روز غدیر خم هدیه آسمانی خداوند بر امت اسلامی است و برآنان است که با دل و جان از آن نگهداری و محافظت کنند زیرا نگریستن به واقعه غدیر به چشم یک واقعه تاریخی که قرونی بر آن گذشته است خلاف فهم دین و فهم این واقعه است چون این واقعه هر چند یک واقعه تاریخی است اما محتوای آن همانند دعوت به یکتاپرستی، عدالت و... حقایق ابدی است نه حقایق زمانی و لذا اموری از قبیل واقعه غدیر را نباید با واحد زمان سنجید. از این رو جامعه اسلامی با زنده کردن خاطرات این روز و تفهیم محتوای آن به فرزندان سرزمین های اسلامی بایدکفاره گناه خود را راجع به پوشیده ماندن (غدیر) بپردازند زیرا پوشاندن یا پوشیده ماندن آن در حقیقت بی توجهی به یکی از روشن ترین روزهای انسان و یکی از اساسی ترین اصل اسلام یعنی توحید، نبوت، امامت و معاد به شمار می رود. و به بیان دیگر بی توجهی به (غدیر) نسیان یکی از سنت های پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم و رد کردن عظیم ترین فریاد وحی الهی است که از حلقوم محمد صلی الله علیه و آله و سلم 14 قرن قبل در آن صحرای سوزان بدر آمد. شرح آنچه در این روز اتفاق افتاده است از حد این مقال بیرون و فقط اکتفاء می شود به بیان مولای متقیان علی علیه السلام که این روز، روز اظهار ولایت او توسط پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم می باشد: امام علی علیه السلام در دوران خلافت خود در یک روزی که دو عید جمعه و عید غدیر مقارن و همزمان شده بود خطبه ایراد کرده است و در آن می فرماید: (... خدا در رساندن احکام خویش، محمد صلی الله علیه و آله و سلم را به جای خود قرار داد زیرا خداوند خود به چشمها دیده نشود و به خاطر در نگنجد و در لایه های پیچیده گمانهای انسان جای نگیرد، خداوند اعتراف به نبوت محمد صلی الله علیه و آله و سلم را با اعتراف به الهیت خود مقرون ساخت.... آنگاه پس از محمد صلی الله علیه و آله و سلم خدا از میان خلق تنی چند را ویژه خویش ساخت (منظور ائمه هدی هستند) تا داعیانی باشند راستین که خلق را به سوی خدا دعوت کنند، از این دسته در هر قرنی و زمانی، کسی هست خدا اینان را در ازل بیافرید، و اینان به صورت انواری، زبان به ستایش خدا گشوده و خدا اینان را حجت های خویش کرد، خدا آنها را به هنگام آفرینش دیگران حاضر داشت و تا آنجا که خود خواست کار را به ایشان بسپرد (یعنی ولایت و امامت و هدایت خلق را به ایشان واگذار کرد). امّا با این همه آنان بندگان خدایند که بدون دستور او لب به سخن نگشایند. ای جماعت مؤمنان خداوند در این روز برای شما دو عید فراهم کرد جمعه را روز اجتماع قرار داد و همه را به شرکت کردن در آن فراخواند تا آنچه در روزهای هفته کرده اید تطهیر پذیرد و اصلاح شود... اکنون بدانید که اعتقاد به توحید پذیرفته نیست مگر با اعتراف به نبوت محمد صلی الله علیه و آله و سلم و هیچ اعتقاد و عملی قبول نیست مگر با قبول ولایت آن کس که خدا او را اولی قرار داده است و در روز غدیر درباره ولایت آن آیت فرستاد و به پیامبرش دستور داد که آن را ابلاغ کند و او را از گزند و بدی گمراهان و منافقان در امان داشت. بدین سان خدا دین خودش را کامل کرد و این همان واقعه غدیر بود که وعده خداوند در حق صبر کنندگان به وقوع پیوست و پرداخته های فرعون و هامان و قارون و سپاه آنان را تباه و ویران کرد. همانا امروز روز بزرگی است که برهان خدا در آن روشن شد... امروز روز عهد و پیمان، روز گواهی گواهان و امروز روز نص بر شخص است.[1] در این خطبه علاوه بر مطالبی که بیان شد حضرت امیر المومنین علی علیه السلام از واقعه غدیر به عنوان دو نعمت یاد می کند و می فرماید خدای را برآن شکر گزارید و این یادآوری را تکرار می کند و معلوم است که این همه یادآوری بخاطر محتوا و پیام عید غدیر است نه صرف یک حادثه تاریخی و نه صرف اینکه روز 18 ذی الحجه بعد از این واقعه به عنوان یکی از اعیاد اسلامی به شمار آمده است زیرا روز غدیر پیش از این هم شناخته شده بود. آری به فرموده امام صادق علیه السلام در جواب این سئوال که: یابن رسول الله فدایت شوم آیا برای مسلمانان به جز دو عید (فطر و عید قربان) عید دیگری هست؟ فرمود: (عید غدیر و روز نصب علی علیه السلام به ولایت، برتر آن دو عید است).[2] و باز هم امام صادق علیه السلام می فرماید: ( روز غید غدیر بزرگترین عید خداست و هیچ پیامبری را خدا مبعوث نکرده مگر آنکه حرمت این روز را نگهداشته و آن را عید گرفته است روزی که در آسمان به (عهد معهود) و پیمان شناخته شده و در زمین به میثاق مأخوذ شناخته می شود و خدا آن را این گونه نام نهاده است. و نیز امام علیه السلام فرموده است روزه روز غدیر معادل روزه تمام عمر دنیاست که اگر کسی به اندازه عمر دنیا عمر کند و تمام آن را روزه بگیرد به اندازه روزه روز غدیر ثواب دارد نه بیشتر و نیز روزه این روز برابر است با صد عمره و حج مقبول.[3] بنابراین در ملکوت آسمان ها روز غدیر به (عهد معهود) مشهور است. در اعمال این روز در کتب ادعیه و زیارات مطالب سودمند و حیرت انگیز به چشم می خورد این چند برابری اعمال نیست مگر بخاطر اینکه عید غدیر پیام آسمانی و انسانی دارد که اگر کسی موفق به درک عمق این پیام شد و عقدالقلب و باور قلبی نه لسانی برایش حاصل شد و آنگاه آنچه را لازمه این روز مبارک است انجام داد، ان شاءالله از جمله متمسکین به ولایت علی علیه السلام به شمار خواهد آمد. معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر: 1 اقبال الاعمال، سید بن طاووس، ج2. 2 تهذیب الاحکام، شیخ طوسی، ج3، باب 7، ص143. پی نوشتها: [1]. هادی، کاشف الغطاء، مستدرک نهج البلاغه، بیروت، مکتبة الاندلس،بی تا، ص81. [2]. حکیمی، محمد رضا، حماسه غدیر، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، بی تا، ص44 و کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، ج1، ص303. [3]. مجلسی، محمد باقر، بحارالأنوار، بیروت، موسسه الوفاء، دوم، 1403ق، ج95، ص203 و 321؛ شیخ مفید، محمد، مقنعه، جامعه مدرسین، قم، 1410ق.، ص203؛ وسائل، ج8، ص89. منبع: اندیشه قم
روز غدیر خم هدیه آسمانی خداوند بر امت اسلامی است و برآنان است که با دل و جان از آن نگهداری و محافظت کنند زیرا نگریستن به واقعه غدیر به چشم یک واقعه تاریخی که قرونی بر آن گذشته است خلاف فهم دین و فهم این واقعه است چون این واقعه هر چند یک واقعه تاریخی است اما محتوای آن همانند دعوت به یکتاپرستی، عدالت و... حقایق ابدی است نه حقایق زمانی و لذا اموری از قبیل واقعه غدیر را نباید با واحد زمان سنجید.
از این رو جامعه اسلامی با زنده کردن خاطرات این روز و تفهیم محتوای آن به فرزندان سرزمین های اسلامی بایدکفاره گناه خود را راجع به پوشیده ماندن (غدیر) بپردازند زیرا پوشاندن یا پوشیده ماندن آن در حقیقت بی توجهی به یکی از روشن ترین روزهای انسان و یکی از اساسی ترین اصل اسلام یعنی توحید، نبوت، امامت و معاد به شمار می رود.
و به بیان دیگر بی توجهی به (غدیر) نسیان یکی از سنت های پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم و رد کردن عظیم ترین فریاد وحی الهی است که از حلقوم محمد صلی الله علیه و آله و سلم 14 قرن قبل در آن صحرای سوزان بدر آمد.
شرح آنچه در این روز اتفاق افتاده است از حد این مقال بیرون و فقط اکتفاء می شود به بیان مولای متقیان علی علیه السلام که این روز، روز اظهار ولایت او توسط پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم می باشد:
امام علی علیه السلام در دوران خلافت خود در یک روزی که دو عید جمعه و عید غدیر مقارن و همزمان شده بود خطبه ایراد کرده است و در آن می فرماید:
(... خدا در رساندن احکام خویش، محمد صلی الله علیه و آله و سلم را به جای خود قرار داد زیرا خداوند خود به چشمها دیده نشود و به خاطر در نگنجد و در لایه های پیچیده گمانهای انسان جای نگیرد، خداوند اعتراف به نبوت محمد صلی الله علیه و آله و سلم را با اعتراف به الهیت خود مقرون ساخت.... آنگاه پس از محمد صلی الله علیه و آله و سلم خدا از میان خلق تنی چند را ویژه خویش ساخت (منظور ائمه هدی هستند) تا داعیانی باشند راستین که خلق را به سوی خدا دعوت کنند، از این دسته در هر قرنی و زمانی، کسی هست خدا اینان را در ازل بیافرید، و اینان به صورت انواری، زبان به ستایش خدا گشوده و خدا اینان را حجت های خویش کرد، خدا آنها را به هنگام آفرینش دیگران حاضر داشت و تا آنجا که خود خواست کار را به ایشان بسپرد (یعنی ولایت و امامت و هدایت خلق را به ایشان واگذار کرد). امّا با این همه آنان بندگان خدایند که بدون دستور او لب به سخن نگشایند.
ای جماعت مؤمنان خداوند در این روز برای شما دو عید فراهم کرد جمعه را روز اجتماع قرار داد و همه را به شرکت کردن در آن فراخواند تا آنچه در روزهای هفته کرده اید تطهیر پذیرد و اصلاح شود... اکنون بدانید که اعتقاد به توحید پذیرفته نیست مگر با اعتراف به نبوت محمد صلی الله علیه و آله و سلم و هیچ اعتقاد و عملی قبول نیست مگر با قبول ولایت آن کس که خدا او را اولی قرار داده است و در روز غدیر درباره ولایت آن آیت فرستاد و به پیامبرش دستور داد که آن را ابلاغ کند و او را از گزند و بدی گمراهان و منافقان در امان داشت.
بدین سان خدا دین خودش را کامل کرد و این همان واقعه غدیر بود که وعده خداوند در حق صبر کنندگان به وقوع پیوست و پرداخته های فرعون و هامان و قارون و سپاه آنان را تباه و ویران کرد. همانا امروز روز بزرگی است که برهان خدا در آن روشن شد... امروز روز عهد و پیمان، روز گواهی گواهان و امروز روز نص بر شخص است.[1]
در این خطبه علاوه بر مطالبی که بیان شد حضرت امیر المومنین علی علیه السلام از واقعه غدیر به عنوان دو نعمت یاد می کند و می فرماید خدای را برآن شکر گزارید و این یادآوری را تکرار می کند و معلوم است که این همه یادآوری بخاطر محتوا و پیام عید غدیر است نه صرف یک حادثه تاریخی و نه صرف اینکه روز 18 ذی الحجه بعد از این واقعه به عنوان یکی از اعیاد اسلامی به شمار آمده است زیرا روز غدیر پیش از این هم شناخته شده بود. آری به فرموده امام صادق علیه السلام در جواب این سئوال که: یابن رسول الله فدایت شوم آیا برای مسلمانان به جز دو عید (فطر و عید قربان) عید دیگری هست؟ فرمود: (عید غدیر و روز نصب علی علیه السلام به ولایت، برتر آن دو عید است).[2]
و باز هم امام صادق علیه السلام می فرماید: ( روز غید غدیر بزرگترین عید خداست و هیچ پیامبری را خدا مبعوث نکرده مگر آنکه حرمت این روز را نگهداشته و آن را عید گرفته است روزی که در آسمان به (عهد معهود) و پیمان شناخته شده و در زمین به میثاق مأخوذ شناخته می شود و خدا آن را این گونه نام نهاده است.
و نیز امام علیه السلام فرموده است روزه روز غدیر معادل روزه تمام عمر دنیاست که اگر کسی به اندازه عمر دنیا عمر کند و تمام آن را روزه بگیرد به اندازه روزه روز غدیر ثواب دارد نه بیشتر و نیز روزه این روز برابر است با صد عمره و حج مقبول.[3] بنابراین در ملکوت آسمان ها روز غدیر به (عهد معهود) مشهور است.
در اعمال این روز در کتب ادعیه و زیارات مطالب سودمند و حیرت انگیز به چشم می خورد این چند برابری اعمال نیست مگر بخاطر اینکه عید غدیر پیام آسمانی و انسانی دارد که اگر کسی موفق به درک عمق این پیام شد و عقدالقلب و باور قلبی نه لسانی برایش حاصل شد و آنگاه آنچه را لازمه این روز مبارک است انجام داد، ان شاءالله از جمله متمسکین به ولایت علی علیه السلام به شمار خواهد آمد.
معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر:
1 اقبال الاعمال، سید بن طاووس، ج2.
2 تهذیب الاحکام، شیخ طوسی، ج3، باب 7، ص143.
پی نوشتها:
[1]. هادی، کاشف الغطاء، مستدرک نهج البلاغه، بیروت، مکتبة الاندلس،بی تا، ص81.
[2]. حکیمی، محمد رضا، حماسه غدیر، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، بی تا، ص44 و کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، ج1، ص303.
[3]. مجلسی، محمد باقر، بحارالأنوار، بیروت، موسسه الوفاء، دوم، 1403ق، ج95، ص203 و 321؛ شیخ مفید، محمد، مقنعه، جامعه مدرسین، قم، 1410ق.، ص203؛ وسائل، ج8، ص89.
منبع: اندیشه قم
- [سایر] نام عید غدیر خم در ملکوت چیست؟
- [سایر] مطلب یا شعر درباره عید سعید غدیر خم بصورت خلاصه.
- [سایر] با توجه به اهمیت عید غدیر خم چرا در نهج البلاغه نامی از این عید برده نشده است؟
- [سایر] در روز عید غدیر خم، تا چه زمانی از روز می شود صیغه برادری خواند؟
- [سایر] مطلب یا شعر درباره عید سعید غدیر خم بصورت خلاصه بیان کنید .
- [سایر] با توجه به اهمیت عید غدیر خم چرا در نهج البلاغه نامی از این عید برده نشده است؟
- [سایر] چرا عید غدیر خم را عید سیدها مینامند، در صورت امکان سند و متن روایت را ارسال نمایید؟
- [سایر] چرا عید غدیر خم را عید سیدها مینامند، در صورت امکان سند و متن روایت را ارسال نمایید؟
- [آیت الله خامنه ای] آیا انشای عقد اخوّت در ایّامی غیر از روز عید غدیر خم جایز است؟
- [سایر] شمار مردم در اجتماع عظیم روز غدیر خم چقدر بود؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] خم شدن باید به قصد رکوع باشد پس اگر به قصد کار دیگری مثلاً برای کشتن جانور خم شود نمی تواند آن را رکوع حساب کند بلکه باید بایستد و دوباره برای رکوع خم شود و به واسطه این عمل، رکن زیاد نشده و نماز باطل نمی شود.
- [آیت الله وحید خراسانی] خم شدن باید به قصد رکوع باشد پس اگر به قصد کار دیگر مثلا برای کشتن جانوری خم شود نمی تواند ان را رکوع حساب کند بلکه باید بایستد و دوباره برای رکوع خم شود و به واسطه این عمل رکن زیاد نشده و نماز باطل نمی شود
- [آیت الله علوی گرگانی] خم شدن باید به قصد رکوع باشد، پس اگر به قصد کار دیگر مثلاً برای کشتن جانور خم شود، نمیتواند آن را رکوع حساب کند، بلکه باید بایستد و دوباره برای رکوع خم شود و به واسطه این عمل، رکن زیاد نشده و نماز باطل نمیشود.
- [آیت الله مظاهری] خم شدن باید به قصد رکوع باشد، پس اگر به قصد کار دیگر مثلاً برای کشتن جانور خم شود، نمیتواند آن را رکوع حساب کند بلکه باید بایستد و دوباره برای رکوع خم شود و به واسطه این عمل رکن زیاد نشده و نماز باطل نمیشود.
- [آیت الله جوادی آملی] .خم شدن باید به قصد رکوع نماز باشد؛ نه برای گذاشتن چیزی بر زمین یا برداشتن چیزی از آن. اگر به قصد رکوع نماز خم نشد، دوباره باید بایستد و قیام متصل به رکوع را حفظ نماید; آنگاه به قصد رکوع خم شود و آنچه بدون قصد رکوع انجام داد، نماز را باطل نمیکند, زیرا رکوع نبوده تا زیاده رکن شود.
- [آیت الله سبحانی] خم شدن باید به قصد رکوع باشد، پس اگر به قصد کار دیگری مثلا برای کشتن جانور خم شود; نمی تواند آن را رکوع حساب کند، بلکه باید بایستد و دوباره برای رکوع خم شود و به واسطه این عمل، رکن زیاد نشده و نماز باطل نمی شود.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . خم شدن باید به قصد رکوع باشد، پس اگر به قصد کار دیگر مثلاً برای کشتن جانور خم شود نمی تواند آن را رکوع حساب کند بلکه باید بایستد و دوباره برای رکوع خم شود و به واسطه این عمل، رکن زیاد نشده و نماز باطل نمی شود.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] خم شدن باید به قصد رکوع باشد؛ پس اگر به قصد کار دیگر مثلا برای کشتن جانور خم شود؛ نمی تواند آن را رکوع حساب کند؛ بلکه باید بایستد و دوباره برای رکوع خم شود و به واسطه این عمل؛ رکن زیاد نشده و نماز باطل نمی شود.
- [آیت الله بروجردی] خم شدن باید به قصد رکوع باشد، پس اگر به قصد کار دیگر مثلاً برای کشتن جانور خم شود، نمیتواند آن را رکوع حساب کند، بلکه باید بایستد و دوباره برای رکوع خم شود و به واسطهی این عمل رکن زیاد نشده و نماز باطل نمیشود.
- [آیت الله خوئی] خم شدن باید به قصد رکوع باشد، پس اگر به قصد کار دیگری مثلًا برای کشتن جانور خم شود، نمیتواند آن را رکوع حساب کند، بلکه باید بایستد و دوباره برای رکوع خم شود، و به واسط این عمل، رکن زیاد نشده و نماز باطل نمیشود.