شرح پرسش:
متأسفانه عدم وقوف مردان به نقش مهم زن و تنها نگاه لذتی و هوس آلوده زنان را به سوی بی ارزشی سوق داده است. در یک روز تفریحی به رفتار زنان و مردان حاضر در پارک و یا منطقه تفریحی بنگرید. این زنان که می خواهند مورد توجه مردان چشم چران خود باشند چه لباس ها و رفتار سبکی دارند. نقش مردان در ارزش دهی به زنان چیست؟
پاسخ اجمالی:
مردان می توانند در ارتباط با راهنمایی و سوق دادن زنان به سمت ارزش های انسانی و دینی به شکل های مختلف و متفاوت نقش خود را ایفا کنند. گاهی با تذکر؛ از باب این که امر به معروف و نهی از منکر از وظایف هر مسلمانی است. گاه، در خانواده از آن جهت که مرد نقش به سزایی در خانواده و در رشد و تعالی افراد خانواده دارد. و گاه در در جایگاه معلم و استاد در مراکز و نهادهای فرهنگی. همچنین در پاره ای موارد، بی اعتنایی در برخورد با ناهنجاری هایی که از سوی برخی از زنان در اجتماع انجام می شود و نیز بی توجهی به پوشش های نامناسبی که عمدتا برای جلب توجه مردان می باشد، می تواند نوعی نهی از منکر ارزیابی شود.
پاسخ تفصیلی:
برای تبیین این مسئله که نقش مردان در ارتباط با ارزش دهی به زنان چگونه است و مردان در این زمینه چه نقشی می توانند داشته باشند، توجه به چند نکته می تواند ما را به پاسخ این پرسش برساند.
اوّل. اساساً بیان و تذکر وظایف و ارزش های زنان و گوشزد نمودن آنان به نقش و جایگاه خطیر زنان در جامعه و این که خداوند برای آنان منزلت و جایگاهی بالاتر از آن قرار داده که ابزاری برای بهره برداری شهوانی عدّه ای از مردان چشم چران و بی مسئولیت در جامعه باشند. بیان این گونه مسائل اولاً در قالب امر به معروف و نهی از منکر می گنجد، آن گونه که قرآن کریم می فرماید: "وَ الْمُؤْمِنُونَ وَ الْمُؤْمِناتُ بَعْضُهُمْ أَوْلِیاءُ بَعْضٍ یَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَ یَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْکَر"؛ مردان و زنان با ایمان، ولیّ (و یار و یاور) یکدیگرند امر به معروف، و نهی از منکر می‌کنند... . بنابراین مردان در قالب امر به معروف و نهی از منکر می توانند این رسالت خویش را به انجام رسانند. همان گونه که می دانیم یکی از شرایط انجام امر به معروف و نهی از منکر آن است که تأثیر گذار باشد، بنابراین در برخورد با این قشر از زنان که هدف و جایگاه خود را در جامعه و زندگی اجتماعی به فراموشی سپرده اند، مردان تا جایی در راهنمایی آنان مسئولیت دارند که بتوانند تأثیرگذار باشند و گرنه از آنان سلب مسئولیت می شود.
دوم. قبل از هر چیز و هر کس، خانواده نقش اول را در این مسئله دارد؛ یعنی این نقش و مسئولیت بر عهده خانوداه است که نخست دختران را در درون خانواده صحیح تربیت کند، تا هنگامی که وارد اجتماع می شوند حقوق جامعه و افراد آن را دریافته و بتوانند در مقابل ناهنجاری های آن مقاومت کنند. از آن جا که اسلام مدیریت خانواده را بر عهده مردان گذاشته و از آن که مرد در درون منزل نقش بسزایی در رشد فکری و فرهنگی افراد خانواده دارد، طبیعی است که در این مسئولیت باید نقش خود را ایفا کند. او می تواند در چارچوب آموزه های دینی و بیان عواقب نادرست چنین رفتارهایی در اجتماع، این وظیفه را به انجام برساند.
سوم. مردان در مقام افراد تأثیر گذار بر روی افراد یا اجتماع می توانند این مهم را انجام دهند. حال این افراد می توانند، افراد خانواده اعم از فامیل سببی و یا نسبی باشند، یا شخصیت های تأثیر گذار در اجتماع؛ مانند معلمان، اساتید و... .
چهارم. همان گونه که می دانیم نیمی از افراد هر جامعه ای را به طور تقریبی مردان تشکیل می دهند، و اگر چه آنها در قبال جامعه خود در راهنمایی زنان وظیفه و مسئولیت سنگین دارند، اما این نکته را نباید از نظر دور داشت که ناهنجاری های اجتماعی از این دست، اگر دو طرف برای آن فرض شود، یک طرف آن مردان هستند؛ یعنی اگر خانمی با پوششی نامناسب در اجتماع ظاهر می شود، برای عرضه خود به مردان است، پس طیبعی است که طرف مقابل آن مردان هستند، در نتیجه در به وجود آمدن بخشی از این ناهنجاری ها مردان شریک اند، لذا برای پیش گیری از این مسائل بر مردان است که با بی اعتنایی نسبت به رفتارهای این چنینی نقش خود را ایفا کنند. آموزه های دینی ما نیز در برخورد با این مسئله چنین است. قرآن کریم در این باره می فرماید: "به مؤمنان بگو چشم های خود را (از نگاه به نامحرمان) فروگیرند، و عفاف خود را حفظ کنند این برای آنان پاکیزه‌تر است خداوند از آنچه انجام می‌دهید آگاه است"![1]
مشاهده می شود که در این آیه قرآن کریم به مردان دستور می دهد که در برخورد با پدیده بد حجابی و یا برهنگی چشم از زنان بپوشانند.
امام علی (ع) در خطبه ای که به اوصاف پرهیزکاران می پردازد، می فرماید: "...غضّوا ابصارهم عمّا حرّم الله علیهم..."؛[2] پرهیزکاران... چشمان خود را بر آنچه خدا حرام کرده می پوشانند... . بنابراین مردان با بی اعتنایی نسبت به این گونه زنان چه در خلوت و چه در جلوت هم به وضیفه دینی خود در دوری از گناه عمل کرده و هم رسالت خویش را در نهی از منکر ادا کرده و هم نقشه های دشمنان را در تباه کردن جوانان و به انحراف و فساد کشیدن جامعه خنثا کنند.
پی نوشتها:
[1] نور، 30- 31، "قُلْ لِلْمُؤْمِنینَ یَغُضُّوا مِنْ أَبْصارِهِمْ وَ یَحْفَظُوا فُرُوجَهُمْ ذلِکَ أَزْکی لَهُمْ إِنَّ اللَّهَ خَبیرٌ بِما یَصْنَعُونَ".
[2] نهج البلاغة، خ 193.
منبع: www.islamquest.net
