1. «حرز»، مفرد احراز و در لغت؛ به معنای پناهگاه، جای محکم و استوار، و هر چیزی که انسان را حفظ کند و انسان در آن پناه گیرد آمده است. حرز در اصطلاح، به دعاهایی گفته می‌شود که خواندن یا نوشتن و همراه داشتن آنها موجب جلوگیری از ترس، چشم زخم، بلا و دردها، جانوران موذی و درندگان، می‌شود.[1]
2. «تعویذ» مصدر باب تفعیل است. صیغه ثلاثی مجرد آن به معنای پناه بردن به چیزی است از شرّی که با آن مواجه شده است.[2] تعویذ در اصطلاح؛ به دعایی گفته می‌شود که برای دفع شرّ نوشته می‌شود و چون به آن پناه می‌برند، به آن تعویذ می‌گویند.[3] همچنین به کار دعا نوشتن و آویختن آن بر کسی دیگر نیز تعویذ گفته می‌شود.[4]
3. «حجاب» نیز که به معنای پوشش است، به چیزی گفته می‌شود که بین دو چیز حائل می‌شود و مانع برخورد آن دو با هم می‌شود.[5] از این‌رو؛ به حرز یا دُعایی که برای دفع آفت یا چشم زخم بر خود آویزند نیز حجاب گفته می‌شود.[6]
هرچند که این چند کلمه در اصل معنا با یکدیگر تفاوت دارند ولی در معنای اصطلاحی تقریباً به یک معنا و مترادف با هم هستند؛ یعنی حرز،[7] تعویذ و حجاب،[8] در منابع روایی و در کتب ادعیه، به دعاهایی اطلاق می‌شود که برای دفع شرّ و مصون ماندن از آفات و بلاها و امراض و... خوانده می‌شود و یا نوشته شده و شخص آن‌را با خود حمل می‌کند. [1] . برگرفته از: استفاده از حرز برای از بردن ترس و چشم زخم-25619. [2] . مصطفوی، حسن، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج 8، ص 258، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، چاپ اول، 1368ش. [3] . ابن منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، میردامادی، جمال الدین، ج 3، ص 499، بیروت، دارالفکر، چاپ سوم، 1414ق. [4] . بستانی، فؤاد افرام، مهیار، رضا، فرهنگ ابجدی عربی - فارسی، ص 629، تهران، اسلامی، چاپ دوم، 1375ش. [5] . التحقیق فی کلمانت القرآن الکریم، ج 2، ص 167. [6] . فرهنگ ابجدی عربی - فارسی، ص 319. [7] . برای اطلاع از این حزرها ر.ک: ابن طاوس، علی بن موسی، مهج الدعوات و منهج العبادات، محقق: کرمانی، ابوطالب، محرر، محمد حسن، ص 3 - 45، قم، دارالذخائر، چاپ اول، 1411ق. [8] . برای اطلاع از این حجاب‌ها ر.ک: مهج الدعوات و منهج العبادات، ص 296 – 302.
