در این‌گونه موارد تنها خانم فردی که از دنیا رفته باید تا گذشت ایام عده، از آرایش و پوشیدن لباس‌های شاد خودداری نماید[1] و دیگران چنین وظیفه‌ای ندارند. البته اگر فردی بخواهد عزادار بودن خود را در رفتارش نشان دهد گناهی نکرده است، اما باید به این نکته توجه داشت که افراط در عزاداری هم مطلوب نیست. فردی که مصیبت‌های عادی (که برای همگان اتفاق می­افتد) را بسیار بزرگ بشمارد، شاید خدا او را به مصیبت‌های بزرگ‌تری مبتلا کند. امام علی(ع) در این باره می‌فرماید: «وَ قَالَ (ع): مَنْ عَظَّمَ‏ صِغَارَ الْمَصَائِبِ ابْتَلَاهُ اللَّهُ بِکِبَارِهَا»؛[2] کسی که مصیبت‌های کوچک را بزرگ شمارد، خداوند او را به مصیبت‌‌های بزرگ‌تر مبتلا کند. [1] . ر.ک: امام خمینی، سید روح اللّٰه، نجاة العباد، ص 391، م 8، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی قدس سره، تهران، اول، 1422 ه‍ ق. [2] نهج البلاغة (للصبحی صالح)، ص: 555
آیا ادامه دادن عزاداری با پوشیدن لباس مشکی و اصلاح نکردن بعد از چهلم فرد از دنیا رفته جایز است یا مکروه؟ و آیا باعث میشود مرگ و میر در خانواده زیاد شود؟
در اینگونه موارد تنها خانم فردی که از دنیا رفته باید تا گذشت ایام عده، از آرایش و پوشیدن لباسهای شاد خودداری نماید[1] و دیگران چنین وظیفهای ندارند.
البته اگر فردی بخواهد عزادار بودن خود را در رفتارش نشان دهد گناهی نکرده است، اما باید به این نکته توجه داشت که افراط در عزاداری هم مطلوب نیست. فردی که مصیبتهای عادی (که برای همگان اتفاق میافتد) را بسیار بزرگ بشمارد، شاید خدا او را به مصیبتهای بزرگتری مبتلا کند.
امام علی(ع) در این باره میفرماید: «وَ قَالَ (ع): مَنْ عَظَّمَ صِغَارَ الْمَصَائِبِ ابْتَلَاهُ اللَّهُ بِکِبَارِهَا»؛[2] کسی که مصیبتهای کوچک را بزرگ شمارد، خداوند او را به مصیبتهای بزرگتر مبتلا کند. [1] . ر.ک: امام خمینی، سید روح اللّٰه، نجاة العباد، ص 391، م 8، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی قدس سره، تهران، اول، 1422 ه ق. [2] نهج البلاغة (للصبحی صالح)، ص: 555
- [سایر] اگر پوشیدن لباس مشکی در دین اسلام مکروه است، چرا زنان چادر مشکی به سر می کنند و یا مردم در ایام عزاداری پیراهن مشکی می پوشند؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] آیا پوشیدن لباس مشکی در وفات بستگان یا وفات علما جایز، مستحب یا مکروه است؟
- [سایر] چرا پوشش بانوان مشکی است؛ با اینکه پوشیدن لباس مشکی در اسلام مکروه است؟
- [سایر] آیا پوشیدن لباس مشکی در اسلام مکروه است یا خیر؟
- [آیت الله سیستانی] آیا پوشیدن لباس با رنگ مشکی مکروه است ؟
- [آیت الله خامنه ای] آیا پوشیدن لباس مشکی جهت عزاداری امام حسین (علیه السلام) و سایر امامان استحباب دارد؟
- [آیت الله بهجت] چند روز جایز است که عزاداری ادامه یابد؟ و ادامه آن تا شب هفت یا چهلم جایز است؟
- [سایر] آیا پوشیدن لباس مشکی از عاشورا تا اربعین حسینی مکروه است؟
- [آیت الله بهجت] آیا پوشیدن لباس سیاه در ایام سوگواری ائمه اطهار علیهم السّلام کراهت دارد؟
- [آیت الله اردبیلی] آیا در ایّام عزاداری ائمه معصومین و سید الشهداء علیهمالسلام ، پوشیدن لباس سیاه در هنگام نماز، مکروه است؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] چند چیز برای روزه دار مکروه است، و از آن جمله است: دوا ریختن به چشم، و سرمه کشیدن در صورتی که مزّه یا بوی آن بحلق برسد، انجام دادن هر کاری که مانند خون گرفتن و حمام رفتن باعث ضعف می شود، أنفیه کشیدن اگر نداند که بحلق می رسد و اگر بداند بحلق می رسد جایز نیست، بو کردن گیاههای معطّر، نشستن زن در آب، استعمال شیاف، تر کردن لباس که در بدن است، کشیدن دندان و هر کاری که بواسطه آن از دهان خون بیاید، مسواک کردن به وسیله چوب تر، و نیز مکروه است انسان بدون قصد بیرون آمدن منی، زن خود را ببوسد یا کاری کند که شهوت خود را به حرکت آورد، و مطمئن باشد که با این قبیل کارها از او منی بیرون نمی آید و اگر اطمینان نداشته باشد که منی بیرون نمی آید در صورتی که منی بیرون آید روزه او باطل می شود.
- [آیت الله مکارم شیرازی] چند کار برای روزه دار مکروه است از جمله: 1 ریختن دوا در چشم 2 سرمه کشیدن در صورتی که مزه یا بوی آن به حلق برسد. 3 انجام کارهایی که باعث ضعف می شود، مانند خون گرفتن و حمام رفتن. 4 انفیه کشیدن اگر نداند به حلق می رسد، ولی اگر بداند به حلق می رسد جایز نیست. 5 بو کردن گیاههای معطر 6 نشستن زن در آب، بنابر احتیاط 7 استعمال شیاف بنابر احتیاط 8 تر کردن لباس بر بدن 9 کشیدن دندان و هر کاری که سبب خون آمدن از دهان و موجب ضعف شود. 10 مسواک کردن با چوب تازه 11 بوسیدن همسر بدون قصد بیرون آمدن منی و هر کاری که شهوت را به حرکت در آورد، اما اگر به قصد بیرون آمدن منی باشد روزه او باطل می شود.
- [آیت الله سبحانی] فرد معتکف باید از اموری اجتناب کند: 1. تماس جنسی با زن، حتی بوسیدن و لمس کردن و در این قسمت بین زن و مرد، فرقی نیست، و احتیاط مستحب آنست از نگاه کردن شهوت آمیز نیز، خودداری کند. 2. استمنا: کاری صورت دهد که از او منی بیرون بیاید هر چند سبب آن نگاه شهوت آمیز به همسرش باشد. 3. استفاده از بوی خوش به منظور لذت بردن، ولی کسانی که فاقد حس شامه هستند، برای آنان مانعی نیست. 4. خرید و فروش ، بلکه هر نوع داد و ستد غیر ضروری ولی اشتغال به کارهای دنیوی، مانند خیاطی و بافندگی مانعی ندارد، ولی در صورتی که فردی دیگر حاضر شود که خریدهای ضروری او را برای ادامه اعتکاف انجام دهد، باید او را به این کار بگمارد. 5. باید در اعتکاف از هر نوع جرّ و بحث برای اظهار برتری ، خودداری شود، ولی مذاکره علمی برای بیان حق، و ابطال باطل، مانعی ندارد، بلکه مستحب است و پوشیدن لباس دوخته برای معتکف مانعی ندارد، و احکام اعتکاف با احکام احرام، تفاوت دارد.