلاق و دو بار رجوع) باتوجه به این مسئله سؤال این است: 1. آیا حضور زن یا دخول بعد از رجوع شرط است یانه؟ 2. طلاق صحیح است یا نه اگر صحیح است بائن محسوب می‌شود یا نه؟
- [آیت الله بروجردی] سه طلاق در یک مجلس صحیح است یا خیر؟
- [سایر] سه طلاق در یک مجلس یعنی چه؟ نظر قرآن و سنت در این باره چیست؟
- [سایر] طلاق باین و رجعی چیست؟
- [آیت الله بهجت] در صورتی که همسر زنی سنّی باشد، آیا مرد می تواند در یک مجلس زنش را سه طلاقه کند؟
- [آیت الله بروجردی] در صورتی که دو نفرِ مستمع صیغه عادل باشند لکن عام و بیسواد باشند، ومُجری صیغه طلاق به آنها بگوید: این صیغه طلاق را گوش کنید و اگر طلاق رجعی باشد به آنها میگوید: رجعیست و اگر بائن است میگوید: بائن است و آنها اجمالاً میدانند آن طلاق رجعیست یا بائن، ولی دیگر معانی الفاظ طلاق را نمیفهمند، آیا همین قدر به طور اجمال بدانند طلاق است و رجعیست یا بائن کافیست یا خیر؟
- [آیت الله بهجت] طلاق حاکم شرع، آیا رجعی است یا بائن؟
- [سایر] پولی که همسر با رضایت شوهر و در غیاب وی به امر خیری کمک می کند، آیا ثواب آن به همسر نیز می رسد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] چنانچه مردی از دنیا برود در حالیکه همسر او باردار است، آیا جنین ارث می برد؟
- [سایر] اگر شوهر زن باردار را طلاق دهد، عده او چقدر است؟
- [آیت الله اردبیلی] اگر مردی همسر خود را طلاق دهد و طلاق او جزء هیچ کدام از پنج قسمی که در طلاق بائن گفته شد نباشد، آن طلاق را (طلاق رجعی) مینامند که بعد از آن تا وقتی زن در عدّه است، مرد می‌تواند به او رجوع نماید.
- [آیت الله مکارم شیرازی] طلاق بر دو قسم است: (طلاق بائن) و (طلاق رجعی) طلاق بائن آن است که مرد در آن حقّ رجوع به زن خود را ندارد، (منظور از رجوع آن است که مرد بدون عقد با زن آشتی کند و او را مجدّداً به همسری بپذیرد) طلاق بائن بر پنج قسم است: 1 طلاق زنی که نُه سالش تمام نشده. 2 طلاق زن یائسه، یعنی زنی که بیشتر از 50 سال دارد. 3 طلاق زنی که شوهرش بعد از عقد، با او نزدیکی نکرده باشد. 4 طلاق سوم زن سه طلاقه. 5 طلاق خلع و مبارات که شرح آن بعداً خواهد آمد: و غیر اینها را طلاق رجعی گویند، که تا وقتی زن در عدّه است مرد می تواند به او رجوع کند.
- [آیت الله سیستانی] اگر با زنی که در عدّه طلاق رجعی است زنا کند ، آن زن بنابر احتیاط واجب بر او حرام می‌شود ، و اگر در عدّه متعه یا طلاق بائن ، یا عدّه وفات یا عدّه وطی شبهه باشد ، بعداً می‌تواند او را عقد نماید ، و معنای طلاق رجعی ، و طلاق بائن ، وعدّه متعه ، و عدّه وفات ، و عدّه وطی شبهه ، در احکام طلاق گفته خواهد شد .
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر با زنی که در عده طلاق رجعی است زنا کند ان زن بنابر احتیاط بر او حرام می شود و اگر با زنی که در عده متعه یا طلاق باین یا عده وفات است زنا کند بعد می تواند اورا عقد نماید و معنی طلاق رجعی و طلاق باین وعده متعه و عده وفات در احکام طلاق خواهد امد
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر با زنی که در عدّه طلاق رجعی است زنا کند، آن زن بر او حرام می‌شود و اگر با زنی که در عدّه متعه یا طلاق بائن یا عدّه وفات است زنا کند، بعداً می‌تواند او را عقد نماید اگرچه احتیاط مستحبّ آن است که با او ازدواج نکند ومعنای طلاق رجعی وطلاق بائن وعدّه متعه وعدّه وفات در احکام طلاق گفته خواهد شد.
- [آیت الله بروجردی] اگر با زنی که در عدّهی طلاق رجعیست زنا کند، آن زن بر او حرام می‌شود و اگر با زنی که در عدهی متعه، یا طلاق بائن یا عدهی وفات است زنا کند، بعداً می‌تواند او را عقد نماید، اگر چه احتیاط مستحب آن است که با او ازدواج نکند و معنای طلاق رجعی و طلاق بائن و عدّهی متعه و عدّهی وفات در احکام طلاق گفته خواهد شد.
- [آیت الله نوری همدانی] اگر با زنی که در عدّة طلاق رجعی است زنا کند ، آن زن بر او حرام می شود و اگر با زنی که در عدّة متعه ، یا طلاق بائن ، یا عدّة وفات است ، زنا کند بعداً می تواند او را عقد نماید ، اگر چه احتیاط مستحّب آن است که با او ازدواج نکند و معنای طلاق رجعی و طلاق بائن و عدّة متعه و عدّة وفات در احکام طلاق گفته خواهد شد .
- [آیت الله سبحانی] اگر با زنی که در عدّه طلاق رجعی است زنا کند، آن زن بر او حرام می شود و اگر با زنی که در عدّه متعه، یا طلاق بائن، یا عده وفات است زنا کند، بعداً می تواند او را عقد نماید، اگرچه احتیاط مستحب آن است که با او ازدواج نکند و معنای طلاق رجعی و طلاق بائن و عده متعه و عده وفات در احکام طلاق گفته خواهد شد.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر با زنی که در عده طلاق رجعی است زنا کند، آن زن بر او بنابر احتیاط واجب حرام می‌شود، و اگر با زنی که در عده متعه یا طلاق باین یا عده وفات است زنا کند، بعداً می‌تواند او را عقد نماید، اگرچه احتیاط مستحب آن است که با او ازدواج نکند، و معنای طلاق رجعی و طلاق باین و عده متعه و عده وفات در احکام طلاق گفته خواهد شد.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر با زنی که در عده طلاق رجعی است زنا کند؛ آن زن - بنا بر اظهر - بر او حرام نمی شود و اگر با زنی که در عده متعه؛ یا طلاق بائن؛ یا عده وفات است زنا کند بعدا می تواند او را عقد نماید؛ اگرچه احتیاط مستحب آن است که با او ازدواج نکند. و معنای طلاق رجعی و طلاق بائن و عده متعه و عده وفات در احکام طلاق گفته خواهد شد.