شرح پرسش:
آیا مطلب منتشر شده در شبکه‌های مجازی درخصوص این‌که در حدیثی آمده فاجعه منا و کشته شدن حاجیان در اثر ازدحام جمعیت یکی از نشانه‌های ظهور و آخرالزمان می‌باشد، درست است؟
پاسخ:
یکی از آفات شبکه‌های مجازی این است که افراد بدون تأمل شروع به انتشار مطالب می‌کنند. کسانی که سروکار با شبکه‌های اجتماعی دارند، برخی مطالب را فوری بدون اندیشه منتشر می‌کنند و مصداق روایت معصومین می‌شوند مبنی بر این که برای دروغگو بودن یک فرد همان کافی است که هر آنچه می‌شنود، نقل می‌کند. این معضل شبکه‌های اجتماعی است که بدون توجه به صحت مطلبی آن را منتشر می‌کنند.
انتشار این مطالب بدون سند باعث آسیب می‌شود. عده‌ای نیز توان علمی لازم را ندارند و به معنای حدیث توجه نمی‌کنند که این فاجعه در آخرالزمان بر اثر جنگ خواهد بود. در حالی که در این اتفاق حجاج در اثر ازدحام و سوء مدیریت آل سعود مظلومانه کشته شدند.
در رابطه با حدیث منتشر شده، چند نکته وجود دارد:
اول این که چنین حدیثی در منابع شیعه نیست. بنابراین این روایت که در فضای مجازی منتشر شد و عکس کتاب است و در پاورقی نشان می‌دهد که این حدیث در بحار الانوار جلد 51 صفحه 81 آمده است، از اساس دروغ است.
کتاب بحار الانوار در این صفحه چنین حدیثی ندارد و در چند صفحه قبل و بعدش مرحوم مجلسی احادیثی در مورد امام زمان علیه السلام نقل کردهاند که اشاره‌ای به این حدیث ندارد، بنابراین نکته اول این که در منابع شیعی چنین حدیثی نقل نشده است.
نکته دوم این است که این حدیث در کتاب‌های اهل سنت نقل شده است، این حدیث در کتاب فتن ابن حماد متوفی 228 قمری نقل شده، بعد از ایشان حاکم نیشابوری در المستدرک این حدیث را نقل کرده که ایشان هم متوفی 405 قمری است. او هم این حدیث را از ابن حماد نقل می‌کند. در کتاب فتن نوشته دانی متوفی 444 قمری نیز این حدیث نقل شده است، ابن حماد در فتن خود در جلد اول صفحه341 گفته در ماه ذیقعده قبایل یارگیری می‌کنند و آن سال حاجیان غارت می‌شوند و جنگی در منا رخ می‌دهد، تعبیر روایت این است که کشته‌های بسیاری خواهد داشت و به قدری کشته می‌شوند که خون جاری می‌شود و از منا به جمره عقبه می‌رسد.
همین حدیث را مستدرک حاکم در جلد 4 صفحه 549 از ابن حماد نقل می‌کند و در ادامه آن یک حدیث دیگر می‌گوید، مبنی بر این که وقتی حاجیان در منا هستند، گویی که بیماری مثل هاری به آنها دست می‌دهد، مردم هار می‌شوند، با هم می‌جنگند تا خون جاری می‌شود، حاجی‌ها به جان هم می‌افتند و کشته زیادی می‌دهند.
دانی در حدیث دیگری در فتن می‌گوید که در ماه رمضان صدایی شنیده می‌شود و در ماه شوال مردم از چیزی ممانعت می‌شوند و در ذیقعده قبایل با هم می‌جنگند و حجاج غارت می شوند و جنگی در منا رخ می‌دهد.
اینها روایاتی است که در کتاب‌های اهل سنت آمده اما خود اهل سنت که اینها را بررسی کردند، مانند آلبانی در کتاب سلسله الاحادیث الضعیفه گفته است که همه اسناد این روایت ضعیف هستند.
با توجه به مطالبی که گفته شد، نتیجه‌گیری می‌کنیم که:
اولا این آدرسی که در شبکه‌های اجتماعی با نشان دادن صفحه کتابی آمده، دروغ بوده و در منابع شیعی چنین روایاتی وجود ندارد، دوما این روایت که آمده به بررسی خود اهل سنت، اسنادش ضعیف است و اعتبار ندارد.
اگر چنین حادثه‌ای قرار است اتفاق بیفتد، نتیجه جنگ است نه سوء مدیریت عربستان صعودی و ازدحام جمعیت. بنابراین این اتفاق علاوه بر ضعف روایات، قابل تطبیق نیست.
