وضوی ارتماسی آن است که انسان صورت و دستها را به قصد وضو با مراعات شستن از بالا به پایین در آب فرو برد؛ اما برای این که مسح سر و پاها با آب وضو باشد، باید در شستن ارتماسی دستها، قصد شستن وضویی، هنگام بیرون آوردن دستها از آب باشد و یا این که مقداری از دست چپ را، باقی گذارد، تا آن را با دست راست، ترتیبی، بشوید. البته برخی از مراجع معظم تقلید،‌ این گونه از وضوی ارتماسی را به این علت که مسح باید با آب وضو باشد، جایز ندانسته یا خلاف احتیاط می دانند، لذا در تبیین وضوی ارتماسی چنین فرموده اند: در وضوی ارتماسی، انسان صورت و دست راست را به قصد وضو در آب فرو می برد و با دست راست دست چپ را به قصد وضو بشوید، و مسح سر و پاها را انجام دهد.[1] [1] . حضرات آیات: خویی،تبریزی،صافی‌گلپایگانی،زنجانی،نوری‌همدانی؛ امام خمینی، سید روح اللّٰه، توضیح المسائل (محشّٰی)، ج‌1، ص 160، م261، دفتر انتشارات اسلامی، قم، هشتم، 1424 ه‍ ق.
وضوی ارتماسی آن است که انسان صورت و دستها را به قصد وضو با مراعات شستن از بالا به پایین در آب فرو برد؛ اما برای این که مسح سر و پاها با آب وضو باشد، باید در شستن ارتماسی دستها، قصد شستن وضویی، هنگام بیرون آوردن دستها از آب باشد و یا این که مقداری از دست چپ را، باقی گذارد، تا آن را با دست راست، ترتیبی، بشوید. البته برخی از مراجع معظم تقلید، این گونه از وضوی ارتماسی را به این علت که مسح باید با آب وضو باشد، جایز ندانسته یا خلاف احتیاط می دانند، لذا در تبیین وضوی ارتماسی چنین فرموده اند: در وضوی ارتماسی، انسان صورت و دست راست را به قصد وضو در آب فرو می برد و با دست راست دست چپ را به قصد وضو بشوید، و مسح سر و پاها را انجام دهد.[1] [1] . حضرات آیات: خویی،تبریزی،صافیگلپایگانی،زنجانی،نوریهمدانی؛ امام خمینی، سید روح اللّٰه، توضیح المسائل (محشّٰی)، ج1، ص 160، م261، دفتر انتشارات اسلامی، قم، هشتم، 1424 ه ق.
- [آیت الله خوئی] در باب وضو مسئله 267 که دست چپ را نباید ارتماسی شست، و در مسئله شماره 268 میفرمایید در وضوی ارتماسی باید صورت و دستها را از بالا به پائین شسته شود و دستها را از طرف آرنج در آب فرو برد، یا این که اشکال علی کل حال به نظر میرسد لطفاً در این باره توضیح بیشتری بفرمائید.
- [سایر] باسلام آیا با آب جاری مانند شیر آب هم میتوان وضوی ارتماسی گرفت و در مورد وضوی ارتماسی برای دست چپ توضیح دهید
- [آیت الله بهجت] در وضوی ارتماسی چند بار می توانیم دست ها را داخل آب فرو کنیم؟
- [آیت الله بهجت] آیا در وضوی ارتماسی نیز، دست کشیدن استحباب دارد؟ و آیا دست کشیدن برای مسح اشکال ایجاد نمی کند؟
- [آیت الله بهجت] در وضوی ارتماسی بعد از این که دست را در آب فرو می بریم، حباب هایی روی دست ها درست می شود، خصوصا کسانی که تارهای موی دست آن ها زیادتر است، آیا وضو به نحو ارتماسی صحیح است؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] شخصی مدتی دستش را برای وضوی جبیره ای در کیسه پلاستیکی کرده و وضوی ارتماسی گرفته و یا به جای دست کشیدن، آن را شسته و نماز خوانده، آیا نمازهای او صحیح است؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] در توضیح المسائل فرموده اید: (شستن صورت و دستها مرتبه اول واجب و مرتبه دوم جایز و مرتبه سوم حرام است)، آیا این مطلب اختصاصبه وضوی ترتیبی دارد یا شامل وضوی ارتماسی هم می شود؟
- [آیت الله خامنه ای] آیا در وضوی ارتماسی جایز است که چند بار دست و صورت را داخل آب کنیم یا این که فقط دوبار جایز است؟
- [آیت الله خوئی] در مسئله 267 میفرمائید: وضوی ارتماسی آن است که صورت و دستها را به قصد وضو در آب فرو برد، ولی مسح با تری دست اشکال دارد، پس کسی که در دست راستش، زخم یا شکستگی میباشد و نمیتواند دست چپ را ترتیبی وضو دهد، چه کند؟
- [سایر] علت اهتمام مسلمانان به مسئله عدالت چیست؟
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر وضوی بعضی از اعضا را ارتماسی و بعضی را غیر ارتماسی انجام دهد اشکال ندارد
- [آیت الله بهجت] اگر وضوی بعضی از اعضا را ارتماسی و بعضی را غیر ارتماسی انجام دهد، اشکال ندارد.
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر وضوی بعضی از اعضأ را ارتماسی و بعضی را غیر ارتماسی دهد اشکال ندارد.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر وضوی بعضی از اعضا را ارتماسی و بعضی را غیر ارتماسی انجام دهد، اشکال ندارد.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر وضوی بعضی از اعضاء را ارتماسی و بعضی را غیر ارتماسی انجام دهد اشکال ندارد.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر وضوی بعضی از اعضاء را ارتماسی و بعضی را غیر ارتماسی انجام دهد اشکالی ندارد.
- [امام خمینی] اگر وضوی بعضی از اعضا را ارتماسی و بعضی را غیر ارتماسی انجام دهد،اشکال ندارد.
- [آیت الله مکارم شیرازی] جایز است وضوی بعضی از اعضا را ارتماسی و بعضی را غیر ارتماسی بگیرد و بهتر است وضوی دست چپ را همیشه غیر ارتماسی بگیرد تا برای مسح سر و پاها مشکلی پیش نیاید.
- [آیت الله مظاهری] اگر وضوی بعضی از اعضا را ارتماسی و بعضی را غیر ارتماسی انجام دهد اشکال ندارد، و همچنین میتواند قسمتی از یک عضو را ارتماسی و قسمتی را غیر ارتماسی انجام دهد.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر وضوی بعضی از اعضاء را ارتماسی و بعضی را غیر ارتماسی انجام دهد؛ اشکال ندارد. دعائی که موقع وضو گرفتن مستحب است