بر فرض سؤال، روزه باطل است و قضای آن باید بجا آورده شود ولی کفاره ندارد، مگر اینکه در یادگیری مسأله کوتاهی کرده باشد. ضمائم: پاسخ مراجع عظام تقلید نسبت به این سؤال، چنین است:[1] حضرت آیت الله العظمی خامنه‌ای (مد ظله العالی): روزه باطل است ولی اگر در یادگیری مسأله کوتاهی نکرده، کفاره ندارد و صِرفاً قضا کردن روزه کفایت می‌کند و گرنه علاوه بر قضا بنا بر احتیاط کفاره نیز ثابت است. حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (مد ظله العالی): قضا دارد ولی کفاره ندارد. حضرت آیت الله العظمی سیستانی (مد ظله العالی): اگر مطمئن بوده که می‌تواند بخورد تنها قضا کافی است. حضرت آیت الله العظمی نوری همدانی(مد ظله العالی): اگر به واسطه ندانستن مسأله کاری انجام دهد که روزه را باطل می‌کند، چنانچه می‌توانسته مسأله را یاد بگیرد بنابر احتیاط کفاره بر او واجب می‌شود. حضرت آیت الله العظمی صافی گلپایگانی (مد ظله العالی): احتیاط لازم قضا روزه است. [1] . استفتا از دفاتر آیات عظام: خامنه‌ای، سیستانی، مکارم شیرازی، صافی گلپایگانی، نوری همدانی (مد ظلهم العالی) توسط سایت اسلام کوئست.
اگر کسی قبل از این که به حد ترخص برسد روزهاش را باز کند به قصد این که مسافر است و به مسئله جاهل بوده، چه حکمی دارد؟
بر فرض سؤال، روزه باطل است و قضای آن باید بجا آورده شود ولی کفاره ندارد، مگر اینکه در یادگیری مسأله کوتاهی کرده باشد.
ضمائم:
پاسخ مراجع عظام تقلید نسبت به این سؤال، چنین است:[1]
حضرت آیت الله العظمی خامنهای (مد ظله العالی):
روزه باطل است ولی اگر در یادگیری مسأله کوتاهی نکرده، کفاره ندارد و صِرفاً قضا کردن روزه کفایت میکند و گرنه علاوه بر قضا بنا بر احتیاط کفاره نیز ثابت است.
حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (مد ظله العالی):
قضا دارد ولی کفاره ندارد.
حضرت آیت الله العظمی سیستانی (مد ظله العالی):
اگر مطمئن بوده که میتواند بخورد تنها قضا کافی است.
حضرت آیت الله العظمی نوری همدانی(مد ظله العالی):
اگر به واسطه ندانستن مسأله کاری انجام دهد که روزه را باطل میکند، چنانچه میتوانسته مسأله را یاد بگیرد بنابر احتیاط کفاره بر او واجب میشود.
حضرت آیت الله العظمی صافی گلپایگانی (مد ظله العالی):
احتیاط لازم قضا روزه است. [1] . استفتا از دفاتر آیات عظام: خامنهای، سیستانی، مکارم شیرازی، صافی گلپایگانی، نوری همدانی (مد ظلهم العالی) توسط سایت اسلام کوئست.
- [سایر] چرا اگر کسی در مسافرت بوده و قصد دارد به وطنش بیاید و قبل از اذان ظهر به ترخص وطنش برسد، روزهاش صحیح است، اما اگر یک دقیقه بعد از اذان برسد روزهاش در آن روز صحیح نیست؟ فلسفه و حکمت این دو معیار شرعی (حد ترخص و اذان ظهر ) چیست؟
- [آیت الله خامنه ای] اگر روزه دار جاهل باشد به اینکه تا به حد ترخص نرسیده، نباید قبل از زوال افطار کند، و قبل از حد ترخص به این اعتبار که مسافر است، افطار نماید، روزه این شخص چه حکمی دارد؟ آیا قضا بر او واجب است یا حکم دیگری دارد؟
- [آیت الله بهجت] اگر روزه دار جاهل باشد به این که تا به حدّ ترخّص نرسیده نباید قبل از زوال افطار کند و قبل از حدّ ترخص به این اعتبار که مسافر است افطار نماید، روزه ی این شخص چه حکمی دارد؟ آیا قضا بر او واجب است یا حکم دیگری دارد؟
- [آیت الله خوئی] صریح فتوا است که (مسافر یا کسی که قصد اقامت دارد قبل از ظهر به وطن یا محل اقامت برسد) چنانچه مسافر ظهر به وطن یا محل اقامت برسد و یا آن که اذان ظهر را در حد ترخص بشنود و مفطر به عمل نیاورده باشد، آیا نیت روزه کند صحیح است؟ و یا آنکه شرط است قبل از ظهر ولو به قلیل به وطن یا محل اقامت برسد، و حد ترخص برای مسافری که وارد میشود کافی نیست، فقط اعتبار حد ترخص برای مسافری است که از وطن یا محل اقامت خارج میشود؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] آیا حکم نماز و روزه مسافر در باب حدّ ترخص فرق می کند؟
- [آیت الله مظاهری] آیا مسافر میتواند پس از گذشتن از حد ترخص شهر خود، روزه خود را افطار کند؟
- [آیت الله شبیری زنجانی] آیا حکم نماز و روزه مسافر در حدّ ترخص تفاوت می کند؟
- [آیت الله مظاهری] مسافری که شک در رسیدن به حد شرعی یا ترخص دارد، حکم نماز و روزهاش چگونه است؟
- [آیت الله بهجت] اگر مسافر از حدّ ترخّص وطنش خارج شود ولی به علّت پیچ و خم جادّه، دوباره به کمتر از حدّ ترخّص برسد و بعد از خروج دوباره از حدّ ترخّص اگر باقی راه به تنهایی کمتر از مسافت شرعی باشد ولی با احتساب مقداری که قبلاً طیّ کرده به اندازه ی مسافت می شود، با توجّه به این که از اوّل قصد مسافت شرعی داشته است، آیا نمازش تمام است یا شکسته؟
- [آیت الله صافی گلپایگانی] مسافر در ماه رمضان باید از چهار فرسخ بگذرد یا از حدّ ترخّص که روزه خود را افطار نماید؟
- [آیت الله سیستانی] کسی که در کشتی یا قطار نشسته ، و قبل از رسیدن به حدّ ترخّص به نیّت نماز تمام مشغول نماز شود ، ولی قبل از رکوع رکعت سوم به حدّ ترخّص برسد ، باید نمازش را شکسته بجا آورد .
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] کسی که از وطنش صرف نظر کرده و می خواهد وطن دیگری برای خود اختیار کند؛ اگر شغلش مسافرت نباشد؛ باید در مسافرت خود نماز را شکسته بخواند. شرط هشتم - آنکه به حد ترخص برسد و معنی حد ترخص در مسأله (1292) گذشت و اما در غیر وطن؛ اعتباری به حد ترخص نیست و همین که از محل اقامت خارج شود؛ نمازش قصر است.
- [آیت الله اردبیلی] اگر مسافر قبل از اذان ظهر از وطن خود خارج شود، ولی پیش از خارج شدن از حدّ ترخّص، اذان ظهر را بگویند و یا کسی که از مسافرت بازمی گردد و عملی که روزه را باطل میکند به جا نیاورده است، پیش از ظهر به حدّ ترخّص برسد، ولی پیش از داخل شدن به وطن، اذان ظهر را بگویند، بنابر احتیاط واجب باید آن روز را روزه بگیرد و قضای آن را نیز به جا آورد.
- [آیت الله مظاهری] اگر مسافر پیش از ظهر به وطنش برسد یا به جایی که میخواهد ده روز در آنجا بماند، چنانچه پیش از ظهر به حدّ ترخّص برسد و کاری که روزه را باطل میکند انجام نداده باشد باید آن روز را روزه بگیرد.
- [آیت الله مظاهری] کسی که نمیداند روزه ماه مبارک رمضانِ مسافر باطل است اگر در سفر روزه بگیرد و در بین روز مسئله را بفهمد روزهاش باطل میشود، و اگر تا مغرب نفهمد روزهاش صحیح است.
- [آیت الله بهجت] اگر مسافر به اجبار یا به اختیار خود بدون اینکه از قصد سفر برگردد، به کمتر از حد ترخص برگشت، نمازش در آنجا تمام است، ولی اگر برگشتن او به کمتر از حدّ ترخص نبود نماز شکسته است، مگر آنکه از قصد سفر برگردد.
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر روزه دار بعد از ظهر مسافرت نماید، باید روزه خود را تمام کند و اگر پیش از ظهر مسافرت کند، وقتی به حدّ ترخّص برسد، باید روزه خود را باطل کند و اگر پیش از آن روزه را باطل کند، کفّاره بر او واجب است وامّا اگر قبل از ظهر از شهر خود حرکت کند ولکن بعد از ظهر به حدّ ترخّص برسد روزه او صحیح است ولی اگر قبل از ظهر به حدّ ترخّص برسد لکن بعد از ظهر وارد شهر خود بشود در این صورت بنابر احتیاط واجب قضا هم دارد.
- [آیت الله مظاهری] مسافری که به وطنش برمیگردد یا به جایی که میخواهد ده روز در آنجا بماند میرود وقتی به حدّ ترخّص برسد باید نماز را تمام بخواند.
- [آیت الله مکارم شیرازی] : هرگاه مسافر پیش از ظهر به حدّ ترخص وطن یا جایی که قصد دارد ده روز در آنجا توقّف کند برسد، چنانچه کاری که روزه را باطل می کند انجام نداده باشد باید روزه بگیرد و اگر انجام داده باید بعداً قضا کند و متسحب است باقیمانده آن روز را امساک نماید، ولی اگر بعد از ظهر وارد شود نمی تواند روزه بگیرد.
- [آیت الله اردبیلی] اگر مسافری که نماز نخوانده پیش از تمام شدن وقت به حدّ ترخّص وطن خود یا به جایی برسد که میخواهد ده روز در آنجا بماند، باید نماز را تمام بخواند و کسی که مسافر نیست، اگر در اوّل وقت نماز نخواند و مسافرت کند، در سفر باید نماز را شکسته بخواند.