من بعضی وقت‌ها نماز می‌خوانم و مواقعی نمی‌خوانم، آیا با توجه به آیه (فمن یعمل مثقال ذرة خیراً یره)، ثواب دارد؟
انسان با ایمان باید به انجام واجبات – به ویژه نماز - اهتمام خاص داشته باشد، و به هیچ وجه سهل‌انگاری در این مورد جایز نیست. قرآن کریم در این باره می‌فرماید: پس وای بر نمازگزارانی که در نماز خود سهل‌‏انگاری می‌‏کنند.[1] اگر فردی در انجام نماز سهل‌انگار باشد، نباید انتظار پاداش از خدا داشته باشد، البته ناامید هم نباید باشد. در روایتی به این موضوع اشاره شده است: ابان بن تغلب می‌‏گوید: به هنگام ادای مراسم حج، در مشعر با امام صادق(ع) نماز مغرب خواندم. آن حضرت بعد از سلام نماز، اقامه گفت و بدون نافله مغرب به نماز عشاء پرداخت. سال بعد خدمت آن حضرت بودم و با او نماز مغرب خواندم، بعد از نماز مغرب برخاست و چهار رکعت نافله خواند. سپس اقامه گفت و نماز عشاء را خواند. بعد از نماز عشاء رو به جانب من کرد و گفت: کسی که این نمازهای پنج‌گانه را بپا دارد و بر اوقات پنج‌گانه آن مواظبت نماید، روز قیامت، در حالی‏ به ملاقات خدا نایل می‌‏شود که سند بهشت او در دست خدا است. کسی که نمازهای پنج‌گانه را در وقت معین شده نخواند و بر حفظ آداب آنها مراقبت نکند، بسته به اراده خدا است: اگر بخواهد او را می‏آمرزد و اگر بخواهد او را عذاب می‏کند.[2] در پایان توجه به این نکته لازم به نظر می‌‌رسد، افرادی که از یک سو، شایستگی ورود به بهشت را ندارند و از سوی دیگر کارهای نیکی نیز در دنیا انجام داده‌اند، خداوند یا در این دنیا به اندازه کار نیکی که انجام داده‌‌اند جبران خواهد کرد و یا در آخرت از عذابش خواهد کاست. این نتیجه عدل الهی است که خود می‌‌فرماید: «ما ترازوهای عدل را در روز قیامت برپا می‌‏کنیم پس به هیچ کس کمترین ستمی نمی‏‌شود و اگر به ‌مقدار سنگینی یک دانه خردل (کار نیک و بدی) باشد، ما آن‌را حاضر می‌‏کنیم و کافی است که ما حساب ‏کننده باشیم».[3]   [1] . ماعون، 4 و 5، «فَوَیْلٌ لِلْمُصَلِّینَ الَّذینَ هُمْ عَنْ صَلاتِهِمْ ساهُونَ». [2] . کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، ج ‏3، ص 267 و 268، «عَنْ أَبَانِ بْنِ تَغْلِبَ قَالَ صَلَّیْتُ مَعَ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ (ع) الْمَغْرِبَ بِالْمُزْدَلِفَةِ فَلَمَّا انْصَرَفَ أَقَامَ الصَّلَاةَ وَ صَلَّی الْعِشَاءَ الْآخِرَةَ لَمْ یَرْکَعْ بَیْنَهُمَا ثُمَّ صَلَّیْتُ مَعَهُ بَعْدَ ذَلِکَ بِسَنَةٍ فَصَلَّی الْمَغْرِبَ ثُمَّ قَامَ فَتَنَفَّلَ بِأَرْبَعِ رَکَعَاتٍ ثُمَّ أَقَامَ فَصَلَّی الْعِشَاءَ الْآخِرَةَ ثُمَّ الْتَفَتَ إِلَیَّ فَقَالَ یَا أَبَانُ هَذِهِ الصَّلَوَاتُ الْخَمْسُ الْمَفْرُوضَاتُ-مَنْ أَقَامَهُنَّ وَ حَافَظَ عَلَی َوَاقِیتِهِنَّ لَقِیَ اللَّهَ یَوْمَ الْقِیَامَةِ وَ لَهُ عِنْدَهُ عَهْدٌ یُدْخِلُهُ بِهِ الْجَنَّةَ وَ مَنْ لَمْ یُصَلِّهِنَّ لِمَوَاقِیتِهِنَّ وَ لَمْ یُحَافِظْ عَلَیْهِنَّ فَذَاکَ إِلَیْهِ إِنْ شَاءَ غَفَرَ لَهُ وَ إِنْ شَاءَ عَذَّبَه»‏. [3] . انبیاء، 47، «وَ نَضَعُ الْمَوازینَ الْقِسْطَ لِیَوْمِ الْقِیامَةِ فَلا تُظْلَمُ نَفْسٌ شَیْئاً وَ إِنْ کانَ مِثْقالَ حَبَّةٍ مِنْ خَرْدَلٍ أَتَیْنا بِها وَ کَفی‏ بِنا حاسِبین».
عنوان سوال:

من بعضی وقت‌ها نماز می‌خوانم و مواقعی نمی‌خوانم، آیا با توجه به آیه (فمن یعمل مثقال ذرة خیراً یره)، ثواب دارد؟


پاسخ:

انسان با ایمان باید به انجام واجبات – به ویژه نماز - اهتمام خاص داشته باشد، و به هیچ وجه سهل‌انگاری در این مورد جایز نیست. قرآن کریم در این باره می‌فرماید: پس وای بر نمازگزارانی که در نماز خود سهل‌‏انگاری می‌‏کنند.[1]
اگر فردی در انجام نماز سهل‌انگار باشد، نباید انتظار پاداش از خدا داشته باشد، البته ناامید هم نباید باشد. در روایتی به این موضوع اشاره شده است: ابان بن تغلب می‌‏گوید: به هنگام ادای مراسم حج، در مشعر با امام صادق(ع) نماز مغرب خواندم. آن حضرت بعد از سلام نماز، اقامه گفت و بدون نافله مغرب به نماز عشاء پرداخت. سال بعد خدمت آن حضرت بودم و با او نماز مغرب خواندم، بعد از نماز مغرب برخاست و چهار رکعت نافله خواند. سپس اقامه گفت و نماز عشاء را خواند. بعد از نماز عشاء رو به جانب من کرد و گفت: کسی که این نمازهای پنج‌گانه را بپا دارد و بر اوقات پنج‌گانه آن مواظبت نماید، روز قیامت، در حالی‏ به ملاقات خدا نایل می‌‏شود که سند بهشت او در دست خدا است. کسی که نمازهای پنج‌گانه را در وقت معین شده نخواند و بر حفظ آداب آنها مراقبت نکند، بسته به اراده خدا است: اگر بخواهد او را می‏آمرزد و اگر بخواهد او را عذاب می‏کند.[2]
در پایان توجه به این نکته لازم به نظر می‌‌رسد، افرادی که از یک سو، شایستگی ورود به بهشت را ندارند و از سوی دیگر کارهای نیکی نیز در دنیا انجام داده‌اند، خداوند یا در این دنیا به اندازه کار نیکی که انجام داده‌‌اند جبران خواهد کرد و یا در آخرت از عذابش خواهد کاست.
این نتیجه عدل الهی است که خود می‌‌فرماید: «ما ترازوهای عدل را در روز قیامت برپا می‌‏کنیم پس به هیچ کس کمترین ستمی نمی‏‌شود و اگر به ‌مقدار سنگینی یک دانه خردل (کار نیک و بدی) باشد، ما آن‌را حاضر می‌‏کنیم و کافی است که ما حساب ‏کننده باشیم».[3]   [1] . ماعون، 4 و 5، «فَوَیْلٌ لِلْمُصَلِّینَ الَّذینَ هُمْ عَنْ صَلاتِهِمْ ساهُونَ». [2] . کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، ج ‏3، ص 267 و 268، «عَنْ أَبَانِ بْنِ تَغْلِبَ قَالَ صَلَّیْتُ مَعَ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ (ع) الْمَغْرِبَ بِالْمُزْدَلِفَةِ فَلَمَّا انْصَرَفَ أَقَامَ الصَّلَاةَ وَ صَلَّی الْعِشَاءَ الْآخِرَةَ لَمْ یَرْکَعْ بَیْنَهُمَا ثُمَّ صَلَّیْتُ مَعَهُ بَعْدَ ذَلِکَ بِسَنَةٍ فَصَلَّی الْمَغْرِبَ ثُمَّ قَامَ فَتَنَفَّلَ بِأَرْبَعِ رَکَعَاتٍ ثُمَّ أَقَامَ فَصَلَّی الْعِشَاءَ الْآخِرَةَ ثُمَّ الْتَفَتَ إِلَیَّ فَقَالَ یَا أَبَانُ هَذِهِ الصَّلَوَاتُ الْخَمْسُ الْمَفْرُوضَاتُ-مَنْ أَقَامَهُنَّ وَ حَافَظَ عَلَی َوَاقِیتِهِنَّ لَقِیَ اللَّهَ یَوْمَ الْقِیَامَةِ وَ لَهُ عِنْدَهُ عَهْدٌ یُدْخِلُهُ بِهِ الْجَنَّةَ وَ مَنْ لَمْ یُصَلِّهِنَّ لِمَوَاقِیتِهِنَّ وَ لَمْ یُحَافِظْ عَلَیْهِنَّ فَذَاکَ إِلَیْهِ إِنْ شَاءَ غَفَرَ لَهُ وَ إِنْ شَاءَ عَذَّبَه»‏. [3] . انبیاء، 47، «وَ نَضَعُ الْمَوازینَ الْقِسْطَ لِیَوْمِ الْقِیامَةِ فَلا تُظْلَمُ نَفْسٌ شَیْئاً وَ إِنْ کانَ مِثْقالَ حَبَّةٍ مِنْ خَرْدَلٍ أَتَیْنا بِها وَ کَفی‏ بِنا حاسِبین».





1396@ - موتور جستجوی پرسش و پاسخ امین