برای بررسی هر پدیده‌ای می‌توان آن‌را از جهات مختلفی مورد بررسی و کنکاش قرار داد. از جملۀ این پدیده‌ها نماز است که دست کم از دو جنبه مورد بررسی قرار می‌گیرد. الف. فردی ب. اجتماعی هر کدام از این دو مورد، با دارا بودن پاره‌ای از مشترکات و ویژگی‌های مختص به خود، به طور طبیعی از برخی امتیازات دیگری بی‌بهره هستند. با توجه به این‌که انجام نماز فرادا می‌تواند به دور از نگاه دیگران و در جای خلوت باشد؛ از این‌رو از شائبه ریا به دور و امکان خلوص نیّت و حضور قلب بیشتری در آن وجود دارد، اما نماز جماعت یک ماهیت جمعی دارد که حداقل از دو نفر و در حضور دیگران برگزار می‌شود، به همین دلیل امکان ریا در این نماز بیشتر و حضور قلب در این نماز شاید کمتر از نماز فرادا باشد، امّا نظر به این‌که در شرع مقدس اسلام و عرف عقلا، در برخی اوقات، اجتماع و مصالح آن بر فرد و مصلحت او مقدم است؛ از این‌رو اسلام با توجه به گروهی بودن و امتیازاتی که در نماز جماعت وجود دارد، آن‌را بر نماز فرادا مقدم نموده و مسلمانان را به برگزاری نماز جماعت و شرکت در آن تشویق فرموده است. گفتنی است که مقدم بودن نماز جماعت بدان معنا نیست که وظیفه یک مؤمن برای تلاش جهت داشتن حضور قلب در نماز، به بهانه حضور در جماعت، کم رنگ شود.
برای بررسی هر پدیدهای میتوان آنرا از جهات مختلفی مورد بررسی و کنکاش قرار داد. از جملۀ این پدیدهها نماز است که دست کم از دو جنبه مورد بررسی قرار میگیرد.
الف. فردی
ب. اجتماعی
هر کدام از این دو مورد، با دارا بودن پارهای از مشترکات و ویژگیهای مختص به خود، به طور طبیعی از برخی امتیازات دیگری بیبهره هستند.
با توجه به اینکه انجام نماز فرادا میتواند به دور از نگاه دیگران و در جای خلوت باشد؛ از اینرو از شائبه ریا به دور و امکان خلوص نیّت و حضور قلب بیشتری در آن وجود دارد، اما نماز جماعت یک ماهیت جمعی دارد که حداقل از دو نفر و در حضور دیگران برگزار میشود، به همین دلیل امکان ریا در این نماز بیشتر و حضور قلب در این نماز شاید کمتر از نماز فرادا باشد، امّا نظر به اینکه در شرع مقدس اسلام و عرف عقلا، در برخی اوقات، اجتماع و مصالح آن بر فرد و مصلحت او مقدم است؛ از اینرو اسلام با توجه به گروهی بودن و امتیازاتی که در نماز جماعت وجود دارد، آنرا بر نماز فرادا مقدم نموده و مسلمانان را به برگزاری نماز جماعت و شرکت در آن تشویق فرموده است.
گفتنی است که مقدم بودن نماز جماعت بدان معنا نیست که وظیفه یک مؤمن برای تلاش جهت داشتن حضور قلب در نماز، به بهانه حضور در جماعت، کم رنگ شود.
- [سایر] نماز فرادا با حضور قلب بهتر است یا نماز جماعت با حضور قلب کمتر؟
- [سایر] نماز فرادا با حضور قلب بهتر است یا نماز جماعت با حضور قلب کمتر؟
- [سایر] منظور از حضور قلب در نماز چیست؟ آیا تفکر در امور دنیوی مرتبط به آخرت ، با حضور قلب منافات دارد؟
- [آیت الله سبحانی] کسی که انفرادا نماز بخواند با حال و حضور قلب بیشتری می خواند ولی در نماز جماعت به عللی کسل می شود آیا کدام را انتخاب کند؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر کسی فُرادی نماز بخواند با حال و حضور قلب بیشتری می خواند ولی در نماز جماعت به عللی کسل می شود، آیا کدام را انتخاب کند؟
- [آیت الله بهجت] اگر کسی احساس کند که در نماز فرادا دارای حضور قلب بیشتری است و در نماز جماعت به عللی کسل می شود، کدام را انتخاب کند؟
- [سایر] حضور قلب در نماز چه اهمیتی دارد؟
- [سایر] حضور قلب در نماز چه اثری دارد؟
- [سایر] چگونه با حضور قلب نماز بخوانیم؟
- [سایر] برای حضور قلب در نماز چه کنیم؟
- [آیت الله بهجت] در صورتی که عید فطر بعد از ظهر ثابت شود، بعید نیست که نماز عید فطر به جماعت در فردای آن روز، بعد از طلوع آفتاب و قبل از ظهر، به امید مطلوبیت، بدون قصد قضا مستحب باشد.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] برای زنها بهتر آن است که نماز را در خانه و اطاق اختصاصی خود بخوانند. ولی اگر نماز در مسجد به هر جهتی غیر از مسجد بودن فضیلت بر نماز در خانه را داشته باشد مثل این که در مسجد جماعت است یا حضور قلب بیشتری وجود دارد بهتر است زنان برای درک این فضیلت با حجاب کامل به مسجد بروند. و اگر راهی برای یادگرفتن احکام و مسائل اسلامی جز از طریق رفتن به مسجد وجود ندارد واجب است به مسجد بروند.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] همه شرائطی که در نماز جماعت معتبر است در نماز جمعه نیز لازم است، مانند: نبودن حائل، بالاتر نبودن جای امام، فاصله بیش از حد نداشتن و غیر اینها.(1)
- [آیت الله مظاهری] نماز عید فطر و قربان در زمان حضور امامعلیه السلام و در زمان غیبت ایشان از مستحبّات مؤکّد است و میتوان آن را به جماعت یا فرادی خواند.
- [آیت الله علوی گرگانی] نماز عید فطر و قربان در زمان حضور امام7 واجب است و باید به جماعت خوانده شود و در زمان ما که امام7 غائب است، مستحبّ میباشد و میشود آن را به جماعت یا فرادی خواند.
- [آیت الله نوری همدانی] نماز عید فطر و قربان در زمان حضور امام علیهدالسلام واجب است و باید به جماعت خوانده شود و در زمان ما که امام علیه السلام غائب است مستحب می باشد و می توانند آن را به جماعت یا فرادی بخوانند .
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] نماز عید فطر و قربان در زمان حضور امام (ع) واجب است و باید به جماعت خوانده شود و در زمان ما که امام (ع) غائب است مستحب می باشد و می شود آن را به جماعت یا فرادی خواند.
- [آیت الله خوئی] نماز عید فطر و قربان در زمان حضور امام (علیه السلام) واجب است و باید به جماعت خوانده شود، و در زمان ما که امام (علیه السلام) غایب است مستحب میباشد و میشود آن را به جماعت یا فرادی خواند.
- [آیت الله سبحانی] نماز عید فطر و قربان در زمان حضور امام(علیه السلام) واجب است و باید به جماعت خوانده شود و در زمان ما که امام(علیه السلام) غائب است; مستحب می باشد و می شود به جماعت و فرادی خواند.
- [آیت الله سیستانی] نماز عید فطر و قربان در زمان حضور امام علیه السلام واجب است و باید با جماعت خوانده شود، و در زمان ما که امام علیه السلام غائب است، مستحب میباشد. و میشود آن را با جماعت یا فرادی خواند.