آیا بخاری که از دیگ و قابلمه هنگام برداشتن درِ آن به سر و صورت می‌خورد روزه را باطل می‌کند؟ اگر وارد فضای دهان شود چطور؟

بخاری ممکن است اسم برای اشخاص ذیل باشد: • ‌ابوالمثل بخاری، از شاعران دوره سامانی در اواسط قرن چهارم• باقر بن عثمان بخاری اوچی، از عرفای قرن یازدهم شبه قاره و صاحب جواهرالاولیا• برهان‌الدین بخاری مرغینانی، فقیه قرن ششم• ‌محمد بن عبدالرحمان بخاری، ملقب به زاهد علا، فقیه اصولی و متکلم حنفی، مفسّر، واعظ و مفتی بخارا در قرن پنجم و ششم• ‌محمد بن عبدالباقی بخاری، مؤلف عربی‌نویس و خطیب حنفی مذهب قرن دهم• ‌محمد بن مبارکشاه بخاری، از حکمای قرن هشتم و شارح حکمة‌العین• ‌علاءالدین عطار، یار نزدیک و اولین خلیفه بهاءالدین نقشبند، مؤسس طریقه صوفیانه نقشبندیه• ‌ابوالفضل بخاری، مفسّر، محدث و فقیه حنفی مذهب• آخوند ملامحمد شریف بخاری، مشهور به شریف بخاری و ملا شریف، محدّث و مفسّر قرآن در ماوراءالنهر در نیمه دوم قرن یازدهم و نیز «اعلم‌العلمای» بخارا• ‌محمد بن اسماعیل بخاری جعفی، از نامبردارترین محدثان اهل سنّت و نویسنده اثر مهم حدیثی الجامع الصحیح معروف به صحیح بخاری• ‌امیراحمد بخاری نقشبندی، از صوفیان مؤثر در تأسیس طریقه نقشبندیّه در عثمانی• بخاری‌ارفنجی، ابونصر احمد بن‌ محمد بن‌ نصر، ادیب‌ و مفسر فارسی‌ زبان‌ قرآن‌ کریم‌ (سده ۵ق‌/۱۱م‌)• بدرالدین اسحاق بخاری دهلوی، از عرفای شبه قاره در قرن هفتم• بهرام سقای بخاری، بَهْرامْ سَقّایِ بُخاری، شاه بیات بردوانی جغتایی ماوراءالنهری (د۹۷۰ق/۱۵۶۳م)، از عارفان و شاعران بزرگ• جلال‌الدین بخاری، مشهور به‌ میرسرخ‌، از عرفای‌ قرن‌ هفتم‌، از مشهورترین‌ خلفای‌ شیخ‌ بهاءالدین‌ زکریا و بنیانگذار سلسله‌ جلالیه‌• جلال‌الدین حسین بخاری، ملقب‌ به‌ مخدوم‌ جهانیان‌، از عرفای‌ سلسله‌ سهروردیه‌ شبه‌ قاره‌ هند• حسن بن نوح قمری بخاری، ابومنصور حسن بن نوح قمری (کمره‌ای) بخاری، از نامدارترین پزشکان دولت سامانیان• ربیع بن احمد اخوینی بخاری، ابوبکر ربیع بن احمد اخوینی بخاری، پزشک سده چهارم قمری• ست‌العرب بنت محمد بخاری‌صالحی، بانوی محدّثۀ حنبلی اهل دمشق در قرن هفتم و هشتم• سیدمحمد فضل شاه بخاری، معروف به ابوالبرکات، از روحانیون مبارز هند در قرن چهاردهم هجری (بیستم میلادی)• صلاح بن مبارک بخاری، بُخاری‌، صلاح‌ بن‌ مبارک‌ (د ۷۹۳ق‌/۱۳۹۱م‌)، از صوفیان‌ طریقه نقشبندیه‌• محمد بن اسماعیل جعفی بخاری، محدث‌ نامدار ماوراءالنهر، صاحب‌ صحیح‌ و پیشوای‌ محدثان‌ اهل‌ سنت‌• احمد بن محمد بخاری ارفنجی، بُخاری‌ِ اَرْفِنْجی‌، ابونصر احمد بن‌ محمد بن‌ نصر، ادیب‌ و مفسر فارسی‌زبان‌ قرآن‌ کریم‌ در سده ۵ق‌/۱۱م‌

دهان:از اعضاى بدن است .به اوّلین قسمت دستگاه گوارش؛ شامل لب ها، زبان، دندان ها و غدد بزاقى، دهان گویند.

دلیل وارد به معنی دلیل منتفی کننده موضوع دلیل دیگر است.

روزه (به عربی: صوم) از اعمال مهم عبادی دین اسلام و به این معناست که فرد مکلّف برای انجام فرمان خدا از اذان صبح تا اذان مغرب از برخی کارها از جمله خوردن و آشامیدن خودداری کند. روزه از فروع دین اسلام است و در سایر ادیان نیز صورت‌هایی از آن واجب بوده است.

توضیح المسائل یا رساله عملیه، عنوان عمومی کتاب‌هایی است که احکام شرعی مکلفین را دربردارد. رساله عملیه یکی از راه‌های دستیابی به فتوای مرجع تقلید است که فقه را وارد زندگی مردم کرد.

مجله وزین آینه پژوهش پیرامون این مؤسسه عظیم چنین نگاشته است: "آنان که در تقسیم سالهای طولانی تحقیق، سهم زیادی از زمان را در راه دستیابی به مآخذ و منابع سپری کرده اند همواره می اندیشند که اگر این فرصتها از دست نمی رفت چه نتایج سودمندی می توانست داشته باشد. استاد آیت اللّه جعفر سبحانی که توفیق داشتند از هیجده سالگی قلم بزنند و در وادی تحقیق و نگارش گام بردارند، در طول ۶۰ سال، گرانی آنچه را که در دست یافتن به مآخذ و منابع از دست می رود به خوبی احساس کردند و همواره به تأسیس مرکزی ویژه محقّقین و مؤلفین می اندیشیدند که در آن بتوان بدون طی مراحل دست و پاگیر، به مخزن کتابخانه مراجعه مستقیم کرد و به دور از جار و جنجال روزمرّگیها، درسالن مطالعه آن یا اتاقهای مخصوص مؤلفین و محقّقین به تألیف وتحقیق پرداخت. با پیروزی انقلاب اسلامی ایران زمینه تحقق این اندیشه فراهم شد و با همت بلند و تلاش پیگیر ایشان و همراهی جمله ای از فرهنگدوستان نخستین گام یعنی هسته مرکزی مؤسسه تعلیماتی و تحقیقاتی امام صادق علیه السَّلام در سال ۱۳۵۹ ش تأسیس و در روز عید غدیر افتتاح شد. این مؤسسه که با انگیزه فراهم آوردن کتابخانه ای ویژه برای محقّقین ومؤلفین تأسیس شد، بنابر مقتضیات زمان و احساس نیازهای اساسی دیگر، مواردی چند را به دستور کار خود افزود که فشرده آن عبارت است از: ۱. تربیت و آموزش استعدادهای جوان برای تحقیق در مسائل اسلامی، بویژه تفسیر، حدیث و عقاید; ۲. احیای متون اسلامی و تحقیق بر روی آثار بزرگان شیعه; ۳. نقد آثار روز درباره اسلام; ۴. پاسخ به سؤالات دینی; ۵. انتشار جزوه های مختصر درزمینه مسائل اسلامی. بعد از تشکیل هسته مرکزی، با احساس نیاز به توسعه بیشتر مرکز، توجه عاشقان رشد واعتلای فرهنگ اسلامی، از جمله حضرت امام خمینی قدَّس سرَّه به آن جلب شد و ساختمان جدید مرکز در زمینی به مساحت دو هزار متر مربع احداث گشت. این مرکز دارای مخزن بزرگ کتابخانه و سالن مطالعه وسیع و مجهز است. اتاقهای مخصوص محققین و مؤلفین در طبقه سوم آن قرار دارد وآخرین طبقه آن دارای دو کلاس بزرگ و مجهز برای کارهای آموزشی است. محقّقینی که به تنهایی مشغول تحقیق و تألیف هستند از سالن مطالعه عمومی کتابخانه که محیطی بسیار آرام است استفاده می کنند. آنان بدون مراجعه به کتابدار می توانند خود وارد مخزن کتابخانه شوند و در قسمتهای مختلف آن، جدا از دست یافتن به منبع مورد نیاز، با منابع دیگری در زمینه کار خود آشنا شوند. آن دسته از محققینی که به طور گروهی بر روی اثری کار می کنند، اتاقی ویژه دارند. گروهی از محققین زیر نظر مستقیم استاد جعفر سبحانی به تحقیق می پردازند و کسانی نیز به کار خود مشغول هستند و از امکانات مؤسسه استفاده می کنند، کافی است موضوعِ موردِ تحقیق، اسلامی باشد و محقق، شرایط اوّلیه تحقیق را داشته باشد. کتابخانه مرکز که شامل مجموعه ای از کتب مرجع و مصادر اوّلیه است، حدود ۵۰ هزار جلد کتاب دارد که بخش اعظم آن، کتابخانه استاد جعفر سبحانی (مدّظله العالی) بوده که به مرکز اهدا شده است. اگر محقّقی از خارج از کشور و یا از شهرستانهای ایران برای تحقیق در موضوعات اسلامی به قم بیاید، می تواند در طول مدت تحقیق میهمان مؤسسه باشد و از امکانات آن استفاده نماید. در بخش احیای آثار پیشینیان، تصحیح و تحقیق کتب خطی قبل از قرن هفتم در دستور کار قرار دارد که برخی از آثار چاپ شده همراه با مقدمه ای گسترده و خواندنی از حضرت استاد عبارتند از: ۱. المهذب نوشته ابن براج طرابلسی(۴۰۰ـ۴۸۱ق) در ۲ جلد و با دو مقدمه استاد. ۲. الجواهر نوشته ابن براج طرابلسی. ۳. الجامع للشرائع نوشته یحیی بن سعید حلی (۶۰۰ـ۶۸۱ق). ۴. العمدة نوشته ابن بطریق حلی(۵۲۳ـ۶۰۰ق). ۵. اصباح الشیعة بمصباح الشریعة نوشته قطب الدین کیدری (قرن ۶هجری). ۶. قاعدة ضمان الید نوشته شهید شیخ فضل اللّه نوری (ش:۱۳۲۷ق). ۷. الاحتجاج نوشته احمد بن علی بن ابی طالب طبرسی (م ح۵۵۰ق) در ۲ جلد. ۸. رجال نجاشی نوشته ابو العباس احمد بن علی نجاشی کوفی (۳۷۲ـ۴۵۰ق) در ۲ جلد. ۹. اشارة السبق نوشته حلبی. ۱۰. اقطاب الدوائر(در تفسیر آیه تطهیر) نوشته شیخ عبد الحسین (از علمای عصر صفوی). ۱۱. ا بانة المختار فی أحکام الخیار نوشته شیخ الشریعه اصفهانی (۱۲۶۶ـ۱۳۳۹ق). ۱۲.غنیة النزوع تألیف ابن زهره حلی(۵۱۱ـ۵۸۵ق). ۱۳. نهایة المرام تألیف علامه حلی (۳ جلد). ۱۴. تحریر الأحکام الشرعیة، تألیف علامه حلی(۶ جلد). ۱۵. معالم الدین فی فقه آل یاسین(۲ جلد). ۱۶. اللئالی العبقریة، نگارش فاضل هندی. ۱۷. نهایة الوصول إلی علم الاصول، تألیف علامه حلی ۱۸. الدر الثمین من دیوان المعصومین علیهم السَّلام. ۱۹. شوارق الالهام، تألیف علامه لاهیجی. و جمعی از محقّقین تحت اشراف ایشان مشغول به تألیف کتب مرجع در موضوعات مختلف می باشند که تاکنون آثار ذیل به جامعه فرهنگ ارائه شده است: ۱. موسوعة طبقات الفقهاء در ۱۷ مجلد که آنچه در این مجموعه مورد نظر واقع شده است. ۲. معجم التراث الکلامی در ۵ جلد. ۳. موسوعة الرجالیة (معجم الرجال وسائل الشیعة) ۴. معجم طبقات المتکلمین ، در ۵ جلد. این مؤسسه به غیر از کتابخانه، دارای حروفچینی پیشرفته کامپیوتری (لاینوترونیک)، اتاقهای محققین، اتاقهای درس، سلف سرویس و اتاق اطلاع رسانی و تکثیر نیز می باشد.

توضیح المسائل یا رساله عملیه، عنوان عمومی کتاب‌هایی است که احکام شرعی مکلفین را دربردارد. رساله عملیه یکی از راه‌های دستیابی به فتوای مرجع تقلید است که فقه را وارد زندگی مردم کرد.

سیدمحمدحسین ممکن است اسم برای اشخاص ذیل باشد: • علامه طباطبایی، حکیمی الهی، مفسر قرآن، اسلام‌شناس و فقیهی بزرگ و دانشمندی آگاه• سید محمدحسین حسینی جلالی، از اعضای خاندان طباطبایی یزدی• سید محمدحسین حسینی طهرانی، معروف به علامه طهرانی (۱۳۰۵ تهران ـ ۱۳۷۴ مشهد) عارف ، حکیم ، فقیه و از علمای معاصر• سید محمد حسین فضل اللّه، از علمای بزرگ لبنان و صاحب تفسیر من وحی القرآن• سید محمد حسین میر سجادی، از علمای بزرگ شیعه و فرزند مرحوم آیة الله سید میر بادکوبه‌ای• سیدمحمدحسین شهرستانی، علامه بزرگ و نابغه سترگ، ضیاءالدین سیدمحمدحسین حسینی مرعشی شهرستانی از سادات حسینی مرعشی• سیدمحمدحسین خاتون‌آبادی، فقیه و مؤلف مشهور امامی قرن دوازدهم

ناصر مَکارِم شیرازی (زاده ۱۳۰۵ش)، از مراجع تقلید شیعیان و یکی از استادان درس خارج فقه و اصول در قم. او یکی از هفت مرجع معرفی شده از سوی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم در سال ۱۳۷۳ شمسی بوده است. مکارم شیرازی از جوانی تألیفاتی داشته و تا دهه ۱۳۹۰ شمسی، نزدیک به صد اثر از وی منتشر شده است. وی از مدیران مجله مکتب اسلام به ویژه پیش از پیروزی انقلاب اسلامی بوده، و همچنین تفسیر نمونه، یکی از مهمترین تفاسیر معاصر از قرآن، حاصل کار گروهی به سرپرستی وی است.

مرجع تقلید (به معنای شخص مورد مراجعه برای تقلید)، مجتهدی است که گروهی از شیعیان در مسائل فقهی بر اساس فتاوای او عمل می‌کنند و وجوهات شرعی را در اختیار او قرار می‌دهند. مرجعیت، بالاترین مقام مذهبی در بین شیعیان دوازده امامی است. این مقام، انتصابی نیست و معمولا شیعیان با پرس و جو از روحانیان و عالمان دینی، کسانی را که صاحب این صلاحیت باشند شناسایی می‌کنند. مهمترین شرط احراز این جایگاه، برتری علمی نسبت به سایر مجتهدان است. پیروان مرجع تقلید نیز مُقَلِّدان او خوانده می‌شوند. نظریات فقهی مراجع تقلید معمولاً در کتابی با نام رساله توضیح المسائل منتشر می‌‌شود.

سید روح الله موسوی خمینی (۱۲۸۱ -۱۳۶۸ ش) مشهور به امام خمینی ، رهبر انقلاب اسلامی و بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران ، از بزرگ‌ترین مراجع تقلید شیعه در قرن چهاردهم هجری.

جعفر بن محمد بن علی بن حسین معروف به امام صادق(ع) (۸۳-۱۴۸ق)، امام ششم شیعیان. پدرش امام باقر(ع) و مادرش ام فروه است. امام صادق(ع) در ۳۱ سالگی به امامت رسید و دوران امامتش ۳۴ سال طول کشید. ایشان در دورانی به امامت رسید که حکومت اموی ضعیف شده بود و گروه‌های مختلف دست به قیام می‌زدند؛ اما امام صادق(ع) این گروه‌ها را تایید نمی‌کرد چرا که آنان می‌خواستند خود، حکومت را به دست گیرند، نه آنکه خواهان زدودن بدعت و زنده کردن دین خدا باشند. امام صادق(ع) در آن شرایط، نشر فقه آل محمد(ص) و علوم اهل بیت را مقدّم ‌شمرد تا آن اندازه که امروزه بیشتر احادیث شیعه از امام صادق(ع) است و شیعه به نام جعفریه شناخته می‌شود. امام صادق(ع) علاوه بر مباحث فقهی، مناظرات کلامی نیز با پیروان دیگر فرقه‌ها داشت و به دلیل دانش گسترده‌ای که داشت، جلسات درس وی بسیار پر رونق بود و افرادی با گرایش‌های مختلف در درس وی حضور می‌یافتند تا جایی که تعداد شاگردان وی را ۴۰۰۰ نفر ذکر کرده‌اند.

نخستین امام شیعیان علی(ع)

عبد مناف بن عبدالمطلب بن هاشم معروف به ابوطالب، پدر امام اول شیعیان، علی بن ابی طالب(ع) و عموی پیامبر اسلام، محمد بن عبدالله(ص) و از بزرگان مکه و طایفه بنی هاشم. در دیوان منسوب به ابوطالب، ابیات بسیاری بیانگر مسلمانی و ایمان او به پیامبر اسلام است. برخی محققان، دلالت معنوی مجموع این اشعار بر ایمان ابوطالب را متواتر دانسته‌اند و معتقدند که همه آنها در تصدیق نبوت پیامبر اسلام(ص) مشترکند.[۱] ابوطالب منصب «سقایة الحاج» را بر عهده داشت. وی پس از وفات پدرش عبدالمطلب، سرپرستی برادرزاده‌اش محمد(ص) را بر عهده گرفت و در ماجرای رسالت پیامبر(ص) به شدت از ایشان حمایت کرد.

محمدحسین ممکن است اسم برای اشخاص ذیل باشد: • محمدحسین اصفهانی، معروف به زین‌الدین، از علما و مشایخ سلسله نعمت‌اللهیه در قرن سیزدهم• محمد حسین غروی اصفهانی کمپانی، از علمای قرن چهاردهم• محمد حسین برازجانی، روحانی مبارز و متحد رئیس علی دلواری تنگستانی در نبرد با انگلیسها• محمدحسین تونی، معروف به فاضل تونی، ادیب و مدرّس حکمت و عرفان• محمد حسین سبحانی خیابانی، یکی از عالمان و فقیهان تبریز• محمد حسین فاضل اردکانی، از فقهای معاصر شیعه• محمد حسین فلاح‌زاده، یکی از اساتید حوزه علمیه قم و متخصص در باب احکام دین• محمد حسین کاشف الغطاء، از فقها و علمای معاصر شیعه• محمد حسین مظفر، از علمای معاصر شیعه امامیه• محمد حسین نائینی، از علمای قرن سیزدهم • سید محمد حسین طباطبایی، علامه طباطبایی، حکیمی الهی، مفسر قرآن، اسلام شناس و فقیهی بزرگ و دانشمندی آگاه• سید محمدحسین حسینی جلالی، از اعضای خاندان طباطبایی یزدی• سید محمدحسین طباطبایی تهرانی، از علمای بزرگ شیعه• سید محمد حسین حسینی طهرانی‌، معروف به علامه طهرانی (۱۳۰۵ تهران ـ ۱۳۷۴ مشهد) عارف ، حکیم ، فقیه و از علمای معاصر• سید محمد حسین فضل اللّه، از علمای بزرگ لبنان و صاحب تفسیر من وحی القرآن• سید محمد حسین میر سجادی، از علمای بزرگ شیعه و فرزند مرحوم آیة الله سید میر بادکوبه‌ای• سیدمحمدحسین شهرستانی، علامه بزرگ و نابغه سترگ، ضیاءالدین سیدمحمدحسین حسینی مرعشی شهرستانی از سادات حسینی مرعشی • سیدمحمدحسین خاتون‌آبادی، فقیه و مؤلف مشهور امامی قرن دوازدهم

شخصی که زمان زیادی از عمرش نگذشته است را جوان گویند. جوان ‌مقابل پیر است و از احکام آن در بابهای صلات، زکات، صوم، عتق و حدود سخن رفته است.واژه‌ی «جوانی» اشاره به مرحله‌ای از زندگی انسان‌ها دارد که در آن قوای جسمی و روحی بشر در بالا ترین درجه و استعداد خود قرار دارد و به عبارت دیگر، تمامی و استعداد درونی و بیرونی انسان در اوج شکوفائی و ثمردهی است.به کسی که در چنین دوران از زندگی بسر می‌برد در فارسی «جوان» و در عربی «شاب» می‌گویند. آدمی با همه‌ی ابعاد وجودی و استعداد های جسمی، روحی و عاطفی و عقلی خود که علم و تمدن و تکنولوژی پیشرفته‌ی امروزی، تنها نمودی از آن است، امکان تکمیل تدریجی این استعدادها را در جوانی به دست می‌آورد.

شیرازی، صفتِ نسبت به شهر شیراز است و ممکن است به یکی از این افراد اشاره کند:

تقلید، اصطلاحی فقهی در اسلام به معنای پیروی شخص مکلَّف از مجتهد در احکام عملی دین است. تقلید در اصول دین جایز نیست و باید خود شخص با تحقیق و بررسی، به اصول دین ایمان آورد؛ ولی در احکام یا باید خودِ شخص مجتهد باشد، یا به احتیاط عمل کند و یا از شخص متخصص در فقه که به او مجتهد جامع الشرایط یا مرجع تقلید می‌گویند، تقلید نماید. به کسی که از مجتهد تقلید می‌کند، «مُقَلِّد» می‌گویند.

احکام شرعی، قوانین دینی هستند که خواست و اراده خداوند را نشان داده و وظیفه عملی انسان را مشخص می‌کنند.

خمینی ممکن است اسم برای اشخاص ذیل باشد: • امام خمینی، مشهور به سید روح الله موسوی خمینی (رحمةالله‌علیه)، مرجع بزرگ شیعه و بنیان‌گذار جمهوری اسلامی ایران• سید مصطفی خمینی، فرزند ارشد امام خمینی (رحمةالله‌علیه) و از مبارزین انقلابی

بنی‌هاشم، تیره‌ای از قبیله قریش منسوب به هاشم بن عبدمناف بن قُصَیّ بن کِلاب، نیای دوم پیامبر اکرم (صلّی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلّم) هستند.

دهان:از اعضاى بدن است .به اوّلین قسمت دستگاه گوارش؛ شامل لب ها، زبان، دندان ها و غدد بزاقى، دهان گویند.

امیر بمعنای آمر، پادشاه، فرمانروا، خلیفه و... می‌باشد.

گاز برخاسته از موادّ مرطوب در حال تبخیر را بخار گویند. از آن به مناسبت در باب طهارت و صوم یاد شده است.

جعفر بن علی بن ابی طالب پسر امیرالمومنین و ام البنین که در واقعه کربلا حضور داشت و به همراه برادرانش عباس و عبدالله و عثمان در روز عاشورا به شهادت رسید.

روزه (به عربی: صوم) از اعمال مهم عبادی دین اسلام و به این معناست که فرد مکلّف برای انجام فرمان خدا از اذان صبح تا اذان مغرب از برخی کارها از جمله خوردن و آشامیدن خودداری کند. روزه از فروع دین اسلام است و در سایر ادیان نیز صورت‌هایی از آن واجب بوده است.

حَلْق (تراشیدن موی سر) و تقصیر (کوتاه کردن موی سر یا ناخن) از واجبات حج و عمره‌اند که در موارد مختلف یکی از آنها انجام می‌شود. حلق و تقصیر مانند سایر اعمال حج و عمره، از عبادات به حساب می‌آیند و مانند نماز نیاز به قصد قربت دارند.

آبی صفت منسوب به شهر آبه (آوه) است و ممکن است به یکی از افراد زیر اشاره کند:

بَنو/ بنی، واژه‌ای عربی  به معنای پسران، فرزندان، پسرِ پسر و نوادگانِ دورتر و در اصطلاح به معنای قبیله ، طائفه ، قوم و خاندان می‌باشد.

قلم وسیله‌ای است که به وسیله آن مقدرات جهان ثبت می‌شود. قلم، مجرای فیض الهی است.

قُم یکی از مهم‎ترین شهرهای مذهبی ایران و از پایگاه‌های تشیع است. اگر چه قدمت آن به قبل از اسلام برمی‌گردد ولی اصل شهر در سال ۹۳-۸۳ق تاسیس شد. ورود خاندان اشعریون به قم باعث آبادانی آن گردید و از آنجا که آنان گرایش به اهل بیت داشتند، شهر قم از همان ابتدای تاسیس با تفکر شیعی درآمیخت. مهاجرت حضرت معصومه (س) و دفن وی در قم و به دنبال آن، مهاجرت دیگر امامزادگان و سادات، این شهر را به پایگاه تشیع تبدیل کرد. تاسیس حوزه علمیه در این شهر بر شهرت شیعی آن افزود. امروزه می‌توان این شهر را بزرگترین پایگاه تشیع در جهان نامید که از آن، معارف شیعی به نقاط مختلف جهان گسترده می‌شود.

آب، تنها مایعی که در احکام اسلامی جزو پاک کننده‌های نجاست است. وضو و غسل نیز فقط با آب صحیح است، چنان‌که بعضی از اشیاء متنجس نیز فقط با آب پاک می‌شوند.