انسان فطرتاً به سوی خوبی‌ها گرایش دارد، و از سختی‌ها و مشکلات گریزان است؛ هدف خلقتش سرشار از لذایذ و زیبایی‌های معنوی است. و بیقین لذت‌های معنوی که انسان برایش خلق شده برتر و بالاتر از زیبایی‌ها و لذایذ مادی است؛ چرا که دنیا اساساً سرای پایدار نیست و به طور طبیعی لذت‌هایش نیز گذرا خواهد بود، و معنویت و سرای آخرت پایدار و جاوید است. و همین بس بر برتری لذت معنوی.
قرآن کریم در این‌باره می‌فرماید: «وَ ما هذِهِ الْحَیاةُ الدُّنْیا إِلاَّ لَهْوٌ وَ لَعِبٌ وَ إِنَّ الدَّارَ الْآخِرَةَ لَهِیَ الْحَیَوانُ لَوْ کانُوا یَعْلَمُون»؛[1] این زندگی دنیا چیزی جز سرگرمی و بازی نیست و زندگی واقعی سرای آخرت است، اگر می‌دانستند.
«وَ لَدارُ الْآخِرَةِ خَیْرٌ لِلَّذینَ اتَّقَوْا أَ فَلا تَعْقِلُون»؛[2] و سرای آخرت برای پرهیزکاران بهتر است. آیا فکر نمی‌کنید؟!
به اعتقاد ما لذت‌های معنوی برای کسانی که به دنبال آن هستند، قابل درک است و با تمام وجود در همین دنیا نیز آن‌را درک می‌کنند.
امام علی(ع) در اوصاف پارسایان به همین نکته تصریح دارد، آنجا که می‌فرماید: «فَهُمْ وَ الْجَنَّةُ کَمَنْ قَدْ رَآهَا فَهُمْ فِیهَا مُنَعَّمُون»؛[3] (پارسایان) گویا بهشت را به چشم خود مشاهده می‌کنند و در آن به لذت‌بردن مشغول‌اند.
امام سجاد(ع) می‌فرماید: «إلهی من ذا الذی ذاق حلاوة محبّتک فرام منک بدلًا، ومَن ذا الذی آنس بقربک فابتغی عنک حولًا، فاجعلنی من الذین هم بالبدار إلیک یسارعون، وبابک علی الدوام یُطرقون، وإیّاک فی اللیل والنهار یعبدون»؛[4] بار خدایا! کسی که طعم لذیذ محبتت را چشید. چه چیزی را جایگزینش کرد. و کسی که به قرب تو مأنوس شد، چگونه از بودن با تو دور می‌شود. بار خدایا مرا از کسانی قرار ده که به سوی تو با سرعت در راه است. و در خانه تو را پیوسته می‌کوبد. و فقط تو را در شب و روز عبادت و پرستش می‌کند.
«فبک إلی لذیذ مناجاتک وصلوا و منک أقصی مقاصدهم حصلوا»؛[5] پس از فضل و عنایت تو به لذت‌های مناجاتت رسیدند، و از تو به دورترین مقاصد خود دست یافتند. [1] . عنکبوت، 64. [2] . یوسف، 109. [3] . سید رضی، محمد بن حسین، نهج البلاغة، محقق، صبحی صالح، ص 303، قم، هجرت، چاپ اول، 1414ق. [4] . جیلانی، رفیع الدین محمد بن محمد مؤمن، الذریعة إلی حافظ الشریعة (شرح أصول الکافی جیلانی)، محقق، مصحح، درایتی، محمد حسین، ج 1، ص 471، قم، دار الحدیث، چاپ اول، 1429ق، 1387ش. [5] . فیض کاشانی، محمد محسن، الوافی، ج 1، ص 4، اصفهان، کتابخانه امام أمیر المؤمنین علی(ع)، چاپ اول، 1406ق.
