مسلمان
توحید معاد نبوت عدل (شیعه) • 
میزان دیه فرد ذمّی چقدر است؟ در صورتیکه این میزان کمتر از دیه فرد مسلمان می‌باشد، علت آن را مرقوم فرمائید؟
روایات وارده در رابطه با دیه ذمّی متفاوت است. و مفاد برخی از آنها این است که دیه ذمّی با دیه مسلم مساوی است و بنظر ما این مورد از احکام حکومتی اسلام است و تعیین آن با نظر فقیه است.
روایات وارده در رابطه با دیه ذمّی متفاوت است. و مفاد برخی از آنها این است که دیه ذمّی با دیه مسلم مساوی است و بنظر ما این مورد از احکام حکومتی اسلام است و تعیین آن با نظر فقیه است.
عنوان سوال:
میزان دیه فرد ذمّی چقدر است؟ در صورتیکه این میزان کمتر از دیه فرد مسلمان می‌باشد، علت آن را مرقوم فرمائید؟
پاسخ:
روایات وارده در رابطه با دیه ذمّی متفاوت است. و مفاد برخی از آنها این است که دیه ذمّی با دیه مسلم مساوی است و بنظر ما این مورد از احکام حکومتی اسلام است و تعیین آن با نظر فقیه است.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- احتراماً مرقوم بفرمائید که فتوای حضرتعالی در ارتباط با دیه جسد سوخته شده کامل یک فرد مسلمان چیست؟
- درباره انواع ششگانه دیه که اختیارش از جهت پرداخت با دیه دهنده می‌باشد آیا این اختیار فقط در قتل است و یا در تمام اعضاء و واردی که دیه آنها از طرف شارع مشخص شده می‌باشد تقاضا میشود نظر مبارک را مرقوم فرمایید.
- دیه سقط جنین اگر ذمی باشد ، یعنی پدر و مادر آن کافر ذمی باشد چه مقدار است ؟
- چنانچه مسلمی، عمداً فرد ذمّی (نصرانی، یهودی، مجوس) را بکشد، قصاص میشود یا خیر؟
- د: میزان دیه و مورد مصرف آن چگونه است؟
- چگونگی پوشش و حجاب زن در مقابل پسر بچّه غیر ممیّز را مرقوم فرمایید؟
- در مجالس زنانه در صورتیکه صدای سخنران و یا مدّاح زن بوسیله بلندگو به گوش مردان رهگذر برسد آیا این عمل جایز می‌باشد؟
- با توجه به این که طبق فتوای مشهور فقها، دیه اهل کتاب - کافر ذمی - هشتصد درهم است؛ آیا اقلیت زرتشتی نیز مشمول این حکم خواهند بود؟
- در خصوص خسارتهای وارده به مصدوم علاوه بر دیه شرعی بیان فرمائید آیا هزینههای درمان و دارو و بیمارستان قابل وصول می‌باشد یا خیر؟ چنانچه صدمه شدید باشد و مانع کسب و کار مصدوم گردد آیا اجرت مصدوم در ایام عدم کارآیی وی قابل مطالبه می‌باشد یا خیر؟
- چنانچه فرد محکوم به پرداخت دیه فوت شود و ورثه او قادر به پرداخت دیه نباشند، آیا میتوان آن را از بیت المال پرداخت نمود.
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [سایر] اگر یک فرد مسلمان یک کافر غیر ذمی را بکشد تکلیف چیست؟
- [سایر] آیا دیه مرد ذمّی با مرد مسلمان برابر است؟ آیا بین علما در مسئله اتفاق نظر وجود دارد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] در پاسخ سؤالی در مورد شکستگی دو استخوان ساق یک پا، مرقوم فرمودید: (هر کدام از استخوانها دیه مستقلّی دارد.) آیا هر کدام از استخوانهای فوق الاشعار یک پنجم دیه پا را (در صورت معیوب بودن) دارد، یا کمتر از یک پنجم؟ لطفاً مقدار دیه را مرقوم فرمایید.
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر نیاز به عضوی از اعضای مرده باشد، و آن را از بدن او جدا کنند، آیا دیه دارد؟ دیه آن چه مقدار است؟ چه کسی باید بدهد؟ به چه کسی تعلّق می گیرد؟ در صورت ثبوت دیه، آیا بین مسلمان و کافر از یک طرف، و کافر ذمّی و غیر ذمّی از سوی دیگر، فرقی هست؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر نیاز به عضوی از اعضای مرده باشد، و آن را از بدن او جدا کنند، آیا دیه دارد؟ دیه آن چه مقدار است؟ چه کسی باید بدهد؟ به چه کسی تعلّق می گیرد؟ در صورت ثبوت دیه، آیا بین مسلمان و کافر از یک طرف، و کافر ذمّی و غیر ذمّی از سوی دیگر، فرقی هست؟
- [آیت الله بهجت] فردی در اثر اصابت گلوله مصدوم شده است و دیه و ارش جراحات، به میزان سه دیه کامله بوده است. وی به علت تنگ دستی و کمبود مالی، موفق به معالجه خود نمی شود و حدود یک سال و نیم بعد فوت می کند. حکم دیه در فرض مرقوم چه می باشد؟
- [سایر] لطفا پیرامون نظریه تفکیک، مطالبی مرقوم فرمایید؟
- [آیت الله بهجت] صیغه ی نذر فارسی را مرقوم فرمایید؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] لطفاً معنا و بعضی از موارد تعزیر را مرقوم فرمایید.
- [آیت الله مکارم شیرازی] همان گونه که مستحضرید بر اساس برخی روایات وارده در باب دیات، خوب شدن بعضی جراحات یا نقص عضوها (نظیر شکستگی استخوان در اعضایی که دیه مقدّره دارد یا شکافتن لب) میزان دیه را تغییر میدهد. با توجه به این که امروز به خاطر پیشرفت علم پزشکی تعداد قابل ملاحظهای از جراحات و نقص عضوها قابل درمان می‌باشد؛ بفرمایید: الف. آیا تأثیر درمان در میزان دیه را به غیر موارد مصرّح در فقه نیز میتوان تعمیم داد؟ ب. آیا پیوند عضو مقطوع در میزان دیه تأثیر دارد یا خیر (در صورتی که انگشت یا دست شخصی در اثر جنایت قطع شود، اگر به موقع اقدام گردد میتوان عضو مقطوع را پیوند زد)؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر کافر ذمّی زمینی را که از مسلمان خریده به مسلمان دیگری هم بفروشد ، باید خمس آن را بدهد و نیز اگر بمیرد و مسلمانی آن زمین را از او ارث ببرد ، باید خمس آن را از همان زمین یا از مال دیگرش بدهند .
- اگر مسلمانان به امر امام ( علیه السّلام ) با کفار جنگ کنند و چیزهائی در جنگ بدست آورند به آنها غنیمت گفته می شود . و مخارجی را که برای غنیمت کرده اند ، مانند مخارج نگهداری و حمل و نقل آن و نیز مقداری را که امام ( علیه السّلام ) صلاح می داند به مصرفی برساند و چیزهائی که مخصوص به امام است ، باید از غنیمت کنار بگذارند و خمس بقیّة آن را بدهند . 7 زمینی که کافر ذمّی از مسلمان بخرد:
- اگر کافر ذمی زمینی را از مسلمان بخرد ، باید خمس آراازهمان زمین بدهد. و اگر پول آن را هم بدهد اشکال ندارد ، ولی اگر غیر از پول چیز دیگر بدهد باید به اذن حاکم شرع باشد ، و نیز اگر خانه و دکّان و مانند اینها را از مسلمان بخرد ، باید خمس زمین آن را بدهد ، و در دادن این خمس قصد قربت لازم نیست بلکه حاکم شرع هم که خمس را از او می گیرد ، لازم نیست قصد قربت نماید .
- در هفت چیز خمس واجب می شود : اوّل : منفعت کسب . دوّم : معدن . سوّم : گنج . چهارم : مال حلال مخلوط به حرام . پنجم : جواهری که به واسطة غواّصی یعنی فرو رفتن در دریا بدست می آید . ششم : غنیمت جنگ . هفتم : زمینی که کافرِ ذِمّی از مسلمان بخرد . و احکام اینها مفصّلاً گفته خواهد شد . 1 منفعت کسب :
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله وحید خراسانی] تشریح بدن کافر غیر ذمی مرده جایز است و جواز تشریح بدن ذمی و عدم ثبوت دیه جنین ذمی در تشریح ان محل اشکال است مگر ان که در ایین انها جایز باشد که در این صورت مانعی ندارد و اگر مرده ای مسلمان یا ذمی بودن او مشکوک باشد تشریح بدن او جایز است
- [آیت الله جوادی آملی] .کودک نابالغ یا ممیّز مسلمان، اگر زمینی داشته باشد که ولیّ او زمینش را به کافر ذمّی بفروشد، کافر ذمّی باید خمس آن زمین را بپردازد. خمس زمین تبادلی چند باره میان کافر ذمّی و مسلمان
- [آیت الله جوادی آملی] .اگر کافر ذمّی زمینی را به کافر ذمّی دیگر بفروشد و فروشنده پیش از تحویل دادن زمین به خریدار، مسلمان شود، خریدار ذمّی باید خمس آن را بپرازد.
- [آیت الله جوادی آملی] .زمینی که مسلمان به کافر ذمّی میفروشد، لازم نیست فروشنده شرط کند که ذمّی خمس آن را بپردازد.
- [آیت الله جوادی آملی] .اگر ذمّی هنگام خریدن زمین از مسلمان، شرط کند که خمس به او تعلّق نگیرد یا اصل تعلّق خمس به عهده فروشنده باشد، چنین شرطی, به جهت خلاف شرع بودن , نافذ نیست , اگر ذمّی پذیرفته که خمس زمین خریداری شده به عهده اوست؛ ولی شرط کند که فروشند ه مسلمان از طرف او بپردازد، چنانچه فروشنده مسلمان قبول کند که دّیّن و بدهکاری ذمّی را بپردازد، چنین شرطی نافذ است؛ ولی تا زمانی که مسلمان به شرط وفا نکرده، ذمّی ضامن خمس است.
- [آیت الله اردبیلی] اگر زنی از راه زنا آبستن شود، جایز نیست بچّهاش را سقط کند، هرچند روح در آن دمیده نشده باشد و چنانچه پس از دمیده شدن روح آن را سقط نماید، باید علاوه بر کفّاره جمع، دیه آن را هم بپردازد و قدر متیقّن از آن، مقدار دیه کافر ذمّی (یعنی 800 درهم) می‌باشد.
- [آیت الله مظاهری] میزان کلی در دیه اعضای اصلی انسان این است که هر عضوی که فرد باشد، مانند زبان یا آلت مردانگی، بریدن و از بین بردن آن موجب دیه قتل (هزار مثقال شرعی طلا) است و هر عضو اصلی که جفت باشد، مانند دست و پا و گوش و چشم، بریدن یا از بین بردن جفت آن موجب دیه قتل، و بریدن یا از بین بردن یکی از آنها موجب نصف دیه است.
- [آیت الله جوادی آملی] .چنانچه کافر ذمّی از مسلمانی زمینی خرید و خمس آن را نپرداخت و آن را به مسلمان دیگر فروخت، اگر معامله در مرحله اجرای صیغهّ عقد بود و مبادله عملی انجام نشد، کافر ذمّی فقط ضامن خمس است و چنانچه آن زمین به قبض مشتری مسلمان رسیده باشد، در این صورت , هم ذمّی, هم مشتری مسلمان، ضامن خمس آن زمیناند.
- [آیت الله جوادی آملی] .اگر مسلمانی زمینی را از کافر ذمّی خرید; سپس این معامله را با اقاله یا اعمال خیار فسخ کرد و زمین را به کافر ذمّی برگردانید، در این صورت, اگرچه زمین از مسلمان به کافر ذمّی منتقل شد؛ ولی بر کافر ذمّی خمس لازم نشده است.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] جواب سلام کسی که از روی مسخره یا شوخی سلام می کند و جواب سلام مرد و زن غیر مسلمان در صورتی که ذمی نباشند؛ واجب نیست و اگر ذمی باشند بنا بر احتیاط واجب به کلمه (علیک) اکتفا شود.