برای روشن شدن جواب باید به سه مورد از درگیریهای مسلمانان با نیروهای جنگی ایران ساسانی اشاره کرد و آن سه مورد عبارتند از جنگ پل، جنگ بویب و جنگ قادسیه و در ضمن توضیح این درگیریها جواب سؤال روشن می شود.
جنگ پل
این جنگ را جنگ جسر هم می گویند و به مناسبت محلی که این جنگ در آنجا روی داد، جنگ و شکست قس الناطف نیز مامیده می شود. خلاصه این جنگ این است: عمر بن خطاب ابوعبید ثقفی را مأمور جنگ با ایرانیان کرد و مثنی بن حارثه را هم که یکی از فرماندهان بود همراه او ساخت نیروهای مسلمان به جبهه جنگ آمدند. ابوعبید و نیروهایش از پلی که بر روی شط بود عبور کردند و در این طرف پل با نیروهای ایرانی درگیر شدند. فرمانده کل سپاه ایران در آن زمان رستم فرخ زاد بود و فرمانده نیروهای عمل کننده سرداری به نام مرادنشاه بود که در میان ایرانیان بهمن و در میان عرب ذوالحاجب نامیده می شد. در این جنگ نیروهای ابوعبید ثقفی شکست سختی خوردند. ابوعبید، برادر و برادرزاده اش کشته شدند و بقیه نیروها را مثنی بن حارثه از معرکه بیرون برد و به طرف حیره نزدیک نجف کنونی عقب نشینی کردند. خبر شکست نیروهای مسلمان به مدینه رسید و عمر بن خطاب بسیار ناراحت شد و تا یکسال این ناراحتی در او دیده می شد.
جنگ پل در رمضان سال سیزدهم هجری به وقوع پیوست. (تاریخ ایران، حسن پیرنیا، عباس اقبال آشتیانی، دکتر باقر عاقلی، بخش دوم، ص 49 به بعد؛ تاریخ اسلام، خلفاء، جعفریان، ص 111 به بعد؛ گنجینه تاریخ ایران، عبدالعظیم رضائی، ج 9، ص 444)
جنگ بویب
بویب دروازه عراق و نزدیک کوفه و نجف فعلی بود. نیروهای مسلمانان در این منطقه با نیروهای ایرانی درگیر شدند. فرماندهی نیروهای عمل کننده ایران با سرداری به نام مهران بود. در این جنگ مهران کشته شد و نیروهای ایرانی شکست سختی خوردند و مسلمانان با این پیروزی شکست پل را جبران کردند. این جنگ در سال چهاردهم هجری روی داد. (اسلام در ایران، پطروشفسکی، ترجمه کریم کشاورز، ص 40؛ روضه الصفاء، ج 2، بخش دو، ص 1768، انتشارات اساطیر، چاپ اول و تاریخ اسلام خلفا، ص 115)
جنگ قادسیه
شکست بویب ایرانیان را وحشت زده کرد و برای همین سپاهی عظیم به فرماندهی رستم فرخ زاد تدارک دیده شد تا خطر هجوم مسلمانان به قلمرو ایران در عراق از بین برود. این خبر به مدینه رسید و عمر بن خطاب تصمیم گرفت تا سپاه مسلمانان را تقویت کند. (تاریخ اسلام، خلفاء، ص 115 به بعد)
شیخ مفید در ارشاد آورده است: خبر تدارک عظیم ایرانیان برای جنگ، به عمر بن خطاب رسید. عمر بن خطاب هراسان شد و به مسجد آمد. مردم هم به مسجد آمدند عمر بن خطاب گفت: ای مسلمانان! شیطان لشکر خود را فراهم کرده و به سوی شما روی آورده است. حالا بگویید که رأی شما چیست؟ طلحه بلند شد و گفت: به نظر من بهتر است که خود شما شخصا به جبهه بروید و فرماندهی کنید. این برای نیروهای مسلمان تقویت روحیه می آورد. عثمان برخاست و گفت: به نظر من بهتر است که نیروهای شام، نیروهای یمن و نیروهای مکه و مدینه را فراهم کنی و به نیروهای عمل کننده ملحق شوی. عمر بن خطاب پس از پایان سخنان عثمان گفت: ای مسلمانان نظر بدهید.
حضرت علی(علیه السلام) که به این مجلس دعوت شده بود، گفت: اگر اهل شام را از شام حرکت بدهی رومیان بر سر کودکان و زنان آنان می ریزند و بر آنان می تازند. اگر اهل یمن را از یمن حرکت بدهی مردم حبشه به کودکان و زنان آنان هجوم می آورند و اگر مردم مکه و مدینه را کوچ بدهی و به جبهه بروید، اعراب از هر سو به این دو شهر هجوم می آورند و تو باید اندوه کودکان و زنان آنان را به دل بگیری و در مورد کثرت نیروهای دشمن باید به این نکته توجه شود که ما در زمان پیامبر اسلام با تکیه بر ایمان و یاری خدا می جنگیدیم نه با تکیه بر فزونی عدد و در مورد همپیمانی همه ایرانیان در جنگ با مسلمانان باید بگویم که ما باید کار را به خدا بسپاریم و خداوند خودش این مشکل را حل می کند و اگر تو خودت به جبهه بروی و ایرانیان تو را ببینند بر شدت حمله خود می افزایند تا تو را از پای درآورند. بهتر است که مردم شام در شام بمانند و مردم یمن، مکه و مدینه در شهرهای خود بمانند و به مردم بصره بنویس که سه گروه شوند، یک گروه از زنان و کودکان مراقبت کنند و گروهی مواظب کفار و اهل ذمه باشند و گروهی هم به نیروهای مسلمانان بپیوندند.
عمر بن خطاب گفت: رأی درست همین است و من از این رأی پیروی می کنم. (الارشاد، ج 1، ص 207، تحقیق موسسه آل البیت، چاپ اول، 1413؛ بحارالانوار، ج 40، ص 253، ح 28 به نقل از ارشاد؛ زندگانی امیرالمؤمنین، سید هاشم رسولی محلاتی، ص 266 به نقل از ارشاد)
بنابراین امام علی(علیه السلام) در جنگ با ایران نقشی نداشتند و فقط در این مورد نظر مشورتی داده اند و به نظر می رسد که اگر حضرت علی(علیه السلام) چنین نظری نمی دادند و عمر بن خطاب آن همه نیرو را وارد عمل می کرد، کل ایران به آتش کشیده می شد و با راهنمایی امام علی(علیه السلام) عراق با تلفات کم فتح شد و سرزمین اصلی ایران هم با تلفات کم فتح شد.
eporsesh.com
