بر اساس روایتی؛[1] روز غدیر خم، همزمان با وقایع مهمی بود که در چنین روزی رخ داد: 1. عید نوروز: از نکته‌های شگفت تاریخ این‌که روز غدیر خم، با نوروز همزمان گشت[2] و عید باستانی عجم با عید غدیر پیوند یافت و به همین دلیل، توجه ویژه ایرانیان به نوروز می‌تواند یک انگیزه بزرگ مذهبی نیز داشته باشد. گفتنی است؛ هرچند در دسته‌ای از روایات به عید نوروز[3] اشاره شده، ولی چون عید نوروز هم با عید غدیر همزمان بوده، با این واسطه جزو وقایع روز عید غدیر ذکر می‌شود. 2. آغاز نوردهی خورشید، خلقت بادهای بارور کننده گیاهان و درختان و اتمام نعمت الهی.[4] 3. شکستن بت‌های روی کعبه به دست علی(ع).[5] 4. پیروز شدن امام زمان(عج) در ایام ظهور بر دجّال.[6] 5. پیمان گرفتن خداوند از مردم که او را بپرستند و هیچ‌گونه شرکی نورزند و به راهنمایان و ائمه طاهرین(ع) ایمان بیاورند.[7] 6. زنده شدن تعداد زیادی از مردگان اقوام گذشته به امر خدا.[8] 7. نشستن کشتی طوفان زده حضرت نوح(ع) به کوه جودی.[9] 8. شکستن بت‌ها توسط حضرت ابراهیم(ع).[10] [1] . «أَقُولُ رَأَیْتُ فِی بَعْضِ الْکُتُبِ الْمُعْتَبَرَةِ رَوَی...»؛ ‏مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، ج ‏56، ص 91، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، چاپ دوم، 1403ق. [2] . همان، ص 92؛ شیخ حرّ عاملی، وسائل الشیعة، ج ‏8، ص 173، قم، مؤسسه آل البیت(ع)، چاپ اول، 1409ق. [3] . ر.ک:‌ «دلیل شرعی بر نوروز»، سؤال 4731. [4] . بحار الأنوار، ج ‏56، ص 92؛ محدّث نوری، حسین، مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، ج ‏6، ص 352، قم، مؤسسه آل البیت(ع)، چاپ اول، 1408ق. [5] . وسائل الشیعة، ج ‏8، ص 174؛ ر.ک: «شکستن بت‌ها توسط امام علی(ع)»، سؤال 10315. [6] . بحار الانوار، ج ‏56، ص 92. [7] . همان. [8] . همان، ص 92 - 93 و ج ‏13، ص 386. [9] . همان، ج 56، ص 92؛ وسائل الشیعة، ج ‏8، ص 174. [10] . بحار الانوار، ج ‏56، ص 92؛ مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، ج ‏6، ص 353.
بر اساس روایتی؛[1] روز غدیر خم، همزمان با وقایع مهمی بود که در چنین روزی رخ داد:
1. عید نوروز: از نکتههای شگفت تاریخ اینکه روز غدیر خم، با نوروز همزمان گشت[2] و عید باستانی عجم با عید غدیر پیوند یافت و به همین دلیل، توجه ویژه ایرانیان به نوروز میتواند یک انگیزه بزرگ مذهبی نیز داشته باشد.
گفتنی است؛ هرچند در دستهای از روایات به عید نوروز[3] اشاره شده، ولی چون عید نوروز هم با عید غدیر همزمان بوده، با این واسطه جزو وقایع روز عید غدیر ذکر میشود.
2. آغاز نوردهی خورشید، خلقت بادهای بارور کننده گیاهان و درختان و اتمام نعمت الهی.[4]
3. شکستن بتهای روی کعبه به دست علی(ع).[5]
4. پیروز شدن امام زمان(عج) در ایام ظهور بر دجّال.[6]
5. پیمان گرفتن خداوند از مردم که او را بپرستند و هیچگونه شرکی نورزند و به راهنمایان و ائمه طاهرین(ع) ایمان بیاورند.[7]
6. زنده شدن تعداد زیادی از مردگان اقوام گذشته به امر خدا.[8]
7. نشستن کشتی طوفان زده حضرت نوح(ع) به کوه جودی.[9]
8. شکستن بتها توسط حضرت ابراهیم(ع).[10] [1] . «أَقُولُ رَأَیْتُ فِی بَعْضِ الْکُتُبِ الْمُعْتَبَرَةِ رَوَی...»؛ مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، ج 56، ص 91، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، چاپ دوم، 1403ق. [2] . همان، ص 92؛ شیخ حرّ عاملی، وسائل الشیعة، ج 8، ص 173، قم، مؤسسه آل البیت(ع)، چاپ اول، 1409ق. [3] . ر.ک: «دلیل شرعی بر نوروز»، سؤال 4731. [4] . بحار الأنوار، ج 56، ص 92؛ محدّث نوری، حسین، مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، ج 6، ص 352، قم، مؤسسه آل البیت(ع)، چاپ اول، 1408ق. [5] . وسائل الشیعة، ج 8، ص 174؛ ر.ک: «شکستن بتها توسط امام علی(ع)»، سؤال 10315. [6] . بحار الانوار، ج 56، ص 92. [7] . همان. [8] . همان، ص 92 - 93 و ج 13، ص 386. [9] . همان، ج 56، ص 92؛ وسائل الشیعة، ج 8، ص 174. [10] . بحار الانوار، ج 56، ص 92؛ مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، ج 6، ص 353.
- [آیت الله علوی گرگانی] با توجّه به اینکه در اسلام فقط چهار عید داریم (فطر، قربان، غدیر و جمعه) آیا اسلام عید نوروز را تائید میکند؟
- [سایر] اعمال شب و روز عید غدیر چبست؟
- [سایر] نام عید غدیر خم در ملکوت چیست؟
- [سایر] اعمال شب و روز عید غدیر چبست؟
- [سایر] نام عید غدیر خم در ملکوت چیست؟
- [سایر] اهمیت عید غدیر از دیدگاه اهل سنت را توضیح دهید؟
- [سایر] اهمیت عید غدیر از دیدگاه اهل سنت را توضیح دهید؟
- [سایر] مطلب یا شعر درباره عید سعید غدیر خم بصورت خلاصه.
- [آیت الله مظاهری] جواب : روز عید غدیر بهترین روزها است و عیدی افضل از این عید نداریم و شیعه باید روز غدیر را خیلی اهمیت بدهد، بلکه هفته غدیر داشته باشد. روز عید غدیر باید جشن ها و دید و بازدیدها عالی باشد. البته باید در ضمن آنها گناه نباشد که امیرالمومنین(سلاماللهعلیه) را ناراحت کند. بلکه باید مداحها مدح بخوانند و اهل منبر منقبت اهلبیت(علیهمالسلام) مخصوصاً امیر المومنین(سلاماللهعلیه) را بگویند. البته باید اغراق نباشد که بهانه دست دشمن داده شود.
- [آیت الله بروجردی] شخصی نذر کرده که هر سال روز عید غدیر روزه بگیرد، اتّفاقاً امسال عید غدیر در مسافرت بوده و قصد عشره هم نکرده، آیا میتواند درمسافرت روزه بگیرد یا خیر؟
- [آیت الله بهجت] نمازهای مستحبی را نمی شود به جماعت خواند، ولی خواندن نماز عید فطر و قربان در زمان غیبت امام علیه السلام به جماعت مستحب است در صورتی که شروط وجوب موجود نباشد، همچنین خواندن نماز استسقاء که برای طلب باران می خوانند به جماعت مستحب است و بعید نیست استحباب جماعت در نماز غدیر که به امید مطلوبیت خوانده شود.
- [آیت الله وحید خراسانی] فقها در بیان اغسال مستحبه اغسال زیادی ذکر فرموده اند که از جمله انها این چند غسل است غسل تمام شبهای طاق ماه رمضان و غسل تمام شبهای دهه اخر ان و غسل دیگری در اخر شب بیست و سوم ان غسل روز بیست و چهارم ذی الحجه غسل روز عید نوروز و پانزدهم شعبان و نهم و هفدهم ربیع الاول و روز بیست و پنجم ذی القعده غسل زنی که برای غیر شوهرش بوی خوش استعمال کرده باشد غسل کسی که در حال مستی خوابیده غسل کسی که برای تماشای دار اویخته رفته و او را دیده باشد ولی اگر اتفاقا یا از روی ناچاری نگاهش بیفتد یا مثلا برای شهادت دادن رفته باشد غسل مستحب نیست غسل برای دخول مسجد پیغمبر صلی الله علیه واله وسلم غسل برای زیارت معصومین علیهم السلام از دور یا نزدیک غسل روز عید غدیر ولی احوط این است که این غسلها را به قصد رجاء به جا اورند
- [آیت الله وحید خراسانی] فقها در بیان اغسال مستحبه اغسال زیادی ذکر فرموده اند که از جمله انها این چند غسل است غسل تمام شبهای طاق ماه رمضان و غسل تمام شبهای دهه اخر ان و غسل دیگری در اخر شب بیست و سوم ان غسل روز بیست و چهارم ذی الحجه غسل روز عید نوروز و پانزدهم شعبان و نهم و هفدهم ربیع الاول و روز بیست و پنجم ذی القعده غسل زنی که برای غیر شوهرش بوی خوش استعمال کرده باشد غسل کسی که در حال مستی خوابیده غسل کسی که برای تماشای دار اویخته رفته و او را دیده باشد ولی اگر اتفاقا یا از روی ناچاری نگاهش بیفتد یا مثلا برای شهادت دادن رفته باشد غسل مستحب نیست غسل برای دخول مسجد پیغمبر صلی الله علیه واله وسلم غسل برای زیارت معصومین علیهم السلام از دور یا نزدیک غسل روز عید غدیر ولی احوط این است که این غسلها را به قصد رجاء به جا اورند
- [آیت الله اردبیلی] اگر دو نفر همزمان به یکدیگر سلام کنند، بر هر یک واجب است =============================================================================== 1 وسائلالشیعة، چاپ آل البیت، باب 156 از (أبواب أحکامالعِشرة)،ح1 و 2 و 4 و 7،ج12،ص291 - 293. جواب سلام دیگری را بدهد.
- [آیت الله نوری همدانی] اگر بخواهد غیر روزة رمضان روزة دیگری بگیرد ، باید آن را معین نماید ، مثلاً نیت کند که روزة قضا یا روزة نذر می گیریم . ولی در ماه رمضان لازم نیست نیت کند که روزة ماه رمضان می گیرم و همچنین در روزة مستحبی که زمان خاص ندارد روزه ای که زمانش معین است مانند روزة روز عید غدیر مثلاً تعیین لازم نیست ، بلکه اگر نداند ماه رمضان است یا فراموش نماید ، و روزه دیگری را نیت کند ، روزه ماه رمضان حساب می شود .
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . روزه تمام روزهای سال، غیر از روزه های حرام و مکروه که گفته شد، مستحب است و برای بعضی از روزها بیشتر سفارش شده است که از آن جمله است: 1. پنجشنبه اول و پنجشنبه آخر هر ماه و چهارشنبه اولی که بعد از روز دهم ماه است. و اگر کسی اینها را به جا نیاورد، مستحب است قضا نماید و چنان چه اصلا نتواند روزه بگیرد، مستحب است برای هر روز یک مد طعام یا 6/12 نخود نقره به فقیر بدهد. 2. سیزدهم و چهاردهم و پانزدهم هر ماه. 3. تمام ماه رجب و شعبان و بعضی از این دو ماه اگر چه یک روز باشد. 4. روز عید نوروز، و چهارم تا نهم شوال، روز بیست و پنجم، و بیست و نهم ذی قعده، روز اول تا روز نهم ذی حجه "روز عرفه"، ولی اگر به واسطه ضعف روزه نتواند دعاهای روز عرفه را بخواند، روزه آن روز مکروه است، عید سعید غدیر " 18 ذی حجه " روز مباهله " 24 ذی حجه " روز اول و سوم و هفتم محرم، میلاد مسعود پیغمبر اکرم صلی الله علیه و آله " 17 ربیع الاول "، پانزدهم جمادی الاولی، روز مبعث حضرت رسول اکرم صلی الله علیه و آله " 27 رجب "، و اگر کسی روزه مستحبی بگیرد واجب نیست آن را به آخر برساند، بلکه اگر برادر مؤمنش او را به غذا دعوت کند، مستحب است دعوت او را قبول کند، و در بین روز افطار نماید.
- [آیت الله وحید خراسانی] روزه تمام روزهای سال غیر از روزه های حرام و مکروه که ذکر شد مستحب است و برای بعضی از روزها بیشتر سفارش شده است که از ان جمله است پنجشنبه اول و پنجشنبه اخر هر ماه و چهارشنبه اولی که بعد از روز دهم ماه است و اگر کسی انها را به جا نیاورد مستحب است قضا نماید و چنانچه اصلا نتواند روزه بگیرد مستحب است برای هر روز یک مد طعام یا نخود نقره سکه دار به فقیر دهد سیزدهم و چهاردهم و پانزدهم هر ماه تمام ماه رجب و شعبان و بعضی از این دو ماه اگر چه یک روز باشد روز عید نوروز روز چهارم تا نهم شوال روز بیست و پنجم و بیست و نهم ذی قعده روز اول تا روز نهم ذی حجه روز عرفه ولی اگر به واسطه ضعف روزه نتواند دعاهای روز عرفه را بخواند روزه ان روز مکروه است روز عید سعید غدیر ذی حجه روز مباهله ذی حجه روز اول و سوم و هفتم محرم روز میلاد مسعود پیغمبر اکرم صلی الله علیه واله وسلم ربیع الاول روز پانزدهم جمادی الاولی روز مبعث حضرت رسول اکرم صلی الله علیه واله وسلم رجب و اگر کسی روزه مستحبی بگیرد واجب نیست ان را به اخر برساند بلکه اگر برادر مومنش او را به غذا دعوت کند مستحب است دعوت او را قبول کند و در بین روز اگر چه بعد از ظهر باشد افطار نماید
- [آیت الله اردبیلی] روزه در تمام روزهای سال، غیر از روزههای حرام و مکروه که گفته شد، مستحب است و برای بعضی از روزها بیشتر سفارش شده است که از آن جمله است: 1 پنجشنبه اوّل و پنجشنبه آخر هر ماه و چهارشنبه اوّلی که بعد از روز دهم ماه است و اگر کسی اینها را بجا نیاورد، مستحب است قضا نماید و چنانچه اصلاً نتواند روزه بگیرد، مستحب است برای هر روز یک مُد طعام یا 6/12 نخود نقره به فقیر بدهد. 2 سیزدهم و چهاردهم و پانزدهم هر ماه. 3 تمام ماه رجب و شعبان و بعضی از این دو ماه، اگرچه یک روز باشد. 4 روز عید نوروز؛ روز بیست و پنجم و بیست و نهم ذیقعده؛ روز نهم ذی حجّه (روز عرفه)، ولی اگر به واسطه ضعف ناشی از روزه نتواند دعاهای روز عرفه را بخواند، روزه آن روز مکروه است؛ روز عید سعید غدیر (18 ذیحجه)؛ روز اوّل و سوم و هفتم محرم؛ روز میلاد مسعود پیامبر اکرم صلیاللهعلیهوآلهوسلم (17 ربیع الاوّل)؛ روز مبعث حضرت رسول اکرم صلیاللهعلیهوآلهوسلم (27 رجب) و اگر کسی روزه مستحبّی بگیرد، واجب نیست آن را به آخر رساند، بلکه اگر فرد مؤمنی او را به غذا دعوت کند، مستحب است دعوت او را قبول کند و در بین روز افطار نماید.
- [امام خمینی] روزه تمام روزهای سال غیر از روزه های حرام و مکروه که گفته شد مستحب است. و برای بعضی از روزها بیشتر سفارش شده است، که از آن جمله است: 1- پنجشنبه اول و پنجشنبه آخر هر ماه، و چهارشنبه اولی که بعد از روز دهم ماه است.و اگر کسی اینها را بجا نیاورد مستحب است قضا نماید، و چنانچه اصلا نتواند روزه بگیرد، مستحب است برای هر روز یک مد طعام یا 6/12 نخود نقره به فقیر بدهد. 2- سیزدهم و چهاردهم و پانزدهم هر ماه. 3- تمام ماه رجب و شعبان و بعضی از این دو ماه اگر چه یک روز باشد. 4- روز عید نوروز، روز بیست و پنجم و بیست و نهم ذی قعده، روز اول تا روز نهم ذی حجه، روز عرفه ولی اگر بواسطه ضعف روزه، نتواند دعاهای روز عرفه را بخواند، روزه آن روز مکروه است، عید سعید غدیر 18 ذی حجه روز اول و سوم محرم،میلاد مسعود پیغمبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم، 17 ربیع الاول روز مبعث حضرت رسول اکرم صلی الله علیه و آله و سلم، 27 رجب و اگر کسی روزه مستحبی بگیرد واجب نیست آن را به آخر برساند، بلکه اگر برادر مؤمنش او را به غذا دعوت کند، مستحب است دعوت او را قبول کند، و در بین روز افطار نماید.
- [آیت الله علوی گرگانی] روزه تمام روزهای سال، غیر از روزهای حرام و مکروه که گفته شد، مستحبّ است وبرای بعضی از روزها بیشتر سفارش شده است که از آن جمله است: 1 - پنجشنبه اوّل و پنجشنبه آخر هر ماه و چهار شنبه اوّلی که بعد از روز دهم ماهاست و اگر کسی اینها را بجا نیاورد، مستحبّ است قضا نماید و چنانچهاصلاً نتواند روزه بگیرد، مستحبّ است برای هر روز یک مدّ طعام یا 6/12 نخود نقره به فقیر بدهد. 2 - سیزدهم وچهاردهم وپانزدهم هر ماه. 3 - تمام ماه رجب وشعبان وبعضی از این دو ماه اگرچه یکروز باشد. 4 - روز عید نوروز، روز چهارم تا نهم شوّال، روز نهم وبیست وپنجم ذیقعده، روز اوّل تا نهم ذیحجه )روز عرفه( ولی اگر به واسطه ضعف روزه نتواند دعاهای روز عرفه را بخواند، روزه آن روز مکروه است، عید سعید غدیر (18ذیحجه(، روز مباهله (24ذیحجه(، روز اوّل وسوم وهفتم محرّم، روز میلاد مسعود پیغمبر اکرم (17 ربیع الأوّل( و15 جمادی الأولی و روز مبعث حضرت رسول اکرم (27رجب( و اگر کسی روزه مستحبّی بگیرد واجبنیست آن را به آخر برساند، بلکه اگر برادر مؤمنش او را بهغذا دعوت کند مستحبّ است دعوت او را قبول کند و در بین روز افطار نماید.