اموال
اَمْوال، اصطلاحی در فقه اسلامی که به مباحثی درباره جمع و خرج دارایی‌های عمومی می‌پردازد.
زن از کدام اموال شوهر ارث می برد و از چه چیزهایی ارث نمی برد؟
زن از تمام اموال منقول شوهر ارث می‌برد، ولی از زمین و قیمت آن ارث نمی‌برد، خواه زمین خانه باشد یا باغ، یا زمین زراعتی و مانند آن و نیز از خود هوایی ساختمان ارث نمی‌برد، مثل بنا و درخت، امّا باید هوایی را قیمت کنند و از قیمت آن سهم ارث او را بدهند.
زن از تمام اموال منقول شوهر ارث می‌برد، ولی از زمین و قیمت آن ارث نمی‌برد، خواه زمین خانه باشد یا باغ، یا زمین زراعتی و مانند آن و نیز از خود هوایی ساختمان ارث نمی‌برد، مثل بنا و درخت، امّا باید هوایی را قیمت کنند و از قیمت آن سهم ارث او را بدهند.
پاسخ:
زن از تمام اموال منقول شوهر ارث می‌برد، ولی از زمین و قیمت آن ارث نمی‌برد، خواه زمین خانه باشد یا باغ، یا زمین زراعتی و مانند آن و نیز از خود هوایی ساختمان ارث نمی‌برد، مثل بنا و درخت، امّا باید هوایی را قیمت کنند و از قیمت آن سهم ارث او را بدهند.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- شوهر چه مقدار از زن ارث می برد؟
- زن چه مقدار از شوهر ارث می برد؟
- اگر چندین سال از فوت مردی گذشته باشد و اموال او را تقسیم نکرده باشند آیا زن از درآمد اموال مذکور ارث می برد؟
- اگر زن یا شوهر در عده طلاق رجعی یا بائن فوت کند آیا همسر از او ارث می برد؟
- اگر شوهر در حال بیماری، زنش را طلاق دهد و فوت کند آیا زن از او ارث می برد؟
- آیا زن، از آب قنات یا چاه ارث می برد؟
- آیا همیشه مرد دو برابر زن ارث می برد؟
- آیا زن از حق آبه ی رودخانه هم ارث می برد؟
- آیا زن می تواند در چیزی که از شوهرش ارث نمی برد (مانند زمین و بنای خانه) تصرّف کند؟
- اگر مردی با زنی که بیمار است ازدواج کند و زن در همان بیماری فوت کند آیا مرد از آن زن ارث می برد؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله سیستانی] آیا زن از شوهر خود از سرقفلی مغازه ارث می برد یا خیر؟
- [آیت الله سبحانی] چرا زن از تمام دارایی های شوهر ارث نمی برد؟ فلسفه ی آن چیست؟
- [آیت الله سبحانی] آیا شوهر از مهریه ی که به زن پرداخت کرده است ارث می برد؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] آیا در تقسیم اموال میت مرد، زوجه او که مرده است ارث می برد؟
- [سایر] زن از ارث اموال غیرمنقول محروم است و بعد از طلاق یا مرگ شوهر حق نفقه ندارد. در این صورت چه تضمینی برای اداره زندگی او وجود دارد؟
- [آیت الله سبحانی] آیا زوجه از زمینی که جزء ترکه ی شوهر است، ارث می برد؟
- [آیت الله نوری همدانی] همین زن ازدواج نمود و از شوهر دوّم نیز دو دختر و دو پسر دارد، آیا اولاد از همسر دوم از اموال شوهر قبلی (ما ترک) ارث میبرند یا خیر؟
- [آیت الله خامنه ای] در چند مورد زن برابر مرد ارث می برد.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] شخصی با زنی ازدواج کرده است. بعد از مدتی زن مذکوره به تحریک مادرش سبب قتل شوهر خود را فراهم کرده است. یعنی با حیله و تزویر شوهر خود را به مکانی که قاتل در آنجا بوده است برده، ولی خود زن در قتل شوهر شرکت نکرده، آیا این زن از شوهر مقتول خود ارث و مهریه می برد یا خیر؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] زن و شوهری در حین مسافرت با ماشین تصادف کردند که منجر به فوت هر دو گردید، ولی فوت زن تقریباً دو ساعت بعد از فوت شوهر رخ داده است و همچنین شوهر از این همسر متوفّی فرزندی ندارد بلکه از زن دیگر فرزند دارد. آیا شرعاً این همسر متوفّی از شوهر مرحوم خود ارث می برد؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- هرگاه زن را به ترتیبی که در احکام طلاق گفته شد، طلاق رجعی دهد و در بین عده بمیرد شوهر از او ارث می برد، همچنین اگر شوهر در بین عده زن بمیرد زن از او ارث می برد، ولی در عده طلاق بائن هرگاه یکی از آنان بمیرد دیگری از او ارث نمی برد.
- هرگاه زن در حال بیماری، شوهر کند و با همان بیماری از دنیا برود شوهرش از او ارث می برد، خواه نزدیکی کرده باشد یا نه.
- همسر ازدواج موقت حق خرجی ندارد، هرچند باردار شود و از شوهر ارث نمی برد و شوهر هم از او ارث نمی برد و حق واجب همخوابی نیز ندارد.
- هرگاه شوهر در حال بیماری، همسرش را طلاق دهد و پیش از گذشتن یک سال(قمری) از دنیا برود، زن با سه شرط از او ارث می برد: (اول) این که شوهر در همان مرض از دنیا برود. (دوم) این که زن بعد از طلاق و گذشتن عده، شوهر نکند. (سوم) آن که طلاق به رضایت زن نباشد و اگر با رضایت او باشد، ارث بردنش مشکل است.
- مسلمان از کافر ارث می برد، ولی کافر اگر چه پدر یا پسر میت باشد از مسلمان ارث نمی برد.
- اگر میت بیش از یک زن داشته باشد در صورت نداشن فرزند چهار یک اموال او و در صورت داشتن فرزند، هشت یک آن به شرحی که در بالا گفته شد بطور مساوی میان زنان او تقسیم می شود، خواه شوهر با آنها نزدیکی کرده باشد یا نه، اما اگر در مرضی که به آن مرض از دنیا رفته زنی را عقدکرده، در صورتی ارث از او می برد که با او نزدیکی کرده باشد.
- هرگاه وارث فقط برادر وخواهر و همسر او باشند، همسر ارث خود را به تفصیلی که در مسائل آینده گفته می شود می برد و خواهر و برادر بطوری که در مسائل گذشته گفته شد ارث خود را می برند، ولی برای آن که زن یا شوهر ارث می برد از سهم برادر و خواهر مادری چیزی کم نمی شود، ولی از سهم برادر و خواهر پدر و مادری یا پدری کم می شود، مثلاً اگر وارث میت شوهر و برادر و خواهر مادری و برادر و خواهر پدر و مادری او باشند، نصف مال به شوهر می رسد و یک قسمت از سه قسمت اصل مال به برادر و خواهر مادری و باقیمانده سهم برادر و خواهر پدر و مادری است، مثلاً اگر تمام مال شش تومان باشد، سه تومان به شوهر، و دو تومان به برادر و خواهر مادری و یک تومان به برادر و خواهر پدر و مادری می رسد.
- هرگاه کسی یکی از خویشاوندان خود را عمداً و به ناحق بکشد از او ارث نمی برد، ولی اگر از روی خطا باشد ارث می برد (مثل این که سنگی به هوا پرتاب کند و اتفاقاً به یکی از خویشان او بخورد و او را به قتل برساند) و در این صورت از دیه قتل بنابر احتیاط ارث نمی برد.
- برای غسل و کفن و نماز و دفن میت باید از ولی او اجازه بگیرند، شوهر نسبت به زن خود از همه اوْلی است، سپس کسانی که از میت ارث می برند به ترتیبی که در ارث بیان شده ولایت بر میت دارند و چنانچه در یک طبقه وارث مرد و زن باشند، احتیاط این است از هر دو اجازه بگیرند.
- هرگاه زن بخواهد در چیزی که از شوهرش ارث نمی برد (مانند زمین و بنای خانه) تصرف کند باید از ورثه دیگر اجازه بگیرد، همچنین ورثه دیگر تا سهم زن را از قیمت هوایی نداده اند (مانندبنای خانه) نباید بدون اجازه زن در آن تصرف کنند و چنانچه پیش از دادن سهم زن، آنها را بفروشند، در صورتی که زن معامله را اجازه دهد صحیح و گرنه نسبت به سهم او باطل است.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله سبحانی] اگر زن را به ترتیبی که در احکام طلاق گفته شد، طلاق رجعی بدهند و در بین عده بمیرد، شوهر از او ارث می برد. و نیز اگر شوهر در بین عده زن بمیرد، زن از او ارث می برد. ولی اگر بعداز گذشتن عده رجعی یا در عده طلاق بائن یکی از آنان بمیرد، دیگری از او ارث نمی برد.
- [آیت الله نوری همدانی] اگر زن را به ترتیبی که در احکام طلاق گفته شد ، طلاق رجعی بدهند و در بین عدّه بمیرد ، شوهر از او ارث می برد . و نیز اگر شوهر در بین عدّة زن بمیرد ، زن از او ارث می برد . ولی اگربعد از گذشتن عدّة رجعی یا در عدّة طلاق بائن یکی از آنان بمیرد ، دیگری از او ارث نمی برد
- [امام خمینی] زنی که صیغه شده حق همخوابی ندارد و از شوهر ارث نمی برد و شوهر هم ازاو ارث نمی برد.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر زن بخواهد در چیزهائی که از آنها ارث نمی برد مانند زمین خانه مسکونی؛ تصرف کند؛ باید از ورثه دیگر اجازه بگیرد. و جایز نیست که ورثه تا سهم زن را نداده اند؛ در چیزهائی که زن از قیمت آنها ارث می برد مانند بنا و درخت؛ بدون اجازه او تصرف کنند.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر زن را به ترتیبی که در احکام طلاق گذشت طلاق رجعی بدهند و در بین عده بمیرد شوهر از او ارث می برد و نیز اگر شوهر در بین ان عده بمیرد زن از او ارث می برد ولی اگر بعد از گذشتن عده یا در عده طلاق باین یکی از انان بمیرد دیگری از او ارث نمی برد
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر زن را به ترتیبی که در احکام طلاق گفته شد؛ طلاق رجعی بدهند و در بین عده بمیرد؛ شوهر از او ارث می برد. و نیز اگر شوهر در بین آن عده بمیرد؛ زن از او ارث می برد. ولی اگر بعد از گذشتن عده یا در عده طلاق بائن؛ یکی از آنان بمیرد؛ دیگری از او ارث نمی برد.
- [آیت الله بهجت] اگر زن را به ترتیبی که در احکام طلاق گفته شد طلاق رجعی بدهد و آن زن قبل از اتمام عدّه بمیرد، شوهر از او ارث می برد، و نیز اگر شوهر قبل از اتمام عدّه زن بمیرد، زن از او ارث می برد، ولی اگر بعد از اتمام عدّه رجعی یا در عدّه طلاق بائن یکی از آنان بمیرد، دیگری از او ارث نمی برد.
- [آیت الله سبحانی] زنی که صیغه شده حق همخوابی ندارد و از شوهر ارث نمی برد، و شوهر هم از او ارث نمی برد.
- [آیت الله سبحانی] زنی که صیغه شده حق همخوابی ندارد و از شوهر ارث نمی برد، و شوهر هم از او ارث نمی برد.
- [آیت الله اردبیلی] لباس یا چیزهایی که مرد به زن بخشیده است، بعد از طلاق یا وفات شوهر جزء اموال زن است؛ ولی اگر لباس یا مانند آن را مرد به زن نبخشیده باشد بلکه برای پوشیدن و استفاده زنِ خود گرفته باشد، اگرچه زن آن را پوشیده باشد، بعد از مردن شوهر، جزء اموال شوهر است.