استطاعت مالی
در اختيار داشتن توشه و احتياجات سفر و همچنين وسيله نقليه.
شخصی که استطاعت مالی ندارد و نمی‌تواند برای شفاعت به زیارت برود، شفاعت شامل حالش نمی‌شود؟
خدا به کثرت عمل نگاه نمی‌کند بلکه مهم کیفیت آن است. مثلاً اگر کسی صد میلیون پول دارد و نصف آن را صرف فقرا می‌کند ولی شخصی اندکی پول دارد و آن را به فقیری می‌دهد که فضیلت دومی چندین برابر اولی است. گاه فردی قصد انجام کارهای خوب را دارد ولی فاقد امکانات است در این حالت برای تمام نیات خیر، ثواب نوشته می‌شود.
خدا به کثرت عمل نگاه نمی‌کند بلکه مهم کیفیت آن است. مثلاً اگر کسی صد میلیون پول دارد و نصف آن را صرف فقرا می‌کند ولی شخصی اندکی پول دارد و آن را به فقیری می‌دهد که فضیلت دومی چندین برابر اولی است. گاه فردی قصد انجام کارهای خوب را دارد ولی فاقد امکانات است در این حالت برای تمام نیات خیر، ثواب نوشته می‌شود.
عنوان سوال:
شخصی که استطاعت مالی ندارد و نمی‌تواند برای شفاعت به زیارت برود، شفاعت شامل حالش نمی‌شود؟
پاسخ:
خدا به کثرت عمل نگاه نمی‌کند بلکه مهم کیفیت آن است. مثلاً اگر کسی صد میلیون پول دارد و نصف آن را صرف فقرا می‌کند ولی شخصی اندکی پول دارد و آن را به فقیری می‌دهد که فضیلت دومی چندین برابر اولی است. گاه فردی قصد انجام کارهای خوب را دارد ولی فاقد امکانات است در این حالت برای تمام نیات خیر، ثواب نوشته می‌شود.
- [سایر] عَنْ حَمْزَةَ بْنِ حُمْرَانَ قَالَ: قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع: تُقْتَلُ حَفَدَتِی بِأَرْضِ خُرَاسَانَ فِی مَدِینَةٍ یُقَالُ لَهَا طُوسُ. مَنْ زَارَهُ إِلَیْهَا عَارِفاً بِحَقِّهِ أَخَذْتُهُ بِیَدِی یَوْمَ الْقِیَامَةِ وَ أَدْخَلْتُهُ الْجَنَّةَ وَ إِنْ کَانَ مِنْ أَهْلِ الْکَبَائِرِ" در مورد حدیث فوق سه دیدگاه وجود دارد: 1- همه اشخاصی که "عارفا بحقه" زیارت می روند بهشتی هستند حتی اگر تا آخر عمر بدون توبه مشغول گناهان کبیره باشند. 2- حدیث شامل حال همه افرادی که "عارفا بحقه" زیارت میروند نمی شود بلکه فقط آنهایی که صلاحیت شفاعت را داشته باشند وارد بهشت می شوند. در واقع احادیثی که بیان می‌کنند فلان گناه مانع شفاعت می شود حدیث فوق را تخصیص می زنند و مشروط می کنند. مثلا کسی که کاهل نماز است ولی "عارفا بحقه" زیارت می کند وارد بهشت نمی شود (حدیث شاملش نمی شود). 3- همه اشخاصی که "عارفا بحقه" زیارت میروند حتما صلاحیت شفاعت توسط ائمه را پیدا می کنند، یعنی خداوند به آن‌ها توفیق می دهد که از گناهانی که مانع شفاعت هستند در این دنیا توبه نمایند. مثلا کسی که کاهل نماز است (طبق احادیث شفاعت شامل حالش نیست) ولی اگر زیارت "عارفا بحقه" بکند خداوند به او توفیق می دهد تا بالاخره روزی کاهل نمازی را در این دنیا ترک کند و در نتیجه مستخق شفاعت ائمه علیهم السلام در آخرت شود و در نهایت حدیث فوق شامل حالش شود. کدام دیدگاه صحیح است؟ با تشکر
- [آیت الله مظاهری] شخصی اکنون استطاعت عمره مفرده را دارد ولی دارائی او به اندازه استطاعت حج نیست، اما اگر چند سال صبر کند ممکن است برای حج مستطیع شود و در صورتی که به عمره برود احتمال دارد استطاعت بعدی او منتفی شود، در این صورت آیا جایز است به عمره مفرده برود یا خیر
- [آیت الله بروجردی] شخصی مستطیع بوده و نرفته و فعلاً نه استطاعت حالی دارد و نه مالی، آیا در این صورت می‌شود برای او از میقات نایب گرفت، یا خیر؟
- [آیت الله اردبیلی] شخص بالغی دیوانه شده و گاهی برای مدت بسیار کوتاهی حالش خوب می‌شود؛ ولی اکثر اوقات در حالت جنون به سر میبرد. در صورتی که پس از دیوانه شدن استطاعت مالی پیدا کند، حکم شرعی دربارهاش چیست؟
- [آیت الله خامنه ای] با وجودیکه در حال حاضر امکان حج تمتع در سال استطاعت محقق نیست به این معنی که وقتی انسان از نظر مالی مستطیع می شود همان سال نمی تواند به حج برود آیا می تواند در اموال خود تصرف کند و خود را از استطاعت مالی خارج کند؟
- [آیت الله مظاهری] استطاعت مالی باید خود بخود حاصل شود یا هر کسی واجب است تلاش کند که خود را مستطیع نماید؟
- [آیت الله خامنه ای] اینجانب در سال 1363 چون استطاعت ثبت نام جهت رفتن به مکه مکرمه را داشتهام ثبت نام نمودم چون قرعه بنامم نیافتاد توفیق این زیارت حاصل نگردید. اکنون از نظر مالی از استطاعت ساقط گردیده ام بنظر مبارک آیا این جانب بریالذمه از نظر حج شده ام یا خیر؟
- [آیت الله اردبیلی] شخصی برای حج، استطاعت مالی و بدنی داشته؛ ولی راه برای رفتن باز نبوده و الآن که نوبت رفتن او شده است، دیگر توانایی مالی و بدنی برای رفتن به حج را ندارد. آیا او حق دارد نوبت خود را به فرزندش بدهد تا او به حج برود؟
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] شخصی هنگام استطاعت ثبت نام کرده (استطاعت پول) ولی حالا که اسم او در آمده نیاز به خانه دارد و فرزندش به او اصرار می‌کند که من زن میخواهم و الّا در حرام میافتم. آیا باید به حج برود یا نه؟
- [آیت الله سیستانی] اگر مستطیع در سالی که استطاعت مالی دارد، اجازه سفر به سرزمین مقدس برای انجام حج نیابد، آیا بر او لازم است که استطاعت مالی خود را به مقدار توانش حفظ کند تا آن که در سال آینده حج را به جا آورد؟
- [آیت الله شبیری زنجانی] شخص بالغ و عاقل که استطاعت مالی دارد ولی برخی از شرایط دیگر استطاعت را ندارد، چنانچه احتمال دهد که بتواند استطاعت بدنی یا طریقی را فراهم کند باید برای ایجاد آن شرایط اقدام کند و تأخیر حج تا زمان فراهم شدن شرایط جایز است و چنانچه از فراهم شدن آن شرایط در آینده مأیوس است، واجب است با قصد قربت برای انجام حجّ خود در اولین سال ممکن نایب بگیرد، هر چند امسال، اولین سالی باشد که استطاعت مالی پیدا کرده است.
- [آیت الله اردبیلی] اگر برای تجارت، مثلاً تا جدّه برود و مالی به دست آورد که بتواند از آن جا با آن به مکّه رود و بقیه شرایط استطاعت را نیز دارا باشد، باید حجّ به جا آورد و در صورتی که حجّ نماید اگرچه بعدا مالی پیدا کند که بتواند از وطن خود به مکّه رود دیگر حجّ بر او واجب نیست.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر برای تجارت مثلا تا جده برود و مالی به دست اورد که اگر بخواهد از ان جا به مکه رود انچه در استطاعت معتبر است داشته باشد باید حج کند و در صورتی که حج نماید اگر چه بعد مالی پیدا کند که بتواند از وطن خود به مکه رود دیگر حج بر او واجب نیست
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر برای تجارت یا کار دیگری به جدّه برود و آنجا مالی بدست آورد که اگر بخواهد از آنجا به مکّه رود مستطیع باشد و سایر شرایط را دارا باشد باید حج کند و در صورتی که حج نماید، اگر چه بعداً مالی پیدا کند که بتواند از وطن خود به مکه رود، دیگر حج بر او واجب نیست.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر برای تجارت مثلاً تا جده برود و مالی به دست آورد که اگر بخواهد از آنجا به مکه رود مستطیع باشد، باید حج کند و در صورتی که حج نماید، اگر چه بعداً مالی پیدا کند که بتواند از وطن خود به مکه رود، دیگر حج بر او واجب نیست.
- [آیت الله بروجردی] اگر برای تجارت مثلاً تا جدّه برود و مالی به دست آورد که اگر بخواهد از آن جا به مکه رود مستطیع باشد، باید حج کند و در صورتی که حج نماید، اگر چه بعداً مالی پیدا کند که بتواند از وطن خود به مکه رود، دیگر حج بر او واجب نیست.
- [آیت الله خوئی] اگر برای تجارت مثلًا تا جده برود و مالی بهدست آورد که اگر بخواهد ازآنجا به مکه رود مستطیع باشد، باید حج کند و در صورتی که حج نماید اگرچه بعداً مالی پیدا کند که بتواند از وطن خود به مکه رود دیگر حج بر او واجب نیست.
- [آیت الله نوری همدانی] اگر برای تجارت مثلاً تا جدّه برود ومالی به دست اورد که اگر بخواهد ازانجا به مکّه رود مستطیع باشد ،باید حجّ کند ودر صورتی که حجّ نماید ،اگر چه بعداً مالی پیدا کند که بتواند از وطن خود به مکّه برود ، دیگر حجّ بر او واجب نیست .
- [آیت الله بهجت] اگر برای تجارت، مثلاً تا جدّه برود و مالی بهدست آورد که اگر بخواهد از آنجا به مکه رود مستطیع باشد، باید حج بهجا آورد و در صورتی که حج نماید، اگرچه بعداً مالی پیدا کند که بتواند از وطن خود به مکه رود، دیگر حج بر او واجب نیست.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر برای تجارت مثلا تا جده برود و مالی به دست آورد که اگر بخواهد از آنجا به مکه رود مستطیع باشد؛ باید حج کند و در صورتی که حج نماید اگرچه بعدا مالی پیدا کند که بتواند از وطن خود به مکه رود؛ دیگر حج بر او واجب نیست.