مراجع تقلید، دربارۀ حرکتهای ضمن نماز می‌گویند، در صورتی که فعل کثیر[1] نباشد، جایز است و نماز را باطل نمی‌کند.[2] لذا اگر این کار، فعل کثیر شمرده شود، مثل اینکه چند متر جا به جایی داشته باشد، نماز باطل است اما اگر آیفون نزدیک باشد که با حرکتی کوچک بتوان در را باز کرد و در عرف به آن «راه رفتن» نگویند، اشکال ندارد. ضمائم: پاسخ مراجع عظام تقلید نسبت به این سؤال، چنین است:[3] حضرت آیت الله العظمی خامنه‌ای (مد ظله العالی): در فرض سؤال نماز باطل است. حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (مد ظله العالی): چنانچه صدق راه رفتن کند و صورت نماز به هم بخورد نماز باطل است. حضرت آیت الله العظمی نوری همدانی(مد ظله العالی): در فرض سؤال چنانچه مستلزم حرکت کثیر باشد، موجب قطع نماز است. حضرت آیت الله العظمی صافی گلپایگانی (مد ظله العالی): اگر فعل کثیر محسوب شود مثل اینکه چند متر جا به جایی داشته باشید، نماز باطل است اما اگر درب باز کن نزدیک باشد که با قدمی بتوانید در را باز کنید اشکال ندارد. [1] . فعل کثیر عبارتست از کاری که انسان با انجام آن عرفاً از صورت نمازگزار بودن، خارج می‌‌شود [مانند پریدن، جست و خیز کردن و یا اینکه نماز گزار مرتب سر را بجنباند و ...]؛ محمدی خراسانی، علی، شرح تبصرة المتعلمین، ج‌1، ص 131، بی نا، بی جا، بی تا. [2] . موسوی گلپایگانی، سید محمد رضا، مجمع المسائل، ج‌4، ص 112، م 225 و 308، دار القرآن الکریم، قم، دوم، 1409 ه‍ ق. [3] . استفتا از دفاتر آیات عظام: خامنه‌ای، مکارم شیرازی، صافی گلپایگانی، نوری همدانی (مد ظلهم العالی) توسط سایت اسلام کوئست.
رفتن و برگشتن برای بازکردن درب منزل از طریق دربازکن، بارعایت قطع کردن اذکار نماز و حفظ جهت قبله درحین رفتن و برگشتن به محل نماز، چه حکمی دارد؟
مراجع تقلید، دربارۀ حرکتهای ضمن نماز میگویند، در صورتی که فعل کثیر[1] نباشد، جایز است و نماز را باطل نمیکند.[2] لذا اگر این کار، فعل کثیر شمرده شود، مثل اینکه چند متر جا به جایی داشته باشد، نماز باطل است اما اگر آیفون نزدیک باشد که با حرکتی کوچک بتوان در را باز کرد و در عرف به آن «راه رفتن» نگویند، اشکال ندارد.
ضمائم:
پاسخ مراجع عظام تقلید نسبت به این سؤال، چنین است:[3]
حضرت آیت الله العظمی خامنهای (مد ظله العالی):
در فرض سؤال نماز باطل است.
حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (مد ظله العالی):
چنانچه صدق راه رفتن کند و صورت نماز به هم بخورد نماز باطل است.
حضرت آیت الله العظمی نوری همدانی(مد ظله العالی):
در فرض سؤال چنانچه مستلزم حرکت کثیر باشد، موجب قطع نماز است.
حضرت آیت الله العظمی صافی گلپایگانی (مد ظله العالی):
اگر فعل کثیر محسوب شود مثل اینکه چند متر جا به جایی داشته باشید، نماز باطل است اما اگر درب باز کن نزدیک باشد که با قدمی بتوانید در را باز کنید اشکال ندارد. [1] . فعل کثیر عبارتست از کاری که انسان با انجام آن عرفاً از صورت نمازگزار بودن، خارج میشود [مانند پریدن، جست و خیز کردن و یا اینکه نماز گزار مرتب سر را بجنباند و ...]؛ محمدی خراسانی، علی، شرح تبصرة المتعلمین، ج1، ص 131، بی نا، بی جا، بی تا. [2] . موسوی گلپایگانی، سید محمد رضا، مجمع المسائل، ج4، ص 112، م 225 و 308، دار القرآن الکریم، قم، دوم، 1409 ه ق. [3] . استفتا از دفاتر آیات عظام: خامنهای، مکارم شیرازی، صافی گلپایگانی، نوری همدانی (مد ظلهم العالی) توسط سایت اسلام کوئست.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] در روستاها مکان جلوی درب منزل عرفاً به صاحب خانه تعلق دارد و صاحب خانه تصرفاتی در آن دارد و بنابر عرف اهالی روستا این مکان مختص به صاحب منزل است، آیا با دیوارکشی صاحب منزل دور این مکان این مکان شرعاً جزء منزل او می شود؟ حکم نماز خواندن و غسل کردن در این محل چگونه است؟
- [آیت الله بروجردی] کسی که اقامه ده روز و یا بیشتر برای تحصیل و غیره نموده و در بین اقامه از محل اقامه به دو فرسخی {سفر} مینماید، آیا نماز او در مسافرت و بعد از برگشتن به محل اقامه - که دیگر بعد از برگشتن، اقامه نخواهد نمود – قصر بخواند یا اتمام؟
- [سایر] آیا برای رفتن به نماز جمعه، می توان از محل اعتکاف خارج شد؟
- [آیت الله مظاهری] آیا برای رفتن به نماز جمعه، میتوان از محل اعتکاف خارج شد؟
- [آیت الله اردبیلی] میگویند که صاحب محلّ اقامه نماز جمعه در منطقهای، راضی به اقامه نماز در آن جا نیست. در این صورت رفتن به نماز چه حکمی دارد؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] کسی که در غیر وطن اصلی اش زندگی می کند و برای رفتن به محلّ کار باید از حدّ ترخص بگذرد، حکم نماز و روزه او در محلّ زندگی و محلّ کار چیست؟
- [سایر] اگر یک فرد مسلمان نماز گزار در حین بیرون رفتن از منزل در انگشت سبابه دست چپش انگشتر بگذارد چه حکمی دارد؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اینجانب وارد منزل دوستم شدم و برای نماز از قبله سؤال کردم و او جهتی را معین کرد و من توجه نداشتم که باید یقین به قبله داشته باشم و نماز را خواندم، اکنون نماز چه صورتی دارد و بعدها اگر چنین پیشامدی کرد چه وظیفه ای دارم؟
- [آیت الله جوادی آملی] آیا طی مسافت بیش از حد شرعی در بلد کبیرة تهران از محل کار تا منزل موجب شکسته شدن نماز و بطلان روزه میشود یا خیر؟
- [آیت الله علوی گرگانی] شخصی بمدّت یازده سال، به یک جهت نماز خوانده، البتّه آن جهت و قبله را از طریق مساجد اهل سنت آن منطقه معیّن کرده، بعد از یازده سال، توسط قبلهنما معلوم شده که قبله آن 90 درجه منحرف از قبله صحیح بوده است، در این صورت نمازهای گذشته او چه صورت دارد و افرادی که بعنوان میهمان در منزل او نماز خواندهاند، پس از کشف خلاف، آیا صاحبخانه وظیفه دارد که به میهمانهای خود تذکّر دهد یا خیر؟
- [آیت الله نوری همدانی] کسی که رفتن و برگشتن او هشت فرسخ است در صورتی نماز او شکسته است که هر یک از رفتن و برگشتن او کمتر از از چهار فرسخ نباشد بنابر این اگر رفتن سه فرسخ و برگشتن پنج فرسخ یا بعکس باشد ، باید نماز را تمام یعنی چهار رکعت بخواند .
- [آیت الله اردبیلی] کسی که مجموع مسافت رفتن و برگشتن او هشت فرسخ است، اگر هیچکدام از رفتن و برگشتن او کمتر از چهار فرسخ(1) نباشد، باید نماز را شکسته بخواند و اگر مجموع مسافت رفتن و برگشتن او هشت فرسخ بوده ولی رفت یا برگشت او کمتر از چهار فرسخ باشد، بنابر احتیاط واجب نماز را باید هم شکسته و هم تمام بخواند.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر موقعی که سفر می رود شک کند به حد ترخص رسیده یا نه باید نماز را تمام بخواند و مسافری که به وطن بر می گردد اگر شک کند که به حد ترخص رسیده یا نه باید شکسته بخواند مگر این که هنگام رفتن بداند که وقت برگشتن به همین شک مبتلا می شود یا در برگشتن در همان محل مبتلا به همان شک بشود که در این دو صورت باید احتیاط کند به این که در رفتن و برگشتن نماز را از ان محل تاخیر بیندازد تا یقین کند که از حد ترخص گذشته و یا هم شکسته بخواند و هم تمام چه رفتن و برگشتن هر دو در وقت باشد یا در برگشتن وقت نماز اول گذشته باشد
- [آیت الله سبحانی] اگر رفتن و برگشتن هشت فرسخ باشد باید نماز را شکسته بخواند خواه همان روز و شب برگردد یا شب را در محل بماند و فردا و یا پس فردای آن برگردد.
- [آیت الله وحید خراسانی] کسی که رفتن و برگشتن او هشت فرسخ است چنانچه رفتن و همچنین برگشتنش کمتر از چهار فرسخ نباشد باید نماز را شکسته بخواند بنابراین اگر مثلا رفتن سه فرسخ و برگشتن پنج فرسخ یا به عکس باشد باید نماز را تمام بخواند
- [آیت الله خوئی] کسی که رفتن و برگشتن او هشت فرسخ است. چنانچه رفتن و همچنین برگشتنش کمتر از چهار فرسخ نباشد، باید نماز را شکسته بخواند. بنابراین اگر رفتن سه فرسخ و برگشتن پنج فرسخ، یا به عکس باشد باید نماز را تمام یعنی چهار رکعتی بخواند.
- [آیت الله سیستانی] مسافری که قصد کرده ده روز در محلی بماند ، اگر بعد از خواندن یک نماز چهار رکعت ادائی ، یا بعد از ماندن ده روز اگر چه یک نماز تمام هم نخوانده باشد بخواهد به جائی که کمتر از چهار فرسخ است برود و برگردد و دوباره در جای اول خود ده روز یا کمتر بماند ، از وقتی که میرود تا وقتی که برمیگردد و بعد از برگشتن ، باید نماز را تمام بخواند ، ولی اگر برگشتن به محل اقامتش فقط از این جهت باشد که در طریق سفرش واقع شده است ، و سفر او مسافت شرعیّه باشد ، لازم است در رفتن و برگشتن و در محل اقامت نماز را شکسته بخواند .
- [آیت الله مظاهری] کسی که رفتن و برگشتن او هشت فرسخ است باید نماز را شکسته بخواند، خواه رفتنش چهار فرسخ باشد و خواه کمتر یا بیشتر، همین اندازه که رفتن و برگشتن او هشت فرسخ باشد نماز شکسته است و خواه در همان روز و شب برگردد یا فاصلهای بیفتد، مگر اینکه در وسط این مسافت ده روز قصد اقامت کند.
- [آیت الله علوی گرگانی] مسافری که قصد کرده ده روز در جایی بماند اگر بعد از خواندن یک نماز چهار رکعتی بخواهد به جایی که کمتر از چهار فرسخ است برود و برگردد و دوباره در جای اوّل خود ده روز بماند، از وقتی که میرود تا برمیگردد و بعد از برگشتن، باید نماز را تمام بخواند ولی اگر نخواهد بعد از برگشتن ده روز بماند، در موقع رفتن به جایی که کمتر از چهار فرسخ است و در مدّتی که آنجا میماند، و در موقع برگشتن و بعد از آن که برگشت در محلّ اقامه تاخارج نشده باید نماز را تمام بخواند، گرچه به احتیاط مستحبّ جمع کند نماز را بین شکسته و تمام.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر رفتن و برگشتن هشت فرسخ باشد باید نماز را شکسته بخواند چه همان روز و شب بخواهد برگردد یا غیر آن روز و شب.