می‌گویند که هرکسی به تعداد بله‌هایی که در عالم ذر در جواب (الست بربکم) گفته باشد، زیارت خانه خدا قسمتش می‌شود. این نکته تا چه حدّ صحت دارد؟
باید گفت که روایاتی مرتبط با این زمینه موجود است: 1. آیه پیمان چنین می‌گوید -«زمانی که پروردگارت از پشت و صلب فرزندان آدم، ذریه آنها را برگرفت و آنها را گواه بر خویشتن ساخت(و فرمود:) آیا من پروردگار شما نیستم؟ گفتند: آری، گواهی می ‏دهیم».[1] ذیل این آیه، از امام علی(ع) نقل شده است: وقتی که آنان اقرار به اطاعت کردند که او پروردگارشان است و آنان بندگان او هستند، از آنان نسبت به حج بیت الله الحرام پیمان گرفت، سپس صفحاتی را از آب آفرید، به قلم فرمود: پیمان بندگانم را نسبت به خانه‌ام بنویس، قلم آن‌را در آن صفحات نوشت.[2] در این روایت، سخن از اصل تکلیف حج است و نه سخن از تعداد آن. 2. روایتی دیگر از امام صادق(ع) وجود دارد مبنی بر اینکه زمانی که به ابراهیم و اسماعیل(ع) دستور داده شده خانه خدا را بسازند، آنان کعبه را بنا نهادند و سپس ابراهیم روی یکی از رکن‌ها نشسته و بانگ برآورد: آگاه باش و توجّه نما، بیا حجّ، بیا حجّ!  او اگر نداء می‌‏داد: بیایید به سوی حجّ، تنها کسانی اجابت می‌‏کردند که در آن روز آفریده شده بودند، ولی وقتی نداء داد: بیا حجّ، تمام مردم چه انسان‌های مخلوق و چه آنهایی که در اصلاب و پشت مردان بودند، لبیک گفته و دعوت حق را اجابت نمودند. پس آنان که ده بار لبیک گفتند ده بار حج انجام داده و کسانی که پنج بار لبیک گفتند پنج مرتبه حج به جا آورده و آنان ‌که بیشتر لبیک گفتند به تعداد لبّیکشان حج انجام خواهند داد، و کسانی هم که یک‌بار لبیک گفتند یک حج انجام خواهند داد، و آنان‌که اصلاً لبیک نگفتند حج نصیبشان نخواهد شد.[3]   [1] . «وَ إِذْ أَخَذَ رَبُّکَ مِنْ بَنِی آدَمَ مِنْ ظُهُورِهِمْ ذُرِّیَّتَهُمْ وَ أَشْهَدَهُمْ عَلی‏ أَنْفُسِهِمْ أَ لَسْتُ‏ بِرَبِّکُمْ‏ قالُوا بَلی‏ شَهِدْنا«، اعراف، 172. [2] . «فقال علی: قوله تبارک و تعالی: «وَ إِذْ أَخَذَ رَبُّکَ مِنْ بَنِی آدَمَ مِنْ ظُهُورِهِمْ ذُرِّیَّتَهُمْ وَ أَشْهَدَهُمْ عَلی‏ أَنْفُسِهِمْ أَ لَسْتُ بِرَبِّکُمْ قالُوا بَلی‏ شَهِدْنا» فلما أقروا بالطاعة بأنه الرب و أنهم العباد أخذ علیهم المیثاق بالحج إلی بیته الحرام، ثم خلق الله رقا أرق من الماء و قال للقلم. اکتب موافاة خلقی بیتی الحرام، فکتب القلم موافاة بنی آدم فی الرق»، عیاشی، محمد بن مسعود، تفسیر العیاشی، محقق، مصحح، رسولی محلاتی، هاشم‏، ج ‏2، ص 38، تهران، المطبعة العلمیة، چاپ اول، ‏1380ق‏.‏ [3] . «عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ سِنَانٍ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ لَمَّا أُمِرَ إِبْرَاهِیمُ وَ إِسْمَاعِیلُ (ع) بِبِنَاءِ الْبَیْتِ وَ تَمَّ بِنَاؤُهُ قَعَدَ إِبْرَاهِیمُ عَلَی رُکْنٍ ثُمَّ نَادَی هَلُمَّ الْحَجَّ هَلُمَّ الْحَجَّ فَلَوْ نَادَی هَلُمُّوا إِلَی الْحَجِّ لَمْ یَحُجَّ إِلَّا مَنْ کَانَ یَوْمَئِذٍ إِنْسِیّاً مَخْلُوقاً وَ لَکِنَّهُ نَادَی هَلُمَّ الْحَجَّ فَلَبَّی النَّاسُ فِی أَصْلَابِ الرِّجَالِ لَبَّیْکَ دَاعِیَ اللَّهِ لَبَّیْکَ دَاعِیَ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ فَمَنْ لَبَّی عَشْراً یَحُجُّ عَشْراً وَ مَنْ لَبَّی خَمْساً یَحُجُّ خَمْساً وَ مَنْ لَبَّی أَکْثَرَ مِنْ ذَلِکَ فَبِعَدَدِ ذَلِکَ وَ مَنْ لَبَّی وَاحِداً حَجَّ وَاحِداً وَ مَنْ لَمْ یُلَبِّ لَمْ یَحُج»، کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، ج ‏4، ص 206 و 207، تهران، اسلامیه، چاپ دوم، 1362ش.
عنوان سوال:

می‌گویند که هرکسی به تعداد بله‌هایی که در عالم ذر در جواب (الست بربکم) گفته باشد، زیارت خانه خدا قسمتش می‌شود. این نکته تا چه حدّ صحت دارد؟


پاسخ:

باید گفت که روایاتی مرتبط با این زمینه موجود است:
1. آیه پیمان چنین می‌گوید -«زمانی که پروردگارت از پشت و صلب فرزندان آدم، ذریه آنها را برگرفت و آنها را گواه بر خویشتن ساخت(و فرمود:) آیا من پروردگار شما نیستم؟ گفتند: آری، گواهی می ‏دهیم».[1]
ذیل این آیه، از امام علی(ع) نقل شده است: وقتی که آنان اقرار به اطاعت کردند که او پروردگارشان است و آنان بندگان او هستند، از آنان نسبت به حج بیت الله الحرام پیمان گرفت، سپس صفحاتی را از آب آفرید، به قلم فرمود: پیمان بندگانم را نسبت به خانه‌ام بنویس، قلم آن‌را در آن صفحات نوشت.[2]
در این روایت، سخن از اصل تکلیف حج است و نه سخن از تعداد آن.
2. روایتی دیگر از امام صادق(ع) وجود دارد مبنی بر اینکه زمانی که به ابراهیم و اسماعیل(ع) دستور داده شده خانه خدا را بسازند، آنان کعبه را بنا نهادند و سپس ابراهیم روی یکی از رکن‌ها نشسته و بانگ برآورد: آگاه باش و توجّه نما، بیا حجّ، بیا حجّ!  او اگر نداء می‌‏داد: بیایید به سوی حجّ، تنها کسانی اجابت می‌‏کردند که در آن روز آفریده شده بودند، ولی وقتی نداء داد: بیا حجّ، تمام مردم چه انسان‌های مخلوق و چه آنهایی که در اصلاب و پشت مردان بودند، لبیک گفته و دعوت حق را اجابت نمودند. پس آنان که ده بار لبیک گفتند ده بار حج انجام داده و کسانی که پنج بار لبیک گفتند پنج مرتبه حج به جا آورده و آنان ‌که بیشتر لبیک گفتند به تعداد لبّیکشان حج انجام خواهند داد، و کسانی هم که یک‌بار لبیک گفتند یک حج انجام خواهند داد، و آنان‌که اصلاً لبیک نگفتند حج نصیبشان نخواهد شد.[3]   [1] . «وَ إِذْ أَخَذَ رَبُّکَ مِنْ بَنِی آدَمَ مِنْ ظُهُورِهِمْ ذُرِّیَّتَهُمْ وَ أَشْهَدَهُمْ عَلی‏ أَنْفُسِهِمْ أَ لَسْتُ‏ بِرَبِّکُمْ‏ قالُوا بَلی‏ شَهِدْنا«، اعراف، 172. [2] . «فقال علی: قوله تبارک و تعالی: «وَ إِذْ أَخَذَ رَبُّکَ مِنْ بَنِی آدَمَ مِنْ ظُهُورِهِمْ ذُرِّیَّتَهُمْ وَ أَشْهَدَهُمْ عَلی‏ أَنْفُسِهِمْ أَ لَسْتُ بِرَبِّکُمْ قالُوا بَلی‏ شَهِدْنا» فلما أقروا بالطاعة بأنه الرب و أنهم العباد أخذ علیهم المیثاق بالحج إلی بیته الحرام، ثم خلق الله رقا أرق من الماء و قال للقلم. اکتب موافاة خلقی بیتی الحرام، فکتب القلم موافاة بنی آدم فی الرق»، عیاشی، محمد بن مسعود، تفسیر العیاشی، محقق، مصحح، رسولی محلاتی، هاشم‏، ج ‏2، ص 38، تهران، المطبعة العلمیة، چاپ اول، ‏1380ق‏.‏ [3] . «عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ سِنَانٍ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ لَمَّا أُمِرَ إِبْرَاهِیمُ وَ إِسْمَاعِیلُ (ع) بِبِنَاءِ الْبَیْتِ وَ تَمَّ بِنَاؤُهُ قَعَدَ إِبْرَاهِیمُ عَلَی رُکْنٍ ثُمَّ نَادَی هَلُمَّ الْحَجَّ هَلُمَّ الْحَجَّ فَلَوْ نَادَی هَلُمُّوا إِلَی الْحَجِّ لَمْ یَحُجَّ إِلَّا مَنْ کَانَ یَوْمَئِذٍ إِنْسِیّاً مَخْلُوقاً وَ لَکِنَّهُ نَادَی هَلُمَّ الْحَجَّ فَلَبَّی النَّاسُ فِی أَصْلَابِ الرِّجَالِ لَبَّیْکَ دَاعِیَ اللَّهِ لَبَّیْکَ دَاعِیَ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ فَمَنْ لَبَّی عَشْراً یَحُجُّ عَشْراً وَ مَنْ لَبَّی خَمْساً یَحُجُّ خَمْساً وَ مَنْ لَبَّی أَکْثَرَ مِنْ ذَلِکَ فَبِعَدَدِ ذَلِکَ وَ مَنْ لَبَّی وَاحِداً حَجَّ وَاحِداً وَ مَنْ لَمْ یُلَبِّ لَمْ یَحُج»، کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، ج ‏4، ص 206 و 207، تهران، اسلامیه، چاپ دوم، 1362ش.





مسئله مرتبط یافت نشد
1396@ - موتور جستجوی پرسش و پاسخ امین