اختیار
اختیار در چند معنا به کار رفته است:۱. مقابل جبر، ۲. در برابر اکراه، ۳. مقابل ضرورت و اضطرار، ۴. برگزیدن یکی یا بیشتر، از چند چیز. از اختیار به معنای چهارم در باب نکاح سخن رفته است.
آیا خونی که بی اختیار از دماغ روزه دار از حلق پایین می رود مبطل روزه است؟ توضیح اینکه به فضای دهان وارد نمی شود؟
بسمه تعالی:موجب بطلان نیست .والله العالم
بسمه تعالی:موجب بطلان نیست .والله العالم
عنوان سوال:
آیا خونی که بی اختیار از دماغ روزه دار از حلق پایین می رود مبطل روزه است؟ توضیح اینکه به فضای دهان وارد نمی شود؟
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- شخص روزه داری که خون دماغ شده و می داند که اگر سر را برای بند آمدن بالا بگیرد، خون وارد حلق می شود، آیا چنین کاری روزه را باطل می کند؟
- اینجانب تعدادی از دندانهایم را بعلت خرابی پر کرده ام اگر دهانم خود بخود خونی شود، آیا به حکم تبعیّت فضای دهان و دندانهای پر شده ام پاک می شود؟
- اگر سرمه ای که به چشم کشیده می شود، سیاهی آن در حلق دیده شود، آیا موجب بطلان روزه می شود؟
- اگر یقین داشته باشیم که با ریختن قطره به چشم، طعم آن به حلق می رسد، آیا روزه باطل می شود؟
- کسی که آندوسکوپی کرده و بینی او زخم شده، خون به گلو می رود و بی اختیار فرو می رود. آیا روزه ی او باطل می شود؟
- برخی از افراد که فشار خون دارند باید قرص را زیر دندان بگذارند که سریعاً جذب می شود و احساس فرو رفتن در حلق را نمی کند، آیا روزه او صحیح است؟
- زنی در عمره مفرده ، در ایّام عادت محرماً وارد مکه معظّمه گردید و چون عجول بود به تذکرات روحانی گوش نداده با این وضع بقیّه اعمال را انجام داد، توضیح اینکه وقت وسیعی تا پاک شود داشته است ، اکنون که به ایران برگشته اعمال او چگونه است و اگر در احرام است چگونه باید از احرام خارج شود و در صورت استنابه چگونه باید تقصیر نماید؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله سیستانی] اگر اخلاط سینه از حلق پایین برود روزه را باطل می کند؟
- [آیت الله مظاهری] قطره ریختن در بینی با توجه به اینکه به حلق راه دارد و ممکن است به حلق وارد شود، روزه را باطل میکند یا خیر؟
- [سایر] ماده ای به نام ناس وجود دارد که از زیر زبان جذب بدن می شود و هیچ ذره ای از آن، از حلق پائین نمی رود آیا این ماده باعث بطلان روزه می شود؟
- [آیت الله بروجردی] هرگاه صروری عمداً حلق نکند و تقصیر را اختیار کند چه صورت دارد؟ و آیا احتیاط در باب حلق صروری مطلق است یا مستحبّ؟
- [سایر] داروهای گیاهی بیماریهای دهان و حلق چیست؟
- [آیت الله صافی گلپایگانی] آیا اگر انسان آب بینی را بالا بکشد و مقداری از آن وارد حلق شود، روزه باطل است؟
- [سایر] اگر ذرات گرد و غبار در فضای کارگاه پراکنده می باشد و دوری از این محیط ممکن نیست. در ضمن حتی الامکان هم از وسایل جلوگیری کننده، مانند ماسک و... استفاده می گردد ولی باز هم گرد و غبار وارد فضای حلق می گردد. حکم روزه در این فضا چیست؟
- [آیت الله صافی گلپایگانی] محیط کاری اینجانب طوری است که ذرات گرد و غبار در فضای کارگاه پراکنده میباشد و دوری از این محیط ممکن نیست. در ضمن حتی الامکان هم از وسایل جلوگیریکننده، مانند ماسک و غیره استفاده میگردد ولی باز هم گرد و غبار وارد فضای حلق میگردد. حکم روزه در این فضا چیست؟
- [آیت الله صافی گلپایگانی] محیط کاری اینجانب طوری است که ذرات گرد و غبار در فضای کارگاه پراکنده میباشد و دوری از این محیط ممکن نیست. در ضمن حتی الامکان هم از وسایل جلوگیریکننده، مانند ماسک و غیره استفاده میگردد ولی باز هم گرد و غبار وارد فضای حلق میگردد. حکم روزه در این فضا چیست؟
- [سایر] آیا بخاری که از دیگ و قابلمه هنگام برداشتن درِ آن به سر و صورت میخورد روزه را باطل میکند؟ اگر وارد فضای دهان شود چطور؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر فراموش کند که روزه است و مواظبت نکند، یا بی اختیار غبار و مانند آن به حلق او برسد، روزه اش باطل نمی شود. و چنانچه ممکن است باید آن را بیرون آورد. 6. فرو بردن سر در آب
- احتیاط واجب آن است که روزه دار بخار و دود غلیظ به حلق نرساند و از استعمال دخانیات مطلقا خودداری کند.
- چند چیز برای روزه دار مکروه است و از آن جمله است: 1. دوا ریختن به چشم و سرمه کشیدن در صورتی که مزه یا بوی آن به حلق برسد، 2. انجام دادن هر کاری که مانند: خون گرفتن و حمام رفتن باعث ضعف می شود، 3.انفیه کشیدن اگر نداند که به حلق می رسد و اگر بداند به حلق می رسد نباید انجام دهد، 4. بو کردن گیاهان معطّر، 5. نشستن زن در آب، 6. استعمال شیاف، 7.تر کردن لباسی که در بدن است، 8.کشیدن دندان و هر کاری که به واسطه آن از دهان خون بیاید، 9. مسواک کردن به چوب تر، 10. انسان بدون قصد بیرون آمدن منی زن خود را ببوسد، یا کاری کند که شهوت خود را به حرکت آورد. و اگر به قصد بیرون آمدن منی باشد، روزه او باطل می شود اگرچه منی بیرون نیاید. کفّاره روزه
- اگر آروغ بزند و بدون اختیار چیزی در گلو یا دهانش بیاید، باید آن را بیرون بریزد و اگر بی اختیار فرو رود، روزه اش صحیح است.
- اگر مگس در گلوی روزه دار برود، چنانچه به قدری پایین رود که به فرو بردن آن خوردن نمی گویند لازم نیست آن را بیرون آورد و روزه او صحیح است. و اگر به این مقدار پائین نرود باید آن را بیرون آورد و چنانچه فرو برد روزه اش باطل می شود و باید کفّاره هم بدهد.
- اگر به واسطه باد، غبار غلیظی پیدا شود و انسان با این که متوجه است، مواظبت نکند و به حلق برسد، بنابر احتیاط واجب روزه اش باطل می شود.
- رساندن غبار غلیظ به حلق، بنابر احتیاط واجب روزه را باطل می کند، چه غبار چیزی باشد که خوردن آن حلال است مثل آرد، یا غبار چیزی باشد که خوردن آن حرام است.
- اگر دروغی را که دیگری ساخته عمداً به خدا و پیغمبر(صلی الله علیه وآله وسلم) و جانشینان پیغمبر(صلی الله علیه وآله وسلم) نسبت دهد روزه اش باطل می شود، ولی اگر از قول کسی که آن دروغ را ساخته نقل کند اشکال ندارد. 5. رساندن غبار غلیظ به حلق
- نُه چیز روزه را باطل می کند: اول: خوردن و آشامیدن. دوم: جماع، سوم: استمناء آن است که انسان از غیر طریق نزدیکی کاری کند که منی از او بیرون آید. چهارم: دروغ بستن به خدا و پیغمبر و جانشینان پیغمبر (صلی الله علیه وآله وسلم)، پنجم: رساندن غبار غلیظ به حلق، ششم: فرو بردن تمام سر در آب، هفتم: باقیماندن بر جنابت و حیض و نفاس تا اذان صبح، هشتم: اماله کردن با چیزهای روان، نهم: قی کردن و احکام اینها در مسائل آینده گفته می شود. 1. خوردن و آشامیدن:
- در چند صورت فقط قضای روزه بر انسان واجب است و کفّاره واجب نیست: اول: آن که روزه دار در روز ماه رمضان عمداً قی کند. دوم : آن که در شب ماه رمضان جنب باشد و به تفصیلی که در مسأله1278 گفته شد، تا اذان صبح از خواب دوم بیدار نشود. سوم: عملی که روزه را باطل می کند، به جا نیاورد. ولی نیّت روزه نکند، یا ریا کند، یا قصد کند که روزه نباشد. چهارم : آن که در ماه رمضان غسل جنابت را فراموش کند و با حال جنابت یک روز یا چند روز روزه بگیرد. پنجم: آن که در ماه رمضان بدون اینکه تحقیق کند صبح شده یا نه، کاری که روزه را باطل می کند، انجام دهد. بعد معلوم شود صبح بوده. و نیز اگر بعداز تحقیق با گمان به این که صبح شده، کاری که روزه را باطل می کند انجام دهد بعد معلوم شود صبح بوده قضای آن روز بر اوواجب است، ولی اگر بعد از تحقیق یقین کند که صبح نشده و چیزی بخورد و بعد معلوم شود صبح بوده قضا واجب نیست، و امّا اگر بعد از تحقیق گمان کند که صبح نشده و یا شک کند که صبح شده یا نه و کاری که روزه را باطل می کند انجام دهد، بعد معلوم شود صبح بوده، قضای آن روز واجب است. ششم: آن کسی که مورد اعتماد و اطمینان نیست، بگوید صبح نشده و انسان به گفته او کاری که روزه را باطل می کند انجام دهد، بعد معلوم شود صبح بوده است. هفتم: آن که کسی بگوید صبح شده و انسان به گفته او یقین نکند، یا خیال کند شوخی می کند و کاری که روزه را باطل می کند انجام دهد، بعد معلوم شود صبح بوده است. هشتم : آن که نابینا و مانند آن به گفته کس دیگر افطار کند بعد معلوم شود مغرب نبوده است. نهم: آن که در هوای صاف به واسطه تاریکی یقین کند که مغرب شده و افطار کند، بعد معلوم شود مغرب نبوده است، ولی اگر در هوای ابری به گمان اینکه مغرب شده افطار کند، بعد معلوم شود مغرب نبوده، قضا لازم نیست. دهم : آن که برای خنک شدن، یا بی جهت مضمضه کند یعنی آب در دهان بگرداند و بی اختیار فرو رود ولی اگر فراموش کند که روزه است و آب را فرو دهد، یا برای وضو مضمضه کند و بی اختیار فرو رود، قضا بر او واجب نیست.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مکارم شیرازی] جویدن غذا برای بچه و همچنین چشیدن غذا و مانند آن و شست و شوی دهان با آب یا داروها اگر چیزی از آن فرو نرود روزه را باطل نمی کند و اگر بدون اراده به حلق برسد اشکالی ندارد، ولی اگر از اول بداند بی اختیار به حلق می رسد روزه اش باطل است و قضا و کفاره دارد.
- [آیت الله بهجت] اگر روزهدار برای درمان غیر ضروری در بینی یا گوش دارو بریزد یا سرمه بکشد اگر نداند که دارو به حلق میرسد، ولی اتفاقاً از این مجاری به حلق رسید و پایین رفت بنابر احتیاط واجب باید قضای روزه را بگیرد، اما اگر بداند که به حلق میرسد، بنابر اظهر روزه باطل و قضای آن واجب است.
- [آیت الله نوری همدانی] جویدن غذا برای بچه یا پرنده و چشیدن غذا و مانند اینها که معمولاً به حلق نمی رسد ، اگر چه اتفاقاً به حلق برسد ، روزه را باطل نمی کند . ولی اگر انسان از اول بداند که به حلق می رسد چنانچه فرو رود ، روزه اش باطل می شود و باید قضای آن را بگیرد و کفاره هم بر او واجب است .
- [امام خمینی] جویدن غذا برای بچه یا پرنده و چشیدن غذا و مانند اینها که معمولا به حلق نمی رسد، اگر چه اتفاقا به حلق برسد، روزه را باطل نمی کند. ولی اگر انسان ازاول بداند که به حلق می رسد، چنانچه فرو رود، روزه اش باطل می شود، و باید قضای آن را بگیرد و کفاره هم بر او واجب است.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر فراموش کند که روزه است و مواظبت نکند یا بی اختیار غبار و مانند ان به حلق او برسد روزه اش باطل نمی شود
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر فراموش کند که روزه است و مواظبت نکند، یا بی اختیار و بدون اراده، غبار و مانند آن به حلق او رسد، روزه اش باطل نمی شود.
- [آیت الله اردبیلی] فرو بردن اخلاط سر و سینه، اگر به فضای دهان نرسیده باشند، روزه را باطل نمیکند؛ ولی اگر داخل فضای دهان شود، نباید آن را فرو برد.
- [آیت الله مظاهری] جویدن و چشیدن غذا که معمولاً به حلق نمیرسد گرچه اتفاقاً به حلق برسد روزه را باطل نمیکند ولی اگر انسان از اوّل بداند که به حلق میرسد چنانچه فرو رود روزهاش باطل می‌شود و باید قضای آن را بگیرد و کفّاره هم بر او واجب است.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . جویدن غذا برای بچه یا پرنده و چشیدن غذا و مانند اینها که معمولاً به حلق نمیرسد، اگر چه اتفاقاً به حلق برسد، روزه را باطل نمیکند؛ ولی اگر انسان از اول بداند که به حلق میرسد، روزهاش باطل می‌شود هر چند به حلق نرسد و باید قضای آن را بگیرد، و اگر به حلق رسیده، کفاره هم بر او واجب است.
- [امام خمینی] احتیاط واجب آن است که روزه دار دود سیگار و تنباکو و مانند اینها را هم به حلق نرساند. ولی بخار غلیظ روزه را باطل نمی کند، مگر این که در دهان به صورت آب در آید و فرو دهد.