تقسیم
تقسیم (بلاغت)، استیفای اقسام موجود برای یک شیء و بیان وضع آنها است.
ارث زن متوفی، صد میلیون تومان است. تقسیم ارث بین شوهر، 3دختر و 1برادر آن زن چگونه است؟
1. برادر این زن، جزو طبقه دوم ارث است و با وجود طبقه اول (والدین و فرزندان)، از میّت ارث نمی‌برد.[1] 2. اگر این زن، دیون یا وصیت خاصی نسبت به اموال خویش (تا یک سوم) داشته باشد، آن را انجام داده، سپس باقی اموال به چهار قسمت تقسیم می‌شود و به هر یک از شوهر و سه دختر یک سهم تعلق می‌گیرد.[2] گفتنی است؛ بین فقهای شیعه و اهل سنت در این مسئله، اتفاق نظر است.[3] [1] . ادیب، عباسعلی، ارث و تقسیمات آن، ص 28، بوستان کتاب، قم، 1386ش. [2] . همان، ص 35. [3] . مغنیه، محمد جواد، الفقه علی المذاهب الخمسة، ج ‌2، ص523 و 559، دار التیار الجدید، دار الجواد، بیروت، دهم، 1421ق.
1. برادر این زن، جزو طبقه دوم ارث است و با وجود طبقه اول (والدین و فرزندان)، از میّت ارث نمی‌برد.[1] 2. اگر این زن، دیون یا وصیت خاصی نسبت به اموال خویش (تا یک سوم) داشته باشد، آن را انجام داده، سپس باقی اموال به چهار قسمت تقسیم می‌شود و به هر یک از شوهر و سه دختر یک سهم تعلق می‌گیرد.[2] گفتنی است؛ بین فقهای شیعه و اهل سنت در این مسئله، اتفاق نظر است.[3] [1] . ادیب، عباسعلی، ارث و تقسیمات آن، ص 28، بوستان کتاب، قم، 1386ش. [2] . همان، ص 35. [3] . مغنیه، محمد جواد، الفقه علی المذاهب الخمسة، ج ‌2، ص523 و 559، دار التیار الجدید، دار الجواد، بیروت، دهم، 1421ق.
پاسخ:
1. برادر این زن، جزو طبقه دوم ارث است و با وجود طبقه اول (والدین و فرزندان)، از میّت ارث نمی‌برد.[1] 2. اگر این زن، دیون یا وصیت خاصی نسبت به اموال خویش (تا یک سوم) داشته باشد، آن را انجام داده، سپس باقی اموال به چهار قسمت تقسیم می‌شود و به هر یک از شوهر و سه دختر یک سهم تعلق می‌گیرد.[2] گفتنی است؛ بین فقهای شیعه و اهل سنت در این مسئله، اتفاق نظر است.[3] [1] . ادیب، عباسعلی، ارث و تقسیمات آن، ص 28، بوستان کتاب، قم، 1386ش. [2] . همان، ص 35. [3] . مغنیه، محمد جواد، الفقه علی المذاهب الخمسة، ج 2، ص523 و 559، دار التیار الجدید، دار الجواد، بیروت، دهم، 1421ق.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] زن و شوهری در حین مسافرت با ماشین تصادف کردند که منجر به فوت هر دو گردید، ولی فوت زن تقریباً دو ساعت بعد از فوت شوهر رخ داده است و همچنین شوهر از این همسر متوفّی فرزندی ندارد بلکه از زن دیگر فرزند دارد. آیا شرعاً این همسر متوفّی از شوهر مرحوم خود ارث می برد؟
- [سایر] با سلام. اگر متوفی در زمان حیات خود،50 درصد اموال خود را به نام زن خود نموده و در هنگام فوت دارای مادر، زن، و چهار دختر باشد، نحوه تقسیم ارث به چه صورت خواهد بود؟ با تشکر.
- [آیت الله خامنه ای] سهم شوهر از زن متوفّی خود چه اندازه است؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] زن از کدام اموال شوهر ارث می برد و از چه چیزهایی ارث نمی برد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] شوهر چه مقدار از زن ارث می برد؟
- [آیت الله بهجت] فردی فوت کرده و دارای چند فرزند ذکور و اناث است. بعد از مورّث، اکثر فرزندان نیز از دنیا رفته اند به جز دو پسر و یک دختر و همسر فرد متوفّی (مورّث). نحوه ی تقسیم ارث را بیان فرمایید؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] زن چه مقدار از شوهر ارث می برد؟
- [آیت الله بروجردی] زیدی فوت کرده وارث او یک زن و برادر است و زید متوفّی خانه و زمین زراعتی هم داشته، طریقه ارث آنها به چه نحو است؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] با توجه به مساله 2352 رساله تا یک نفر از گروه دوم موجود باشد افراد گروه سوم ارث نمی برند. حال سوال اینجاست آیا اگر این نفر فقط مادری باشد باز مانع ارث برای گروه سوم خواهد بود؟ مثلاً اگر وارث زید متوفی یک خواهرزاده مادری باشد، از طرف دیگر سه تن از عموزادگان او در قید حیاتند، ارث زید چگونه تقسیم می شود؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] با توجه به مساله 2352 رساله تا یک نفر از گروه دوم موجود باشد افراد گروه سوم ارث نمی برند. حال سوال اینجاست آیا اگر این نفر فقط مادری باشد باز مانع ارث برای گروه سوم خواهد بود؟ مثلاً اگر وارث زید متوفی یک خواهرزاده مادری باشد، از طرف دیگر سه تن از عموزادگان او در قید حیاتند، ارث زید چگونه تقسیم می شود؟
- [آیت الله سیستانی] زن و شوهر به تفصیلی که بعداً گفته می‌شود ، از یکدیگر ارث میبرند . ارث دسته اول
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر وارث همسر و چند عمو و عمه باشند همسر اگر شوهر باشد 21 و اگر زن باشد 41 ارث می برد و بقیه مال به ترتیبی که در مسائل قبل گفته شد بین عمو و عمه تقسیم می شود.
- [آیت الله اردبیلی] اگر وارث میّت فقط (برادر و خواهر و زن) او باشد، زن ارث خود را به تفصیلی که در (ارث زن و شوهر) گفته می‌شود میبرد و خواهر و برادر به نحوی که در مسائل گذشته گفته شد، ارث خود را میبرند و نیز اگر زنی بمیرد و وارث او فقط (خواهر و برادر و شوهر) او باشد، شوهر نصف مال را میبرد و خواهر و برادر به نحوی که در مسائل گذشته گفته شد، ارث خود را میبرند؛ ولی با ارث بردن زن یا شوهر، از سهم برادر و خواهر مادری چیزی کم نمیشود و از سهم برادر و خواهر پدر و مادری یا پدری کم می‌شود؛ مثلاً اگر وارث میّت (شوهر و برادر و خواهر مادری) و (برادر و خواهر پدر و مادری) او باشد، نصف مال به شوهر میرسد و یک قسمت از سه قسمت اصل مال را به برادر و خواهر مادری میدهند و آنچه میماند مال برادر و خواهر پدر و مادری است، پس اگر همه مال او شش هزار تومان باشد، سه هزار تومان به شوهر و دو هزار تومان به برادر و خواهر مادری و یک هزار تومان به برادر و خواهر پدر و مادری میدهند.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] در کلیه مسائل سابق که سهم الارث زن بیان شد: الف: زن از اموال منقول شوهر ارث می برد. ب: زن از قیمت تاسیسات و ساختمان و درختان ارث می برد ولی از عین آنها ارث نمی برد. ج: زن از زمین های شوهر خود به طور کلی (نه از اصل ونه از قیمت) ارث نمی برد.
- [آیت الله بهجت] زن و شوهر به تفصیلی که گفته خواهد شد از یکدیگر ارث می برند. ارث طبقه اول
- [آیت الله فاضل لنکرانی] زن از قیمت اموال غیر منقول در حال فوت متوفی ارث میبرد بنابر این اگر بعد از فوت میت اموال افزایش قیمت داشت زن از قیمت افزوده شده ارث نمی‌برد همانطور که از سایر نماءات و منافع ان ارث نمی‌برد البته در صورت افزایش قیمت مصالحه با زن میت بسیار پسندیده است خصوصا اگر ندادن قیمت به جهت تاخیر ورثه صورت گرفته باشد.
- [آیت الله سبحانی] زن و شوهر به تفصیلی که بعداً گفته می شود، از یکدیگر ارث می برند. ارث دسته اوّل
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] زن و شوهر به تفصیلی که بعدا گفته می شود؛ از یکدیگر ارث می برند. ارث دسته اول
- [آیت الله مکارم شیرازی] هرگاه وارث فقط برادر وخواهر و همسر او باشند، همسر ارث خود را به تفصیلی که در مسائل آینده گفته می شود می برد و خواهر و برادر بطوری که در مسائل گذشته گفته شد ارث خود را می برند، ولی برای آن که زن یا شوهر ارث می برد از سهم برادر و خواهر مادری چیزی کم نمی شود، ولی از سهم برادر و خواهر پدر و مادری یا پدری کم می شود، مثلاً اگر وارث میت شوهر و برادر و خواهر مادری و برادر و خواهر پدر و مادری او باشند، نصف مال به شوهر می رسد و یک قسمت از سه قسمت اصل مال به برادر و خواهر مادری و باقیمانده سهم برادر و خواهر پدر و مادری است، مثلاً اگر تمام مال شش تومان باشد، سه تومان به شوهر، و دو تومان به برادر و خواهر مادری و یک تومان به برادر و خواهر پدر و مادری می رسد.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] افراد به دو واسطه از متوفی ارث می برند: الف: نسبی ب: سببی. الف: وارث نسبی یعنی کسانی که با متوفی نسبت فامیلی دارند و به سه دسته عمده تقسیم می شوند که هر دسته را یک طبقه میگویند وتا یک نفر از طبقه اول باشد افراد طبقه دوم ارث نمیرند. ب وارث سببی یعنی کسانی که به سبب ازدواج ارث می برند و در کنار وراث نسبی و همراه آنها ارث می برند و تفصیل آن بعداً بیان می شود. ارث طبقه اول