مفهوم
دلالت باواسطه و غیرمطابقی کلام را مفهوم گویند.
(ابد) و (مقیم) از نظر لغوی و ریشه و مفهوم به چه معنا هستند و از نظر قرآنی چطور؟
کلمه «ابد» در لغت به معنای همیشه، پیوسته و مدت زمانی است پیوسته و غیر گسسته بر خلاف واژه زمان که پیوسته نیست.[1] در مورد کاربرد کلمه ابدی ر.ک: 11579؛ وجود ابدی و 44512؛ واقعیت ازلی و ابدی کلمه «مقیم» نیز در قرآن استفاده شده است[2] که مفسران در بیان آن آورده‌اند: «دائمی که استمرار دارد و هرگز قطع نمی‌شود و خروجی در آن نیست».[3] بنابر این، معنای دو کلمه «ابد» و «مقیم» در کاربرد چندان تفاوتی با یکدیگر ندارند؛ لذا بسیاری از مفسران هر یک از این دو کلمه را در تبیین دیگری و یا در کنار یکدیگر بیان داشته‌اند.[4] [1] . قرشی، سید علی اکبر، قاموس قرآن، ج ‏1، ص 3، دار الکتب الإسلامیة، تهران، چاپ ششم، 1371ش؛ راغب اصفهانی، حسین بن محمد، المفردات فی غریب القرآن، تحقیق، داودی، صفوان عدنان، ص 59، دارالقلم‏، الدار الشامیة، دمشق، بیروت، چاپ اول، 1412ق. [2] . مائده، 37: «یُریدُونَ أَنْ یَخْرُجُوا مِنَ النَّارِ وَ ما هُمْ بِخارِجینَ مِنْها وَ لَهُمْ عَذابٌ مُقیمٌ»؛ همواره می‌خواهند از آتش بیرون آیند، ولی از آن بیرون شدنی نیستند و برای آنان عذابی دائم و پایدار است. [3] . شریف لاهیجی، محمد بن علی، تفسیر شریف لاهیجی، تحقیق: حسینی ارموی (محدث)، میر جلال الدین، ج ‏1، ص 651، دفتر نشر داد، تهران، چاپ اول، 1373ش؛ طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، مقدمه، بلاغی‏، محمد جواد، ج 3، ص 295، ناصر خسرو، تهران، چاپ سوم، 1372ش؛ ابن کثیر دمشقی، اسماعیل بن عمرو، تفسیر القرآن العظیم، تحقیق، شمس الدین، محمد حسین، ج 3، ص 96، دار الکتب العلمیة، منشورات محمدعلی بیضون، بیروت، چاپ اول، 1419ق. [4] . ر.ک: حسینی جرجانی، سید امیر ابوالفتوح، آیات الأحکام، تحقیق، اشراقی سرابی، میرزا ولی الله، ج 2، ص 49، نوید، تهران، چاپ اول، 1404ق؛ طباطبایی، سید محمد حسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ج 5، ص 329، دفتر انتشارات اسلامی، قم، چاپ پنجم، 1417ق.
کلمه «ابد» در لغت به معنای همیشه، پیوسته و مدت زمانی است پیوسته و غیر گسسته بر خلاف واژه زمان که پیوسته نیست.[1] در مورد کاربرد کلمه ابدی ر.ک: 11579؛ وجود ابدی و 44512؛ واقعیت ازلی و ابدی کلمه «مقیم» نیز در قرآن استفاده شده است[2] که مفسران در بیان آن آورده‌اند: «دائمی که استمرار دارد و هرگز قطع نمی‌شود و خروجی در آن نیست».[3] بنابر این، معنای دو کلمه «ابد» و «مقیم» در کاربرد چندان تفاوتی با یکدیگر ندارند؛ لذا بسیاری از مفسران هر یک از این دو کلمه را در تبیین دیگری و یا در کنار یکدیگر بیان داشته‌اند.[4] [1] . قرشی، سید علی اکبر، قاموس قرآن، ج ‏1، ص 3، دار الکتب الإسلامیة، تهران، چاپ ششم، 1371ش؛ راغب اصفهانی، حسین بن محمد، المفردات فی غریب القرآن، تحقیق، داودی، صفوان عدنان، ص 59، دارالقلم‏، الدار الشامیة، دمشق، بیروت، چاپ اول، 1412ق. [2] . مائده، 37: «یُریدُونَ أَنْ یَخْرُجُوا مِنَ النَّارِ وَ ما هُمْ بِخارِجینَ مِنْها وَ لَهُمْ عَذابٌ مُقیمٌ»؛ همواره می‌خواهند از آتش بیرون آیند، ولی از آن بیرون شدنی نیستند و برای آنان عذابی دائم و پایدار است. [3] . شریف لاهیجی، محمد بن علی، تفسیر شریف لاهیجی، تحقیق: حسینی ارموی (محدث)، میر جلال الدین، ج ‏1، ص 651، دفتر نشر داد، تهران، چاپ اول، 1373ش؛ طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، مقدمه، بلاغی‏، محمد جواد، ج 3، ص 295، ناصر خسرو، تهران، چاپ سوم، 1372ش؛ ابن کثیر دمشقی، اسماعیل بن عمرو، تفسیر القرآن العظیم، تحقیق، شمس الدین، محمد حسین، ج 3، ص 96، دار الکتب العلمیة، منشورات محمدعلی بیضون، بیروت، چاپ اول، 1419ق. [4] . ر.ک: حسینی جرجانی، سید امیر ابوالفتوح، آیات الأحکام، تحقیق، اشراقی سرابی، میرزا ولی الله، ج 2، ص 49، نوید، تهران، چاپ اول، 1404ق؛ طباطبایی، سید محمد حسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ج 5، ص 329، دفتر انتشارات اسلامی، قم، چاپ پنجم، 1417ق.
پاسخ:
کلمه «ابد» در لغت به معنای همیشه، پیوسته و مدت زمانی است پیوسته و غیر گسسته بر خلاف واژه زمان که پیوسته نیست.[1]
در مورد کاربرد کلمه ابدی ر.ک:
11579؛ وجود ابدی و 44512؛ واقعیت ازلی و ابدی
کلمه «مقیم» نیز در قرآن استفاده شده است[2] که مفسران در بیان آن آورده‌اند: «دائمی که استمرار دارد و هرگز قطع نمی‌شود و خروجی در آن نیست».[3]
بنابر این، معنای دو کلمه «ابد» و «مقیم» در کاربرد چندان تفاوتی با یکدیگر ندارند؛ لذا بسیاری از مفسران هر یک از این دو کلمه را در تبیین دیگری و یا در کنار یکدیگر بیان داشته‌اند.[4] [1] . قرشی، سید علی اکبر، قاموس قرآن، ج 1، ص 3، دار الکتب الإسلامیة، تهران، چاپ ششم، 1371ش؛ راغب اصفهانی، حسین بن محمد، المفردات فی غریب القرآن، تحقیق، داودی، صفوان عدنان، ص 59، دارالقلم، الدار الشامیة، دمشق، بیروت، چاپ اول، 1412ق. [2] . مائده، 37: «یُریدُونَ أَنْ یَخْرُجُوا مِنَ النَّارِ وَ ما هُمْ بِخارِجینَ مِنْها وَ لَهُمْ عَذابٌ مُقیمٌ»؛ همواره می‌خواهند از آتش بیرون آیند، ولی از آن بیرون شدنی نیستند و برای آنان عذابی دائم و پایدار است. [3] . شریف لاهیجی، محمد بن علی، تفسیر شریف لاهیجی، تحقیق: حسینی ارموی (محدث)، میر جلال الدین، ج 1، ص 651، دفتر نشر داد، تهران، چاپ اول، 1373ش؛ طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، مقدمه، بلاغی، محمد جواد، ج 3، ص 295، ناصر خسرو، تهران، چاپ سوم، 1372ش؛ ابن کثیر دمشقی، اسماعیل بن عمرو، تفسیر القرآن العظیم، تحقیق، شمس الدین، محمد حسین، ج 3، ص 96، دار الکتب العلمیة، منشورات محمدعلی بیضون، بیروت، چاپ اول، 1419ق. [4] . ر.ک: حسینی جرجانی، سید امیر ابوالفتوح، آیات الأحکام، تحقیق، اشراقی سرابی، میرزا ولی الله، ج 2، ص 49، نوید، تهران، چاپ اول، 1404ق؛ طباطبایی، سید محمد حسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ج 5، ص 329، دفتر انتشارات اسلامی، قم، چاپ پنجم، 1417ق.
- [سایر] معنای لغوی و مفهوم صلاة (نماز) و آثار خواندن نماز چیست؟
- [سایر] معنای لغوی و مفهوم (تذکره) چیست؟ مانند (تذکرة الاولیاء) یا (تذکره نویسی).
- [سایر] معنای لغوی و مفهوم صلاة (نماز) و آثار خواندن نماز چیست؟
- [سایر] طبق کدام دستور قرآنی، اقلیتهای مقیم ایران ملزم به رعایت حجاب هستند؟
- [سایر] طبق کدام دستور قرآنی، اقلیت های مقیم ایران ملزم به رعایت حجاب هستند؟
- [سایر] واژههایی که از ریشه (نسل) در تعابیر قرآنی وجود دارند، به چه معنا هستند؟
- [سایر] آیا جمله (انسان اشرف مخلوقات است) ریشه دینی(قرآنی و یا حدیثی) دارد؟
- [سایر] معنای «ثارالله» چیست؟ آیا اطلاق این کلمه به امام حسین(علیه السلام)، ریشه قرآنی و روایی دارد؟
- [سایر] معنای لغوی دو کلمه (مذکّر) و (مؤنّث) از نظر لغت و اصطلاح چیست؟
- [سایر] علت نامگذاری ماههای عربی(قمری) به این نامها چیست؟ چون از نظر ترجمه لغوی بیمفهوم است.
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر بعد از جمع کردن حاصل و تمام شدن مدت مزارعه، ریشه زراعت در زمین بماند و سال بعد دو مرتبه حاصل دهد چنانچه صاحب زمین و زارع از آن صرف نظر نکرده باشند حاصل سال دوم مطابق سال اول باید تقسیم شود.
- [آیت الله بهجت] اگر بعد از جمع کردن محصول و تمام شدن مدت مزارعه، ریشه زراعت در زمین بماند و سال بعد دو مرتبه محصول دهد، چنانچه مالک و زارع از آن صرف نظر نکرده باشند، محصول مال صاحب بذر خواهد بود و اگر صاحب بذر مالک زمین نباشد، باید اجرت زمین را به مالک بدهد.
- [آیت الله سبحانی] اگر بعد از جمع کردن حاصل و تمام شدن مدت مزارعه ریشه زراعت در زمین بماند و سال بعد دو مرتبه حاصل دهد، چنانچه مالک و زارع از زراعت صرف نظر نکرده باشند، حاصل سال دوم را هم باید مثل سال اول قسمت کنند.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر بعد از جمع کردن حاصل و تمام شدن مدت مزارعه ریشه زراعت در زمین بماند و سال بعد دو مرتبه حاصل دهد، چنان چه مالک و زارع از زراعت صرف نظر نکرده باشند، حاصل سال دوم را هم باید مثل سال اول قسمت کنند اگر معمول باشد، که از این حاصل بیشتر از یک سال استفاده کنند و اگر زاید بر یک سال معمول نباشد تمام حاصل سال دوم مال صاحب بذر است.