از دیدگاه قرآن چه کسانی صلاحیت تعمیر و نوسازی مساجد، خصوصاً مسجدالحرام را دارند ؟

خدای سبحان، تعمیر همه مساجد و به ویژه ترمیم و بازسازی و نوسازی و هر گونه عمران دیگر مسجد الحرام را، بر عهده مردان خاص الهی سپرد که شایسته این توفیقند؛ زیرا خدای سبحان که صاحب اصیل مساجد است، در این باره فرمود: مشرکان در حالی که به کفر خود اعتراف دارند و رفتارشان شاهد شرکت و کفر و نفاق آنان است، حق هیچ گونه تعمیر مساجد را ندارند و همه اعمال آنها باطل است. فقط کسی شایسته آباد کردن مسجدها ست که دارای این شرایط و اوصاف باشد: 1 ایمان به خداوند،2 ایمان به قیامت،3 اقامه و زنده نگه داشتن نماز، 4 پرداختن زکات،5 از هیچ کس جز خداوند نترسیدن و در خوف و خشیت موحد بودن: (ما کانَ لِلمُشرکین أَن یَعمروا مَساجد الله شاهِدین عَلی أَنفُسهم بِالکُفر أوُلئِک حَبِطَت أَعمالُهم وَ فِی النار هُم خالِدون إِنَّما یَعمر مَساجد الله مَن امَنَ بِالله و الیَوم الاخِرو أقام الصَلوه و اتی الزَکوه ولَم یَخشَ إِلّا الله فَعَسی أولئک أن یکونوا مِنَ المُهتدین) توبه/17 18 زیرا ملحد، که از هیچ مبدئی نمی هراسد، درنده‌ متهور بی باک است و کسی که هم از خدا می ترسد و هم از غیر خداوند خشیت دارد، در هراس و خشیت موحد نیست و در نتیجه برای عمران خانه خدا صالح نخواهد بود.
استفاده از (إنّما )و (إلاّ) که بیانگر حصر است نیز به خوبی نشانه اهمیّت شرایط و اوصاف تعمیرکنندگان مساجد است.
از آنجا که اساس تکامل انسان همان اوصاف نفسانی او، مانند ایمان است خدای سبحان می فرماید: (أَجَعَلتم سِقَایه‌ الحاجِّ و عِماره المَسجد الحَرام کَمَن امَنَ بِالله و الیَوم الاخِرو جاهَدُ فی سَبیل الله لا یَستؤونَ عِندَ الله و الله لا یَهدِی القَوم الظالِمین) ‌توبه/‌19 و از آن جهت که منظور نهایی از تعلیم دین، (پیدایش انسانهای متصف به اوصاف کمال) است نه تنها (تعلیم اوصاف کمال)، نفرمود: (... کالإیمان با الله و الیوم الاخرو ...) بلکه فرمود: (کَمَن امَنَ بالله و الیوم الاخرو ...)؛ با آن که مقتضای نظم صناعی ظاهرا همان بود که اشاره شد، یعنی (کالإ یمان بالله ...) راز اشتراط توحید در خشیت آن است که مسجد، تنها مرکز نماز و یا تعلیم و تدریس و یا تبلیغ و موعظه نیست، بلکه گذشته از همه‌این گونه کارهای عبادی، مرکز سازماندهی نیرو های نظامی در روز خطر و دفاع خواهد بود.
در توضیح این نکته باید گفت: خدای سبحان در بیان راز وجوب دفاع فرمود: اگر دفاع نباشد زمین فاسد می‌شود: (لو لا دَفع الله النّاس بَعضهم بِبَعضٍٍ لَفَسَدتِ الأرض)‌ بقره/‌251 فساد زمین عبارت است از وجود و رواج شرک، ظلم ، تعرض به اعراض و نفوس و مانند آن. آنگاه در اشاره به منشأ فساد زمین فرمود: (لَو لا دَفعُ الله النّاس بَعضَهم بِبَعضٍ لَهُدِّمَت صَوامع و بَیع و صَلوات و مَساجد یُذکر فیها اسمُ الله کَثیرا) حج/40.
از مجموع هر دو آیه و با توجه به ذیل آن دو، می توان نتیجه گرفت که اگر دفاع نباشد فساد روی زمین را می گیرد، چنانکه تا مسجد و صومعه و کلیسا و کنیسه هست ، مشرکان توان و امکان به فساد کشاندن جوامع بشری را ندارند؛ زیرا تا مراکز تعلیم و ترویج علوم الهی وجود دارد، دست و زبان بیگانگان بسته است . آنها ابتدا مرکز علم و دین را منهدم می کنند بعد به افساد در زمین می پردازند؛ وقتی مراکز علمی و دینی برچیده شد، زندگی انسان در حد حیات حیوانات است، وقتی حیات انسان به حیات حیوانی مبدّل شد، جهان باغ وحشی بزرگ می شود و هر کس در آن درنده تر است پیروز است!
مرکز اصلاح جامعه و جایی که محور آماده شدن برای دفاع در برابر مظالم و مفاسد است و در آن آیه (وَ أعدّوا لَهُم مَا استطعتم مِن قوّه‌) ‌انفعال/60 امتثال می شود به کسانی سپرده خواهد شد که (لا یخافون لومَه‌ لائم) مائده/54. پس همان طور که رسالت الهی وظیفه‌ خطیری است که فقط به مردان موحد و شجاع داده می شود، پاسداری و بازسازی و هر گونه عمران دیگر مساجد نیز، بر عهده دلیر مردان موحِّد است: (اَلَّذین یُبلّغون رِسالاتِ الله و یَخشَونه و لا یَخشَون أَحدا إِلا الله و کفی بالله حَسیبا) احزاب/39.
بنابراین، از باب تناسب حکم و موضوع، می توان اهمیّت شرط (شجاعت ) را در تبلیغ رسالت الهی و همچنین در تعمیر خانه های خدا به خوبی استنباط کرد.
از این رو، هیئت امنا مساجد و متولیان و دست اندرکاران آن باید از شجاعت لازم که همان (توحید در خشیت )است در کنار شرایط دیگر برخوردار باشند.
پس معلوم می شود که نه تنها مشرکان و منافقان و کافران حق تعمیر مساجد و به ویژه مسجد الحرام را ندارند، بلکه افراد ضعیف الإیمان و هراسناک از دشمن و مشرکان د رخصوص خشیت نیز چنین حقی ندارند؛ زیرا سرپرستی و بازسازی مسجد اگر با توحید در خشیت همراه نباشد، ممکن است هنگام دفاع و گاه ضرورت استفاده از امکانات مسجد برای تجهیز نیروهای رزمی مشکلاتی پدید آید.
کسی که هم از خداوند می ترسد و هم از غیر خدا می هراسد، برای تعمیر مسجد صالح نیست؛ چون هنگام دفاع، بر اساس (شرک در خشیت)، از حضور در صحنه نبرد علیه باطل هراسان خواهد بود: (فَلَمّا کُتب عَلیهم القِتال إِذا فَریق مِنهُم یَخشَون النّاس کَخَشیه ‌الله) نساء/‌77 امّا مردان الهی که در خشیت نیز موحدند در هنگام دفاع از حق، هراسی از احدی جز خداوند ندارند و اگر همه دشمنان متحد گردند از تراکم و انبوه آنها اندوهی به خود راه نمی دهند: (اَلَّذِین قال لَهُم النّاس إن النّاس قَدجَمَعوا لَکُم فَاخشوهم فَزادَهُم إیمانا و قالوا حسبُنا الله و نِعمَ الوَکیل)‌ آل عمران/‌173؛ و صاحبان این وصف که در پرتو توحید کامل از هیچ کس نمی هراسند دارای شرط اساسی تعمیر مساجدند.
eporsesh.com