واژه «تَذکِرة» از ماده «ذکر»(یادآوری) و از باب «تفعیل» است. باب تفعیل چندین مصدر دارد که یکی از آنها «تَفعِلَة» است.[1] بنابراین، کلمه «تذکره» مصدری از باب تفعیل است که به معنای چیزی را به یاد کسی آوردن(متذکر شدن و یادآوری کردن) به کار می‌رود.[2] اما اصطلاحاً «تذکره‌نویسی»؛ یعنی نگارش کتابی که در آن به زندگی‌نامه افراد پرداخته می‌شود که این نوشته، نهایتاً یادآوری آنان را به دنبال دارد مانند «تذکرة الأولیاء» که هدف عطار از نگارش این کتاب، آن بود که خواننده، اولیای الهی را یادآوری کرده و از آنان سرمشق بگیرد. [1] . عباس، حسن، النحو الوافی، ج 3، ص 149، دارالمعارف، چاپ پانزدهم. [2] . قرشی، سید علی اکبر، قاموس قرآن، ج 3، ص 15، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ ششم، 1371ش.
