همه‌ی فقها می‌گویند، در زمان اضطرار، خوردن و آشامیدن از هر حرامی جایز است،[1] اما درباره جریان این حکم نسبت به نوشیدن شراب، بین ایشان اختلاف نظر است، که قول مشهور الحاق شراب به سایر محرمات است. ضمن اینکه برخی، حلال بودن آن را تنها در صورت ترس از تلف شدن در صورت ننوشیدن آن، مقیّد کرده‌اند.[2]
لذا فقهای معاصر، مداوا کردن بیماریها به وسیله محرمات را در صورتی که علاج مرض، منحصر به آن باشد جایز شمرده‌اند، اما درباره‌ی درمان توسط شراب و سایر مسکرات، این شرط را اضافه کرده‌اند که بیمار [با مشورت با پزشک حاذق و متدین] یقین کند که بیماری او قابل معالجه است و یقین داشته باشد که ترک معالجه با شراب به هلاکت وی (یا چیزی نزدیک به آن) منتهی می‌شود. البته در استفاده و معالجه به آن نباید عجله کرد و تا حد ممکن باید با مشقت صبر نماید که شاید خداوند متعال سلامتی را به او برگرداند.[3]
در هر حال، اگر کسی به حرامی اضطرار پیدا کرد باید به مقدار ضرورت، اکتفا کرده و زیاده بر آن جایز نیست.[4] [1] . نراقی، ملا احمد، مستند الشیعة فی أحکام الشریعة، ج15، ص 19، مؤسسه آل البیت علیهم السلام، قم، اول، 1415 ه ق. [2] . ر.ک: جمعی از پژوهشگران زیر نظر آیت الله شاهرودی، فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع)، ج1، ص 544، مؤسسه دائرة المعارف فقه اسلامی، قم، اول، 1426 ه ق. [3] . ر.ک: امام خمینی، سید روح اللّٰه، مترجم اسلامی، علی، تحریر الوسیلة، ج3، ص 301 م 35، دفتر انتشارات اسلامی، قم، 21، 1425 ه ق. [4] . همان، ج3، ص 299 م 33.
