زمین
زمین جایی است که همه موجودات زنده روی آن زندگی می کنند.
دروغ گفتن در خریدن زمین مسجد و بنای آن از نظر قرآن چه حکمی دارد؟
دروغ گفتن در خرید زمین مسجد و... اقسام مختلفی دارد و در پرسش مشخص نشده است که دروغ گفتن دقیقاً در چه چیزی صورت گرفته است؟ آیا دروغ در اینکه زمین ملک‌ِ وی بوده است؟ یا در نیت؟ یا در شرائط و خیارات؟ و یا... که هر یک از اینها حکم متفاوتی ممکن است داشته باشد. در عین حال حتی اگر دروغ گفتن از اقسامی باشد که باعث بطلان معامله نشود و معامله صحیح باشد با توجه به جوابهای سؤال‌های قبلی، روشن می‌شود که برای ساختن و آباد کردن مسجدی که مورد رضایت و قبول خداست نباید هیچ گناهی صورت بگیرد، نمی‌توان از راهی که خدا نهی کرده است به وی نزدیک شد، و اگر مسجدی مقبول خدا نباشد برای سازنده‌ی آن باقیات الصالحات نخواهد بود. از طرف دیگر باید توجه کرد که خلوص نیت و دوری از اتباع هوای نفس و پیروی از شیطان در امور مربوط به مسجد که محل عبادت است با تأکید بیشتری در قرآن آمده است، خداوند می‌فرماید: "وَ أَن‌َّ الْمَسََجِدَ لِلَّه‌ِ فَلاَ تَدْعُواْ مَع‌َ اللَّه‌ِ أَحَدًا"(جن،18) یعنی; "همة مساجد خاص‌ِ خداوند است، پس در جَنب خداوند هیچ کس را (به پرستش) مخوان." eporsesh.com
دروغ گفتن در خرید زمین مسجد و... اقسام مختلفی دارد و در پرسش مشخص نشده است که دروغ گفتن دقیقاً در چه چیزی صورت گرفته است؟ آیا دروغ در اینکه زمین ملک‌ِ وی بوده است؟ یا در نیت؟ یا در شرائط و خیارات؟ و یا... که هر یک از اینها حکم متفاوتی ممکن است داشته باشد. در عین حال حتی اگر دروغ گفتن از اقسامی باشد که باعث بطلان معامله نشود و معامله صحیح باشد با توجه به جوابهای سؤال‌های قبلی، روشن می‌شود که برای ساختن و آباد کردن مسجدی که مورد رضایت و قبول خداست نباید هیچ گناهی صورت بگیرد، نمی‌توان از راهی که خدا نهی کرده است به وی نزدیک شد، و اگر مسجدی مقبول خدا نباشد برای سازنده‌ی آن باقیات الصالحات نخواهد بود. از طرف دیگر باید توجه کرد که خلوص نیت و دوری از اتباع هوای نفس و پیروی از شیطان در امور مربوط به مسجد که محل عبادت است با تأکید بیشتری در قرآن آمده است، خداوند می‌فرماید: "وَ أَن‌َّ الْمَسََجِدَ لِلَّه‌ِ فَلاَ تَدْعُواْ مَع‌َ اللَّه‌ِ أَحَدًا"(جن،18) یعنی; "همة مساجد خاص‌ِ خداوند است، پس در جَنب خداوند هیچ کس را (به پرستش) مخوان." eporsesh.com
پاسخ:
دروغ گفتن در خرید زمین مسجد و... اقسام مختلفی دارد و در پرسش مشخص نشده است که دروغ گفتن دقیقاً در چه چیزی صورت گرفته است؟ آیا دروغ در اینکه زمین ملک‌ِ وی بوده است؟ یا در نیت؟ یا در شرائط و خیارات؟ و یا... که هر یک از اینها حکم متفاوتی ممکن است داشته باشد.
در عین حال حتی اگر دروغ گفتن از اقسامی باشد که باعث بطلان معامله نشود و معامله صحیح باشد با توجه به جوابهای سؤال‌های قبلی، روشن می‌شود که برای ساختن و آباد کردن مسجدی که مورد رضایت و قبول خداست نباید هیچ گناهی صورت بگیرد، نمی‌توان از راهی که خدا نهی کرده است به وی نزدیک شد، و اگر مسجدی مقبول خدا نباشد برای سازنده‌ی آن باقیات الصالحات نخواهد بود.
از طرف دیگر باید توجه کرد که خلوص نیت و دوری از اتباع هوای نفس و پیروی از شیطان در امور مربوط به مسجد که محل عبادت است با تأکید بیشتری در قرآن آمده است، خداوند می‌فرماید:
"وَ أَن‌َّ الْمَسََجِدَ لِلَّه‌ِ فَلاَ تَدْعُواْ مَع‌َ اللَّه‌ِ أَحَدًا"(جن،18) یعنی; "همة مساجد خاص‌ِ خداوند است، پس در جَنب خداوند هیچ کس را (به پرستش) مخوان."
eporsesh.com
- [آیت الله علوی گرگانی] آیا می‌شود، از بنای مسجد و زمین آن مغازه ساخت و برای مصارف مسجد اجاره داد؟
- [سایر] آیا روایت بنای مسجد جمکران، فاقد اعتبار است؟
- [آیت الله جوادی آملی] هیأت امنای مسجد حضرت ابوالفضل عَلَیْهِ السَّلَام محله اسپه کلا شهرستان آمل در نظر دارد بنای کنونی این مسجد را که قبل از انقلاب شکوهمند اسلامی به صورت همکف و یک طبقه احداث شده بود به دلیل فرسودگی بنا و همچنین افزایش شدید جمعیَّت منطقه تخریب و با توجه به طرح تعریض شهرداری در مساحتی کمتر اقدام به ساخت بنای مسجد در چند طبقه نماید. فلذا در نظر است برای بنای جدید: یک طبقه (زیر زمین) مخصوص آشپزخانه و … احداث گردد. یک طبقه (همکف) فضای مسجد مخصوص آقایان احداث گردد. یک طبقه (اول) فضای مسجد مخصوص بانوان احداث گردد. یک طبقه (دوم) مخصوص سالن همایش، ختم و … احداث گردد. یک طبقه (سوم) مخصوص فضای مجتمع فرهنگی احداث گردد. یک طبقه (چهارم) مخصوص خانه عالم و سرایدار خانه احداث گردد. با توجه به اینکه برای کل مساحت زمینی که قصد احداث بنای جدید وجود دارد، در زمان احداث بنای اولیه، صیغه مسجد خوانده شده بود لذا سؤالات شرعی ذیل مفروض است: 1. آیا حکم مسجد در خصوص طبقات پایینتر یا بالاتر از عرصهای که صیغه مسجد برایش قرائت شده وارد است؟ 2. آیا در طبقات پایینتر یا بالاتر از عرصهای که صیغه مسجد برایش قرائت شده میتوان سرویس بهداشتی (توالت) احداث کرد؟ 3. آیا میتوان در طبقات بالاتر از عرصهای که صیغه مسجد برایش قرائت شده (عیان)، خانه عالم و سرایدار خانه (با توجه به امورات جاریه زندگی خانوادگی) احداث کرد؟
- [آیت الله اردبیلی] آیا از آب استفاده شده (فاضلاب)، میتوان در بنای مسجد استفاده کرد؟
- [آیت الله مظاهری] مسجد و حسینیه ای کنار هم قرار داشته و با تجدید بنای مسجد یک سالن حسینیه داخل مسجد قرار گرفته است. آیا این عمل شرعاً جایز است؟
- [سایر] از نظر قرآن چند آسمان و چند زمین داریم؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] آیا زن می تواند در چیزی که از شوهرش ارث نمی برد (مانند زمین و بنای خانه) تصرّف کند؟
- [آیت الله بهجت] آیا عقب نشینی، هنگام تجدید بنای مسجد، طبق قوانین شهرداری به نحوی که چند متر از مسجد داخل خیابان واقع شود جایز است؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] آیا عقب نشینی هنگام تجدید بنای مسجد طبق قوانین شهرداری جایز است به نحوی که چند متر از مسجد داخل خیابان واقع شود؟
- [آیت الله خوئی] اراضی موقوفهای را که معمولاً مسجد میسازند احکام مسجد بر آجر و فرش و همچنین بر بنای آن جاری است یا نه؟
- [آیت الله جوادی آملی] .اگر کافر ذمّی زمینی را که از مسلمان خریده بود , خمس آن را بپردازد و دوباره، همان زمین را به مسلمانی بفروشد و بار دیگر آن را بخرد، هرچند بار که آن زمین را میخرد و میفروشد، باید پس از هر خریدن، خمس آن را بپردازد.
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر مسجد خراب شود نمی توانند زمین آن را بفروشند یا داخل ملک و جاده کنند، حتی فروختن در و پنجره ها و چیزهای دیگر مسجد حرام است و اگر مسجد خراب شود باید آنها را صرف تعمیر همان مسجد کنند و هرگاه به درد آن مسجد نخورد باید در مساجد دیگر صرف شود و اگر به درد مساجد دیگر نیز نخورد باید آن را بفروشند و پولش را اگر ممکن است صرف تعمیر همان مسجد و گرنه صرف تعمیر مسجد دیگر نمایند.
- [آیت الله اردبیلی] زمین آبادی که به ویرانی گراییده، اگر صاحب آن شناخته شده باشد، دارای سه حالت است: اوّل:صاحب زمین به کلّی از زمین صرف نظر کرده و توجّهی به آن نداشته باشد که این صورت حکم زمین موات اصلی را خواهد داشت. دوم:صاحب زمین از زمین صرف نظر نکرده و تصمیم بر احیای آن داشته باشد، ولی به دلیل نبودن امکانات مثل آب و سایر وسایل قدرت بر احیا نداشته و احیای آن نیاز به گذشت زمان داشته باشد؛ زمین در این حالت حکم زمین احیا شده را دارد و کسی حقّ تصرّف در آن را بدون اجازه مالک ندارد. سوم:صاحب زمین از زمین صرف نظر نکرده ولی آن را احیا هم نمیکند، چون بهرهبرداری از احیا نشده آن بیشتر از احیا شده آن است، مانند این که بخواهد از علف آن برای چرانیدن گوسفندان استفاده کند؛ زمین در این حالت نیز حکم زمین احیا شده را دارد و کسی حقّ تصرّف در آن را بدون اجازه مالک ندارد.
- [آیت الله اردبیلی] نجس کردن خط و ورق قرآن و زمین، بنا و فرش مسجد، حرام است و اگر نجس شوند باید فورا آنها را پاک کنند و نجس کردن حرم پیامبر صلیاللهعلیهوآلهوسلم و امامان علیهمالسلام حرام است و اگر نجس شوند، چنانچه جزئی از مسجد باشند و یا بیاحترامی محسوب شود باید فورا تطهیر شوند و چنانچه بیاحترامی نیز نباشد احتیاط آن است که آن را پاک کنند.
- [آیت الله جوادی آملی] .اقامه نماز در مسجد فضیلت دارد. درجات فضایل آن به تفاوت مسجدهاست. بهترین مسجد روی زمین , مسجد دور کعبه یعنی مسجد حرام است، پس از آن, مسجد پیامبر(ص) در مدینه و بعد از آن, مسجد کوفه و مسجد اقصی که هر دو در یک حدّند و پس از آنها مسجد جامع هر شهر و بعد از آن , مسجد محل و سپس مسجد بازار . حرم انبیا و اوصیای معصوم (ع) فضیلت و استحباب دارد و نسبت به برخی مساجد , مانند مس جد محل و مسجد بازار, افضل است.
- [آیت الله مکارم شیرازی] نجس کردن مسجد حرام است، خواه زمین مسجد باشد و یا سقف و بام و طرف داخل دیوارها و احتیاط واجب آن است که طرف بیرون دیوار مسجد را هم نجس نکند، مگر آن که واقف آن را جزء مسجد قرار نداده باشد.
- [آیت الله بهجت] بنابر احتیاط واجب مسجد را به طلا نباید زینت نمایند و همچنین نباید صورت چیزی را نقاشی کنند و بکشند، مخصوصاً چیزهایی که مثل انسان و حیوان روح دارد، که در غیر مسجد هم اشکال دارد، و احتمال دارد نماز خواندن در این مساجد هم مکروه باشد؛ ولی نوشتن قرآن و احادیث صحیحه در مسجد مانعی ندارد.
- [آیت الله سبحانی] هرگاه نقطه خاصی از مسجد را برای اعتکاف در نظر بگیرد، اعتکاف در آن نقطه واجب نمی شود. مگر این که آن نقطه از مسجد از فضیلت خاصی برخوردار باشد، در این صورت باید به نیّت خود، جامه عمل بپوشاند.
- [آیت الله نوری همدانی] نجس کردن زمین و سقف و بام و طرف داخل دیوار مسجد حرام است و هر کس بفهمد که نجس شده است باید فوراً نجاست آن را بر طرف کند . و احتیاط واجب آن است که طرف بیرون دیوار مسجد را هم نجس نکنند ، واگر نجس شود نجاستش را بر طرف نمایند ، مگر آنگه واقف آن را جزء مسجد قرار نداده باشد .
- [آیت الله فاضل لنکرانی] نجس کردن زمین و سقف و بام و طرف داخل دیوار مسجد حرام است و هرکس بفهمد که نجس شده است باید فوراً نجاست آن را برطرف کند، و احتیاط واجب آن است که طرف بیرون مسجد را هم نجس نکنند، و اگر نجس شود نجاستش را برطرف نمایند، مگر آنکه واقف آن را جزء مسجد قرار نداده باشد.