با توجه به این که گفته می‌شود، قسمتی از ستون توسعه یافته جمرۀ عقبه، خارج از منیٰ ساخته شده است، اما این مشکل در جمرات دیگر وجود ندارد، پاسخ در دو بخش ارائه می‌شود. 1. رمی جمرات سه گانه فعلی: الف. مطابق دیدگاه برخی از مراجع تقلید[1] رمی جمرات به هر کجای جمرات توسعه یافته باشد، کفایت می‌کند. ب. مطابق دیدگاه برخی دیگر مراجع،[2] در صورت امکان و بدون عسر و مشقت باید محلّ ستون قبلی را رمی کرد، امّا در صورت ضرورت و مشقت، رمی دیوارهای جدید کفایت می‌کند. 2. رمی جمره عقبه در قسمت توسعه یافته خارج از منی: برخی از مراجع[3] در این‌باره می‌گویند، رمی محدوده خارج از منی کفایت نمی‌کند. [4] [1] . آیات عظام صافی، فاضل، مکارم، نوری؛ آیت اللّٰه صافی: (با وضع فعلی بعید نیست رمی در هر قسمت جمره کافی باشد. البته مهما امکن، احوط و اولی مراعات رمی به حدود ستون قبلی است)؛ آیت اللّٰه مکارم: (پرتاب سنگ به آن حوضچه، هر چند بزرگتر از سابق شده است کافی است، و اگر بر دیوار مزبور بزنند تا در حوضچه بیفتد آن هم کفایت می‌کند، و هیچ ضرورتی ندارد که جای ستون سابق را پیدا کنند و به آن بزنند). [2] . آیات عظام بهجت، تبریزی، خامنه‌ای، سیستانی. [3] . آیات عظام تبریزی، خامنه‌ای، سیستانی، فاضل و مکارم. [4] . ر.ک: محمودی، محمد رضا، مناسک حج (محشّٰی)، ص 471، س 933، نشر مشعر، تهران، ویرایش‌جدید، 1429 ه‍ ق.
سلام، برای رمی جمرات آیا باید حتما به قسمتهای قدیمی دیوار سنگ بزنیم یا قسمتهای دیوار که در گذشته نبوده و جدید هستند هم کفایت میکند؟
با توجه به این که گفته میشود، قسمتی از ستون توسعه یافته جمرۀ عقبه، خارج از منیٰ ساخته شده است، اما این مشکل در جمرات دیگر وجود ندارد، پاسخ در دو بخش ارائه میشود.
1. رمی جمرات سه گانه فعلی:
الف. مطابق دیدگاه برخی از مراجع تقلید[1] رمی جمرات به هر کجای جمرات توسعه یافته باشد، کفایت میکند.
ب. مطابق دیدگاه برخی دیگر مراجع،[2] در صورت امکان و بدون عسر و مشقت باید محلّ ستون قبلی را رمی کرد، امّا در صورت ضرورت و مشقت، رمی دیوارهای جدید کفایت میکند.
2. رمی جمره عقبه در قسمت توسعه یافته خارج از منی:
برخی از مراجع[3] در اینباره میگویند، رمی محدوده خارج از منی کفایت نمیکند. [4] [1] . آیات عظام صافی، فاضل، مکارم، نوری؛ آیت اللّٰه صافی: (با وضع فعلی بعید نیست رمی در هر قسمت جمره کافی باشد. البته مهما امکن، احوط و اولی مراعات رمی به حدود ستون قبلی است)؛ آیت اللّٰه مکارم: (پرتاب سنگ به آن حوضچه، هر چند بزرگتر از سابق شده است کافی است، و اگر بر دیوار مزبور بزنند تا در حوضچه بیفتد آن هم کفایت میکند، و هیچ ضرورتی ندارد که جای ستون سابق را پیدا کنند و به آن بزنند). [2] . آیات عظام بهجت، تبریزی، خامنهای، سیستانی. [3] . آیات عظام تبریزی، خامنهای، سیستانی، فاضل و مکارم. [4] . ر.ک: محمودی، محمد رضا، مناسک حج (محشّٰی)، ص 471، س 933، نشر مشعر، تهران، ویرایشجدید، 1429 ه ق.
- [آیت الله شبیری زنجانی] در حال حاضر جمرات به صورت یک دیوار بزرگ ساخته شده است. آیا در رمی جمرات باید سنگها را حتما به قسمت وسط آن که گفته شده جای جمره قبلی است سنگ انداخت یا به قسمت های دیگر دیوار هم مجزی است؟ رمی در طبقات فوقانی چه حکمی دارد؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] آیا فاصله زمانی در رمی هفت سنگ، مضر به رمی جمره می باشد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] آیا می توان با سنگ غصبی رمی جمره نمود؟
- [آیت الله وحید خراسانی] در زمان قدیم که جمرات به صورت فعلی نبوده است و یقینا بعدا بلندتر و قطورتر درست شده است بنابراین در جمره عقبه چرا رمی کردن مخصوص به ان سنگچین وسط دیوار سیمانی است و رمی به دیوار سیمانی جایز نیست و اگر جایز می دانید بفرمایید زیراکه اکثر مردم در جمره عقبه اکتفا به دیوار سیمانی دو طرف سنگچین می کنند و خلاصه ملاک رمی در جمرات چیست
- [امام خمینی] در رمی جمرات مخصوصا جمره عقبه و بالأخص روز عید قربان برای اکثر افراد سنگ را به محل مخصوص زدن مقدور نیست و یا به واسطه کثرت سنگها یقین به وصول به هدف حاصل نمیشود آیا مانند حضرات اهل تسنن که سنگها را از دور به طرف جمره پرتاب میکنند کافی است یا حتما ایصال به موضع مخصوص لازم است و آیا در جمره عقبه به دیوار سیمانی دو طرف سنگ چین کفایت میکند یا نه؟
- [آیت الله مظاهری] آیا رمی تمامی دیوار 25 متری که اکنون در جمرات ساخته اند، صحیح است؟
- [آیت الله مظاهری] اگر کسی در رمی جمره و در اثنای پرتاب سنگ ها، به دلائلی رمی خود را قطع کند، بعد از چند ساعت بخواهد رمی را ادامه دهد، باید رمی جمره را از سر گیرد یا می تواند ادامه دهد؟ آیا فرقی می کند که چند سنگ پرتاب کرده باشد؟
- [آیت الله مظاهری] آیا در رمی جمرات باید حاجی ببیند که سنگ به محل رمی می خورد یا همین مقدارکه به طرف آن پرتاب کند کافی است؟
- [آیت الله مظاهری] اگر حاجی در رمی جمرات سنگ را پرتاب کرد ولی مطمئن نشد که به محل رمی خورده است یا خیر چه باید بکند؟
- [آیت الله مظاهری] کسی که در رَمی جمرات نایب چند نفر است می تواند سنگ ها را به نیابت ازهمه پرتاب کند یا باید برای هر نفرجدا رَمی کند؟
- [آیت الله بهجت] اگر حیوان حلالگوشت وحشی را با اسلحه شکار کنند، با پنج شرط حلال و بدنش پاک است: 1 اسلحه شکار مثل کارد و شمشیر برنده باشد، یا مثل نیزه و تیر، تیز باشد که بهواسطه تیز بودن، بدن حیوان را پاره کند، و اگر بهوسیله دام یا چوب و سنگ و مانند اینها حیوانی را شکار کنند بنابر اظهر پاک نمیشود و خوردن آن هم حرام است؛ و اگر حیوانی را با تفنگ شکار کنند، چنانچه گلوله آن تیز باشد که در بدن حیوان فرو رود و آن را پاره کند پاک و حلال است، و اگر گلوله تیز نباشد، بلکه با فشار در بدن حیوان فرو رود و حیوان را بکشد، یا بهسبب حرارتش بدن حیوان را بسوزاند و در اثر سوزاندن، حیوان بمیرد، پاک و حلال بودنش، اشکال دارد. 2 کسی که شکار میکند باید مسلمان باشد یا بچه مسلمان باشد که خوب و بد را بفهمد، و اگر کافر یا کسی که اظهار دشمنی با اهلبیت پیغمبر صلیاللهعلیهوآله میکند، حیوانی را شکار نماید، آن شکار حلال نیست. 3 اسلحه را برای شکار کردن حیوان بهکار ببرد، و اگر مثلاً جایی را نشانهگیری کند و ناخواسته حیوانی را بکشد، آن حیوان پاک نیست و خوردن آن هم حرام است. 4 در وقت بهکار بردن اسلحه، نام خدا را ببرد و چنانچه عمداً نام خدا را نبرد شکار حلال نمیشود، ولی اگر فراموش کند، در صورتی که معتقد به وجوبِ بردنِ نام خدا در این هنگام بوده، و یا اگر معتقد نبوده، عادت به بردن نام خدا را داشت، اشکال ندارد. 5 وقتی به حیوان برسد که مرده باشد، یا اگر زنده است به اندازه سر بریدن آن وقت نباشد؛ و چنانچه به اندازه سر بریدن وقت باشد و سر حیوان را نبُرد تا بمیرد، حرام میشود.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر صیغه عقد دائم را خود زن و مرد بخوانند و اوّل زن بگوید: (زَوَّجْتُکَ نَفْسی عَلَی الصّداقِ المَعْلُوم) (یعنی خود را زن تو نمودم به مهری که معیّن شده)، پس از آن بدون فاصله قابل توجّه مرد بگوید: (قَبِلْتُ التَّزْویْجَ عَلَی الصِّداق المعلُوم) (یعنی ازدواج را با مهری که معیّن شده قبول کردم) عقد صحیح است. جمله دوم میتواند با اشاره به مهر مذکور باشد، مانند: (قَبِلْتُ التَّزْویْجَ هکذا) بلکه اگر در جواب تنها بگوید: (قَبِلْتُ) یا (قَبِلْتُ التَّزْویْجَ) و مقصود او قبول تزویج با مهر معیّن شده باشد کفایت میکند. در عقد ازدواج دائم اگر دیگری را وکیل کنند که از طرف آنها صیغه عقد را بخواند، چنانچه مثلاً اسم مرد احمد و اسم زن فاطمه باشد و وکیل زن بگوید: (زَوَّجْتُ مُوَکِّلَتی فاطِمَةَ مُوَکِّلَکَ أَحْمَدَ علی الصّداقِ المعلُومِ) و پس از آن بدون فاصله قابل توجهی مرد بگوید: (قَبِلْتُ التَزْویج لمُوکّلی عَلَی الصّداقِ المعلُومِ) صحیح میباشد، همین طور به شکلهای دیگری که اشاره شد. گفتنیست که لازم نیست صیغه ایجاب را زن بخواند و صیغه قبول را مرد، بلکه بر عکس، میتواند صیغه ایجاب را مرد و صیغه قبول را زن بخواند. در هر حال باید صیغهای که مرد و زن میخوانند معنای یکسانی را برساند، هر چند با یک لفظ نباشد، مثلاً اگر زن با لفظ (زوّجتک) صیغه ایجاب را بخواند و مرد با لفظ (قبلت النّکاح) آن را قبول کند اشکالی ندارد.
- [آیت الله شبیری زنجانی] سر بریدن حیوان چند شرط دارد: اوّل: کسی که سر حیوان را میبرد، چه مرد باشد، چه زن، باید مسلمان باشد و بچه مسلمان هم اگر ممیّز باشد؛ یعنی خوب و بد را بفهمد، میتواند سر حیوان را ببرد و امّا کسی که از کفّار یا از فرقههاییست که در حکم کفّارند، مانند غلات و خوارج و نواصب، نمیتواند سر حیوان را ببرد. دوم: سر حیوان را با وسیله تیزی که بریدن با آن متعارف است همچون کارد و چاقو ببرد و لازم نیست سر حیوان را با چیزی ببرد که از جنس آهن باشد، بنابراین بریدن سر حیوان با کارد استیل اشکالی ندارد هر چند بداند که به استیل آهن گفته نمیشود، ولی چنانچه چنین وسیله تیزی پیدا نمیشود و طوری باشد که اگر سر حیوان را نبرند میمیرد یا سر بریدنش ضروری باشد، میتوان با چیزهای تیز دیگر همچون شیشه و سنگ تیز که چهار رگ حیوان را جدا میکند، سر آن را برید. سوم: در موقع سربریدن، جلوی بدن حیوان رو به قبله باشد و کسی که میداند باید رو به قبله سر ببرد، اگر عمداً حیوان را رو به قبله نکند و سر ببرد، حیوان نجس و در نتیجه حرام میشود ولی اگر فراموش کند یا مسأله را نداند یا قبله را اشتباه کند یا نداند قبله کدام طرف است یا نتواند حیوان را رو به قبله کند اشکال ندارد. چهارم: وقتی میخواهد سر حیوان را ببرد، یا کارد به گلویش بگذارد، به نیّت سر بریدن نام خدا را ببرد و همین قدر که بگوید: (بسم اللَّه) یا (الحمد للَّه) یا (سبحان اللَّه) یا (لا اله الا اللَّه) کافیست و بردن نام خدا به هر زبانی کفایت میکند هر چند اندکی قبل از کارد بر گردن نهادن یا بعد از آن باشد و اگر بدون قصد سر بریدن نام خدا را ببرد، آن حیوان پاک نمیشود و در نتیجه گوشت آن هم حرام است ولی اگر از روی فراموشی نام خدا را نبرد اشکال ندارد. پنجم: آن که خون تازه بسیار از بدن حیوان خارج شود و بداند یا احتمال دهد که حیوان بعد از سر بریدن حرکتی کرده، اگر چه مثلاً چشم یا دم خود را حرکت دهد یا پای خود را به زمین بزند، ولی اگر تنها خون بسیار تازه بیرون آید و بداند که حیوان بعد از سر بریدن حرکتی نکرده کفایت نمیکند، همچنین اگر حرکت حیوان را متوجّه شود و بداند که خون بسیار تازه بیرون نیامده بنا بر احتیاط واجب کافی نیست و اگر خون بسیار تازه بیرون آید و احتمال دهد که حیوان حرکتی کرده، یا حیوان حرکتی کرده و احتمال دهد که خون بسیار تازه بیرون آمده باشد کفایت میکند. گفتنیست که شرط پنجم در جاییست که زنده یا مرده بودن حیوان پیش از سربریدن معلوم نباشد، ولی اگر بداند که حیوان پیش از سر بریدن زنده بوده چنین شرطی لازم نیست.