(تعلیم)، عبارت است از یاد دادن. [در فرآیند] تعلیم، متعلّم فقط فراگیرنده است و مغز او (هم چون) انباری است که یک سلسله معلومات در آن ریخته می شود، ولی در آموزش، [این هدف] کافی نیست. امروز هم این را نقص می شمارند که هدف آموزگار فقط این باشد که یک سلسله معلومات، اطلاعات و فرمول در مغز متعلّم بریزد، آنجا انبار بکند و ذهن او مثل حوضی که مقداری آب در آن جمع شده است، بشود. هدف معلّم باید بالاتر باشد (؛ یعنی باید) نیروی فکری متعلّم را پرورش و استقلال بدهد و قوّه ابتکار او را زنده کند؛ یعنی در واقع، کار معلم، آتش گیره دادن است. فرق است، میان تنوری که شما بخواهید آتش از بیرون بیاورید و در آن بریزید تا این تنور را داغ کنید و تنوری که در آن، هیزم و چوب جمع است، شما آتش گیره از خارج می آورید. آن قدر زیر این چوب ها و هیزم ها آتش می دهید تا خود این ها کم کم مشتعل بشود و تنور با هیزم خودش مشتعل گردد. منبع: تعلیم و تربیت در اسلام، علامه شهید مرتضی مطهری(ره)، صص 18 و 19.
تعلیم چیست و نقش معلم را توضیح دهید؟
(تعلیم)، عبارت است از یاد دادن. [در فرآیند] تعلیم، متعلّم فقط فراگیرنده است و مغز او (هم چون) انباری است که یک سلسله معلومات در آن ریخته می شود، ولی در آموزش، [این هدف] کافی نیست. امروز هم این را نقص می شمارند که هدف آموزگار فقط این باشد که یک سلسله معلومات، اطلاعات و فرمول در مغز متعلّم بریزد، آنجا انبار بکند و ذهن او مثل حوضی که مقداری آب در آن جمع شده است، بشود. هدف معلّم باید بالاتر باشد (؛ یعنی باید) نیروی فکری متعلّم را پرورش و استقلال بدهد و قوّه ابتکار او را زنده کند؛ یعنی در واقع، کار معلم، آتش گیره دادن است. فرق است، میان تنوری که شما بخواهید آتش از بیرون بیاورید و در آن بریزید تا این تنور را داغ کنید و تنوری که در آن، هیزم و چوب جمع است، شما آتش گیره از خارج می آورید. آن قدر زیر این چوب ها و هیزم ها آتش می دهید تا خود این ها کم کم مشتعل بشود و تنور با هیزم خودش مشتعل گردد.
منبع: تعلیم و تربیت در اسلام، علامه شهید مرتضی مطهری(ره)، صص 18 و 19.
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر در هنگام تعلیم رانندگی معلّم به متعلّم حادثهای رخ دهد و معلّم و متعلّم رانندگی هر دو فوت نمایند و مقصّر فرد تحت تعلیم باشد (البته دستورات معلّم را متعلّم اجرا کرده است) چگونه خواهد بود حکم دیه ایشان؟
- [سایر] جایگاه، نقش و رسالت معلم و مربی چیست؟
- [سایر] نقش محبت در تعلیم و تربیت اسلامی چیست؟
- [سایر] نقش تمثیل و تشبیه در تعلیم و تربیت را بیان کنید.
- [سایر] نقش تعلیم و تربیت در شکل گیری شخصیت فرزندان چگونه است و اسلام چگونه به این موضوع پرداخته است؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] آیا تعلیم اُرگ که یک وسیله موسیقی است و خرید و فروش آن و همچنین استفاده از آن آزاد است و در رادیو و تلویزیون هم استفاده می شود، جایز است؟ اینجانب معلّم این وسیله موسیقی هستم نظر حضرتعالی در مورد تعلیم آن چیست؟
- [آیت الله خامنه ای] تأدیب به چه معناست؟ آیا همان تعزیر است؟ حدّ شرعی آن چیست؟ تادیب و ولایت بر تادیب کودک برای حاکم شرع، ولی کودک، معلم در تعلیم و مومنان عادل به چه صورت است؟
- [آیت الله خامنه ای] در بعضی از مراکز تعلیم و تربیت مشاهده می شود که معلّم یا مدیری که کارمند یکی از بخشهای اداری است، با موافقت مسئول اداری مستقیم خود در ساعات رسمی کارش مبادرت به تدریس در مدارس دیگر می کند و علاوه برحقوق ماهانه خود، اجرت این تدریس را هم دریافت می کند، آیا این کار و گرفتن اجرت در برابر آن جایز است؟
- [آیت الله اردبیلی] اگر زن انسان یا غیر او، تقاضای تعلیم مسائل اعتقادی و احکام شرعی را نمایند، آیا تعلیم دادن، واجب است؟
- [سایر] آیا امامان معصوم(ع) معلم داشتند؟ اگر داشتند امام معصومی که علم لدنی دارد چه نیازی به معلم دارد؟
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . از مهمترین مطالب اسلامی، توجه به وضع تعلیم و تربیت فرزندان و مراقبت در حسن ترقی و تکامل علمی و تربیتی آنها است.
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر بچه، یکی از گناهان کبیره را انجام دهد، ولیّ یا مثلاً معلم او با اجازه ولیّ میتواند به قدری که ادب شود ودیه واجب نشود، او رابزند.
- [آیت الله مظاهری] ولیّ شرعی یا معلّم با اجازه ولیّ شرعی میتواند بچه را به اندازهای که ادب شود بزند، و در این صورت دیه ندارد گرچه به حدّ دیه برسد.
- [آیت الله بروجردی] اگر بچّه یکی از گناهان کبیره را انجام دهد، ولی یا معلّم او میتواند به قدری که ادب شود و دیه او واجب نشود، او را بزند.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر بچه یکی از گناهان کبیره را انجام دهد؛ ولی یا مثلا معلم او با اجازه ولی می تواند به قدری که ادب شود و دیه واجب نشود او را بزند.
- [آیت الله مظاهری] تعلیم و تحصیل و به کارگیری رمل و اسطرلاب و علم طلسم و احضار ارواح و اجنّه و فرشته و خواب مغناطیسی و شعبده و کلّیه علوم غریبه حرام است، گرچه برای تفحّص و تجسّس نباشد.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . کفار حق ندارند در بلاد اسلام، مدرسه دایر کنند و تعلیم و تربیت اطفال مسلمانان را عهده دار شوند، و جایز نیست مسلمانان فرزندان خود را به مدارس و کودکستان های آنها بفرستند.
- [آیت الله مکارم شیرازی] کسی نمی تواند برای یاد دادن واجبات نماز، مزد بگیرد (بنابراحتیاط واجب) اما برای مستحبات مانعی ندارد، مگر این که از شعائر دین باشد یا حفظ احکام الهی منوط به تعلیم آن گردد.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر بچه یکی از گناهان کبیره را انجام بدهد، ولیّ یا مثلاً معلم او با اجازه ولیّ میتواند به قدری که ادب شود و دیه واجب نشود او را بزند.
- [آیت الله خوئی] اگر بچه یکی از گناهان کبیره را انجام دهد، ولیّ یا مثلًا معلم او با اجازة ولیّ میتواند به قدری که ادب شود و دیه واجب نشود او را بزند.