در پاسخ به این سؤال دو نکته را متذکر می‌شویم: 1. حوادث و ویژگی‌‌های عالم قیامت را نباید با مسائل و ویژگی عالم دنیا قیاس کرد. به بیان دیگر؛ نباید ویژگی‌های عالم دنیا را معیار بنیادی و تنها ملاک برای شناخت حوادث قیامت دانست، و در نتیجه تمام خصوصیات عالم دنیا را به عالم آخرت سرایت داد؛ زیرا عالم آخرت با یک‌سری تغییرات در نظام دنیا آغاز می‌شود: «در آن روز که این زمین به زمین دیگر، و آسمان‌‌ها [به آسمان‌‌های دیگری] مبدل می‌شود، و آنان در پیشگاه خداوند واحد قهار ظاهر می‌‌گردند».[1] از این جهت خصوصیات زمان و مکان در این دنیا را نمی‌توان به طور دقیق در عالم آخرت جاری دانست.[2] چنان‌که در قیامت ممکن است دو نفر کنار هم باشند ولی یکی در عذاب و تاریکی است و دیگری در نور و راحتی؛ «روزی که مردان و زنان منافق به مؤمنان می‌گویند: نظری به ما بیفکنید تا از نور شما شعله‌ای برگیریم، به آنها گفته می‌شود: به پشت سر خود بازگردید و کسب نور کنید! در این هنگام دیواری میان آنها زده می‌شود که دری دارد، درونش رحمت است و برونش عذاب».[3] بنابراین، حضور ائمه اطهار(ع) در مدت 50 هزار مستلزم اذیت و آزار برای آنها نخواهد بود. 2. نکته اساسی دیگر این است که شفاعت ائمه(ع)، مستلزم حضور فیزیکی و عینی آنها در جایگاه شفاعت نیست؛ بلکه ممکن است این از سوی واسطه‌‌هایی مانند ملائکه خدا صورت گیرد، یا می‌توان گفت همان توجه و عنایت آنان برای شفاعت کافی است. [1] . «یَوْمَ تُبَدَّلُ الْأَرْضُ غَیْرَ الْأَرْضِ وَ السَّماواتُ وَ بَرَزُوا لِلَّهِ الْواحِدِ الْقَهَّار»؛ ابراهیم، 48. [2] . ر.ک: «ملال آور نبودن نعمت های بهشتی»، سؤال 1823؛ «حقیقت بهشت و جهنم»، سؤال 1945. [3] . «یَوْمَ یَقُولُ الْمُنَافِقُونَ وَ الْمُنَافِقَاتُ لِلَّذِینَ ءَامَنُواْ انظُرُونَا نَقْتَبِسْ مِن نُّورِکُمْ قِیلَ ارْجِعُواْ وَرَاءَکُمْ فَالْتَمِسُواْ نُورًا فَضُرِبَ بَیْنَهِم بِسُورٍ لَّهُ بَابُ بَاطِنُهُ فِیهِ الرَّحْمَةُ وَ ظَاهِرُهُ مِن قِبَلِهِ الْعَذَاب»؛ حدید، 13.
با توجه به اینکه معصومین(ع) در روز قیامت شفاعت میکنند و با ذکر این مطلب که ممکن است قیامت هر فرد بستگی به اعمال خود، تا 50 هزار سال طول بکشد؛ آیا معصومان(ع) در طول این مدت برای شفاعت مردم در صحنه قیامت معطل نمیشوند؟ و این معطلی سبب آزار ایشان در طول این مدت نیست؟
در پاسخ به این سؤال دو نکته را متذکر میشویم:
1. حوادث و ویژگیهای عالم قیامت را نباید با مسائل و ویژگی عالم دنیا قیاس کرد. به بیان دیگر؛ نباید ویژگیهای عالم دنیا را معیار بنیادی و تنها ملاک برای شناخت حوادث قیامت دانست، و در نتیجه تمام خصوصیات عالم دنیا را به عالم آخرت سرایت داد؛ زیرا عالم آخرت با یکسری تغییرات در نظام دنیا آغاز میشود: «در آن روز که این زمین به زمین دیگر، و آسمانها [به آسمانهای دیگری] مبدل میشود، و آنان در پیشگاه خداوند واحد قهار ظاهر میگردند».[1] از این جهت خصوصیات زمان و مکان در این دنیا را نمیتوان به طور دقیق در عالم آخرت جاری دانست.[2] چنانکه در قیامت ممکن است دو نفر کنار هم باشند ولی یکی در عذاب و تاریکی است و دیگری در نور و راحتی؛ «روزی که مردان و زنان منافق به مؤمنان میگویند: نظری به ما بیفکنید تا از نور شما شعلهای برگیریم، به آنها گفته میشود: به پشت سر خود بازگردید و کسب نور کنید! در این هنگام دیواری میان آنها زده میشود که دری دارد، درونش رحمت است و برونش عذاب».[3] بنابراین، حضور ائمه اطهار(ع) در مدت 50 هزار مستلزم اذیت و آزار برای آنها نخواهد بود.
2. نکته اساسی دیگر این است که شفاعت ائمه(ع)، مستلزم حضور فیزیکی و عینی آنها در جایگاه شفاعت نیست؛ بلکه ممکن است این از سوی واسطههایی مانند ملائکه خدا صورت گیرد، یا میتوان گفت همان توجه و عنایت آنان برای شفاعت کافی است. [1] . «یَوْمَ تُبَدَّلُ الْأَرْضُ غَیْرَ الْأَرْضِ وَ السَّماواتُ وَ بَرَزُوا لِلَّهِ الْواحِدِ الْقَهَّار»؛ ابراهیم، 48. [2] . ر.ک: «ملال آور نبودن نعمت های بهشتی»، سؤال 1823؛ «حقیقت بهشت و جهنم»، سؤال 1945. [3] . «یَوْمَ یَقُولُ الْمُنَافِقُونَ وَ الْمُنَافِقَاتُ لِلَّذِینَ ءَامَنُواْ انظُرُونَا نَقْتَبِسْ مِن نُّورِکُمْ قِیلَ ارْجِعُواْ وَرَاءَکُمْ فَالْتَمِسُواْ نُورًا فَضُرِبَ بَیْنَهِم بِسُورٍ لَّهُ بَابُ بَاطِنُهُ فِیهِ الرَّحْمَةُ وَ ظَاهِرُهُ مِن قِبَلِهِ الْعَذَاب»؛ حدید، 13.