چرا پوشش فقط برای خانم ها واجب شده است؟ آیا این مسئله و حکم در قرآن آمده است؟ در واقع چرا خانم ها باید چادر بپوشند و مردها آزاد باشند؟

در پوشش دختران و زنان، ظرافت و دقتی نهفته است که با شخصیت و تکریم جایگاه آنان پیوند خورده است. پوشش زن سبب می شود که زن در هنگام حضور در جامعه و روبرو شدن با مردان بیگانه، تنها به مسئولیت های اجتماعی خود رسیدگی کند و از رهزنی های شیطانی به دور باشد که در این صورت هم به بهداشت روانی جامعه کمک می کند و هم نظام خانه و خانواده پایدار می ماند؛ زیرا اسلام می خواهد لذت های جنسی و حتی دیداری و شنیداری در محیط خانوادگی و زیر چتر ازدواج قانونی قرار بگیرد و حضور در اجتماع برای درس و کار و فعالیت بوده، هر کدام از این دو محیط کارکرد ویژه خود را داشته باشد. از این رو می توان حجاب زنان را نوعی آراستگی جهت حفظ حریم و مسئولیت پذیری برشمرد که رعایت آن بر ایشان ضروری و شایسته است.
پیامبر اسلام بر پوشش زن در مقابل نامحرم و دوری از خودنمایی و تبرج اصرار می ورزید1. قرآن نیز زنان را به حفظ حریم و رعایت پوشش و حجاب مؤکداً توصیه کرده است که استشهاد به دو آیه آشکارا این تأکید را نشان می دهد:
آیه نخست: (ای پیامبر! به همسران و دخترانت و زنان مؤمن بگو پوشش های بلند (جلباب) خود را بر خویش فرو افکنند).2
آیه دوم: (به زنان مؤمن بگو: دیدگان خود را فرو خوابانند و عفت پیشه ساخته، دامن خود را از بیگانگان بپوشانند و زیور خویش را جز برای شوهران و سایر محارم آشکار نکنند؛ مگر آنچه پیدا است و روسری های (خُمُر) خویش را به گریبان ها اندازند تا سر و گردن و سینه و گوش ها پوشیده باشد و پاهایشان را به زمین نکوبند تا [مبادا] آنچه از زینت پنهان می کنند معلوم شود).3
درباره این دو آیه، به چند نکته توجه کنید:
الف. جلباب، پوششی است گشاد و پارچه ای (مانند چادر) که با روسری کوچک و خمار متفاوت است. جلباب همچون مقنعه ها و روسری های بزرگ، سر و همه بدن را می پوشانیده است4 و خداوند در آیه نخست با بیان جلباب، به پوشاندن سر و گردن و بدن زنان اشاره دارد.
ب. خُمُر، جمع خمار و به معنای روسری و سرپوش است5 و خداوند در آیه دوم از دختران و زنان مؤمن خواسته است که با خمار، سینه و گریبان (جیب) خود را بپوشانند. مرحوم طبرسی درباره این آیه می نویسد: زنان مدینه، اطراف روسری های خود را به پشت سر می انداختند و سینه، گردن و گوش های آنان آشکار می شد و براساس این آیه موظف شدند اطراف روسری خود را به گریبان ها بیندازند تا این مواضع نیز پوشیده باشد. ابن عباس نیز در باره تفسیر این آیه می گوید: یعنی زن، مو، سینه، دور گردن و زیر گلوی خود را بپوشاند.6
ج. قرآن در پاسخ به ضرورت پوشش نیز چنین می فرماید که (ذلِکَ أَدْنی أَنْ یُعْرَفْنَ فَلا یُؤذَیْنَ )7؛ (بدین وسیله شناخته می شوند (که دارای اصالت خانوادگی اند) پس با آزار و تعقیب (هوس رانان) رو به رو نمی شوند).
د. پیامبر به اسماء فرمود: (اسماء! وقتی زن بالغ شد، شایسته نیست که [در برابر نامحرم] جز صورت و دست هایش دیده شوند).8
در پایان این نکته قابل یادآوری است که: (پوشش اسلامی به معنای زندانی کردن و قرار دادن خانم ها پشت پرده و در نتیجه عدم مشارکت در فعالیت های اجتماعی نیست؛ بلکه پوشش بدان معناست که به عنوان دختران و زنان مؤمن در معاشرت با مردان بدن خود را بپوشانند و به خودنمایی نپردازند و مشارکتشان در فعالیت ها، براساس اصول انسانی و اسلامی استوار باشد).9
پی نوشت:
1. تبرج همان خودنمایی زنان در برابر مردان، برای جذب و فتنه انگیزی است.
2. احزاب 33، آیه 59.
3. نور 24، آیه 31.
4. التبیان، شیخ طوسی، ج8، ص 361.
5. المفردات، راغب اصفهانی، ص 159.
6. مجمع البیان، ج 8 - 7، ص 217.
7. احزاب 33، آیه 59.
8. سنن، ابی داود، ج4، ص 62.
9. تفسیر نمونه، مکارم شیرازی، ج17، ص 401.
منبع: پرسمان