حکم اسلام در جنایات عمدی، قصاص و در جنایات غیر عمدی، دیه است. اما برای قصاص در جنایات عمدی شرایطی مقرر شده است که در صورت نبود هر یک از آن شرایط، قصاص نیز منتفی می‌شود. بنابراین با توجه به این‌که از نگاه فقه و قانون، یکی از شرایط قصاص تساوی قاتل و مقتول در دین است، فقهای شیعه، به طور مطلق می‌گویند مسلمان به عوض کافر کشته نمی‌شود، مگر مسلمانی که به کشتن کافر ذمی عادت داشته باشد. در این‌صورت بنابر نظر مشهور، اعدام مسلمان جایز می‌شود. البته در این‌که کشتن این مسلمان از جهت قصاص است یا از جهت افساد فی الارض یا از جهت محاربه، میان فقها اختلاف دیدگاه وجود دارد. اما اگر مسلمان به کشتن کافر، عادت نداشته باشد قصاص نخواهد شد ولی بنابر نظر مشهور، در مقابل کشتن کافر ذمی، محکوم به پرداخت دیه و مجازات تعزیری می‌گردد، البته در مقابل کشتن کافر غیر ذمی علاوه بر این‌که قصاص منتفی است، دیه نیز از او منتفی خواهد بود. قانون‌گذار در دیه کافر ذمی از نظر مشهور تبعیت کرده ولی در دیه کافر غیر ذمی از نظر غیر مشهور تبعیت کرده است. بنابراین در ماده 310 قانون مجازات اسلامی و دو تبصره آن، جنایت فرد مسلمان بر تمام اقسام کافر، اعم از ذمی، غیر ذمی، مستأمن، معاهد، غیر مسأمن و معاهد را موجب قصاص نمی‌داند ولی پرداخت دیه و مجازات تعزیری بر مسلمان را در تمام اقسام کافر حتی کسانی که مستأمن و معاهد نیستند، اما تابعیت ایران را دارند یا تابعیت کشورهای خارجی را دارند و با رعایت قوانین و مقررات وارد کشور شده‌اند ثابت می‌داند.
حکم اسلام در جنایات عمدی، قصاص و در جنایات غیر عمدی، دیه است. اما برای قصاص در جنایات عمدی شرایطی مقرر شده است که در صورت نبود هر یک از آن شرایط، قصاص نیز منتفی میشود. بنابراین با توجه به اینکه از نگاه فقه و قانون، یکی از شرایط قصاص تساوی قاتل و مقتول در دین است، فقهای شیعه، به طور مطلق میگویند مسلمان به عوض کافر کشته نمیشود، مگر مسلمانی که به کشتن کافر ذمی عادت داشته باشد. در اینصورت بنابر نظر مشهور، اعدام مسلمان جایز میشود. البته در اینکه کشتن این مسلمان از جهت قصاص است یا از جهت افساد فی الارض یا از جهت محاربه، میان فقها اختلاف دیدگاه وجود دارد.
اما اگر مسلمان به کشتن کافر، عادت نداشته باشد قصاص نخواهد شد ولی بنابر نظر مشهور، در مقابل کشتن کافر ذمی، محکوم به پرداخت دیه و مجازات تعزیری میگردد، البته در مقابل کشتن کافر غیر ذمی علاوه بر اینکه قصاص منتفی است، دیه نیز از او منتفی خواهد بود.
قانونگذار در دیه کافر ذمی از نظر مشهور تبعیت کرده ولی در دیه کافر غیر ذمی از نظر غیر مشهور تبعیت کرده است. بنابراین در ماده 310 قانون مجازات اسلامی و دو تبصره آن، جنایت فرد مسلمان بر تمام اقسام کافر، اعم از ذمی، غیر ذمی، مستأمن، معاهد، غیر مسأمن و معاهد را موجب قصاص نمیداند ولی پرداخت دیه و مجازات تعزیری بر مسلمان را در تمام اقسام کافر حتی کسانی که مستأمن و معاهد نیستند، اما تابعیت ایران را دارند یا تابعیت کشورهای خارجی را دارند و با رعایت قوانین و مقررات وارد کشور شدهاند ثابت میداند.
- [آیت الله نوری همدانی] چنانچه مسلمی، عمداً فرد ذمّی (نصرانی، یهودی، مجوس) را بکشد، قصاص میشود یا خیر؟
- [سایر] حکم زنای مرد مسلمان با زن کافر ذمی چیست؟
- [آیت الله اردبیلی] فرد کافر برای مسلمان شدن چه کاری باید انجام دهد؟
- [آیت الله نوری همدانی] میزان دیه فرد ذمّی چقدر است؟ در صورتیکه این میزان کمتر از دیه فرد مسلمان میباشد، علت آن را مرقوم فرمائید؟
- [سایر] آیا تشریح جسد کافر ذمی جایز است؟
- [آیت الله نوری همدانی] دیه سقط جنین اگر ذمی باشد ، یعنی پدر و مادر آن کافر ذمی باشد چه مقدار است ؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر نیاز به عضوی از اعضای مرده باشد، و آن را از بدن او جدا کنند، آیا دیه دارد؟ دیه آن چه مقدار است؟ چه کسی باید بدهد؟ به چه کسی تعلّق می گیرد؟ در صورت ثبوت دیه، آیا بین مسلمان و کافر از یک طرف، و کافر ذمّی و غیر ذمّی از سوی دیگر، فرقی هست؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر نیاز به عضوی از اعضای مرده باشد، و آن را از بدن او جدا کنند، آیا دیه دارد؟ دیه آن چه مقدار است؟ چه کسی باید بدهد؟ به چه کسی تعلّق می گیرد؟ در صورت ثبوت دیه، آیا بین مسلمان و کافر از یک طرف، و کافر ذمّی و غیر ذمّی از سوی دیگر، فرقی هست؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر دانشجو نداند جنازه مسلمان است که تشریح می کند یا کافر، تکلیف چیست؟
- [آیت الله سبحانی] اگر کافر ذمی، مرتدی را به قتل برساند، آیا قصاص می شود؟
- [آیت الله جوادی آملی] .اگر کافر ذمّی زمینی را به کافر ذمّی دیگر بفروشد و فروشنده پیش از تحویل دادن زمین به خریدار، مسلمان شود، خریدار ذمّی باید خمس آن را بپرازد.
- [آیت الله جوادی آملی] .زمینی که مسلمان به کافر ذمّی میفروشد، لازم نیست فروشنده شرط کند که ذمّی خمس آن را بپردازد.
- [آیت الله جوادی آملی] .اگر مسلمانی زمینی را از کافر ذمّی خرید; سپس این معامله را با اقاله یا اعمال خیار فسخ کرد و زمین را به کافر ذمّی برگردانید، در این صورت, اگرچه زمین از مسلمان به کافر ذمّی منتقل شد؛ ولی بر کافر ذمّی خمس لازم نشده است.
- [آیت الله جوادی آملی] .چنانچه کافر ذمّی از مسلمانی زمینی خرید و خمس آن را نپرداخت و آن را به مسلمان دیگر فروخت، اگر معامله در مرحله اجرای صیغهّ عقد بود و مبادله عملی انجام نشد، کافر ذمّی فقط ضامن خمس است و چنانچه آن زمین به قبض مشتری مسلمان رسیده باشد، در این صورت , هم ذمّی, هم مشتری مسلمان، ضامن خمس آن زمیناند.
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر مسلمان زمینی را به غیر خرید وفروش ملک ذمّی کافر کند و عوض آن را بگیرد مثلاً با او صلح نماید، لزوم خمس بر کافر ذمّی بنابر احتیاط است.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر مسلمان زمینی را به غیر خرید و فروش ملک کافر ذمی کند و عوض ان را بگیرد مثلا به او صلح نماید کافر ذمی باید خمس ان را بدهد
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر مسلمان زمینی را بغیر خرید و فروش، ملک کافر ذمّی کند و عوض آن را بگیرد مثلا به او صلح نماید، کافر ذمّی بنابر احتیاط باید خمس آن را بدهد.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر مسلمان زمینی را به غیر خرید و فروش ملک کافر ذمی کند و عوض آن را بگیرد مثلا به او صلح نماید؛ کافر ذمی باید خمس آن را بدهد.
- [آیت الله خوئی] اگر مسلمان زمینی را به غیر خرید و فروش، ملک کافر ذمی کند و عوض آن را بگیرد مثلًا به او صلح نماید، کافر ذمی باید خمس آن را بدهد.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر کافر ذمی زمینی را که از مسلمان خریده به مسلمان دیگری بفروشد خمس از کافر ساقط نمی شود و همچنین است اگر بمیرد و مسلمانی ان زمین را از او ارث ببرد