الی
آلت یا آلی بودن در دو معنای واسطه بین فاعل و منفعل و وسیله تحصیل چیز دیگر به کار رفته است.
معنای (فرّوا من الله إلی الله) چیست؟
امام علی(ع) می‌فرماید: «فَاتَّقُوا اللَّهَ عِبَادَ اللَّهِ وَ فِرُّوا إِلَی‏ اللَّهِ‏ مِنَ‏ اللَّه‏»؛[1] پس ای بندگان خدا! از خدا بترسید و از خدا، به سوی خدا فرار کنید. «فرار از خدا به سوی خدا»؛ یعنی این‌که باید از خشم و غضب الهی به سوی رحمت او فرار کرد. که این کار با فرار کردن از معصیت و نافرمانی او به سمت اطاعت و فرمان‌برداری او امکان‌پذیر است. این عبارت، اشاره لطیفی به توحید افعالی دارد. مشکلاتی که انسان با آن مواجه می‌شود، آثار اعمال خودش است که خدای متعال این آثار را برای آن اعمال وضع کرده است. و همه آنها از سوی خدا نشأت می‌گیرد. لذا برای حل این مشکلات راهی جز فرار کردن به سوی او و استعانت و کمک از او وجود ندارد.[2] حضرت علی(ع) این عبارت خود را از آیه «ففروا الی الله»[3] اقتباس کرده است. احتمال دیگری در معنای این جمله وجود دارد که ایشان می‌خواهد بفرماید که برای به دست آوردن امنیت و عافیت در هر یک از مشیت‌ها و خواسته‌های الهی که انسان درباره آن دچار ابهام و یا وحشت است، باید به خدا پناه ببرد.[4] همچنین می‌توان گفت: این عبارت اشاره به توبه دارد. امام علی(ع) دستور می‌دهد که مسلمانان با توبه کردن، از عقاب الهی به سوی رحمت او فرار و شتاب کنند.[5] [1] . شریف الرضی، محمد بن حسین، نهج البلاغة، محقق: صالح، صبحی، خطبه 24، ص 66، هجرت، قم، چاپ اول، 1414ق؛ نهج البلاغة، ترجمه دشتی، محمد، ص 70، مؤسسه انتشارات مشهور، قم، چاپ دوم، 1379ش. [2] . مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام، ج 2، ص 72، دارالکتب الاسلامیة، تهران، چاپ اول، 1375ش. [3] . ذاریات، 50. [4] . علامه جعفری، محمد تقی، ترجمه و تفسیر نهج البلاغه، ج 5، ص 95، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، تهران، چاپ هفتم، 1376ش. [5] . بیهقی کیذری، قطب الدین محمد بن حسین، حدائق الحقائق، مصحح: عطاردی، عزیز الله، ج 1، ص 226، بنیاد نهج البلاغه، انتشارات عطارد، قم، چاپ اول، 1375ش.
امام علی(ع) می‌فرماید: «فَاتَّقُوا اللَّهَ عِبَادَ اللَّهِ وَ فِرُّوا إِلَی‏ اللَّهِ‏ مِنَ‏ اللَّه‏»؛[1] پس ای بندگان خدا! از خدا بترسید و از خدا، به سوی خدا فرار کنید. «فرار از خدا به سوی خدا»؛ یعنی این‌که باید از خشم و غضب الهی به سوی رحمت او فرار کرد. که این کار با فرار کردن از معصیت و نافرمانی او به سمت اطاعت و فرمان‌برداری او امکان‌پذیر است. این عبارت، اشاره لطیفی به توحید افعالی دارد. مشکلاتی که انسان با آن مواجه می‌شود، آثار اعمال خودش است که خدای متعال این آثار را برای آن اعمال وضع کرده است. و همه آنها از سوی خدا نشأت می‌گیرد. لذا برای حل این مشکلات راهی جز فرار کردن به سوی او و استعانت و کمک از او وجود ندارد.[2] حضرت علی(ع) این عبارت خود را از آیه «ففروا الی الله»[3] اقتباس کرده است. احتمال دیگری در معنای این جمله وجود دارد که ایشان می‌خواهد بفرماید که برای به دست آوردن امنیت و عافیت در هر یک از مشیت‌ها و خواسته‌های الهی که انسان درباره آن دچار ابهام و یا وحشت است، باید به خدا پناه ببرد.[4] همچنین می‌توان گفت: این عبارت اشاره به توبه دارد. امام علی(ع) دستور می‌دهد که مسلمانان با توبه کردن، از عقاب الهی به سوی رحمت او فرار و شتاب کنند.[5] [1] . شریف الرضی، محمد بن حسین، نهج البلاغة، محقق: صالح، صبحی، خطبه 24، ص 66، هجرت، قم، چاپ اول، 1414ق؛ نهج البلاغة، ترجمه دشتی، محمد، ص 70، مؤسسه انتشارات مشهور، قم، چاپ دوم، 1379ش. [2] . مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام، ج 2، ص 72، دارالکتب الاسلامیة، تهران، چاپ اول، 1375ش. [3] . ذاریات، 50. [4] . علامه جعفری، محمد تقی، ترجمه و تفسیر نهج البلاغه، ج 5، ص 95، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، تهران، چاپ هفتم، 1376ش. [5] . بیهقی کیذری، قطب الدین محمد بن حسین، حدائق الحقائق، مصحح: عطاردی، عزیز الله، ج 1، ص 226، بنیاد نهج البلاغه، انتشارات عطارد، قم، چاپ اول، 1375ش.
عنوان سوال:
معنای (فرّوا من الله إلی الله) چیست؟
پاسخ:
امام علی(ع) می‌فرماید: «فَاتَّقُوا اللَّهَ عِبَادَ اللَّهِ وَ فِرُّوا إِلَی اللَّهِ مِنَ اللَّه»؛[1] پس ای بندگان خدا! از خدا بترسید و از خدا، به سوی خدا فرار کنید.
«فرار از خدا به سوی خدا»؛ یعنی اینکه باید از خشم و غضب الهی به سوی رحمت او فرار کرد. که این کار با فرار کردن از معصیت و نافرمانی او به سمت اطاعت و فرمان‌برداری او امکان‌پذیر است. این عبارت، اشاره لطیفی به توحید افعالی دارد. مشکلاتی که انسان با آن مواجه می‌شود، آثار اعمال خودش است که خدای متعال این آثار را برای آن اعمال وضع کرده است. و همه آنها از سوی خدا نشأت می‌گیرد. لذا برای حل این مشکلات راهی جز فرار کردن به سوی او و استعانت و کمک از او وجود ندارد.[2]
حضرت علی(ع) این عبارت خود را از آیه «ففروا الی الله»[3] اقتباس کرده است. احتمال دیگری در معنای این جمله وجود دارد که ایشان می‌خواهد بفرماید که برای به دست آوردن امنیت و عافیت در هر یک از مشیت‌ها و خواسته‌های الهی که انسان درباره آن دچار ابهام و یا وحشت است، باید به خدا پناه ببرد.[4]
همچنین می‌توان گفت: این عبارت اشاره به توبه دارد. امام علی(ع) دستور می‌دهد که مسلمانان با توبه کردن، از عقاب الهی به سوی رحمت او فرار و شتاب کنند.[5] [1] . شریف الرضی، محمد بن حسین، نهج البلاغة، محقق: صالح، صبحی، خطبه 24، ص 66، هجرت، قم، چاپ اول، 1414ق؛ نهج البلاغة، ترجمه دشتی، محمد، ص 70، مؤسسه انتشارات مشهور، قم، چاپ دوم، 1379ش. [2] . مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام، ج 2، ص 72، دارالکتب الاسلامیة، تهران، چاپ اول، 1375ش. [3] . ذاریات، 50. [4] . علامه جعفری، محمد تقی، ترجمه و تفسیر نهج البلاغه، ج 5، ص 95، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، تهران، چاپ هفتم، 1376ش. [5] . بیهقی کیذری، قطب الدین محمد بن حسین، حدائق الحقائق، مصحح: عطاردی، عزیز الله، ج 1، ص 226، بنیاد نهج البلاغه، انتشارات عطارد، قم، چاپ اول، 1375ش.
- [سایر] معنای «فرّوا من الله إلی الله» فرار از خدا به سوی خدا چیست؟
- [آیت الله خامنه ای] نماز جمعه را چهطور باید نیت کرد؟ (واجب قربة الی الله یا رجاء قربة الی الله و یا استحباباً قربة الی الله و یا هیچکدام نباشد تنها نماز جمعه یا جماعت میخوانم قربة الی الله؟)
- [سایر] رابطه گریه بر امام حسین(علیه السلام) و سیر و سلوک الی الله چیست؟
- [سایر] در نیت نماز باید قربتا عندالله گفت یا قربتا الی الله؟
- [آیت الله مظاهری] رابطه گریه بر امام حسین(سلاماللهعلیه) و سیر و سلوک الی الله چیست؟
- [سایر] در طریق الی الله حجب نورانی یعنی ائمه اطهار (ع) موجب صعود می شوند؟ تا چه اندازه قرب به ایشان مهم است؟
- [سایر] لطفاً خطبه 220 نهج البلاغه را توضیح دهید و بفرمایید مقصود امام علی(ع) از عنوان (السالک الی الله) چه کسی است؟
- [سایر] در طریق الی الله حجب نورانی یعنی ائمه اطهار (ع) موجب صعود می شوند؟ تا چه اندازه قرب به ایشان مهم است؟
- [آیت الله بهجت] شخصی بر میتی نماز خوانده ولی مشخص نکرده که بر این میّت "قربة الی اللّه " نماز می خواند، آیا نمازش صحیح است؟
- [آیت الله بهجت] اگر کسی پولی را به عنوان صرف در امور خیریه و قربةً الی اللّه پرداخت نماید، آیا می شود در ساخت مناره و تزیینات مسجد خرج نمود؟
- [آیت الله شبیری زنجانی] انسان نماز میت را باید ایستاده و با قصد قربت بخواند و در موقع نیت میت را معیّن کند، مثلاً نیت کند: نماز میخوانم بر این میت قربةً الی اللَّه.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] انسان باید نماز را به نیت قربت یعنی برای انجام فرمان خداوند عالم بجا آورد، و لازم نیست نیّت را از قلب خود بگذراند یا مثلاً به زبان بگوید که چهار رکعت نماز ظهر می خوانم قربة الی الله.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] نماز میت را باید ایستاده و با قصد قربت بخواند و در موقع نیت، میت را معین کند، مثلاً نیت کند نماز می خوانم بر این میت قربةً الی الله.
- [آیت الله مظاهری] نماز میّت را باید ایستاده و با قصد قربت بخواند، و در موقع نیّت میّت را معیّن کند، مثلاً نیّت کند نماز میخوانم بر این میّت قربة الی اللَّه.
- [آیت الله سبحانی] انسان باید نماز را به نیت قربت، یعنی برای انجام فرمان خداوندعالم به جا آورد و لازم نیست نیت را از قلب خود بگذراند یا مثلا به زبان بگوید که چهار رکعت نماز ظهر می خوانم قربةً الی اللّه.
- [آیت الله سبحانی] نمار میّت را باید ایستاده و با قصد قربت بخواند. و در موقع نیّت، میّت را معیّن کند، مثلا نیّت کند: نماز می خوانم بر این میّت، قربةً الی الله.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] انسان باید نماز را به نیت قربت؛ یعنی برای انجام دادن فرمان خداوند عالم به جا آورد و لازم نیست نیت را از قلب خود بگذراند یا مثلا به زبان بگوید: چهار رکعت نماز ظهر می خوانم قربه الی اللّه.
- [آیت الله بروجردی] انسان باید نماز را به نیت قربت یعنی برای انجام فرمان خداوند عالم به جا آورد و لازم نیست نیت را از قلب خود بگذراند یا مثلاً به زبان بگوید:که چهار رکعت نماز ظهر میخوانم قُربَة اِلی الله.
- [آیت الله شبیری زنجانی] انسان باید نماز را به نیت قربت؛ یعنی فقط برای خداوند عالم به جا آورد و لازم نیست نیت را از قلب بگذراند، یا به زبان مثلاً بگوید که چهار رکعت نماز ظهر میخوانم قربةً الی اللَّه.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] نماز میت را باید ایستاده و با قصد قربت بخواند و در موقع نیت میت را معین کند؛ مثلا نیت کند نماز می خوانم بر این میت قربه الی اللّه.