تصرف در مالی که جهت پرداخت زکات و فطریه، کنار گذارده شده است، جایز نیست، ولی در سایر وجوهات شرعی، اشکالی ندارد. البته برخی فقها[1] می‌گویند، خمس هم همین حکم را دارد. ضمائم: پاسخ مراجع عظام تقلید نسبت به این سؤال، چنین است:[2] حضرت آیت الله العظمی خامنه ای (مد ظله العالی): تبدیل مالی که به عنوان زکات جدا و معین شده است،‌ جایز نیست. حضرت آیت الله العظمی شبیری زنجانی (مد ظله العالی): جدا کردن زکات یا فطریه موجب تعین آن می‌گردد اما در سایر موارد، مانعی ندارد. حضرت آیت الله العظمی صافی‌ گلپایگانی (مد ظله العالی): نسبت به زکات جایز نیست ولی نسبت به خمس مانعی ندارد. حضرت آیت الله العظمی نوری همدانی (مد ظله العالی): خیر. [1] . آیت الله نوری همدانی. [2] . استفتا از دفاتر آیات عظام: خامنه‌ای، شبیری زنجانی، صافی گلپایگانی، نوری همدانی (مد ظلهم العالی)، توسط سایت اسلام کوئست.
آیا جایز است پولی را که برای خمس و یا زکات جدا و معیّن شده را مصرف کرد و یا با پول دیگر عوض کرد؟
تصرف در مالی که جهت پرداخت زکات و فطریه، کنار گذارده شده است، جایز نیست، ولی در سایر وجوهات شرعی، اشکالی ندارد. البته برخی فقها[1] میگویند، خمس هم همین حکم را دارد.
ضمائم:
پاسخ مراجع عظام تقلید نسبت به این سؤال، چنین است:[2]
حضرت آیت الله العظمی خامنه ای (مد ظله العالی):
تبدیل مالی که به عنوان زکات جدا و معین شده است، جایز نیست.
حضرت آیت الله العظمی شبیری زنجانی (مد ظله العالی):
جدا کردن زکات یا فطریه موجب تعین آن میگردد اما در سایر موارد، مانعی ندارد.
حضرت آیت الله العظمی صافی گلپایگانی (مد ظله العالی):
نسبت به زکات جایز نیست ولی نسبت به خمس مانعی ندارد.
حضرت آیت الله العظمی نوری همدانی (مد ظله العالی):
خیر. [1] . آیت الله نوری همدانی. [2] . استفتا از دفاتر آیات عظام: خامنهای، شبیری زنجانی، صافی گلپایگانی، نوری همدانی (مد ظلهم العالی)، توسط سایت اسلام کوئست.
- [آیت الله اردبیلی] پولی را که به جهت زکات، از اموال خود جدا کرده و کنار گذاشتهایم، آیا جایز است آن را مصرف کنیم یا با پول یا مال دیگر خود عوض نماییم؟
- [آیت الله بهجت] پولی را که برای وجوه شرعیّه، جدا و تعیین شده، آیا می توان آن را مصرف نمود و با پول دیگر عوض کرد؟
- [آیت الله بهجت] آیا پولی که بابت وجوه شرعیه مانند زکات اموال و فطره ، جدا و تعیین شده را می توان مصرف نمود و یا با پول دیگر تعویض نمود؟
- [آیت الله سبحانی] اگر جنس و یا پولی که خمس آن پرداخت شده است و یا پولی که خمس به آن تعلق نمی گیرد همه را با جنس و یا پول و یا طلایی عوض کنند و آن را نگهداری کنند، آیا خمس به آن تعلق می گیرد؟
- [آیت الله بهجت] به پولی که خمس به آن تعلّق نمی گیرد اگر عینش عوض شود خمس دارد یا خیر؟
- [آیت الله جوادی آملی] تجارت با پولی که خمس آن داده شد و شریکی که خمس پول خود را نداده چه صورت دارد؟
- [آیت الله جوادی آملی] تجارت با پولی که خمس آن داده شد و شریکی که خمس پول خود را نداده چه صورت دارد؟
- [آیت الله جوادی آملی] تجارت با پولی که خمس آن داده شد و شریکی که خمس پول خود را نداده چه صورت دارد؟
- [امام خمینی] شخصی در یک دفترچه بانکی دو نوع پول دارد یکی مخمس و دیگری غیر مخمس در وقت دریافت آن میخواهد آن پولی را بگیرد که خمس تعلق گرفته یا نوع دیگر را آیا به قصد معین میشود یا نه؟
- [آیت الله جوادی آملی] تجارت با پولی که خمس آن داده شد و شریکی که خمس پول خود را نداده چه صورت دارد؟
- [امام خمینی] اگر جنسی را بخرد و بعد از معامله قیمت آن را از پول خمس نداده بدهد و در قت خریدن هم قصدش این نباشد که از پول خمس نداده عوض را بدهد، معامله ای که کرده صحیح است. ولی چون از پولی که خمس در آن است به فروشنده داده، به مقدار پنج یک آن پول به او مدیون است، و پولی را که به فروشنده داده اگر از بین نرفته، حاکم شرع پنج یک همان را می گیرد، و اگر از بین رفته، عوض آن را از خریدار یا فروشنده مطالبه می کند.
- [آیت الله مظاهری] اگر پولی را که از جنس طلا و نقره نیست سلف بفروشد و عوض آن را پول بگیرد معامله صحیح است.
- [آیت الله بهجت] اگر پولی را سلف بفروشد و عوض آن را پول بگیرد، معامله باطل است، ولی اگر جنسی را سلف بفروشد و عوض آن را جنس دیگر یا پول بگیرد، معامله صحیح است.
- [امام خمینی] اگر با عین پول خمس نداده جنسی را بخرد، یعنی به فروشنده بگوید این جنس را به این پول می خرم، یا در وقت خریدن قصدش این باشد که از پول خمس نداده عوض آن را بدهد، چنانچه حاکم شرع معامله پنج یک آن را اجازه بدهد، معامله آن مقدار صحیح است و انسان باید پنج یک جنسی را که خریده به حاکم شرع بدهد، و اگر اجازه ندهد، معامله آن مقدار باطل است. پس اگر پولی را که فروشنده گرفته از بین نرفته، حاکم شرع خمس همان پول را می گیرد، و اگر از بین رفته، عوض خمس را از فروشنده یا خریدار مطالبه می کند.
- [آیت الله نوری همدانی] اگر جنسی را بخرد و بعد از معامله قیمت آن را از پول خمس نداده بدهد ؛ معامله ای که کرده صحیح است . ولی چون از پولی که خمس در آن است به فروشنده داده به مقدار پنج یک آن پول به او مدیون می باشد. و پولی را که به فروشنده داده اگر از بین نرفته حاکم شرع پنج یک همان را می گیرد ، و اگر از بین رفته عوض آن را از خریدار یا فروشنده مطالبه می کند .
- [آیت الله بروجردی] اگر جنسی را [به ذمّه] بخرد و بعد از معامله قیمت آن را از پول خمس نداده بدهد، معاملهای که کرده صحیح است، ولی چون از پولی که خمس در آن است به فروشنده داده، به مقدار پنج یک آن پول به او مدیون میباشد و پولی را که به فروشنده داده اگر از بین نرفته، حاکم شرع پنج یک همان را میگیرد و اگر از بین رفته عوض آن را از خریدار یا فروشنده مطالبه میکند.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر جنسی را بخرد و بعد از معامله قیمت آن را از پول خمس نداده بدهد، معاملهای که کرده صحیح است، ولی چون از پولی که خمس در آن است، به فروشنده داده به مقدار یک پنجم آن پول به او مدیون میباشد و پولی را که به فروشنده داده، اگر از بین نرفته، حاکم شرع یک پنجم همان را میگیرد و اگر از بین رفته عوض آن را از خریدار یا فروشنده مطالبه مینماید.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر پولی را که از جنس طلا یا نقره است، سلف بفروشد و عوض آن را پول طلا یا نقره بگیرد، معامله باطل است، ولی اگر جنسی یا پولی را که از جنس طلا و نقره نیست بفروشد و عوض آن را جنس دیگر یا پول طلا و نقره بگیرد معامله صحیح است و احتیاط مستحبّ آن است که در عوض جنسی که میفروشد پول بگیرد و جنس دیگر نگیرد.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر پولی را که از جنس طلا یا نقره است سلف بفروشد و عوض آن را پول طلا یا نقره بگیرد؛ معامله باطل است. ولی اگر جنسی با پولی را که از جنس طلا و نقره نیست بفروشد و عوض آن را جنس دیگر با پول طلا یا نقره بگیرد؛ معامله صحیح است. و احتیاط مستحب آن است که در عوض جنسی که می فروشد پول بگیرد و جنس دیگر نگیرد.
- [آیت الله سیستانی] اگر پولی را که از جنس طلا یا نقره است سلف بفروشد ، و عوض آن را پول طلا یا نقره بگیرد ، معامله باطل است ، ولی اگر جنسی یا پولی را که از جنس طلا و نقره نیست بفروشد و عوض آن را جنس دیگر ، یا پول طلا ، یا نقره بگیرد ، معامله به تفصیلی که در شرط هفتم مسأله آینده گفته میشود صحیح است ، و احتیاط مستحب آن است که در عوض جنسی که میفروشد پول بگیرد ، و جنس دیگر نگیرد .