اینگونه نیست که انسان به محض از دنیا رفتن، روح به کلی از جسم مفارقت نماید. چنانکه دادن تلقین و سوالات نکیر و منکر، حاکی از این مدعاست. همانطور که در کتاب ادب حضور[1] در مورد نحوه ی تدفین میت آمده است که: پیش از گذاشتن در قبر سه بار جنازه را تا لبه قبر نزدیک کنند و بعد وارد قبر کنند، زیرا روایت شده که روح میّت با این کار برای سؤال قبر و امور هولناکی که روبرو خواهد شد، آمادگی پیدا می‌کند. و نیز در حدیثی از امام صادق (ع) نقل شده است که فرموده اند: همین که میت دفن شد، دو ملکی به نام های منکر و نکیر سراغ او می آیند که آوازشان مانند... از میت می پرسند: پروردگارت کیست؟ دینت چیست؟ پس میت اگر مؤمن باشد می گوید الله پروردگارم، اسلام دین من است، سپس می پرسند، راجع به مردی که از میان شما بیرون آمد چه می گویی؟ میت می گوید: پیامبر را از من می پرسی؟ شهادت می دهم که او رسول خداست[2] ی نوشتها: [1] . ادب حضور، ص: 160 [2] . الفروع من الکافی، 3 / 236، حدیث 7. www.shamimm.ir
اینگونه نیست که انسان به محض از دنیا رفتن، روح به کلی از جسم مفارقت نماید. چنانکه دادن تلقین و سوالات نکیر و منکر، حاکی از این مدعاست. همانطور که در کتاب ادب حضور[1] در مورد نحوه ی تدفین میت آمده است که: پیش از گذاشتن در قبر سه بار جنازه را تا لبه قبر نزدیک کنند و بعد وارد قبر کنند، زیرا روایت شده که روح میّت با این کار برای سؤال قبر و امور هولناکی که روبرو خواهد شد، آمادگی پیدا میکند.
و نیز در حدیثی از امام صادق (ع) نقل شده است که فرموده اند: همین که میت دفن شد، دو ملکی به نام های منکر و نکیر سراغ او می آیند که آوازشان مانند... از میت می پرسند: پروردگارت کیست؟ دینت چیست؟ پس میت اگر مؤمن باشد می گوید الله پروردگارم، اسلام دین من است، سپس می پرسند، راجع به مردی که از میان شما بیرون آمد چه می گویی؟ میت می گوید: پیامبر را از من می پرسی؟ شهادت می دهم که او رسول خداست[2]
ی نوشتها:
[1] . ادب حضور، ص: 160
[2] . الفروع من الکافی، 3 / 236، حدیث 7.
www.shamimm.ir
- [سایر] آیا درست است که بعد از تدفین روح به جسد برمی گردد ؟ حکمت گذاشتن سنگ لحد چیست ؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] چنانچه سنگ لحد بعد از ریختن خاک بر روی آن بشکند آیا می توان برای تعمیر قبر، میّت را بیرون آورد؟
- [آیت الله بهجت] میّت مسلمانی را با کفن نجس، کفن کرده اند. وظیفه دیگران درباره تطهیر آن پیش از دفن، پس از قراردادن در لحد و پیش از پوشاندن قبر و نیز پس از پوشیدن کامل قبر را بیان نمایید.
- [آیت الله مکارم شیرازی] آیا در مورد مزار شهید نیز می توان پس از گذشت 30 سال نبش قبر نمود و بدن میت دیگری را داخل قبر آن شهید دفن کرد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] آیا در مورد مزار شهید نیز می توان پس از گذشت 30 سال نبش قبر نمود و بدن میت دیگری را داخل قبر آن شهید دفن کرد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] آیا قبل از گذاشتن سنگ لحد باید کاملا کفن را از روی صورت میت کنار زد و صورت لخت را بر روی خاک گذاشت؟
- [سایر] آیا در مرگ مغزی روح کاملا از بدن جدا شده است ؟ نکیر و منکر چه زمانی بر روح وارد می شوند ؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] چرا میّت مرد را از طرف سر، و میّت زن را از طرف عرض بدن، وارد قبر می کنند؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] چرا میّت مرد را از طرف سر، و میّت زن را از طرف عرض بدن، وارد قبر می کنند؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] حکّاکی عکس زن بر روی سنگ قبر یا استعمال سنگ قبرهای گران قیمت چه حکمی دارد؟
- [آیت الله اردبیلی] نماز شب دفن را در هر موقع از شب اوّل قبر میتوان خواند، ولی بهتر است در اوّل شب بعد از نماز عشاء خوانده شود.
- [آیت الله بروجردی] اگر بخواهند میت را به شهر دوری ببرند یا به جهت دیگر دفن او تأخیر بیفتد، باید نماز وحشت را تا شب اوّل قبر او تأخیر بیندازند.نبش قبر
- [آیت الله علوی گرگانی] شکافتن قبر در چند مورد حرام نیست: اوّل آن که میّت در زمین غصبی دفن شده باشد ومالک زمین راضی نشود که در آنجا بماند. دوم آن که کفن یا چیز دیگری که با میّت دفن شده غصبی باشد وصاحب آن راضینشود که در قبر بماند و همچنین است اگر چیزی از مال خود میّت که بورثه او رسیده با او دفن شده باشد وورثه راضی نشوند که آن چیز در قبر بماند، ولی اگر وصیّت کرده در مواردی که وصیّت او هم نافذ باشد دعا یا قرآن یا انگشتری را با او دفن کنند، برای بیرون آوردن اینها نمیتوانند قبر را بشکافند. سوم آن که میّت بیغسل یا بیکفن دفن شده باشد، یا بفهمند غسلش باطل بوده یا بغیر دستور شرع کفن شده، یا در قبر او را رو به قبله نگذاشتهاند. چهارم آن که برای ثابت شدن حقّی بخواهند بدن میّت را ببینند. پنجم آن که میّت را در جایی که بیاحترامی به اوست مثل قبرستان کفّار یا جایی که کثافت وخاکرو به میریزند، دفن کرده باشند. ششم آن که برای یک مطلب شرعی که اهمیّت آن از شکافتن قبر بیشتر است، قبر را بشکافند، مثلاً بخواهند بچه زنده را از شکم زن حاملهای که دفنش کردهاند، بیرون آورند. هفتم آن که بترسند درندهای بدن میّت را پاره کند، یا سیل او را ببرد، یا دشمن بیرون آورد. هشتم آن که قسمتی از بدن میّت را که با او دفن نشده بخواهند دفن کنند، ولی احتیاط مستحبّ آن است که آن قسمت از بدن را طوری در قبر بگذارند که بدن میّت دیده نشود.
- [آیت الله بروجردی] شکافتن قبر در چند مورد حرام نیست:اوّل:آن که میت در زمین غصبی دفن شده باشد و مالک زمین راضی نشود که در آن جا بماند.دوم:آن که کفن یا چیز دیگری که با میت دفن شده غصبی باشد و صاحب آن راضی نشود که در قبر بماند و همچنین است اگر چیزی از مال خودِ میت که به ورثه او رسیده با او دفن شده باشد و ورثه راضی نشوند که آن چیز در قبر بماند، ولی اگر وصیت کرده باشد که دعا یا قرآن یا انگشتری را با او دفن کنند، برای بیرون آوردن اینها نمیتوانند قبر را بشکافند.سوم:آن که میت بیغسل یا بیکفن دفن شده باشد، یا بفهمند غسلش باطل بوده، یا به غیر دستور شرع کفن شده، یا در قبر او را رو به قبله نگذاشتهاند.چهارم:آن که برای ثابت شدن حقی بخواهند بدن میت را ببینند.پنجم:آن که میت را در جایی که بیاحترامی به اوست مثل قبرستان کفار یا جایی که کثافت و خاکروبه میریزند دفن کرده باشند.ششم:آن که برای یک مطلب شرعی که اهمیت آن از شکافتن قبر بیشتر است قبر را بشکافند، مثلاً بخواهند بچّهی زنده را از شکم زن حاملهای که دفنش کردهاند بیرون آورند.هفتم:آن که بترسند درندهای بدن میت را پاره کند، یا سیل او را ببرد، یا دشمن بیرون آورد.هشتم:آن که قسمتی از بدن میت را که با او دفن نشده بخواهند دفن کنند، ولی احتیاط مستحب آن است که آن قسمت از بدن را طوری در قبر بگذارند که بدن میت دیده نشود.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر بخواهند میت را به شهر دوری ببرند یا به جهت دیگری دفن او تاخیر بیفتد باید نماز وحشت را تا شب اول قبر او تاخیر بیندازند
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر بخواهند میت را به شهر دوری ببرند یا به جهت دیگر دفن او تأخیر بیفتد، باید نماز وحشت را تا شب اول قبر او تأخیر بیندازند.
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر بخواهند میّت را به شهر دوری ببرند، یا به جهت دیگر دفن او تأخیر بیفتد، باید نماز وحشت را تا شب اوّل قبر او تأخیر بیندازند.
- [آیت الله مظاهری] اگر بخواهند میّت را به شهر دوری ببرند یا به جهت دیگر دفن او تأخیر بیفتد، باید نماز وحشت را تا شب اوّل قبر او تأخیر بیندازند.
- [امام خمینی] اگر بخواهند میت را به شهر دوری ببرند، یا به جهت دیگر دفن او تاخیر بیفتد، باید نماز وحشت را تا شب اول قبر او تاخیر بیندازند.
- [آیت الله سبحانی] اگر بخواهند میّت را به شهر دوری ببرند، یا به جهت دیگری دفن او را به تأخیر اندازند، باید نماز لیلة الدفن را تا شب اول قبر او تأخیر بیندازند. نبش قبر