اصل اختلاط منعی ندارد. آنچه مورد گفتوگو است، منع اختلاط فساد انگیز است. اختلاط مرد و زن در مسجد الحرام در گذشته اینگونه و با این حجم سنگین نبوده و طبیعتاً شارع مقدس به دلیل فقدان فساد در اختلاط، در این زمینه منعی اعلام نکرده است. اما اکنون نیز اگر این اختلاط، منجر به فساد شود باید روش طواف اصلاح شود. البته یاد آور میشویم که مقایسه حضور مختلط زن و مرد در مکانهای خاص عبادت مانند مکه با مکانهای دیگر، قیاس صحیحی نیست؛ زیرا معمول انسانهایی که در این مکانها حضور مییابند به خود و اعمال خویش مشغولاند و کمتر به مسائل شهوانی توجه دارند، از اینرو برخی اعمال حج مانند حضور در صحرای عرفات، به صحنه قیامت تشبیه شده است؛ زیرا در قیامت با اینکه اکثر مردم(جز مؤمنان) لخت محشور میشوند اما کسی به کسی نگاه نمیکند. رسول خدا(ص) در این زمینه فرمود: مردم روز قیامت، پا برهنه و عریان و دست خالی برانگیخته می‌شوند، عرق از سر و رویشان می‌ریزد، و به بنا گوششان می‌رسد! سوده همسر پیامبر(ص)، راوی حدیث می‌گوید: عرض کردم: یا رسول اللَّه!- درود خدا بر تو!- چه دردناک است که بعضی از مردم به حال بعضی می‌نگرند! فرمود: نه، هر کدام گرفتارند، هر کسی آن روز، کاری دارد که دیگران را از خاطر می‌برد،...[1] پی نوشت: [1]. ورام بن أبی فراس، مسعود بن عیسی، آداب و اخلاق در اسلام (ترجمه مجموعه ورّام)، مترجم: عطایی، محمد رضا، ص 538، بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی، مشهد، چاپ اول، 1369ش. منبع: www.islamquest.net
اصل اختلاط منعی ندارد. آنچه مورد گفتوگو است، منع اختلاط فساد انگیز است. اختلاط مرد و زن در مسجد الحرام در گذشته اینگونه و با این حجم سنگین نبوده و طبیعتاً شارع مقدس به دلیل فقدان فساد در اختلاط، در این زمینه منعی اعلام نکرده است. اما اکنون نیز اگر این اختلاط، منجر به فساد شود باید روش طواف اصلاح شود.
البته یاد آور میشویم که مقایسه حضور مختلط زن و مرد در مکانهای خاص عبادت مانند مکه با مکانهای دیگر، قیاس صحیحی نیست؛ زیرا معمول انسانهایی که در این مکانها حضور مییابند به خود و اعمال خویش مشغولاند و کمتر به مسائل شهوانی توجه دارند، از اینرو برخی اعمال حج مانند حضور در صحرای عرفات، به صحنه قیامت تشبیه شده است؛ زیرا در قیامت با اینکه اکثر مردم(جز مؤمنان) لخت محشور میشوند اما کسی به کسی نگاه نمیکند. رسول خدا(ص) در این زمینه فرمود: مردم روز قیامت، پا برهنه و عریان و دست خالی برانگیخته میشوند، عرق از سر و رویشان میریزد، و به بنا گوششان میرسد! سوده همسر پیامبر(ص)، راوی حدیث میگوید: عرض کردم: یا رسول اللَّه!- درود خدا بر تو!- چه دردناک است که بعضی از مردم به حال بعضی مینگرند! فرمود: نه، هر کدام گرفتارند، هر کسی آن روز، کاری دارد که دیگران را از خاطر میبرد،...[1]
پی نوشت:
[1]. ورام بن أبی فراس، مسعود بن عیسی، آداب و اخلاق در اسلام (ترجمه مجموعه ورّام)، مترجم: عطایی، محمد رضا، ص 538، بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی، مشهد، چاپ اول، 1369ش.
منبع: www.islamquest.net
- [سایر] اگر مختلط بودن زن و مرد اشکال دارد، چرا در طواف خانه کعبه مختلط اند و خداوند این امر را جایز دانسته پس میشه در جاهای دیگر هم مختلط باشند!
- [آیت الله سبحانی] آیا بازی تئاتر مختلط زن و مرد و برگزاری سرود جمعی دختر و پسر جایز است؟
- [آیت الله خوئی] آیا لمس نمودن دیوار کعبه اثناء طواف کردن در او اشکال هست؟
- [آیت الله اردبیلی] اگر طواف کننده به هنگام طواف، دست خود را بر روی دیوار خانه کعبه بگذارد و مقداری از طواف را با این حالت انجام دهد، طوافش صحیح است یا خیر؟
- [آیت الله مظاهری] کسی که محرم به عمره مفرده یا تمتّع است، پس از ورود به مسجد الحرام باید فوراً مشغول طواف شود یا می تواند کمی تأمل کند و بدون نیّت طواف اطراف خانه کعبه را دور بزند و...؟
- [آیت الله جوادی آملی] محاذات زن و مرد در نماز طواف
- [آیت الله خامنه ای] تحیّت مسجدالحرام، نماز است یا طواف کعبه؟
- [آیت الله بهجت] کار زن در مراکز تعلیم و تربیت به صورت مختلط با اساتید مرد که گاهی جلسات مشورتی مشترک منعقد می شود چه حکمی دارد؟
- [آیت الله خامنه ای] تحیّت مسجدالحرام، نماز است یا طواف کعبه؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] آیا حضور مختلط دانشجویان دختر و پسر برای تشریح جنازه مرد و زن (مسلمان یا کافر) در حالی که هیچ ساتری وجود ندارد جایز است؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] خواندن نماز مستحب در خانه کعبه و بر بام آن اشکال ندارد بلکه مستحب است در داخل خانه کعبه مقابل هر رکنی دو رکعت نماز بخوانند. شرط سوّم: در جائی نماز بخواند که بتواند واجبات نماز را انجام دهد.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] احتیاط واجب آن است که بر بام خانه کعبه در حال اختیار نماز واجب نخوانند؛ ولی در حال ناچاری اشکال ندارد. و ظاهر این است که نماز در خانه کعبه در حال اختیار نیز جایز است.
- [آیت الله وحید خراسانی] خواندن نماز مستحب در خانه کعبه اشکال ندارد بلکه مستحب است در داخل خانه مقابل هر رکنی دو رکعت نماز بخواند
- [امام خمینی] خواندن نماز مستحب در خانه کعبه و بر بام آن اشکال ندارد. بلکه مستحب است در داخل خانه مقابل هر رکنی دو رکعت نماز بخوانند.
- [آیت الله اردبیلی] خواندن نماز مستحب در خانه کعبه و بر بام آن اشکال ندارد، بلکه مستحب است در داخل خانه مقابل هر رکن دو رکعت نماز بخوانند.
- [آیت الله علوی گرگانی] خواندن نماز مستحبّ در خانه کعبه وبر بام آن اشکال ندارد، بلکه مستحبّ است در داخل خانه مقابل هر رکنی دو رکعت نماز بخواند.
- [آیت الله علوی گرگانی] احتیاط واجب آن است که در خانه کعبه وبر بام آن نماز واجب نخوانند، ولی در حال ناچاری اشکال ندارد.
- [آیت الله شبیری زنجانی] خواندن نماز واجب در خانه کعبه در حال اختیار مکروه و احتیاط استحبابی در ترک آن است و خواندن نماز مستحب در خانه کعبه اشکال ندارد، بلکه مستحب است در داخل خانه، مقابل هر رکنی دو رکعت نماز بخوانند. جاهایی که نماز خواندن در آنها مستحب است
- [آیت الله سیستانی] احتیاط واجب آن است که در خانه کعبه ، و بر بام آن در حال اختیار نماز واجب نخوانند ، ولی در حال ناچاری اشکال ندارد .
- [آیت الله بروجردی] خواندن نماز مستحب در خانهی کعبه و بر بام آن اشکال ندارد، بلکه مستحب است در داخل خانه مقابل هر رکنی دو رکعت نماز بخوانند.